ICTna.ir - در ورژن نهایی برنامه پیشنهادی دکتر عیسی زارع پور برای تصدی سمت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت سید ابراهیم رپیسی در بخش چشم اندازه آمده است:‌

اسـتفاده حداکثـری از فنـاوری اطلاعـات و ارتباطـات و ظرفیتهـای فضـای مجـازی بـرای رسـیدن بـه ایرانـی هوشـمند در تـراز انقـلاب اسـلامی در افـق 1404 بـا رویکـرد ایجـاد شـفافیت، مبـارزه بـا فسـاد، ارتقـاء کارآمـدی و بسـط عدالـت از طریـق ارائـه خدمـات هوشـمند، تامیـن و تسـهیل ارتباطـات فراگیـر، ارائـه سـرویس هـای محتـوای داخلـی، ایجـاد و توسـعه زیرسـاخت امـن و پایـدار در تمامـی ارکان دولـت و جامعـه، تمـدن سـازی در فضـای مجـازی، مقابلـه بـا تهاجـم فرهنگـی و ارتقـاء جایـگاه اقتصـاد دیجیتـال بـه عنـوان پیشـران و موتـور محـرک پیشـرفت همـه جانبـه بـا در نظـر گرفتـن ارزشـهای اســلامی-ایرانی مبتنــی بــر بیانیــه گام دوم انقــلاب اســلامی و در چارچــوب سیاســتهای کلــی نظــام مقــدس جمهــوری اسـلامی ایـران.

 

مقدمه

فنــاوری اطلاعــات و ارتباطــات بــه عنــوان یکــی از مهمتریــن مولفههــای پیشــرفت و توســعه در حوزههــای اقتصــادی، اجتماعـی، سیاسـی و فرهنگـی رسـوخ و از مرحلـه تاثیرگـذاری بـر شـئونات مختلـف زندگـی روزمـره مـردم عبـور کـرده و بـه جزیـی از زندگـی آنـان تبدیـل شـده اسـت. ایـن بخـش، سـهم قابـل توجهـی در ایجـاد ارزش افـزوده اقتصـاد کشـور ایجاد نمـوده و در بکارگیـری زیرسـاخت و شـبکههای توسـعه یافتـه و کارآمـد بـا هـدف کاهـش هزینههـا و افزایـش بهـرهوری ملـی موثـر اسـت. در واقـع پدیده(پارادایم)هـای جدیـد مبتنـی بـر فنـاوری اطلاعـات، فرصتـی را بـرای جهشـی بـزرگ در

عرصـه جهانـی و تبدیلشـدن بـه کشـوری پیشـرفته بـا ویژگـی جامعـه ی دانشمحـور فراهـم نمـوده اسـت. مطالبـه خدمـات و نیازمنـدی هـای جدیـد در ایـن عرصـه و پاسـخ بـه آنهـا، مسـتلزم توجـه به تحـولات سـریع و بهرهبـرداری از فناوریهـای نویـن جهـت ارتقـاء شـاخصهای حـوزه فنـاوری اطلاعـات و ارتباطـات در دنیـا و ارائـه خدمـات پایـدار و مبتنـی بـر پیشـرفت و توسـعه اسـت. بخـش اعظمـی از ایـن مـوارد بـا ایجـاد عدالـت و فسادسـتیزی در دسترسـی همگانـی بـه امکانـات فناورانـه پایـه، افزایـش کیفیـت خدمـات، تنظیمگـری مناسـب، مشـارکت بخـش خصوصـی و شـرکتهای

دانشبنیـان، توسـعه منابـع انسـانی و سـایر مـوارد لازم محقـق خواهـد شـد. ایـن برنامـه بـا رویکـرد مبتنـی بـر بکارگیـری تمامـی ظرفیتهـای داخلـی و خارجـی اعـم از: جمعیـت جـوان و نخبـه، وجـود بیـش از 40 سـال تجربـه در مدیریـت حـوزه فنـاوری اطلاعـات و ارتباطـات کشـور، دسـتاوردهای سیاسـتی و اجرایـی در مدیریـت ایـن عرصـه، همصدایـی کشـورهای منطقـه و سـایر کشـورهای همسـو بـا جمهـوری اسـلامی ایـران در ایـن عرصـه؛ بـا نـگاه درون سـاز و بروننگـر تهیـه شـده اسـت.

