تحلیلی بر وضع فعلی بازار لوازم خانگی ایرانی و کرهای: کدام ارزش خرید بیشتری دارد؟
در این مقاله با تحلیلی بر وضع فعلی بازار لوازم خانگی ویژگی های مثبت و منفی برند های ایرانی و کره ای را با یکدیگر مقایسه خواهیم کرد.
طی چند ماه اخیر، شرایط فعلی و آینده بازار لوازم خانگی به یکی از مهمترین دغدغههای مردم و حتی تولید کنندگان داخلی تبدیل شده است. صدور حکم ممنوعیت واردات لوازم خانگی در ابتدای مهرماه سال جاری، از آن دست اتفاقاتی است که میتواند آینده بازار لوازم خانگی داخلی را به طور کلی تغییر دهد.
از طرفی میتوانیم امیدوار باشیم که کیفیت محصولات داخلی با گذر زمان افزایش پیدا کند و این حکم همانطور که مسئولین وعدهاش را دادهاند به رشد و شکوفایی برندهای داخلی لوازم خانگی کمک کند اما در نقطه مقابل ممکن است بازار لوازم خانگی نیز به وضعیت اسفبار صنعت خودرو کشور دچار شود، همانطور که خود مشاهده میکنید صنعت خودرو کشور دچار انحصاری شده که نتیجه آن برای مردم، اجبار به خرید خودرو بیکیفیت با قیمتی بیش از تولیدات برندهای مطرح دنیا شده است.
قانون ممنوعیت واردات کالاهای کرهای در سال 97 وضع شده است
البته همه اتفاقات مربوط به یک یا دو ماه اخیر نیست، داستان محدودیت واردات لوازم خانگی کرهای به کشور از سال 97 آغاز شد، در آن زمان همزمان با افزایش تحریمها علیه ایران، شرکتهای کرهای اعلام کردند که دیگر نمیتوانند قراردادهای تجاری با ایرانیها امضا کنند و به نوعی بازار ایران را ترک کردند. پس از آن قانون ممنوعیت واردات کالاهای کرهای اعمال شد ولی این قانون به صورت جدی اجرایی نشد و به صورت چراغ خاموش محصولات کرهای با حجم کمتر وارد ایران میشدند. اما حدود 2 ماه پیش، واردات لوازم خانگی کرهای کاملا ممنوع شد تا بازار لوازم خانگی وارد مرحله جدیدی شود.
این مطلب را نیز مطالعه کنید: بازار کشور پس از ممنوعیت لوازم خانگی کرهای چگونه میشود؟
تاثیر اجرای این قانون بر روی برندهای ایرانی
زمانی که واردات محصولات کرهای به کشور به شدت کاهش پیدا کرد، بازار با شوکی بزرگ مواجه شد، این اتفاق موجب شده تا موجودی بازار کاهش پیدا کند و بسیاری از فروشندگان نیز محصولات خود را احتکار کردند. به این ترتیب قیمت لوازم خانگی در ابتدا افزایش پیدا کرد، اما برندهای ایرانی مامور بودند تا کمبود بازار را تامین کنند، درنتیجه ظرفیت تولید لوازم خانگی در کشور توسعه پیدا کرد و حتی برخی از برندهای بزرگ ایرانی تمامی تجهیزات و زیرساخت خود را نوسازی کردند.
این اتفاق باعث رشد و شکوفایی برندهای ایرانی و افزایش کیفیت ساخت آنها شد اما هنوز هم بعد از گذشت دو سال، بازار داخلی به شکل 100 درصد تامین نشده است. در واقع یکی از دلایلی که باعث شده تا محصولات برندهای ایرانی طی سالهای اخیر به شکل گسترده صادر نشود آن است که این برندها در ابتدا به دنبال تامین بازار داخلی هستند و بازار داخلی هنوز آماده حذف کامل محصولات کرهای نیست، در واقع بازار ما به طریقی هنوز به تامین کالا از خارج (به شکل غیر رسمی یا قاچاق) نیاز دارد زیرا با حذف یکباره محصولات کرهای (حتی آنهایی که قاچاق میشوند) موجودی بازار کاهش پیدا کرده و قیمتها مجددا افزایش پیدا میکند.
