اولویت دولت در حوزه «فاوا» در سال جدید چه باید باشد؟
بیش از دو هفته از آغاز سال 1400 می‌گذرد و شاید این سوال برای بسیاری مطرح باشد که اولویت‌های دولت در حوزه فاوا در این سال جدید چه مواردی باشد و دولت برای اینکه این صنعت رشد و توسعه پیدا کند چه مواردی را باید در دستور کار خود قرار دهد. کارشناسان حوزه فاوا به این سؤال «ایران» پاسخ می‌دهند.
رفع انحصار
علی توسلی جانشین کمیسیون اینترنت نظام صنفی رایانه‌ای کشور (نصر) اعتقاد دارد در حوزه اینترنت و بویژه حوزه اینترنت ثابت در سال گذشته هیچ گشایش قابل اتکایی رخ نداد و چنانچه مصوبات اخیر مجلس هم بخواهد ملاک برنامه سال جدید باشد، هیچ امید گشایشی نمی‌توان داشت.
توسلی گفت: واقعیت این است تا برنامه پهن باند جامع ملی (national broadband plan) کشور تهیه و تصویب نشود منطقاً حتی در صورت بازتر شدن فضا، نیاز به سرمایه‌گذاری جدی داخلی و خارجی خواهد بود، چرا که اصولاً این نوع سرمایه‌گذاری زودبازده نیست، به نظرم این اولین و مهم‌ترین وظیفه حاکمیتی سال 1400 می‌تواند باشد.
وی افزود: بزرگترین مشکل توسعه اینترنت همچنان انحصار شرکت مخابرات ایران در سیم مسی و نقطه نهایی کاربر است که نه خود توانسته سرویس متناسب و به روزی ارائه کند و نه با هیچ روشی حاضر است با شرکت‌های دارای مجوز همکاری منطقی و اصولی داشته باشد و تا این معضل حل نشود توسعه اینترنت ثابت، شبکه ملی اطلاعات و... هیچ یک در حد توان و انتظار کشور عملیاتی نخواهد شد.
توسلی انحصار دیگر را هم تأمین انحصاری پهنای باند کشور از سوی شرکت ارتباطات زیرساخت عنوان کرد و گفت: هیچ دلیل منطقی هم برای انحصار پهنای باند شرکت ارتباطات زیرساخت وجود ندارد، چرا که سال هاست بخش خصوصی توان و آمادگی ورود به این حوزه را دارد و خواستار لغو این انحصار است.
وی به مشکل دیگر که مانع توسعه شده است اشاره کرد و افزود: دخالت دولت در تعرفه گذاری، آن هم بدون تحلیل کارشناسانه و منطبق با بهای تمام شده خدمات اپراتورها باید گفت معضلی است که همچنان پابرجاست و باتوجه به گسترش نیاز به اینترنت و ارتباطات مجازی شاید با حل این معضلات بتوان گامی به جلو در جهت ارائه و بهبود خدمات برداشت.
فرامرز رستگار دبیر سندیکای صنعت مخابرات ایران نیز معتقد است که این سندیکا پنج هدف کلان خود را برای سال ۱۴۰۰ تنظیم کرده که یک طرف آن دولت و حاکمیت است، که یکی از این اهداف اخذ مطالبات شرکت‌های عضو سندیکا به‌عنوان عاملان اصلی توسعه فاوا از شرکت مخابرات ایران است و این اقدام ازطریق حاکمیت عملی می‌شود.
رستگار گفت: از سوی دیگر باید دستاوردهای بومی با فناوری‌های پیشرفته به شبکه‌های فاوا ورود کند تا شبکه ملی اطلاعات بومی شود. مهمتر اینکه باید قطب‌های تولیدی (شبکه بین شرکت‌ها) برای انجام پروژه‌های بزرگ به‌صورت پیمانکار محوری ایجاد شود. زنجیره ارزش محصولات جدید فاوا و بازارسازی محصولاتی که مصرف کننده اصلی آن اپراتورها نیستند (مشتریان خرد ولی متعدد) باید شناسایی شوند.وی افزود: برای برقراری عدالت هم باید حوزه رقابت شرکت‌های کاملاً خصوصی از شرکت های دولتی و عمومی که از منابع ویژه بهره‌مند هستند، تفکیک شود.
