اینترنت ماهواره‌ای چیست، مزایا و معایب آن کدامند و چه تفاوتی با اینترنت عادی دارد؟
اینترنت ماهواره‌ای به گرانی و سرعت کم مشهور است. پیش‌تر این اینترنت توسط کسانی مورد استفاده قرار می‌گرفت که یا در مناطق دوردست روستایی و یا اینکه در دریا بودند. در این مطلب قصد داریم که به پاسخ پرسش “اینترنت ماهواره ای چیست” و همچنین موارد مختلف مربوط به آن بپردازیم.
اینترنت ماهواره ای چیست؟
تفاوت‌های گوناگونی مابین اینترنت عادی زمینی و اینترنت ماهواره‌ای وجود دارند. اولین مورد مربوط به مسیری است که توسط اطلاعات طی می‌شود. در اکثر موارد، هنگامی‌که بخواهید به یک وب‌سایت دسترسی پیدا کنید، لپ‌تاپ و یا گوشی شما پیامی را به روتر ارسال می‌کند. در ادامه روتر شما نیز درخواستی را به سرورهای ارائه‌دهنده خدمات اینترنت شما ارسال می‌کند که آن نیز به نوبه خود به سرور وب‌سایتی که قصد بازدید از آن را دارید، وصل است.
این اتصال اکثرا از طریق کابل‌های زیرزمینی و یا زیردریایی جریان پیدا می‌کند، البته معمولا بخش اول اتصال، چنین رویه‌ای ندارد: اکثر مردم در خانه از وای‌فای استفاده می‌کنند، مخصوصا برای گوشی و لپ‌تاپ خود. این کابل‌ها معمولا حجم بالایی از اطلاعات را با سرعت بالایی مدیریت می‌کنند. این مورد بدین معنا است که می‌توانید بدون مشکل خاصی، به دانلود فایل و یا استریم محتوا بپردازید. البته این قضیه می‌تواند بسته به محل زندگی شما، متفاوت باشد.
البته در رابطه با ماهوارهها، چند گام اضافی نیز باید طی شوند. چیزی که در این بین واضح بوده، این است که نمی‌توانید یک کابل را به ماهواره متصل کنید! جهت اتصال به ماهوارهها معمولا به یک دیش و یک مودم نیاز دارید. در این فرایند در هنگام دسترسی به یک وب‌سایت، ابتدا درخواست شما از طریق مودم به دیش ارسال شده و سپس از آنجا نیز به ماهواره موردنظر، ارسال می‌شود.
ماهواره موردنظر درخواست شما را به مرکز عملیات شبکه (NOC) ارائه‌دهنده اینترنت ماهواره‌ای شما ارسال می‌کند. در ادامه NOC نیز درخواست را به سرور وب‌سایت موردنظر شما ارسال کرده و سپس نتایج را مجددا به ماهواره برگشت می‌دهد. در نهایت نیز اطلاعات موردنیاز شما به دیش ارسال شده و از طریق مودم در اختیار شما قرار می‌گیرد.
این مطلب را نیز بخوانید: اسپیس‌ایکس در صورت اخذ مجوز، محدودیتی برای برقراری اینترنت استارلینک در ایران ندارد
مشکلات اینترنت ماهواره‌ای کدامند؟
مطلب اینترنت ماهواره ای چیست را با بحث در رابطه با مشکلات این فناوری ادامه می‌دهیم. از آنجایی که جهت استفاده از این نوع اینترنت، در عوض فقط یک روتر، هم به مودم و هم به دیش نیاز دارید، پس طبیعی است که هزینه‌های چنین سرویسی نیز بالاتر از اینترنت عادی باشد.
علاوه بر هزینه تجهیزات، خود این اینترنت نیز ذاتا ارزان‌قیمت نیست. نه‌تنها ماهوارهها به‌خودی‌خود تجهیزات گران‌قیمتی هستند، بلکه هزینه ارسال آن‌ها به فضا و همچنین نگهداری از آن‌ها نیز در چنین محیط‌هایی، بالا است. همه این دلایل با هم باعث می‌شوند که اینترنت ماهواره‌ای در قیاس با اینترنت عادی، هزینه بالاتری داشته باشد.
البته تنها مسئله هزینه نیست که از جذابیت اینترنت ماهواره‌ای می‌کاهد، بلکه بحث سرعت نیز مطرح است. نه‌تنها ماهوارهها توان عملیاتی اینترنتی کمتری دارند، بلکه فاصله زیاد میان ماهوارهها و زمین نیز باعث به وجود آمدن تأخیرهای قابل توجهی می‌شود.