کالای کرهای قاچاق همچنان به کشور وارد میشود؟
طبق قانون از این پس نباید لوازم خانگی کرهای به کشور وارد شود، پیام کوتاه است و واضح، اما مانند سایر ممنوعیتهایی که برای واردات در نظر گرفته شده این پیام شامل واردات رسمی میشود و واردات غیر رسمی همچنان پابرجاست.
قاچاق محصولات کرهای به دو صورت انجام میگیرد، روش اول مربوط به مافیای قاچاق به کشور است که طی این سالها تقریبا زورش به همه چربیده و به نظر میرسد که هرگز جلوی آن گرفته نخواهد شد، قدرت مافیای قاچاق و سودآوری هنگفت اینکار برای افراد دارای نفوذ و برخی مسئولین باعث شده تا محصولات کرهای قاچاق به صورت عمده از مبادی رسمی وارد کشور شود و در بازار به دست مصرف کننده برسد، گزارشهای غیر رسمی اعلام میکند که 95 درصد کالای قاچاق از مبادی رسمی و گمرک وارد کشور میشود.
روش دوم مربوط به مرز نشینان و لنجداران است که برای امرار معاش در حد توان خود محصولات قاچاق را وارد کشور میکنند و البته مجوز و سهمیهای هم برای این کار دارند، کالای آنان قاچاق است اما به دلیل حجم کم کالای وارداتی توسط این افراد و نبود راه دیگری برای امرار معاش، اجازه ورود کالای قاچاق را دارند.
کالای قاچاق، معضل اصلی تولیدکنندگان داخلی
به این ترتیب جنس کرهای همچنان در بازار وجود دارد و قابل خریداری است اما به طور رسمی گارانتی نمیشود و خدمات پس از فروش دریافت نمیکند. در عین حال به علت شفاف نبودن واردات، تولید کننده داخلی نمیتواند تحلیل دقیقی بر روی بازار لوازم خانگی داشته باشد و استراتژی مناسبی برای رشد و توسعه تولیدات خود در نظر بگیرد.
به همین ترتیب بازار لوازم خانگی به بازاری غیرشفاف، غیرقابل پیشبینی و آشفته تبدیل میشود که ضرر آن در ابتدا به چشم تولید کننده داخلی خواهد رفت و این شکایتی است که تولید کنندگان داخلی از وضعیت فعلی بازار لوازم خانگی دارند، هفته گذشته طی مصاحبهای که با جناب آقای محمود قهاری، مدیرعامل شرکت مادیران در نمایشگاه بینالمللی لوازم خانگی تهران داشتیم، ایشان در خصوص ممنوعیت واردات لوازم خانگی کرهای به همین نکته اشاره کردند:
نمیتوانیم بگوییم که لوازم خانگی کرهای از بازار ایران رفتهاند، در حال حاضر حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد سهم بازار دست محصولات کرهای هست که به صورت قاچاق وارد کشور میشود و این بزرگترین مشکلی است که تولیدکنندگان داخلی با آن دست و پنجه نرم میکنند. همه ما دوست داریم که مردم حق انتخاب داشته باشند ولی کالا باید به صورت قانونی وارد کشور شود.
افزایش کالا تقلبی در بازار
ورود کالای قاچاق به کشور، خرید محصول اصلی را در بازار با چالشهایی مواجه کرده است. واردات قاچاق باعث شده تا در میان محصولات اصلی، تعداد فراوانی کالا تقلبی و فیک به کشور وارد شود و تحت عنوان برندهای معروف کرهای و ایتالیایی به فروش برسد. عدم نظارت بر روی محصولات قاچاق، گارانتی نشدن و نداشتن نمایندگی برای محصولات خارجی موجب شده تا هیچ نظارتی بر روی این بازار صورت نگیرد و مافیای وارد کننده نیز برای سود بیشتر تعداد زیادی کالای فیک تقلبی را در بستهبندی برندهای مشهور به فروش برساند و قطعا خریدار به مقداری کارشناس نیست که کالای اصل با کالای مشابه فیک را تشخیص دهد.
کالاهای فیک بازار طول عمر پایینی دارند و با قطعات دست چندم ساخته میشوند، از طرفی نبود گارانتی و نمایندگی برای کالاهای قاچاق باعث میشود پس از خراب شدن محصول، دست خریدار به هیچ جا بند نباشد.
