احراز هویت متقاضیان آگهی خودرو و مسکن توسط سامانه امتا
پس از ابلاغیه اخیر معاونت دادستانی کل کشور در امور فضای مجازی مبنی بر الزام سکوهای آگهی خودرو و مسکن به احراز هویت آگهی دهندگان خود، مسئولین نحوه کارکرد سامانه احراز هویت اِمتا را بررسی کردند و به انتقادات پاسخ دادند.
به نقل از روابط عمومی مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، پس از ابلاغیه اخیر معاونت دادستانی کل کشور در امور فضای مجازی مبنی بر الزام سکوهای آگهی خودرو و مسکن به احراز هویت آگهی‌دهندگان خود از ابتدای مهرماه سال جاری، واکنش‌های متعددی از سوی برخی کسب و کارها و تشکل‌های صنفی مربوطه نسبت به این تصمیم مطرح شد. حال پس از گذشت چند روز از طرح این مباحث، مسئولان سامانه اِمتا ضمن تشریح نحوه کارکرد این سامانه، به برخی موارد مهم آن پاسخ داده‌اند.
عدم ارائه API از سوی سامانه اِمتا و خروج کاربران از پلتفرم‌ها
این سامانه به صورت API در اختیار کسب و کارها قرار می‌گیرد. با توجه به اینکه مرحله اول و اصلی احراز هویت در فضای مجازی، شناسایی (ثبت‌نام) غیرحضوری کاربران است و در فرآیند این شناسایی، اطلاعات مهم هویتی کاربران دریافت می‌شود، به همین دلیل کمیسیون عالی امنیت فضای مجازی ذیل شورای عالی فضای مجازی، راه‌اندازی این سامانه را با شرط صیانت از داده‌های کاربران به تصویب رسانده است.
یکی از اهداف اصلی تدوین و ابلاغ سند نظام هویت معتبر در فضای مجازی که برخی منتقدان به استناد آن به سامانه اِمتا ایراد وارد کرده اند، نیز لزوم صیانت از داده‌های کاربران در فضای مجازی است، بنابراین فرآیند شناسایی و احراز هویت کاربران باید در بستر این سامانه طی شود. ابزار احراز هویت گوگل (Login With Google Account) که مورد استفاده بسیاری از پلتفرم‌ها و کاربران ایرانی است نیز به همین شیوه است.
طولانی بودن فرآیند احراز هویت از طریق اِمتا
نقطه قوت شیوه احراز هویت اِمتا نسبت به شیوه پیشنهادی برخی منتقدان، فرآیند ساده و کوتاه آن است، به این شکل که کاربر فقط یک مرتبه شناسایی و در دفعات بعدی تنها با نام کاربری (شماره موبایل) و رمز عبور یکتای خود احراز می‌شود. در نظر بگیرید چندین هزار کسب و کار وجود دارد که طی کردن فرایند احراز هویت برای هر کدام از آنها توسط کاربران، فرایندی طولانی و زمانبر است. ضمن اینکه حجم ترافیکی و بار مالی پیامکی زیادی را به سامانه مربوطه و کسب و کارها تحمیل می‌کند و تجربه کاربری نامناسبی نیز دارد. با توجه به اینکه شیوه مذکور تاکنون عملیاتی نشده، لذا تبعات منفی آن آگاهانه یا ناآگاهانه در نظر گرفته نشده است.
اکنون فرآیند شناسایی بیش از هشت میلیون کاربر در سامانه اِمتا طی شده و این کاربران تنها با وارد کردن شماره موبایل و رمز عبور خود برای کسب و کارها احراز هویت می‌شوند.
کارنامه اِمتا در تجربه احراز هویت متقاضیان طرح فروش فوق العاده خودرو
برخلاف اظهارات برخی افراد در این زمینه، یکی دیگر از نقاط قوت سامانه اِمتا، تجربه بسیار موفق این سامانه در احراز متقاضیان طرح فروش فوق العاده خودرو است به شکلی که در مدت ۱۰ روز، بیش از هفت میلیون کاربر شناسایی و احراز هویت شدند و و رکورد کم نظیر احراز هویت بیش از یک میلیون کاربر در یک روز با حجم بالای ترافیکی و استعلام همزمان از سه دستگاه مختلف و هدایت کاربران به سامانه‌های دو خودروساز ثبت شد.
با توجه به اینکه کمیته خودرو در این طرح متقاضیان را ملزم به احراز کارت بانکی متعلق به خود از طریق سامانه اِمتا کرده بود و این وب سرویس از سوی ارائه دهنده آن به روز و کامل نشده بود بود، به همین دلیل برخی کاربران را با مشکل مواجه کرد. همچنین برخی اظهارات مبنی بر عدم شناسایی سیم کارت‌های اعتباری از سوی سامانه اِمتا نیز به کلی نادرست است. این سامانه تطابق شماره موبایل کاربران با کد ملی آنها را از طریق سرویس شاهکار که یکی از ابزارهای شناسایی و احراز هویت است انجام می‌دهد و این سرویس تمامی سیم کارت‌های کشور اعم از دائمی و اعتباری را پوشش می‌دهد.
ریزش کاربران سکوهای آگهی و هدایت آنها به شبکه‌های اجتماعی خارجی
بررسی‌ها نشان می‌دهد با توجه به ساختار، ویژگی‌ها و کارکردهای سکوهای آگهی، هیچ یک از پلتفرم‌ها و شبکه‌های اجتماعی خارجی قابلیت‌های کاربردی در این خصوص را ندارند و از طرفی صرفاً کاربرانی ریزش داشته‌اند که به قصد انجام اقدامات سوداگرانه و خلافکارانه در این بسترها فعالیت می‌کنند.
یکی از عللی که کاربران به سمت شبکه‌های اجتماعی خارجی هدایت می‌شوند استعلام قیمت برخی کالاهاست که از سکوهای آگهی حذف شده است. نظر کارشناسی مرکز توسعه تجارت الکترونیکی نیز عدم حذف قیمت‌ها است و درصورتی که این سکوها دستورالعمل ابلاغی از سوی کمیته عالی نظارت بر کسب و کارهای مجازی در شهریورماه سال گذشته که یکی از بندهای مهم آن الزام احراز هویت آگهی دهندگان است را رعایت می‌کردند، قیمت های خودرو و مسکن از این سکوها حذف نمی‌شد.