آیا ویروس کرونا منجر به قویتر شدن اینترنت جهانی میشود؟
به جرات میتوان اینترنت را به مثابه بند نافی تشبیه کرد که ارتباط میان آدمی با جهان پیرامون آن را برقرار میکند.
این روزها، وابستگی ما به این پدیده، بیشتر از گذشته شده و با کمک آن، از خانه کار میکنیم، در کلاسهای درس به صورت غیرحضوری شرکت میکنیم و با دوستان و نزدیکان خود ارتباط میگیریم. درواقع، اینترنت اکنون به منبع اولیه سرگرمیبشریت تبدیل شده و میزان استفاده از آن در سراسر جهان، به طور چشمگیری افزایش یافته است.
شرکت Cloudflare که در زمینه تامین زیرساختهای اینترنتی فعالیت دارد، اخیرا اعلام کرد که حجم ترافیک اینترنت بین ماههای ژانویه تا مارس، حدود 25 درصد افزایش یافته و به همین منوال، درخواستها برای سرویسهای آنلاین نیز رشد چشمگیری را تجربه کردهاند.
اکنون دیدارهای چهره به چهره جای خود را به تماسهای ویدیویی داده و بسیاری از افراد، به استفاده از اپلیکیشنهای ویدیوکنفرانس همانند زوم روی آوردهاند. استفاده از خدمات سرگرمکننده نیز رشد محسوسی داشته به طوری که میزان رجوع کاربران به فروشگاه بازی آنلاین Steam، چند برابر شده است.
تنها در طی چند روز اخیر، 24 میلیون کاربر به طور همزمان به حساب کاربری خود در این فروشگاه وارد شدند که رشدی 25 درصدی را به نسبت ماه فوریه نشان میدهد. از طرفی دیگر، فروشگاهها و سوپرمارکتهای آنلاین نیز با حجم انبوهی از خریدار روبهرو شدهاند و افراد به ناچار مجبورند تا ساعتها پشت صف مجازی برای خرید کالاهای خود به انتظار بنشینند.
حال سوال اینجاست که اینترنت چگونه میخواهد پاسخگوی این حجم بیسابقه مصرف و هجوم کاربران باشد؟ اگرچه در این روزها، شاهد کاهش سرعت اینترنت وای فای، کند شدن بارگذاری وبسایتها، قطع و وصل شدن تماسهای ویدیویی و مواردی از این قبیل بودهایم اما ارائه خدمات اینترنتی با توجه به شرایط فعلی جهان، قابل قبول است.
متیو روفان، از محققان دانشگاه آدلاید استرالیا که وظیفه رهبری پروژهای تحت عنوان Internet Topology Zoo را بر عهده دارد، در این رابطه میگوید: اینترنت اکنون به شدت در حال تقلاست تا بتواند خود را با این تغییر و تحویل، وفق دهد. پاول بارفورد از دانشگاه ویسکانسین ++ نیز که پروژهای تقریبا مشابه در زمینه نقشهبرداری اینترنتی مدیریت میکند، میگوید: این روزها همه منتظر شنیدن خبرهای بدی در خصوص اینترنت و خدمات مبتنی بر این پدیده هستند. هرچه میزان مصرف ما از اینترنت بیشتر شود، به همان میزان احتمال بروز نقص و عیب در این پدیده افزایش مییابد. اما در حال حاضر، قطعیها به صورت مقطعی ومنطقهای رخ میدهند و تاثیر فراگیر و جهانی ندارند.
متیو پرینس، مدیرعامل Cloudflare معتقد است که علاوه بر افزایش کلی میزان مصرف، شدت استفاده از اینترنت در زمانها و مکانهای مختلف نیز تغییر کرده است. به عبارتی دیگر، قبل از شیوع کرونا، بعد از ساعت 7:30 شب، شاهد اوج مصرف اینترنت بودیم اما این روزها، پیک مصرفی اینترنت به ساعات قبل از ظهر رسیده است. این امر میتواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ برای مثال بسیاری از دانشجویان و مردم عادی، ساعات قبل از ظهر را برای برگزاری کلاسهای مجازی و یا کنفرانسهای ویدیویی خود انتخاب میکنند.
با این حال، شرکت Cloudflare معتقد است که افزایش مصرف اینترنت در همه جای جهان، یکسان نیست. برای مثال در ایتالیا شاهد افزایش 40 درصدی مصرف بودهایم اما در کره جنوبی میزان افزایش مصرف، بسیار کمتر از اینها بوده است
این شرکت همچنین، اطلاعاتی را در قالب نقشههایی از مصرف اینترنت در بخشهای مختلف جهان ارائه و نشان داده که چگونه، مصرف اینترنت از مراکز شهرها و پایتختهای بزرگ کاهش یافته و به حومه شهرها منتقل شده است. تصاویر نشان میدهد که بین 19 فوریه تا 18 مارس، حجم مصرف اینترنت در ساعات روز تغییر کرده است.
شهر لندن در سمت چپ و نیویورک سمت راست- رنگ قرمز نشاندهنده کاهش مصرف اینترنت و رنگ سبز نشاندهنده افزایش مصرف اینترنت
این رشد بیسابقه در مصرف اینترنت، در کانون توجهات قرار گرفت به طوری که اخیرا از پلتفرمهای محبوبی همچون یوتیوب، نتفلیکس و همچنین دیزنی پلاس خواسته شد تا کیفیت ویدیوها و تصاویر خود را به منظور کاهش ترافیک مصرفی، کم کنند. درواقع، ویدیوها بیش از نیمیاز اینترنت مصرفی کاربران را به خود اختصاص میدهند.