البته این مساله به همین جا ختم نمیشود، تعداد بسیاری از کالاهای قاچاق در داخل کشور تولید میشود و با لوگو برندهای مشهور در مغازهها و فروشگاههای اینترنتی به فروش میرسد. رئیس انجمن ملی حمایت از حقوق مصرف کنندگان به تازگی اعلام کرده که تعداد زیادی از محصولات برندهای کرهای و ایتالیایی بازار در واقع در کشور تولید شدهاند و با برند فیک در بازار به فروش میرسند.
برندهای کرهای بدون سرمایهگذاری، جنسهای خود را میفروشند
با ورود کالا به صورت قاچاق، اجناس کرهای در کشور به فروش میرسد و برندهای کرهای بدون صرف حتی یک دلار، به روش غیر مستقیم سود خود را خواهند برد. اگر برندهای کرهای در کشور حاضر باشند، همانند گذشته، کارخانهها، مدیران، تجهیزات اولیه و تکنولوژیهای روز خود را وارد کشور میکنند و در خود ایران محصولاتشان را تولید خواهند کرد. به این شکل فناوری روز دنیا وارد کشور میشود و زیرساخت لازم برای تولید در کشور تهیه خواهد شد، در عین حال به دلیل تولید در داخل کشور، قیمت تمام شده محصول کاهش پیدا میکند و کارگران ایرانی نیز مشغول به کار میشوند.
این رویهای که بود که در دهه 70 و 80 در کشور رخ میداد، اما حالا بخش زیادی از این زیرساخت و فناوری از کشور خارج شده ولی همچنان محصولات کرهای در بازار فروش خوبی دارند و سود این بازار برای آنان و البته مافیای وارد کننده است. البته هنوز برخی از زیرساختهای سالهای دور شرکتهای کرهای در ایران موجود است، به عنوان مثال محصولات برند جیپلاس توسط گلدیران در کارخانههایی که توسط الجی مجهز شده بود، ساخته میشود که این باعث نزدیکی کیفیت محصولات برند الجی و جیپلاس خواهد شد، اما همین شرکت گلدیران برای واردات تکنولوژیهای جدید مشکلاتی را پیش روی خود میبینید و تحریمها نیز باعث شده تا روند توسعه و رشد زیرساخت این برند کند شود.
تحریمها باعث شده تا جیپلاس برای وارد کردن قطعات هم دچار مشکل شود و نتواند به قراردادهای تجاری خود پایبند بماند، در همین مورد کیوان شکرانی، مدیر برند گلدیران در نمایشگاه لوازم خانگی به خبرنگار آیتیرسان توضیح داد:
در حال حاضر اکثر مراودات ما با کشور چین برقرار است. ما به دلیل تحریمها نمیتوانیم با بسیاری از کشورها ارتباط داشته باشیم یعنی پس از دریافت محصول امکان انتقال وجه را نداریم، البته کشورهای دیگر صاحب تکنولوژی در آسیا هستند که ما با آنها همکاری داریم اما تامین قطعات بیشتر از چین صورت میگیرد.
چه مقدار از کالاهای برندهای داخلی در ایران تولید میشود؟
شاید در حال حاضر نتوانیم محصولی نام ببریم که به طور 100 درصد در داخل کشور تولید میشود اما شرکتهای ایرانی با رشد و پیشرفتی که طی دو سال اخیر داشتهاند توانستند تا عمق تولید محصول در داخل کشور را افزایش دهند. در این زمینه میتوانیم بگوییم که اکثر قطعات کالاهایی مانند لباسشویی و جاروبرقی در کشور تولید میشود، در خصوص یخچال نیز اکثر قطعات به جز کمپرسور و چند قطعه دیگر آن در داخل تامین میشود اما در خصوص تلویزیون و مانیتور هنوز نتوانستیم تا تکنولوژی ساخت پنل را به کشور وارد کنیم و پنل تمامی محصولات تصویری وارداتی است، هر چند در این زمینه نیز اقدامات موثری صورت گرفته است.
