اتاق بازرگانی تهران خبر از کاهش اشتغال پس از بحران کرونا داد
ورود ویروس کرونا به کشور تاثیرات دامنه داری بر همه بخش های اقتصادی کشور بر جای گذاشته و کسب و کارهای مختلف را تحت تاثیرات جدی قرار داده است. به تبع سایر بخش‌های اقتصادی و کسب و کاری، استارتاپ‌ها نیز از این مهلکه جان سالم به در نبرده و در چند ماه اخیر همه این کسب و کارهای نوپا در ایران و جهان با چالش‌های متاثر از شیوع کووید 19 دست به گریبان بوده اند. در ماه‌های اخیر گزارش های گوناگونی از سوی نهادهای مختلف از جمله بانک مرکزی، سازمان فناوری اطلاعات و شاپرک منتشر شده و از منظرهای مختلفی به بررسی تاثیر همه‌گیری این ویروس بر کسب و کارها پرداخته شده است. اتاق بازرگانی تهران نیز در گزارشی، تاثیر همه‌گیری ویروس کرونا بر استارت آپ‌ها را مورد مطالعه قرار داده و به بررسی بیشتر فرصت‌ها و چالش‌های پیش‌روی کسب وکارهای نوپا طی بحران کووید-19 و پس از آن پرداخته است.
بررسی‌های اتاق بازرگانی تهران نشان می‌دهد که استارت‌آپ‌ها و کسبوکارهای نوپا در مقایسه با کسب و کارهای سنتی آسیب‌پذیری بیشتری را در دوره همه‌گیری ویروس کرونا تجربه کرده‌اند.
اکثر کسب وکارهای نوپای موجود با چالش‌های قابل توجهی در اثر شیوع کرونا مواجه هستند، لذا ازین منظر در مقایسه با بنگاه‌های قدیمی‌تر، نسبت به شوک‌های ناشی از ویروس کرونا ،آسیب پذیرتر هستند. چرا که در مقایسه با سایر بنگاه‌های کوچک و متوسط بیشتر تمایل دارند به فعالیت‌های پر ریسک بپردازند و در دسترسی به بودجه با محدودیت‌هایی روبه‌رو هستد، بنابراین زمانی که نااطمینانی اقتصادی بسیار چشمگیر بوده و درآمد کسبوکارهای نوپا تحت تاثیر اقدامات مهارکننده و افت قابل توجه تقاضا قرار گرفته، ممکن است کسب وکارهای نوپا حتی از نظر اقتصادی شکننده‌تر شوند.
کاهش تعداد بنگاه‌های جدید، حتی در یک سال واحد، اثرات قابل ملاحظه و مداومی بر ابعاد مختلف اجتماعی و اقتصادی از جمله نوآوری و بویژه اشتغال کشور خواهد داشت. مطابق شبیه سازی‌های بانک اطلاعاتی OECD کاهش ۲۰ درصدی تعداد بنگاه‌های جدید، افت مشابه آنچه در جریان بحران مالی جهانی سال 2008 رخ داد، منجر به کاهش ۰/۷ درصدی اشتغال کل طی سه سال پس از شوک و همچنین کاهش ۰/۵ درصدی پس از گذشت۱۴ سال خواهد شد.
شبیه سازی و پیش‌بینی OECD از وضعیت اشتغال کل در سال‌های پس از بحران همه‌گیری ویروس کرونا
از همین روست که برخی از کشورها در حال انجام اقداماتی هستند که به طور خاص روی کسب وکارهای نوپا متمرکز شده است. به عنوان مثال، فرانسه صندوقی با سرمایه ۴ میلیارد یورویی برای پشتیبانی از نقدینگی کسب وکارهای نوپا، از جمله تامین مالی از نوع پلی استارت‌آپ (Bridging start-up funding round)، را ایجاد کرده است. تامین مالی پلی استارت‌آپ نوعی تامین اعتباری موقتی است که برای تامین اعتبار مالی منظم بلند مدت انجام می‌شود، بنابراین آن را به عنوان تامین مالی پلی نام‌گذاری کرده‌اند زیرا مانند پلی است که یک شرکت را از طریق وام‌های کوتاه‌مدت به سرمایه متصل می‌کند.