در اقدامیمشابه، شرکتهای سونی، مایکروسافت و ولو که با Steam کار میکنند، ارسال بروزرسانی ویدیویی خود را به حداقل رساندند و یا آن را به زمانهایی موکول کردند که میزان مصرف اینترنت، پایین است.
علاوه بر افزایش حجم ترافیک، دو مشکل دیگر نیز پیش روی اینترنت وجود دارد؛ نخست آنکه ارتباطهای خانگی از پهنای باند کمتری به نسبت دانشگاهها و سازمانها برخوردارند و با توجه به اینکه این روزها بسیاری از افراد از خانههای خود به اینترنت متصل میشوند، از سرعت کمتری بهره میبرند و با مشکل آپلود فایلها و ویدیوها مواجهاند.
درواقع، بسترهایی که برای اینترنت خانگی در جهان در نظر گرفته شده، نمیتواند آنچنان که باید و شاید، پاسخگوی این حجم زیاد از اینترنت مصرفی باشد.
از طرفی دیگر، شرکتهای ارائهدهنده خدمات اینترنتی با چالش جدید مواجه شدهاند؛ بدین معنی که بجای مدیریت ترافیک از چندهاب، اکنون میبایست ترافیک را از لوکیشنهای متعدد مدیریت کنند.
به عنوان مثال، برای شرکتی مثل دراپ باکس، مدیریت هزار کاربر از یک دانشگاه و یا ساختمان، بسیار سادهتر و بیدردسرتر از آن است که بخواهد این هزار نفر را که اکنون از شبکههای مختلفی به سرورهای این شرکت متصل میشوند، پشتیبانی کند.
علیرغم همه این مشکلات، شواهد نشان میدهد که اینترنت اکنون در وضعیت نسبتا خوبی قرار دارد و به خوبی وظیفه خود را به پیش میبرد. دو شرکت RIPE و Ookla که وضعیت سلامت اینترنت و سرعت اتصال به اینترنت در سراسر جهان را رصد میکنند، در گزارش خود آوردند که اگرچه مشکلاتی جزئی در این زمینه مشاهده میشود، اما تاثیرات کلی آن بسیار کم است.
اکنون بسیاری از کسبوکارهای بزرگ همانند شرکتهای مخابراتی، تولیدکنندگان محتوا همچون نتفلیکس، غولهای خردهفروشی مانند آمازون، بازیگرانی همچون دراپ باکس و دیگر شرکتهای بزرگ و کوچک دنیا به طور غیرقابلانکاری به اینترنت وابسته شدهاند و برای آنکه بتوانند همچنان پا برجا بمانند، از هیچ تلاشی فروگذار نمیکنند. در واقع، بشریت اکنون خود را مدیون صنعتی شدن اینترنت میداند که توانسته شبکهای قدرتمند را برای میلیاردها انسان فراهم کند.
در این روزها شاهدیم که شرکتهای ارائهدهنده خدمات فضای ابری همانند دراپ باکس و نتفلیکس، با افزایش تقاضای کاربران، از تمامیتوان سرورهای خود بهره میگیرند تا ظرفیتهای خود را ارتقا دهند.
بسیاری از شرکتهای ارائهدهنده خدمات اینترنت، از پلتفرمهای فضای ابری اختصاصی همانند خدمات وب آمازون (AWS) برای بهبود خدمات خود بهره میگیرند. در این بین، سرویسهای استریمینگ و گیمینگ نیز به ارائه راهکارهایی برای مدیریت حجم ترافیک کاربران روی آوردهاند.
آنچه در این روزها اتفاق افتاده و میبایست ما را هوشیار کند، این است که سرمایهگذاری در عرصه اینترنت همانند سرمایهگذاری در کلانشهرها و ساخت پروژههای عظیم، میتواند توسعه چشمگیری را برای کشورها و جهان به دنبال داشته باشد. اگرچه این سرمایهگذاریها شاید همانند دیگر پروژهها، در همان لحظه به چشم نیایند، اما میتوانند تجربه متفاوتی را در چنین شرایطی برایمان رقم بزنند.
به بیانی دیگر، کووید-19 بیشتر از آنکه بتواند شبکهها و شرکتها را به زانو دربیاورد، منجر به توسعه و ارتقای آنها شده است. اکنون شرکتهایی همچون نتفلیکس و اکویینیکس (Equinix) که بیش از 200 دیتاسنتر در جهان دارند، برای اطمینان از تامین نیازهای کاربران خود به ارتقای سیستمهای خود روی آوردهاند و به سرعت تلاش میکنند تا هرگونه نقص و کاستی را در این زمینه برطرف کنند. این رویه برای سایر شرکتها نیز مشاهده شده میشود؛ اقداماتی که برای انجام آنها شاید یکی دو سال زمان نیاز بود، اکنون ظرف چند روز و چند هفته در حال نهایی شدن هستند.
ویروس کرونا منجر به توجه ویژه به زیرساختهای اینترنت در سراسر جهان شده است. اکنون بسیاری از کشورها و شرکتهایی که عملکردشان به این پدیده وابسته است، حداکثر توان خود را برای بهبود ارائه خدمات و فراهم کردن زمینههای این امر بکار گرفتهاند. در واقع، اینترنت روز به روز در حال قویتر شدن است و اهمیت آن بیش از پیش برای جهانیان برملا شده است.