محمود قهاری، مدیرعامل مادیران در خصوص عمق تولیدات محصولات ایکسویژن در داخل کشور به خبرنگار آیتیرسان گفت:
کارخانه لوازم خانگی ایکس ویژن یکی از بزرگترین کارخانههای لوازم خانگی در داخل ایران است که با بهترین ماشینآلات اروپایی در همین زمان تحریم تجهیز شده، البته بخش تولید ما چندین فاز دارد و طی چند ماه آینده فاز واردات قطعات تولید ما به اتمام میرسد و در آن زمان میتوانیم بگوییم که ۷۰ درصد تولیدات ایکس ویژن در داخل کشور صورت میگیرد. با توجه به اینکه اکثر مواد اولیه یخچال و ماشین لباسشویی در خود ایران تامین میشود، در این بخش مشکل خاصی نداریم و تنها برخی قطعات وارداتی هستند. در مورد تلویزیون هم باید بگوییم که پنل تلویزیون در داخل ایران تولید نمیشود و پنل همه تلویزیونهای ایرانی وارداتی است ما هم پنل را از خارج وارد میکنیم.
کیوان شکرانی، مدیر برند گلدیران نیز در خصوص تولیدات برند جیپلاس توضیح داد:
ما در تلاش هستیم تا عمق تولیدات داخلی برند جیپلاس را افزایش دهیم، در مورد برخی محصولات مانند لباسشویی اکثر قطعات در داخل تولید میشوند و ما حتی میز ساخت داخل را نیز برای لباسشویی در کارخانه قزوین راه اندازی کردیم اما عمق تولید برخی از محصولات در داخل کشور کمتر است. برند جیپلاس با استفاده از تامین قطعات از کشورهای معتبر دنیا که در زمینه تکنولوژی فعالیت دارند محصولات خودش را تولید میکند همچنین بخشی از محصولات در داخل کشور تولید میشود. اگر بخواهم جزئیتر بگوییم، تلویزیون و یخچال در کارخانه سیرجان و لباسشویی و ظرفشویی در کارخانه کاسپین قزوین در حال تولید هستند.
مقایسه لوازم خانگی ایرانی یا کره ای
حال با توجه به تمامی موارد گفته شده سوال نهایی این است که برای خرید لوازم خانگی به سرغ برندهای ایرانی برویم یا خارجی؟ اولین نکته آن است که تمامی برندهای خارجی لوازم خانگی کرهای نیستند، یعنی برند TCL به عنوان یک برند چینی به صورت رسمی با همکاری مادیران در ایران فعال است و شما میتوانید محصولات این برند را خریداری کنید.
اما عمده بازار ایران در دستان برندهای ایرانی و کرهای است، با توجه به توضیحاتی که داده شد، برندهای ایرانی و کرهای هرکدام مزیتها و برتریهایی نسبت به یکدیگر دارند که در ادامه آنها را مرور خواهیم کرد:
مقایسه لوازم خانگی ایرانی و کره ای از نظر کیفیت
از نظر کیفیت همه میدانیم که کیفیت محصولات ایرانی به هیچوجه به پای برندهای کرهای نمیرسد. برندهای کرهای لوازم خانگی برجستهترین برندها در جهان هستند و ما راه زیادی داریم تا به کیفیت این برندها نزدیک شویم، البته این بدان معنا نیست که کیفیت برندهای ایرانی قابل قبول نباشد، انصافا برخی برندها در تولیدات برخی محصولات عملکرد خوبی دارند، به عنوان مثال لباسشوییهای پاکشوما، تلویزیونهای ایکسویژن و یخچالهای امرسان کیفیت نسبتا خوبی دارند و بیشترین رضایت از محصولات ایرانی مربوط به کالاهای نامبرده است. اما به هر شکل اگر کیفیت حرف اول را برای شما میزند، باید محصولات کرهای را انتخاب کنید.
مقایسه لوازم خانگی ایرانی و کره ای از نظر اصالت کالا
در این خصوص محصولات ایرانی برتری ویژهای نسبت به محصولات کرهای بازار دارند، در این مقاله اشاره کردیم که واردات کالاهای قاچاق چگونه باعث شده تا محصولات فیک با نام برندهای کرهای در کشور به فروش برسد و این اتفاق موجب میشود تا شما ندانسته محصول فیک با برند کرهای را خریداری کنید.
خرید کالای فیک نوعی کلاهبرداری است که ممکن است شما قربانی آن شوید، شاید فکر کنید که با فروشنده آشنا هستید و او قطعا به شما کالای اصل را میدهد اما در این بازار آشفته ممکن است خود فروشندگان نیز ندانسته کالا فیک خریداری و به دست مشتری برسانند.