توازن در زیرساخت
امیر اسحاقی دبیر انجمن واردکنندگان تلفن همراه نیز اعتقاد دارد از آنجایی که تکنولوژی 5G در کشور راه‌اندازی شده باید برای استفاده از این فناوری تجهیزاتی متناسب با آن مانند تلفن همراه دارای فناوری 5G وارد کشور کنیم.
اسحاقی با بیان اینکه در سال جدید به 20 میلیون دستگاه تلفن همراه در کشور نیاز است، گفت: از سوی دیگر دولت بحث رجیستری تبلت را نیز در دستور کار خود قرار دهد تا با این اقدام جلوی قاچاق 90 درصدی تبلت به کشور گرفته شود.
وی به بحث تولید تلفن همراه هوشمند در داخل کشور اشاره کرد و افزود: با انتقال تکنولوژی تلفن همراه هوشمند و تبلت و سرمایه‌گذاری کشور در این حوزه، ما پتانسیل تولید تلفن همراه را در داخل داریم بنابراین باید این اقدام در اولویت دولت قرارگیرد.
این کارشناس معتقد است باید دولت طرح افق در حوزه تلفن همراه را نیز عملیاتی کند تا کل زنجیره واردات (عرضه و توزیع تا رسیدن به دست مصرف کننده) کاملاً شفاف شود، چرا که این اقدام به نفع مصرف کننده است و می‌تواند گامی رو به جلو برای واردات دومین کالای وارداتی بعد از کالاهای اساسی به کشور باشد.
علی محمدپور کارشناس در حوزه محتوا و همچنین نشر دیجیتالی کودک نیز به بحث فناوری 5G اشاره می‌کند و معتقد است باید همزمان با توسعه زیرساخت‌های این تکنولوژی جدید بقیه بخش‌ها نیز از جمله محتوا و... رشد یابد در غیر این صورت آوردن تکنولوژی نسل 5 تنها باعث می‌شود تا کاربران از سرویس‌ها و محتواهای پلتفرم های خارجی استفاده کنند.
محمدپور گفت: اینترنت اشیا، محتوا و... به 5G ارتباط دارند و همه گیر شدن این تکنولوژی این بخش‌ها را بخصوص آموزش را با تحول روبه‌رو می‌کند و باید قبل از اینکه تک بعدی توسعه و گسترش یابد سریعتر به بخش‌های دیگر هم فکر کرد، اگر بخش فنی و مغزی با هم رشد نکنند دوباره کاربران را به سمت محتواها و خدمات خارجی سوق می‌دهیم.
وی تأکید کرد قبل از اینکه دوباره دیر شود باید از بخش محتوا حمایت شود و به قاطع می‌توانیم بگوییم که هیچ حمایتی از سوی دولت برای بخش پلتفرم های محتوا نشده است.
این کارشناس در ادامه گفت: دغدغه دولت و حاکمیت این است که رشد و توسعه ایجاد شود ولی نبود استراتژی یکپارچه در این حوزه باعث وابستگی ما به شرکت‌های چند ملیتی می‌شود، این در حالی است که ما هیچ گونه استراتژی یکپارچه‌ای در زمینه توسعه فضای مجازی و فناوری‌های زیرساختی آنها نداریم و هر بخشی کار جداگانه‌ای انجام می‌دهد و متوازن و یکپارچه عمل نمی‌کنند و این باعث می‌شود عدم موفقیت یک بخش روی بخش‌های دیگر هم اثر بگذارد.
