امکان ارجاع طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی به صحن مجلس
نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه شرایط استناد به اصل۸۵ در طرح صیانت رعایت نشده، گفت: شورای نگهبان ممکن است عدم رعایت این اصل و عدم نیاز به آن را مدنظر قرار داده و طرح را دوباره به مجلس برگرداند.
عزت‌الله یوسفیان‌ملا روز یکشنبه درباره واگذاری بررسی طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی به کمیسیون مشترک با استناد به اصل ۸۵ قانون اساسی، گفت: قانون اساسی در مواردی که مساله‌ای فوریتی را طلب کند و شرایط به نحوی باشد که صحن مجلس نه به لحاظ کیفیت و متن بلکه از نظر زمانی قادر نباشد طرحی را بررسی کند، اجازه اصل ۸۵ شدن را داده است.
نماینده ادوار مجلس افزود: این موضوع در آیین‌نامه اجرایی هم مطرح شده است به عنوان مثال ما قانون تجارت را داشتیم که بیش از هزار ماده بود. با توجه به میزان گردش کاری صحن، مگر در یک روز چند ماده می‌تواند در صحن مجلس مطرح شود؟ یک ماده موافق، مخالف، تذکر و تقاضای حذف دارد، اگر نماینده‌ای پیشنهادی در مورد یک ماده دارد، پیشنهادش را مطرح می‌کند، بعد دوباره موافق و مخالف پیشنهاد صحبت می‌کنند گاهی برای ماده یکی تا دو خطی ممکن است هفت تا هشت نفر صحبت کنند.
یوسفیان‌ملا با اشاره به زمان در نظر گرفته شده برای تصویب مواد قانونی در مجلس، بیان کرد: به طور مثال اگر مجلس در یک روز کاری بخواهد با حداکثر سرعت مواد قانونی را تصویب کند، بعید است بتواند روزانه بیش از هفت تا هشت ماده را به تصویب برساند و محدودیت زمانی اجازه تصویب مواد بیشتری را نمی‌دهد، خصوصا اگر در یک ماده پیشنهادات، مخالف و موافق زیاد باشند.
وی خاطرنشان کرد: به استناد اصل ۸۵ قانون اساسی به مجلس اجازه داده شده که اختیار قانونگذاری را به کمیسیون‌های داخلی مجلس بدهد. البته در اصل ۸۵ چنین موضوعی مطرح نشده است، در اصل ۸۵ آمده که مجلس نمی‌تواند اختیار قانونگذاری را به فرد یا جمع واگذار کند.
نماینده مجلس دهم اضافه کرد: زمانی که خبرگان، قانون اساسی را می‌نوشتند این موضوع را که مجلس می‌تواند اختیار قانونگذاری را به کمیسیون‌های داخلی بدهد مطرح کردند یعنی می‌توانند اختیار را به خودشان بدهند اما اگر مجلس این اختیار را به کمیسیون‌های داخلی بدهد موضوع تمام شده نیست بلکه زمان آن باید کوتاه‌مدت به‌طور مثال سه یا پنج سال باشد، و آن مدت را هم دوباره صحن تعیین کند.
یوسفیان ملا یادآور شد: به عنوان مثال اگر مانند این قانون به کمیسیون فرهنگی ارجاع شد و کمیسیون فرهنگی آن را با دو سوم رأی اعضای کمیسیون و نه «نصف به علاوه یک» تصویب کرد، بعد به شورای نگهبان رفت و تأیید شد، باید به صحن بیاید و صحن فقط بگوید این قانونی که در کمیسیون تصویب شد، چند ساله باشد به این معنا که مجلس باید دوباره این را تصویب کند و این در زمانی است که ممکن است قانونی در صحن، زمان کافی نداشته باشد.
عضو پیشین کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس گفت: درباره قانون تجارت که مثال زدم که بالای هزار ماده است، اگر هزار ماده بخواهد در صحن بیاید زمان زیادی طول می‌کشد، شاید حتی اگر مجلس یک دوره هم وقت بگذارد نتواند بررسی آن را تمام کند. بنابراین قوانینی که طولانی هستند و ممکن است در صحن به نتیجه نرسد را ارجاع می‌کنند البته من از تعداد ماده‌های این قانونی که اکنون به کمیسیون رفته اطلاع دقیقی ندارم و بعید است که مواد آن خیلی زیاد باشد.
یوسفیان ملا افزود: تصور من این است که از آنجایی که دخالت در این مساله زیاد شده بود، بسیاری کلاً با طرح این موضوع در مجلس مخالف بودند و خیلی‌ها هم موافق و دنبال تصویب آن بودند، بنابراین برای اینکه این جریان موافقت و مخالفت و جوّسازی‌ها اندکی کاهش یابد، این را به‌آرامی به کمیسیونی دادند که آن کمیسیون بتواند نظرات خود را به دور از مخالفین و موافقین و در آرامش ارائه بدهد.
وی ادامه داد: اکنون ۱۳ کمیسیون تخصصی در مجلس داریم و کسی نمی‌داند در آن کمیسیون‌ها چه موضوعی تصویب می‌شود و چه موضوعی تصویب نمی‌شود و چه اتفاقاتی می‌افتد. بنابراین از این جهت مسئله آرام و تا حدودی فراموش می‌شود.
یوسفیان‌ملا اظهار کرد: به نظر می‌رسد دلایل و شرایطی که در اصل ۸۵ قانون اساسی برای ارجاع درباره طرح به کمیسیون عنوان شده است درباره این طرح رعایت نشده است اما به هر حال تصمیم مجلس قانونی است البته ممکن است خلاف سلیقه بسیاری باشد.
