آیا توان مدیریت اقیانوسی از اطلاعات را داریم؟
شاید این نکته برای شما هم عجیب به نظر برسد، ولی بد نیست بدانید 90 درصد تمام اطلاعات و داده‌های موجود در جهان طی دو سال گذشته تولید شده است. شرکت‌های اینترنتی این روزها با معضل بزرگ حجم روزافزون داده‌ها مواجه شده‌اند و همین مسأله باعث شده است آنها نتوانند بخش اعظم این اطلاعات را مدیریت کنند. حجم گسترده داده‌هایی که هر روز توسط کاربران جهانی تولید می‌شوند غیرقابل استفاده است و با وجود این بخش زیادی از این داده‌ها از طریق اینترنت در دسترس قرار می‌گیرد. هر کدام از ما به‌صورت مداوم داده‌های شخصی تولید می‌کنیم و در بسیاری از موارد بدون آنکه مطلع باشیم این داده‌ها و اطلاعات را برجا می‌گذاریم. جست‌وجوهای اینترنتی، ثبت رفتار ما توسط دوربین‌های مدار بسته، دریافت پول از دستگاه خودپرداز، استفاده از کارت‌های بانکی، ورود به رایانه شخصی و... باعث تولید داده می‌شود و ما از آنها بی‌خبریم.
مرکز تحقیقاتی آی‌دی‌سی در تازه‌ترین گزارش خود پیش‌بینی کرد تا سال 2025 میلادی حجم تمام داده‌های ذخیره شده در جهان به 175 زتابایت می‌رسد و این اتفاق یک رکورد باورنکردنی محسوب می‌شود. گفتنی است زتابایت یک واحد اندازه‌گیری برای ذخیره سازی اطلاعات است و هر زتابایت معادل عدد یک و 21 صفر در مقابل آن محاسبه می‌شود. به عبارت دیگر می‌توان گفت هر زتابایت معادل هزار اگزابایت، یک میلیارد ترابایت یا یک تریلیون گیگابایت است.
در محاصره داده‌ها
توسعه آی‌تی باعث شده است بسیاری از عملکردهای روزانه و فعالیت‌های معمول ما تحت تأثیر فناوری پیش برود. به‌عنوان مثال زمانی که از دستیار هوشمند مخصوص رانندگی استفاده می‌کنیم، حسگرهای ویژه دستگاه‌های مبتنی بر اینترنت اشیا را به کار می‌گیریم، با دوربین دیجیتالی گوشی هوشمند خود عکاسی می‌کنیم یا به شبکه مخابراتی 5G متصل می‌شویم به‌صورت لحظه به لحظه ردپای اطلاعاتی برجا می‌گذاریم. میزان تولید داده توسط ابزارهای نوین در سال‌های اخیر به قدری افزایش یافته است که محققان از این فرآیند با نام «تحول دیجیتال» یاد می‌کنند.
مرکز تحقیقاتی آی‌دی‌سی پیش‌بینی کرده است تنها بین سال‌های 2018 تا 2025 میلادی مردم بیش از 22 زتابایت اطلاعات را در فرمت‌های مختلف ذخیره می‌کنند که این رقم معادل 59 درصد ظرفیت صنعت ذخیره سازی داده در جهان محاسبه می‌شود. بخش اعظم این اطلاعات روی فضای پردازش ابری ذخیره می‌شود و کاربران شخصی و سازمانی در سال‌های پیش‌رو بیش از هر زمان دیگر ترجیح می‌دهند به جای ذخیره‌سازی داده در حافظه داخلی دستگاه، آن را به فضای امن مجازی بسپارند. مرکز تحقیقاتی آی‌دی‌سی در گزارش جدید خود توضیح داد اطلاعاتی که سازمان‌های جهان در پایان سال 2019 میلادی تولید می‌کنند از تمام اطلاعاتی که تاکنون در سراسر جهان ذخیره شده، بیشتر خواهد بود.
این طور که آی‌دی‌سی پیش‌بینی کرده و مرکز تحقیقاتی دیتا-اِسفیر در یک گزارش مجزا توضیح داده است، پایان سال 2018 میلادی حجم کلی اطلاعات ذخیره شده در جهان 33 زتابایت بود که احتمال می‌رود این رقم در سال 2025 میلادی از 175 زتابایت هم فراتر رود.
بر اساس گمانه‌زنی‌های شرکت چینی دیتا-اِسفیر، از هم‌اکنون تا 6 سال آینده حجم اطلاعات جهان به طور میانگین سالانه 30 درصد افزایش می یابد و در سال 2025 میلادی 49 درصد داده‌های ذخیره شده در جهان از طریق فضای پردازش ابری در دسترس خواهند بود.