آلمان نیز برنام‌هایی برای کمک به کسب وکارهای نوپا در جهت گسترش و تسهیل تأمین اعتبار سرمایه‌گذاری و انگلستان نیز صندوق تأمین مالی برای بنگاه‌های نوآور که با مشکلات مالی روبه‌رو هستند را معرفی و یا ایجاد کرده‌اند.
بنابر این مطالعه،کووید 19 نه تنها برای کسب وکارهای نوپای موجود، بلکه برای کسب وکارهای نوپای تازه تاسیس، نیز چالش ایجاد کرده است. تجزیه و تحلیل جدیدترین داده‌ها در فرانسه تأیید می‌کند که ایجاد بنگاه در مارس ۲۰۲۰ ،حدود ۲۵ درصد کاهش یافته است.
اگرچه شیوع کووید-19 چالشی مهم برای کسبوکارهای نوپا بوده و امکان ادامه آن هم وجود خواهد داشت، اما بحران فعلی ممکن است از منظری دیگر، فرصتهای کوتاه مدت و بلندمدتی را نیز ایجاد کند.
فرصتهای مربوط به کسب وکارهای نوپا در زمان بحران
علی‌رغم اختلال چشمگیر اقتصادی ناشی از بحران کووید۱۹ ،پیامدهای منفی بلند مدت آن بر اشتغال و نوآوری می‌تواند با انجام اقداماتی برای حمایت از کسب وکارهای نوپا موجود و ایجاد بنگاه‌های جدید، کاهش یابد به نحوی که اثرات ناخوشایند مورد بحث در بخش قبلی را کاهش دهد.
در حقیقت، در دوران رکود اقتصادی، حتی زمانی که تعداد ثبت نام کسب وکارهای جدید کاهش می‌یابد، بسیاری از مشاغل و کسب وکارهای نوپا از دوران بحران موفق بیرون آمدند. برای مثال بنگاه‌های Airbnb, Uber, Dropbox Groupon , WhatsApp و Pinterest همگی در جریان بحران مالی جهانی و یا بلافاصله پس از آن ایجاد شده‌اند.
همچنین شیوع کووید ۱۹ ممکن است تغییرات مداومی را به جوامع، عادات مصرف کننده یا نیازها تحمیل کند که می‌تواند فرصتهای ارزشمند تجاری را برای کسب وکارهای نوپا که قادر به پیشتیبانی تغییرات هستند، آشکار کند. بنابراین سیاستگذاران می‌توانند در زمینه افزایش آگاهی نسبت به این فرصت‌ها، به ویژه در صنایعی مانند بخش‌های دیجیتالی که نسبت به کرونا مقاومت بیشتری دارند، کمک کنند.
مقایسه رشد اشتغال صنایع دیجیتال نسبت به فعالیت‌های غیردیجیتال در سال‌های پس از بحران کووید۱۹ نشان می‌دهد که رشد اشتغال بخش دیجیتال از بخش غیردیجیتال بیشتر خواهد بود و این فاصله در سال‌های آتی بیشتر نیز خواهد شد؛ به گونه‌ای که رشد اشتغال بخش دیجیتال سال پس از بحران کووید۱۹ به بیش از ۱۷۵ درصد خواهد رسید؛ درحالی که رشد بخش غیردیجیتال کمتر و حدود ۱۰۰ درصد خواهد بود.
پیش‌بینی رشد اشتغال در سال‌های پس از بحران همه‌گیری ویروس کرونا
توصیه‌ای برای مقابله با چالش
همچنین این گزارش به عنوان توصیه‌هایی برای مقابله با چالش‌های کوتاه مدت، به پشتیبانی از تامین نیازهای مالی کوتاه مدت کسب وکارهای نوپای موجود، ارتقاء سطح آگاهی و اطلاع‌رسانی و حمایت از تحقیق و توسعه و اختصاص جایزه برای انجام نوآوری‌های بنیادی در زمینه کمک به مقابله با بحران اشاره می‌کند.
در این گزارش تاکید شده است که برای کاهش موانع کسب وکار باید فرایندهای داری تسهیل شوند و بروکراسی تا حد امکان کاهش یابد از سویی باید هرچه سریعتر سیستم‌های دولتی به سمت استفاده از سامانه‌های دولت الکترونیکی حرکت کنند.
از دیگر مواردی که روی آن تاکید شده است حصول اطمینان از دسترسی کسب و کارهای نوپا به منابع مالی لازم در همه مراحل توسعه آنها با هماهنگی فعالان بخش خصوصی است.