این نوع از اینترنت بیشتر از ماهواره‌هایی استفاده می‌کند که در مدار زمین-ثابت موجود در بالای استوا، قرار دارند. مزیت این مدار این است که همیشه نسبت به زمین، در یک مکان ثابت قرار خواهد گرفت. مثلا اگر یک ماهواره در مدار زمین ثابت آفریقا قرار داشته باشد، آنگاه همیشه در آنجا باقی خواهد ماند. مزیت این قضیه این است که می‌دانید آن ماهواره همیشه در آنجا حضور داشته و بنابراین اینترنت شما نیز قابلیت اتکای بالایی خواهد داشت.
یکی از معایب مدارهای زمین-ثابت این است که در فاصله بسیار بالایی از سطح کره زمین قرار دارند. این ماهوارهها در فاصله 22000 الی 35000 مایلی از سطح زمین قرار دارند که این مقدار کمی کمتر از محیط سیاره زمین است. از آنجایی که داده‌های شما باید مسیر زیادی را طی کنند، پس سرعت اتصال شما نیز کاهش خواهد یافت. این قضیه همانند موردی است که به یک VPN موجود در آن سر دنیا، وصل شده باشید.
یکی دیگر از مسائل اصلی، مربوط به تأخیر یا همان مدت زمانی است که طول می‌کشد تا داده‌ها از یک نقطه به یک نقطه دیگر، منتقل شوند. به دلیل فاصله زیاد ماهوارهها از سطح کره زمین، تأخیرهای قابل توجهی در چنین اینترنت‌هایی وجود دارند.
این مطلب را نیز بخوانید: بررسی وضعیت اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در ایران
چه کسی از این نوع اینترنت استفاده کرده و چه کسی آن را فراهم می‌آورد؟
با توجه به هزینه بالا و سرعت پایین اینترنت ماهواره‌ای، باید گفت که معمولا افرادی از این سرویس استفاده می‌کنند که نمی‌توانند به اینترنت کابلی و یا بی‌سیم عادی، دسترسی پیدا کنند. به همین منوال این نوع اینترنت بیشتر در کشتی‌هایی که از ساحل دور بوده، هواپیماها و همچنین مناطق روستایی دورافتاده، مورد استفاده قرار می‌گیرد. به بیانی دیگر، ما در مورد مکان‌هایی صحبت می‌کنیم که یا به هیچ نوع کابلی دسترسی نداشته و یا اینکه تنها گزینه موجود، Dial-up است. می‌توان گفت که تنها Dial-up است که عملکردی بدتر از اینترنت ماهواره‌ای دارد.
از آنجایی که بازار این سرویس هنوز کوچک است، پس طبیعی است که شرکت‌های چندانی نیز در این زمینه فعالیت نداشته باشند. دو مورد از نام‌های بزرگ این صنعت، Viasat و HughesNet بوده که بیشتر در ایالات متحده فعالیت دارند. البته شرکت‌های کوچک دیگری نیز در ایالات متحده و سایر نقاط جهان وجود دارند. همچنین یکی دیگر از پروژه‌هایی که این روزها سروصدای زیادی به راه انداخته، استارلینک (Starlink) است. این پروژه مربوط به شرکت هوافضای SpaceX است.
استارلینک با قرار دادن یک شبکه از ماهواره‌های کوچک در مدار نزدیک زمین (low-earth orbit) که در ارتفاع حدود 1000 کیلومتری از سطح زمین قرار دارند، نوید سرعت بیشتر و همچنین تأخیر کمتر را می‌دهد. این قضیه به این بستگی دارد که در کجای این کره خاکی زندگی می‌کنید. اگر فاصله ماهواره‌های استارلینک را با ماهواره‌هایی که در مدار زمین-ثابت قرار دارند، مقایسه کنید، آنگاه احتمالا درخواهید یافت که چه پیشرفت‌هایی در زمینه سرعت و پینگ، حاصل می‌شوند.
یکی از موارد منفی در رابطه با این سیستم این است که استارلینک جهت حصول اطمینان از پوشش کافی، باید شبکه ماهواره‌های خود را بچرخاند. البته نحوه تأثیر این قضیه بر کاربران را، باید در عمل دید. تا به حال، کاربران از سرویس استارلینک و سرعت و پینگ آن، راضی بوده‌اند. البته در این بین، نگرانی‌های مربوط به مباحث ستاره‌شناسی، در نظر گرفته نشده‌اند.
در رابطه با تأثیر سرویس اینترنت ماهواره‌ای استارلینک بر بازار، باید کمی صبر کنیم. در نهایت یک چیز مشخص است و آن اینکه تا زمانی که افرادی وجود داشته باشند که اینترنت کابلی در اختیار آن‌ها قرار نداشته باشد، آنگاه اینترنت ماهواره‌ای نیز همچنان وجود خواهد داشت.
نوشته اینترنت ماهواره‌ای چیست، مزایا و معایب آن کدامند و چه تفاوتی با اینترنت عادی دارد؟ اولین بار در اخبار فناوری و موبایل پدیدار شد.