تدوین قانون رمزارزها
علیرضا آشتیانی رئیس کمیسیون رمز ارز نظام صنفی رایانه‌ای کشور (نصر) معتقد است هنوز دولت بعد از گذشت 5 سال از آمدن فناوری نوین رمزارزها، کار مهمی برای بخش خصوصی انجام نداده است و باید این کار را در سال جدید در اولویت قرار دهد.آشتیانی گفت: در گام اول بهتر است دولت هرچه سریعتر قانون استخراج رمز ارز را تدوین و اجرایی کند و سپس نرخ حامل‌های انرژی را که در دستور کار هیأت دولت است ، تعدیل کند تا استخراج رمز ارز از حالت زیرزمینی بیرون بیاید.وی افزود: از سوی دیگر باید دولت قانون تبادل رمزارزها را نیز هرچه سریعتر تدوین کند چون این قبیل کارها ماهیت دستورپذیری ندارند و با منع و دستوری کردن آن، فقط این حوزه را به خطر می‌اندازیم و مردم را از این فناوری محروم می‌کنیم.
این کارشناس حوزه رمزارزها گام سوم را توجه دولت به حوزه رمزارزها به‌عنوان کلاس جدید دارایی عنوان کرد و گفت: دولت باید به سازمان بورس و اوراق بهادار اجازه دهد تا نماد رمزارز در بورس و تسهیل زمینه‌های سبدگردانی امن برای مردم همانند دنیا اتفاق بیفتد.
وی معتقد است حوزه رمزارزها با رانت و انحصار جواب نمی‌دهد و تنها به زیرزمینی شدن و زمینه افزایش رشد کلاهبرداری منجر می‌شود.
فرزاد ابراهیمی کارشناس حوزه اینترنت اشیا نیز معتقد است با اتصال میلیون‌ها دستگاه به اینترنت از طریق 5G (نسل پنجم ارتباطی) بحث پرداخت‌های این حوزه مطرح می‌شود و بهترین راه پرداخت اتصال اشیا به اینترنت به عبارتی استفاده از سنسورهای مختلف استفاده از زنجیره بلاکچین و رمزارزهاست ؛اتفاقی که در جهان در حال عملیاتی شدن است.
وی افزود: استفاده از رمزارزها فرصت خوبی برای تبادلات مالی بخصوص در شرایط تحریم است از این‌رو باید دولت با نگاه مثبت قوانین لازم را با سرعت وضع کند و از این فرصت طلایی در کشور غافل نشود چرا که اکنون نه تنها کسب و کارهای زیادی شکل گرفته‌اند که می‌توانند از تبادل رمزارزها استفاده کنند بلکه استارتاپ‌های اینترنت اشیا هم بزودی به آنها اضافه می‌شوند و باید دولت این اقدام را در اولویت خود قرار دهد، چرا که سال 2021 نیز سال رمزارزها در دنیاست و رشد قابل توجهی خواهد داشت.
خوداظهاری کسب و کارها
رضا الفت نسب عضو هیأت مدیره اتحادیه کسب و کارهای مجازی نیز معتقد است مهم‌ترین موضوعی که دولت باید در سال جدید اهتمام جدی به آن داشته باشد، بحث اجرایی شدن مصوبه هیأت دولت در زمینه خوداظهاری کسب و کارها برای شروع به فعالیت است.
الفت نسب گفت: پیش از این کسب و کارها باید مجوزهای بی‌شماری را دریافت و بعد شروع به فعالیت در کسب و کار می‌کردند اما هم اکنون بعد از خوداظهاری می‌توانند با سرعت وارد کسب و کار خود شوند و این اقدام برای آنهایی که امکان دریافت تمام مجوزها را نداشتند بسیار مهم است و می‌توانند با خوداظهاری وارد کار شوند و بعد به‌دنبال دریافت مجوزهای لازم بروند. این اقدام باعث تسهیل در ورود افراد به حوزه کسب و کارهای مجازی می‌شود.
این کارشناس کسب و کارهای مجازی همچنین از دستگاه‌ها و نهادهای دولتی و حاکمیتی خواست تا با هم تعامل بیشتری داشته باشند چون نبود تعامل بین دستگاه‌ها و شکایت از کسب و کارها به این حوزه آسیب‌های جدی می‌رساند.