اما کالاهای ایرانی نام، اعتبار و گارانتی مشخصی دارد که نمیتواند فیک باشد، بنابراین در زمینه اصالت کالا، خرید محصولات خارجی به ویژه کرهای ریسک بالایی دارد.
مقایسه لوازم خانگی ایرانی و کره ای از نظر گارانتی و خدمات پس از فروش
شرکتهای ایرانی که محصولات کرهای را با گارانتی و خدمات پس از فروش خود عرضه کردهاند، متعهد هستند که تا زمان پایان مدت گارانتی و خدمات پس از فروش خدمات مورد نیاز را ارائه دهند. اما محصولات کرهای جدید همگی قاچاق و غیر قانونی هستند به این ترتیب گارانتی و خدمات پس از فروش ندارند، به این ترتیب در صورت خرابی محصول شما باید شخصا هزینه تعمیر آن را بپردازید همچنین ممکن است به طور مثال 5 یا 7 سال دیگر برخی قطعات این محصولات در بازار وجود نداشته باشد و اگر در آن زمان به مشکلی بر بخورید امکان تعمیر محصول خود را نخواهید داشت. هر چند ممکن است این مشکل برای قطعات وارداتی برندهای ایرانی نیز رخ دهد اما به هر حال گارانتی و خدمات پس از فروش برندهای ایرانی معتبرتر و قابل اطمینانتر از برندهای خارجی است.
مقایسه لوازم خانگی ایرانی و کره ای از نظر قیمت
شاید بهتر باشد در خصوص قیمت بررسی جامعتری انجام دهیم، هر چند میدانیم که قیمت محصولات ایرانی مناسبتر از برندهای خارجی است اما بد نیست مقایسهای دقیقتر انجام دهیم. در این بخش قیمت محصولاتی مشابه از نظر تکنولوژی، اندازه و قابلیتها را که توسط برندهای داخلی و خارجی تولید شدهاند، با یکدیگر مقایسه خواهیم کرد، به جدول زیر توجه کنید:
یخچال و فریزر سایدبایساید
نام مدل |
قیمت |
سامسونگ مدل HM34 |
58.000.000 |
اسنوا مدل SN8-3350SS |
50.000.000 |
دوو مدل D4S-0036MW |
50.000.000 |
امرسان مدل NRF3292D |
27.000.000 |
یخچال و فریزر
نام مدل |
قیمت |
سامسونگ مدل RL750 |
44.000.000 |
دوو مدل D2BF-0291SS |
19.000.000 |
دیپونت مدل BOSS |
18.000.000 |
اسنوا مدل S3-0275LW |
17.000.000 |
جیپلاس مدل GRF-J505 |
16.000.000 |
امرسان مدل BFN27D502 |
14.000.000 |
تلویزیون 50 اینچ اسمارت 4K
نام مدل |
قیمت |
الجی مدل NANO80 |
16.500.000 |
سامسونگ مدل TU8500 |
15.400.000 |
فیلیپس مدل 50put6002 |
12.700.000 |
دوو مدل DSL-50K5900U |
17.000.000 |
ایکس ویژن مدل 50XTU835 |
12.200.000 |
اسنوا مدل 50SA620U |
12.000.000 |
آینده بازار لوازم خانگی به چه شکل خواهد بود؟
در ابتدای مقاله اعلام کردیم که این تصمیمات یا باعث رشد و پیشرفت برندهای ایرانی میشود و یا به انحصار و آنچیزی که امروز در بازار خودرو میبینیم، منجر خواهد شد. البته کارشناسان اعتقاد دارند که صنعت خودرو به دلیل آنکه دست دولت است و مافیای خودرو در آن وجود دارد، به شکلی که باید پیشرفت نکرده و به وضعیت فعلی افتاده اما در صنعت لوازم خانگی اکثر برندها خصوصی هستند و قطعا در مسیر انحصار حرکت نخواهند کرد، به همین دلیل آیندهای درخشان در انتظار صنعت لوازم خانگی ماست.