به گزارش آژانس خبری فناوری اطلاعات و ارتباطات (ایستنا) در ادامـه ایـن نوشـتار، پـس از بررسـی اسـناد بالادسـتی. هشـت موضـوع مهـم مرتبـط بـا حـوزه ماموریتـی وزارت ارتباطـات و فنـاوری اطلاعـات شـامل موارد زیر درج و برای هریک به تفکیک مقدمه و فهرست چالشها و راهبردها از دیدگاه وزیر پیشنهادی ارتباطات درج شده است:

1- حکمرانی دیجیتال و تعاملات بین المللی

2- دولت هوشمند و تحول دیجیتال

3- شبکه ملی اطلاعات و توسعه پایدار زیرساختهای ارتباطی

4- تنظیم مقررات حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات

5- اقتصاد دیجیتال

6- حفظ حریم خصوصی و امنیت فضای تبادل اطلاعات

7- شتابدهی رشد صنعت فضایی

8- خدمات پستی

مـورد بررسـی قرارگرفتـه و در هـر بخـش ضمـن بیـان وضعیـت مختصـر، مهمتریـن چالشـها و راهبردهـای پیشـنهادی بـرای برونرفـت از وضـع موجـود و رسـیدن بـه وضـع مطلـوب ترسـیم شـده اسـت.

1- حکمرانی دیجیتال و تعاملات بین المللی

پیشـرفت فنـاوری اطلاعـات و ارتباطـات، همـه ابعـاد زندگـی انسـان و نیـز سـبک حکمرانـی، خدمترسـانی دولتهـا و شـیوه تعامـل مـردم و دولـت و نحـوه احقـاق حقـوق مـردم توسـط دولتهـا را متحـول کـرده اسـت و اسـتفاده از ایـن فنـاوری، در واقـع نـوع حکمرانـی کشـور هـا را دچـار تغییـر کـرده اسـت. تدویـن و اجـرای سیاسـت هـای مناسـب در حـوزه حکمرانـی دیجیتـال مـی توانـد باعـث افزایـش اعتمـاد عمومـی، افزایـش سـطح کیفیـت خدمـات دولـت، افزایـش رفـاه و آسـایش عمومـی، خلـق منابـع ثـروت جدیـد بـرای کشـور و در عیـن حـال تمـدن سـازی در جهـت نیـل بـه آرمانهـای بیانیـه گام دوم انقـلاب اسـلامی گـردد. در ایـن میـان، نهادهـای متولـی سیاسـتگذاری در کشـور در سـالیان گذشـته نقـش خـود را بـرای ترسـیم و تحقـق حکمرانـی فضـای مجـازی در تـراز انقـلاب اسـلامی را بـه درسـتی ایفـا نکـرده انـد. تحقـق حکمرانـی منـوط بـه همگرایـی نهادهـای سیاسـتگذار و وزارت ارتباطـات و فنـاوری اطلاعـات بـه عنـوان مجـری و تنظیـم گـر و ارائـه واقـع بینانـه نیازمنـدی هـا و مطالبـات حاکمیـت در جهـت تحقـق مـدل حکمرانـی مطلـوب مـی باشـد.

از سـویی دیگـر همگرایـی ایـران بـا کشـورهای منطقـه، کشـورهای اسـلامی، جنبـش عـدم تعهـد و قـدرت هـای همسـو مـی توانـد باعـث بـرون رفـت کشـور از مواجهـه منفـرد بـا سیاسـت هـای یکجانبـه گرایانـه، ایجـاد ظرفیـت هـای اقتصـاد دیجیتـال در منطقـه، پیگیـری تصویـب معاهـدات و قوانیـن پیشـنهادی توسـط ایـران در مجامـع و نهادهـای قانـون گـذار بیـن المللـی و... گـردد. عـلاوه بـر ایـن، امـکان پیگیـری حقوقـی حمـلات سـایبری بـه زیرسـاخت هـای کشـور(نظیر استاکسـنت)، نقـض حریـم خصوصـی شـهروندان ایرانـی، مسدودسـازی صفحـات کاربـران ایرانـی توسـط سـکو(پلتفرم) هـای خارجـی و تحریـم زیرسـاختها و ابزارهـای توسـعه فنـاوری اطلاعـات، از طریـق پویایـی بیشـتر حـوزه روابـط بینالملـل وزارت ارتباطـات مقـدور خواهـد بـود.

