از رمز یک‌بار مصرف برای احراز هویت کاربران تا کدهای دستوری برای غیرفعال‌سازی اینترنت آزاد
اجرایی کردن رمز یک‌بار مصرف برای احراز هویت کاربران در هنگام فعال‌سازی سیم‌کارت، الزام قانونی اپراتورها به ارایه خدمات ارزش افزوده در قالب بسته‌های اعتباری، پیش‌بینی کدهای دستوری جهت غیرفعال‌سازی مصرف آزاد اینترنت، از اقداماتی است که در یک سال گذشته در راستای ایجاد شفافیت در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات و تقویت فضای رقابتی سالم بین اپراتورها انجام شده است.
محمدجواد آذری جهرمی -وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- چندی پیش درباره عملکرد یک‌ساله وزارت ارتباطات اظهار کرد: جمهوری اسلامی در هفت سال اخیر، به گواهی سازمان جهانی مخابرات، در دو سال متوالی، دومین مقام در نرخ رشد توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات در دنیا را به خود اختصاص داده است. آنچه مرم می‌توانند به‌صورت ملموس درک کنند، این است که در دسترسی به خدمات پهن‌باند ثابت و همراه، تعداد کاربران ایران از ۱۱ میلیون به ۷۳ میلیون نفر رسیده و رشد ۵.۶ برابری داشته است.
وی ادامه داد: متوسط سرعت اتصال مردم به شبکه پهن‌باند در شهر، روستا، جاده و مناطق مختلف، تلفن خانگی و همراه، از متوسط ۰.۲۵ مگابیت‌برثانیه در سال ۹۲، به ۷ مگابیت‌برثانیه رسیده و رشدی ۲۷ برابری داشته است. همچنین متوسط قیمت خدمات بر حسب واحد خدمات به‌ویژه در حوزه دیتا نصف شده است. در سال ۹۲، صفر روستا به شبکه ملی اطلاعات متصل بودند و امروز به ۳۲ هزار روستا رسیده است. نزدیک ۶۰۰۰ استارت‌آپ فناوری اطلاعات، ۳۵ هزار محصول خدمات ایرانی را در فضای مجازی ارائه می‌کنند که این آمار در سال ۹۲، به تعداد ۴۸ خدمت بوده است.
۱۲۱ میلیون مشترک تلفن همراه در سال ۹۹
در این راستا، حسین فلاح جوشقانی -رئیس رگولاتوری- نیز در یادداشتی در سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی نوشت: نگاهی به آمار مقایسه‌ای شاخص‌های ارتباطی و فناوری اطلاعات بخش، نشان از جهشی صعودی دارد که اعداد آن حداقل در بازه زمانی پنج ساله رشدی چشمگیر داشته است. با افزایش مشترکین تلفن همراه از ۷۰ میلیون نفر در سال ۹۵ به ۱۲۱ میلیون نفر در سال ۹۹، ضریب نفوذ ۱۴۴ درصدی تلفن همراه در کشور رقم خورده است.
وی افزود: با ارتقای شبکه اپراتورهای تلفن همراه به نسل سه و چهار و ارایه خدمات داده تلفن همراه بر بستر گوشی‌های هوشمند، مشترکین پهن‌باند سیار نیز در میان آمار و اطلاعات حوزه ICT جایی برای خود باز کرده و تعدادشان از ۳۳ میلیون نفر در سال ۹۵ به ۷۳ میلیون نفر در سال جاری رسیده است و در کنار مشترکین پهن باند ثابت ضریب نفوذ ۹۸ درصدی اینترنت پهن باند را رقم زده‌اند. تعداد روستاهای دارای پوشش شبکه ملی اطلاعات از ۲۵ هزار روستا در سال ۹۵ به ۵۴ هزار روستا در سال ۹۹ رسیده و ۹۴ درصد از جاده‌های اصلی و فرعی کشور تحت پوشش تلفن همراه قرار گرفته‌اند.
معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه تغییر این آمار و ارقام نشان از تحقق هدف توسعه کمی و پوشش سراسری ارتباطات در چند سال گذشته دارد، افزود: روندی که اکنون (یا در یک سال گذشته) با اشباع بازار، حرکتی آهسته به خود گرفته است و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی را بر آن داشته همزمان با در هم تنیدگی بیشتر ارتباطات و فناوری اطلاعات با زندگی روزمره مردم با تغییر رویکرد توسعه کمی به توسعه کیفی، اولویت‌های دیگری را برای خود ترسیم کند. توسعه‌ای که شفافیت، افزایش کیفیت سرویس‌ها، پاسخگویی مطلوب‌تر به مردم از الزامات آن است.
امکان مشاهده و ارزیابی مقایسه‌ای کیفیت سرویس اینترنت
فلاح جوشقانی خاطرنشان کرد: بر همین اساس سامانه‌هایی چون "دسترسی پهن باند ثابت خانگی (XDSLPULS.ir)" و "نت‌سنج پلاس (netsanjplus) "، راه‌اندازی شد تا بتواند به مشترکان حق انتخاب بیشتری بدهد و با امکان مشاهده و ارزیابی مقایسه‌ای کیفیت سرویس اینترنت، نحوه پشتیبانی و وضعیت پوشش اپراتورها، نقش آنها را در نظارت بر ارایه‌دهندگان خدمات حوزه ICT پُررنگ‌تر کند. درکنار بازنگری در فرایندهای سامانه ثبت و پاسخگویی به شکایات مردمی ۱۹۵ و کاهش مدت زمان رسیدگی به شکایات از ۱۸ به ۴ روز در طول چهار سال گذشته، "کمیته عالی حفاظت از حقوق مصرف‌کننده" در تیرماه سال ۹۸ ایجاد شد تا به درخواست‌های تجدیدنظر شاکیان حوزه ICT در سامانه ۱۹۵ رسیدگی شود.
وی با اشاره به اقدامات یک سال گذشته در راستای ایجاد شفافیت گفت: اجرایی کردن رمز یک‌بار مصرف برای احراز هویت کاربران در هنگام خرید یا فعال‌سازی سیم‌کارت، الزام قانونی اپراتورها به ارایه خدمات ارزش افزوده در قالب بسته‌های اعتباری، پیش‌بینی کدهای دستوری مختلف در جهت غیرفعال‌سازی مصرف آزاد اینترنت و دریافت صورتحساب کارکرد خطوط تلفن ثابت، راه‌اندازی سامانه ارزیابی و رتبه‌بندی دفاتر پیشخوان خدمات دولت و ICT روستایی از دیگر اقداماتی است که در یک سال گذشته در راستای ایجاد شفافیت در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات و تقویت فضای رقابتی سالم بین اپراتورها انجام شده تا خدمات حوزه ICT با کیفیت بهتر به کاربران ارایه شده و زمینه سوءاستفاده احتمالی متخلفین را کاهش دهد.
رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، ادامه داد: با توجه به شیوع ویروس کرونا، نقش شبکه ملی اطلاعات در زیرساخت‌های کشور از جمله زیرساخت‌های مورد نیاز آموزش بسیار پُررنگ شده است. در همین راستا توسعه دسترسی در حوزه پهن باند ثابت شبکه ملی اطلاعات در دستور کار جدی این سازمان برای یکسال آینده است.
فلاح جوشقانی با بیان اینکه ایران در این برهه بیش از هر زمان دیگر شاهد اثرات منفی اقتصادی تحریم‌های ظالمانه‌ای است که بر ما تحمیل شده، افزود: شرایطی که عرصه را بر فعالان بازار ICT تنگ‌تر کرده و هزینه‌های ارایه سرویس کیفی را افزایش داده است. اما از سوی دیگر همت و تلاش ما را به‌عنوان بخشی از بدنه دولت در به کارگیری ظرفیت‌ها و توانمندی‌های داخلی نیز بالاتر برده است. امید که همه دست‌اندرکاران امور همچون گذشته از این گذر تاریخی سربلند بیرون رفته و برگ دیگری از تاریخ این مرز و بوم با دستاوردهایی ماندگار ورق بخورد.