کارشناسان همچنین به این نتیجه رسیدند که در نیمه دهه سوم از هزاره سوم میلادی حدود 30 درصد داده‌ها در آن واحد و به‌صورت لحظه به لحظه در فضای ابری ذخیره می‌شوند. در سال 2025 میلادی اطلاعات هر یک از ساکنان کره زمین که به اینترنت متصل باشد بیش از 4900 بار در روز به‌صورت خودکار روی فضای مجازی ذخیره می‌شود و به عبارت دیگر هر 18 ثانیه یکبار آخرین داده‌های او در فضای پردازش ابری قرار می‌گیرد. با این روند مجموع اطلاعاتی که دستگاه‌های مبتنی بر اینترنت اشیا در سال 2025 تولید می‌کنند به 90 زتابایت می‌رسد.
این اطلاعات حقیقی و مجازی
تا چند سال قبل کاربران برای افزایش دسترسی به فضای ذخیره‌سازی داده از حافظه‌های رم با ظرفیت بالاتر استفاده می‌کردند، تمایل به خرید لپ تاپ با حافظه داخلی بیشتر داشتند، یا هارددیسک‌های خارجی را در اختیار می‌گرفتند تا بتوانند تمام اطلاعات مورد نیاز خود را ذخیره کنند. ولی در حال حاضر شرایط تغییر کرده است و سرویس‌های پردازش ابری این امکان را به وجود آورده است تا بتوانیم بدون نیاز به حافظه‌های سخت‌افزاری، تمام اطلاعات مورد نظر خود را به فضای مجازی انتقال دهیم تا در هر مکان و زمانی به آن دسترسی داشته باشیم. محبوبیت خدمات ابری در حال افزایش است و کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند میزان به کارگیری این قبیل سرویس‌ها طی یک دهه آتی از حافظه‌های سخت‌افزاری پیشی بگیرد.
با همه این توضیحات باید توجه داشته باشیم که 175 زتابایت اطلاعات بسیار قابل ملاحظه است و براحتی نمی‌توان آن را مورد پردازش قرار داد. آی‌دی‌سی می‌گوید این اطلاعات به سه شکل مختلف ذخیره می‌شوند. بخش اول آنها که بیشترین سهم را به خود اختصاص می‌دهند روی سیستم‌های سنتی و مراکز داده مبتنی بر فضای پردازش ابری ذخیره خواهند شد. بخش دیگر آنها توسط برج‌های مخابراتی و مراکز تحلیل داده نگهداری می‌شوند و در بخش نهایی کاربران سعی می‌کنند از اطلاعات شخصی خود روی حافظه داخلی رایانه‌های شخصی، گوشی‌های هوشمند و دستگاه‌های مبتنی بر اینترنت اشیا نگهداری کنند.
تصور 175 زتابایت اطلاعات روی کره زمین بسیار دشوار است. ولی «دیوید رینسِل» مدیر تحقیقات آی‌دی‌سی افزایش بیش از این مقدار را هم پیش‌بینی می‌کند. او می‌گوید: «هر زتابایت معادل یک تریلیون گیگابایت محاسبه می‌شود. حالا این عدد را ضربدر 175 کنید تا حجم اطلاعات در سال 2025 را به دست آورید. اگر می‌شد 175 زتابایت اطلاعات را روی دیسک‌های بلورِی ذخیره کرد، تعداد دیسک‌های حاوی این اطلاعات معادل 23 بار مسافت کره زمین تا کره ماه بود.
همچنین اگر قرار بود شما با پرسرعت‌ترین اینترنت موجود در کره زمین 175 زتابایت اطلاعات را روی پرظرفیت‌ترین هارددیسک‌ها ذخیره کنید، به 12.5 میلیارد هارددیسک با بیشترین ظرفیت نیاز داشتید. توجه داشته باشید که ما باید این میزان اطلاعات را در سراسر جهان مدیریت کنیم.» برای سال 2025 میلادی برخی گمانه زنی‌های دیگر هم صورت گرفته است که به‌صورت اختصار می‌توان آنها را به شکل زیر توضیح داد:
- صنعت ذخیره‌سازی داده طی شش سال آینده در مجموع 42 زتابایت سیستم ذخیره اطلاعات را روانه بازار می‌کنند.
- در سال 2025 بیش از 90 زتابایت اطلاعات توسط دستگاه‌های مبتنی بر اینترنت اشیا تولید می‌شود.
- در سال 2025 حدود 49 درصد داده‌های موجود در جهان روی فضای عمومی پردازش ابری ذخیره خواهد شد.
- حدود 30 درصد داده‌هایی که در سال 2025 تولید می‌شوند در آن واحد به فضای مجازی انتقال می یابند.
مرکز تحقیقاتی آی‌دی‌سی به این نتیجه رسیده است که مجموع سیستم‌های سنتی و فناوری نوین این امکان را فراهم می‌کند تا در سال‌های پیش‌رو تمام داده‌های تولید شده توسط انسان ذخیره شود و البته، علم به اندازه‌ای پیشرفت کرده است که ما در حال حاضر کمتر از 10 درصد این اطلاعات را می‌توانیم پردازش کنیم و مورد استفاده قرار دهیم.