از طرفی تحریمها همواره مانعی بر سر راه تولید و حالا صادرات بوده به طوری که خرید تجهیزات و تکنولوژیهای پایه از کشورهای مطرح و همچنین صادرات به کشورهای منطقه به دلیل تحریمها دشوار و چالش برانگیز شده است. مدیرعامل مادیران در همین خصوص به خبرنگار آیتیرسان اعلام کرد:
اگر نگاه کنیم یخچالها و ماشین لباسشویی ما دست کمی از برندهای کرهای ندارد، هدف ما در ایکس ویژن ارائه کالای با کیفیت و با قیمت مناسب است، چرا مردم باید پول برند بدهند؟ این یک فرصت بسیار خوب است برای تمام تولیدکنندگان داخلی کما اینکه اشتغالزایی بسیار افزایش پیدا کرد و ظرفیت تولید بالا رفته و این اتفاقات بسیار خوبی است که برای شرکتهای ایرانی رخ داده است. زمانی که تولیدات مناسب در داخل کشور داشته باشیم، قیمت تمام شده کاهش پیدا میکند و در آن زمان میتوانیم به صادرات فکر کنیم. در حال حاضر برای بحث صادرات با چند کشور صحبت کردیم اما مشکلات خاصی بر سر راه ما قرار دارد. یکی از این مشکلات روابط بینالملل است، کشورهای مقصد از ما میخواهند که هیچ نامی از ایران بر روی برند وجود نداشته باشد، آنها از کالای ما تعریف میکنند اما میگویند که نباید نام ایران بر روی کالاها وجود داشته باشد. این بخشی از مشکلاتی است که با آن مواجه هستیم ولی به نظر من اگر بخواهیم این صنعت را رشد و توسعه دهیم باید جلوی قاچاق کالا گرفته شود و بر روی تکنولوژیهای پایه سرمایه گذاری کنیم.
همچنین مدیر برند گلدیران نیز در خصوص آینده صنعت لوازم خانگی در ایران خاطرنشان کرد:
قیاس تولیدات ما برندهای خارجی هستند و مردم باید بدانند که محصولات شرکتهای داخلی دست کمی از برندهای خارجی ندارند. در این زمینه هر چند راه بسیاری برای رسیدن به کیفیت برندهای خارجی وجود دارد ولی تلاش شبانه روزی ما این است که خودمان را با برندهای ایرانی مقایسه نکنیم و بتوانیم با سطح جهان قابل مقایسه باشیم. اگر بتوانیم بازار داخلی را تامین کنیم و به تولیدات مقیاس جهانی نزدیک شویم، حتما به صادرات فکر خواهیم کرد. در حال حاضر صادرات نداریم زیرا بازار ایران تشنه است و اولویت اصلی ما تامین بازار داخل است ولی قطعا در آینده صادرات واقعی به کشورهای مختلف منطقه را در دستور کار قرار خواهیم داد.
پیشبینی آینده به ویژه در ایران کار بسیار دشواری است، اما هیچ ایرانی مشکلی با رشد و توسعه برندهای داخلی و رسیدن سطح تولیدات داخل کشور به سطح جهانی ندارد اما در این راه باید تصمیماتی گرفته شود که در ابتدا به نفع مردم است نه به نفع عدهای مسئول و آقازاده که مبادی ورودی و خروجی کشور را در انحصار خود دارند و سودآوری آنها در گرو گران شدن محصولات است.
تصمیمات اخیر در شرایطی صنعت لوازم خانگی ایران را به سمت رشد و توسعه پیش میبرد که مشکلات پیش رو برای واردات تکنولوژی پایه و زیرساختی برطرف گردد و برندهای ایرانی بتوانند با جدیدترین فناوریهای روز دنیا محصولات خود را تولید کنند، همچنین تکنولوژیهای وارداتی باید از کشورهای مطرح و صاحب فناوری باشد و صرفا به سراغ تکنولوژیهای دست چندم چینی نرویم.
واردات کالا به صورت قاچاق نیز باید به طور کامل متوقف شود تا هم شاهد عرضه کالاهای فیک و تقلبی در بازار نباشیم و هم جای رشد و توسعه برای برندهای داخلی به شکل بهتری فراهم گردد، حال که قرار است از برندهای ایرانی حمایت کنیم، بهتر است این کار را به بهترین شکل ممکن انجام دهیم تا سرانجام آن متفاوت از سرانجام فعلی صنعت خودرو کشور باشد.
نوشته تحلیلی بر وضع فعلی بازار لوازم خانگی ایرانی و کرهای: کدام ارزش خرید بیشتری دارد؟ اولین بار در اخبار فناوری و موبایل پدیدار شد.