وی اضافه کرد: در قانون اساسی آمده که صحن می‌تواند طرح را به کمیسیون‌های تخصصی برای رسیدگی ارجاع دهد، همچنین می‌تواند کمیسیون خاص یا ویژه تشکیل دهد از جمله کمیسیون‌هایی که زمان بودجه یا نوشتن برنامه پنج ساله تشکیل می‌شوند همچون کمیسیون تلفیق از آن جمله هستند.
نماینده پیشین مردم آمل و لاریجان در مجلس بیان کرد: در کمیسیون تلفیق می‌بینیم که به عنوان مثال ۹ نفر از کمیسیون بودجه و از ۱۱ یا ۱۲ کمیسیون دیگر هم از هر کمیسیون دو، سه نفر، که در مجموع تعدادشان به بیش از ۵۰ نفر می‌رسد در فقط بودجه را بررسی می‌کنند و به صحن می‌آورند.
یوسفیان‌ملا خاطرنشان کرد: به اعتقاد من در این مورد خاص می‌خواستند تا اندازه‌ای از تبعات، مخالفت‌ها و موافقت‌ها دور باشند و این موضوع در جای آرامی مطرح و درباره آن اظهارنظر شود اما تا زمانی که این قانون تصویب و از کمیسیون خارج نشود، نمی‌توان قضاوت کرد که به عنوان مثال جایی تعطیل شود یا اشتغال از بین برود.
وی ادامه داد: باید ببینند چه تصمیمی گرفته می‌شود چرا که طرح در مرحله‌ای قرار دارد که هنوز حتی یک کلمه آن قابل اجرا نیست، مگر اینکه به تصویب برسد و بعد قابل اجرا شود اما هنوز اتفاقی نیفتاده است. به اعتقاد من از آنجایی که رسیدگی به این طرح در صحن به صورت زنده از رادیو پخش می‌شود و مردم بیشتر در جریان قرار می‌گرفتند و بیشتر وارد مسئله می‌شدند، هدف این بود که از این اظهارنظرها کاسته شود و مسئله در این طرح در گوشه آرامی به نتیجه برسد.
نماینده پیشین مردم آمل و لاریجان در مجلس شورای اسلامی گفت: اگر بخواهند نظرات همه را بگیرند، ابتدا همه باید در جریان قرار گیرند تا نظر بدهند. اگر قرار باشد شما در یک مساله‌ای نظر افراد، اهل قلم و اهل اظهارنظر را داشته باشید باید با آنها در میان بگذارید تا آنها اظهارنظر کنند.
یوسفیان‌ملا افزود: وقتی موضوعی در صحن مطرح می‌شود، رادیو تمام جلسه را دقیق پخش می‌کند، و واو به واو و کلمه به کلمه در صورتجلسه روزانه مجلس نوشته می‌شود و در این صورت همه در جریان قرار می‌گیرند و اظهارنظر می‌کنند.
وی تصریح کرد: اگر بنا بر اظهارنظر عمومی بود، قطعاً و یقیناً همه در صحن می‌شنیدند و پای کار می‌آمدند و اظهارنظر می‌کردند اما طرف دیگر قضیه را هم باید در نظر گرفت و آن اینکه عده‌ای هم بی‌جهت وارد می‌شوند و درباره موضوعی که هنوز اتفاق نیفتاده شلوغ می‌کنند و سر و صدا راه می‌اندازند.
نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی بیان کرد: به هر حال در این مواقع قانون اساسی و شرع مقدس اسلام به شورای نگهبان اجازه داده که اگر مساله‌ای در حد اصل ۸۵ نباشد، می‌تواند ایراد بگیرند و آن را به مجلس برگرداند کما اینکه بارها این اتفاق افتاده که موضوعی اصل ۸۵ شد، به شورای نگهبان رفت و آنها ایراد گرفتند و گفتند دلیلی ندارد این موضوع اصل ۸۵ باشد و آن را به صحن برگرداندند.
یوسفیان‌ملا گفت: بنابر این شورای نگهبان این اختیار را دارد که ایراد بگیرد. حتی اگر شورای نگهبان هم نظری داشته باشد که با نظر مجلس متفاوت باشد در اینجا میان مجلس و شورای نگهبان اختلاف‌نظر پیش بیاید و بحث مجمع تشخیص مصلحت نظام مطرح می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: اینطور نیست که زمانی که موضوعی را به کمیسیون ارجاع دادند کار تمام‌شده باشد چراکه هم صحن دوباره باید مدت آن را مشخص کند و هم شورای نگهبان بر مساله اصل ۸۵ نظارت دارد و کسی نمی‌تواند بگوید (ادعا کند) که اگر مجلس گفته باید به کمیسیون برود، دیگر کار تمام است. شورای نگهبان این اختیار را دارد که مساله را مغایر با اصل ۸۵ بداند و دوباره به صحن برگرداند و تصمیم صحن که درباره رفتن به کمیسیون بوده را ابطال کند.
عضو پیشین کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس افزود: بنابراین تصمیم نهایی درباره درستی یا نادرستی موضوعی که اصل ۸۵ شده و به کمیسیون ارجاع داده شده را شورای نگهبان می‌گیرد و شورا این اختیار را دارد.
یوسفیان‌ملا عنوان کرد: نمی‌توانیم بگوییم که شورای نگهبان کاری به اینکه، موضوع در صحن، کمیسیون ویژه یا کمیسیون تخصصی تصویب شده ندارد و فقط درباره اینکه موضوع مغایر با شرع و قانون اساسی است یا خیر اظهارنظر می‌کند. بلکه شورای نگهبان در ابتدا باید ببیند اینکه طرحی که به کمیسیون ارجاع و اصل هشتاد و پنجی شده درست است یا خیر.