 

چالشها

عـدم توجـه بـه نقـش محـوری شـورای عالـی فضـای مجـازی در حـوزه سیاسـت گـذاری و تصمیـم گیـری حکمرانـی دیجیتال(فضــای مجازی)

فقدان نگاه جدی به اهمیت و موضوع حکمرانی دیجیتال و ضعف دانشی این حوزه در بین مسئولین مربوطه خلأ وجود مدل حکمرانی دیجیتال مطلوب مبتنی بر ارزشهای ایرانی - اسلامی عـدم سیاسـتگذاری فعـال در مواجهـه بـا فنـاوری هـای جدیـد و بـه تبـع، عـدم اسـتفاده حداکثـری از ظرفیتهـای

آنهـا بـرای پیشـرفت کشـور نبود زیرساختهای سخت افزاری و نرم افزاری لازم برای تحقق حکمرانی دیجیتال عدم حضور موثر و فعال در تدوین معاهدات بین المللی حاکم بر نظامات فناوری اطلاعات و ارتباطات عدم توفیق در راه اندازی و بهره برداری کامل از شبکه ملی اطلاعات

عدم وجود زیرساختهای قانونی لازم برای احقاق حقوق تضییع شده کاربران ایرانی در سکو(پلتفرم) های خارجی

 

راهبردها

پیشنهاد ارتقای ساختارهای مرتبط با حکمرانی حوزه فضای مجازی به مراجع تصمیم گیر شامل:

• همگرایی ساختارهای بعضا موازی و تعیین خطوط فاصل بین وظایف هریک از ساختارهای موجود
• اصلاح، یکپارچه سازی و استقرار نظام جامع تنظیم مقررات فضای مجازی
• پیشنهاد تشکیل کمیسیون تخصصی فضای مجازی در مجلس شورای اسلامی

• تـلاش بـرای همراهـی هرچـه بیشـتر وزارت ارتباطـات و فنـاوری اطلاعـات بـا شـورای عالـی فضـای مجـازی بـا اجـرای مصوبـات شـورا پیشـنهاد مـدل حکمرانـی مطلـوب فضـای مجـازی در تـراز بیانیـه گام دوم انقـلاب اسـلامی و پیگیـری تصویـب و پیـاده سـازی آنر
• تدویـن دکتریـن فضـای مجـازی و نقشـه راه جمهـوری اسـلامی ایـران در راسـتای نیـل بـه قـدرت سـایبری اول منطقـه و تأثیرگـذاری در سـطح جهـان در تعامـل بـا نهادهـای سیاسـتگذار
• توجه ویژه به تحلیل کلان دادهها برای تصمیمگیریهای کلان کشور نگاه فرصت محور به فناوری های نوظهور نظیر هوش مصنوعی بلاک چین اینترنت اشیاء و...
• ایجـاد بسـترهای جلـب سـرمایه گـذاری خارجـی جدیـد از طریـق پیـش بینـی برنامـه همـکاری بلندمـدت بـا رویکردهــای جدیــد تاثیرناپذیــر از تحریـم هــای خارجـی
• تدویـن برنامـه اقـدام همـکاری موثـر بـا سـازمانهای منطقـه ای و جهانـی حـوزه فنـاوری اطلاعـات، جبهـه مقاومـت و کشـورهای همسـو بـرای مقابلـه بـا انحصارگرایـی نظـام سـلطه در حکمرانـی اینترنـت
• افزایـش ظرفیـت ترانزیـت مـرز بـه مـرز بین الملـل بـا هـدف فعـال نمـودن بازارهـای اقتصـادی و کسـب و کار دیجیتـال مـرزی اسـتفاده از ظرفیـت قـدرت هـای همسـو در تامیـن امنیـت زیرسـاخت هـای حسـاس سـایبری و انتقـال دانـش و فنـاوری بـه کشـور مواجهـه ایجابـی، توسـعه گرایانـه، فناورانـه، اشـتغال آفریـن بـا فنـاوری هـای نویـن ارتباطی نظیـر منظومه ماهـوارهای
• توزیـع پهنـای بانـد و دسترسـی بـه اینترنت عملیاتـی سـازی اسـناد بالادسـتی نظـام در همـه ارکان و شـئونات وزارت ارتباطـات و فنـاوری اطلاعـات در جهـت
• تحقـق حکمرانـی دیجیتـال تهیـه و ارائـه لوایحـی بـرای بروزرسـانی قوانیـن و مقـررات حـوزه فنـاوری اطلاعـات و فضـای مجـازی از جملـه
• مالیـات، بیمـه، مطبوعـات، تبلیغـات، تجـارت متناسـب بـا توسـعه و نیازهـای فضـای مجـازی