از بزرگراه ارتباطی ایران – اروپا چه می‌دانید؟
بزرگراه ارتباطی ایران و اروپا عنوان طرحی است که چند سالی از اجرای آن می‌گذرد و گفته می‌شود با تکمیلش، یکی دیگر از زیرساختهای تبدیل ایران به هاب منطقه‌ای اجرایی شده و به واسطه ترانزیت ارتباط میان ایران و اروپا، مسیر جایگزینی برای ارتباطات حساس دنیا تامین خواهد شد.
اوایل سال ۲۰۱۱، کنسرسیومی متشکل از چهار شرکت ارتباطاتی از چهار کشور قرار داد ساخت و نگهداری از سامانه‌ٔ کابلی جدیدی را امضا کرده و بدین ترتیب طرحی با نام «بزرگراه ارتباطی ایران و اروپا» (ب.ا.ا.ا) (به انگلیسی: Europe-Persia Express Gateway) (به اختصار EPEG) معرفی شد.
بدین ترتیب قرار بر آن بود که EPEG به برندی برای سامانه‌ٔ فیبر نوری جدید تبدیل شود که اروپا را به خاورمیانه متصل کرده و می‌تواند به سایر نقاط «خلیج فارس» و نیز کشور «هند» گسترش یابد.
این سامانه از فرانکفورت آغاز شده و پس از گذر از شرق اروپا، روسیه، آذربایجان، ایران و خلیج فارس در برکاء، عمان ختم می‌شود. اعضای تشکیل دهنده کنسرسیوم بزرگراه ارتباطی ایران-اروپا شامل «روس‌تلکام»، «عمان‌تل»، «شرکت ارتباطات زیرساخت» (به نمایندگی از «وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران») بوده و از این خط به صورت کابلی و بی‌سیم بهره‌برداری می‌کنند.
هریک از این شرکت‌ها مسوول توسعه و نگهداری و استفاده از خط در کشور خود است. مسیر از آذربایجان از ظرفیت شرکت شریک در آنجا یعنی «دلتاتلکام» بهره می‌برد. طراحی این خط به گونه‌ای است که ظرفیت ۳.۲ ترابیت انتقال اطلاعات در طول مسیر را فراهم می‌کند. مسیری که ۹،۵۰۰ کیلومتر طول دارد.
بنا بر اطلاعات منتشر شده، این خط ارتباطی می‌تواند با تاخیرِ ۹۸میلی‌ثانیه بین دوسر این خط ارتباط را برقرار سازد. بزرگراه ارتباطی ایران-اروپا در فاز اولیه، با انتقال ۵۴۰ گیگابیت پهنای باند کارش را در پنجم خرداد ۱۳۹۲ آغاز کرد و اینگونه اعلام شد که در فازهای بعدی به ظرفیت ۳.۲ ترابیت و در نهایت به ظرفیت اسمی خود یعنی ۶.۴ ترابیت خواهد رسید.
بر اساس آخرین آمارهای موجود تا خرداد ماه سال گذشته اینگونه اعلام شده بود که از طریق این پروژه ظرفیتی معادل 150 گیگابیت بر ثانیه از مسیر ایران و از طریق بزرگراه ارتباطی آسیا - اروپا منتقل می‌شود.
البته در همان زمان محمود خسروی - معاون وزیر ارتباطات ومدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت - از چهار برابر شدن حجم انتقال داده‌های کشورها از این طریق یاد کرده و گفت: با پیشرفتهای صورت گرفته حجم مبادلات از طریق این راه ارتباطی تا چهار برابر افزایش خواهد داشت.البته خسروی زمانی برای رسیدن به این ظرفیت اعلام نکرده است.
این بزرگراه ارتباطی درنهایت با قدرت انتقال 25TraB ترافیک مخابراتی، به عنوان جایگزین اصلی کابلهای دریای مدیترانه، می تواند نقش مهمی در ترانزیت ترافیک مخابراتی اروپا - آسیا داشته باشد.
تاکنون دو فاز از این پروژه با حضور روسای جمهوری دولتهای دهم و یازدهم افتتاح شده و با اجرای کامل آن، پهنای باند اینترنت کشور نیز افزایش خواهد یافت.
اجرای پروژه EPEG از سال 1391 و با سرمایه گذاری مشترک ایران، روسیه، عمان و CABLE&WIRLESS آغاز شده و بنا بر اعلام مسوولان بر اساس زمانبندی پیش بینی شده به بهره برداری خواهد رسید که البته زمان دقیق پایان این پروژه تاکنون اعلام نشده است.
بنا بر اخبار منتشر شده بیشترین سهم در این کنسرسیوم متعلق به ایران بوده و بالاترین مسافت مسیر پروژه توسط ایران عملیاتی شده است.
مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت پیش از این درباره این طرح اعلام کرد: با اجرای این پروژه، یکی دیگر از زیرساختهای تبدیل ایران به هاب منطقه‌ای اجرایی شده و مسیر جایگزین برای ارتباطات حساس دنیا تامین خواهد شد.
خسروی در خصوص مزایای اجرای این پروژه برای کشور تصریح کرد: یکی از اصلی‌ترین دستاوردهای اجرای پروژه EPEG، درآمدزایی است که به واسطه ترانزیت ارتباط میان ایران و اروپا برای کشور محقق می‌شود.
این پروژه به طول 8000 کیلومتر از فرانکفورت آلمان آغاز و با عبور از چند کشور اروپایی، روسیه و پس از گذر از ایران از بندر جاسک به بندر باراکای عمان متصل می‌شود.
کنسرسیوم EPEG شامل شرکت‌های روس تلکوم، Cabli & Wireless انگلیس، شرکت ارتباطات زیرساخت و عمان تلفیق است و جایگزین مطمئنی برای ترانزیت ارتباطات از اروپا به آسیا خواهد بود. با اجرای این پروژه ایران به هاب منطقه تبدیل می‌شود و از این پس نقش کلیدی در ارتباطات بین‌الملل خواهد داشت.