افشای تاثیر آزمایشات موشکی و اتمی بر شرایطی آب و هوایی جهان
حدود یک چهارم قرن است که مفهوم جنگ سرد، وجود دارد، اما تأثیرات آن که حتی به فراتر از مرزهای ژئوپولیتیک رسیده است، به تدریج کشف می شود. یک نمونه از این موارد، مطالعه اخیر ناسا است که داده های دولت ایالات متحده را تفکیک کرده است تا نشان دهد آزمایش های هسته ای چگونه وضعیت آب و هوا را – نه در کره زمین- بلکه در فضا تغییر داده است. بر اساس اظهارات آژانس فضایی، انفجارهای اتمی میدان مغناطیسی زمین را تغییر داده و حتی در نزدیکی خط استواف شفق های مصنوعی ایجاد کرده است.
گویا آی تی -اگر به دهه ۱۹۵۰ اشاره کنیم، تصاویری از اتومبیل های غول پیکر آمریکایی همراه با بدنه های باله مانند، خوانندگان راک اند رول، دامن های رنگی پرچین، و حلقه های کمر حولا به ذهن می آید. متأسفانه، این دهه یاد آور تاریک ترین روزهای جنگ سرد نیز هست که در آن اتحادیه شوروی و قدرت های غربی، در تلاش برای تسلط بر جهان بودند و خوشبختانه منجر به یک درگیری آشکار نشد.
دلیل اصلی این سیاست یک بام و دو هوا، مسابقه تسلیحاتی بین شرق و غرب برای ایجاد سلاح های اتمی هرچه قدرتمند تر بود، که به صدها آزمایش انفجاری زمینی، دریایی و هوایی نیاز داشت. بین سالهای ۱۹۵۸ و ۱۹۶۲، آمریکایی ها و روس ها، حتی آزمایش های خود را در چنان ارتفاعات بالایی انجام دادند که به لبه فضای خارج از جو و فضا نیز رسید.
پیمان منع جزئی آزمایش سلاح های هسته ای در سال ۱۹۶۳، موجب شد که بیشتر این ازمایش ها محدود شود،، به صورت توافقنامه ای بین ابرقدرت ها، برای محدود کردن انفجارها به زیر سطح زمین منعقد شد. اما، داده های مربوط به آزمایش های گذشته هنوز باقی است، و با منتشر شدن برخی از این اطلاعات، داستان بسیار جالبی برای دانشمندان ناسا، در مورد این بمب ها و آب و هوا روشن می شود.
در زمان اوج آزمایش های فوق زمینی، بمب ها به دلایل بسیاری، نظیر تغییر آب و هوای زمین، محکوم می شدند. اما این موضوع دیگر منتفی است. شاید هم اگر منظورتان از آب و هوا، به جای ابرها و تنوع باران ها، شرایط در فضا باشد، این موضوع هنوز منتفی نباشد.
منظور از شرایط فضایی، محیط مغناطیسی و رادیواکتیو در خارج از اتمسفر زمین است. خورشید یک رآکتور هم جوشی عظیم است که طوفان هایی نامرئی از ذرات زیر اتمی به صورت مداوم در آن جریان دارند و خود را به صورت شعله های خورشیدی عظیمی نشان می دهد که پلاسما را به خلأ می فرستند و چاشنی ان نیز پرتوهای کیهانی از اعماق فضا هستند.
در سایر بخش های منظومه شمسی، این بادهای خورشیدی و پرتوهای کیهانی، تأثیرات ناگواری داشته اند، چرا که بادها اتمسفر سیاره ها و اقمار را تخریب کرده و این سیارات را در برابر بمباران های رادیواکتیو از سوی فضا، آسیب پذیر و بدون دفاع باقی میگذارد. اما سیاره ما زمین با میدان مغناطیسی بسیار قوی خودف در برابر این آسیب ها محافظت می شود، و این میدان مغناطیسی مانند حبابی عمل می کند که ذرات باردار گسیل شده از سوی خورشید را منحرف کرده و یا به دام می اندازد.
این ذرات به دام افتاده، کمربندهای فن آلِن (Van Allen) را ایجاد می کنند که در فاصله ۱۰۰۰ کیلومتری (۶۲۰ مایلی) تا ۶۰۰۰۰ کیلومتری (۳۷۳۰۰ مایلی) سطح زمین قرار دارند. این کمربندها از ما محافظت می کنند، اما به دلیل تابش های شدید خود، در هدایت فضا پیماها و ناوبری فضایی، یک خطر عمده محسوب می شوند. زمانی که ذرات یونیزه شده به دام افتاده در کمربندها، در مسیرخطوط مغناطیسی نیرو به سمت قطب های شمال و جنوب حرکت می کنند، به جو زمین برخورد کرده و شفق ها را ایجاد می کنند که بسیار معروف هستند.
شرایط فضایی پایداری چندانی ندارد. اگر یک طوفان مغناطیسی رخ دهد یا یک این جرقه های خورشیدی به اندازه کافی عظیم بوده و به سمت ما پرتاب شوند، ممکن است ماهواره ها از مدار خود خارج شده، ارتباطات رادیویی قطع شود، کارکرد قطب نما ها مختل شده، شبکه های برق دچار افزایش بیش از حد جریان شوند و یا حتی دستگاه های الکترونیکی بسوزند.
پژوهشگران ناسا، با مقایسه انرژی های توولید شده در اثر آزمایش های اتمی با انرژی های ایجاد شده در رویدادهای فضایی طبیعی، توانستند تفاوت بین ذرات تولید شده از شکافت هسته ای و ذرات ناشی از کمربندهای فن آلن را شناسایی کنند. به این ترتیب، آن ها توانستند تأثیرات انفجارهای هسته ای را تفکیک کرده و در مورد ان نتیجه گیری کنند.
یافته های ناسا حاکی از آن است که مجموعه ای از انفجار های هسته ای آمریکا در ارتفاع ۱۶ تا ۲۵۰ مایلی (۲۵ تا ۴۰۰ کیلومتری) از سطح زمین، اثراتی فراتر از تابش شدید نور و یک انفجار پر سر و صدا برجای گذاشته است. پلاسمای تولید شده توسط گلوله انفجاری در دمای بیش از ۱۰ میلیون درجه پیامدهای محلی شدید و ناگواری را به همراه داشته استف و موجب اختلال در میدان مغناطیسی زمین و حتی ایجاد کمربندهای تابشی کوچکی شده است که با در کار ماهواره ها اختلال ایجاد می کنند.
طبق اظهارات ناسا، آزمایش سلاح اتمی Teak در سال ۱۹۵۸ در جزیره جانستون، واقع در اقیانوس آرام، یک شفق مصنوعی در آسمان ساموآی غربی در حوالی خط استوا ایجاد کرده است، یعنی دقیقا در نقطه ای که هیچ کس انتظار ندارد شفق ایجاد شود. تیم تحقیقاتی می گوید این پدیده غیر عادی می تواند به دانشمندان کمک کند تا درک درست تر و بهتری در مورد شفق های طبیعی پیدا کنند.
علاوه بر این آزمایش آرگوس، یک طوفان مغناطیسی در محدوده سوئد تا آریزونا ایجاد کرده است، که طی آن دو موج پر سرعت با سرعت ۱۸۶۰ مایل در ساعت (۲۹۹۳ کیلومتر در ساعت) زمین را درنوردیده و کمربندهای تابشی مصنوعی را به مدت چند ثانیه در اطراف زمین تشکیل دادند.
اما چیزی که ناسا به آن اشاره نمی کند؛ آن است که در عین حال که پیامدهای آزمایش های هسته ای در سطح منطقه ای بسیار شدید بوده است، انرژی ها و تأثیرات مربوط در مقایسه با تشعشعات خورشیدی که به زمین فرستاده می شوند، بسیار ناچیز است. مقایسه این طوفان های خورشیدی، با حتی بزرگترین ازمایش اتمی مانند آن است که هزینه یک نوشیدنی را با بدهی های ملی ایالات متحده مقایسه کنیم. با این حال، این مطالعه نوید کاربردهای عملی را عنوان می کند.
فیل اریکسون، دستیار مدیریت در رصدخانه Haystack در موسسه MIT، و یکی از نویسندگان این مقاله، می گوید:” این تست ها، نمونه های انسانی و ناگواری از برخی تأثیرات شرایط فضایی هستند که توسط خورشید ایجاد می شوند. اگر ما بتوانیم اتفاقاتی که در این رویدادهای کنترل شده، و در اثر انجام این آزمایش های انسانی رخ داده است را درک کنیم، قطعا تغییرا احتمالی طبیعی در مقیاس بزرگتر و نزدیک به فضا را بهتر متوجه خواهیم شد.”