تسریع تلاش‌ها برای بلوغ شبکه ملی اطلاعات پس از انتقادها
شبکه ملی اطلاعات که در یک سال گذشته فرآیند استقرار و رشد خود را پشت سر گذاشته همچنان انتقاداتی را به همراه دارد که انتظار می‌رود در فاز بلوغ به این انتقادات پاسخ داده شود.
در حالی که شبکه ملی اطلاعات از برنامه پنجم توسعه به دولت پیشین امر شده بود، دولت یازدهم در فاصله چهار ساله خود و تا امروز توانسته دو فاز از سه فاز مورد نظر شبکه ملی اطلاعات را راه‌اندازی کند، فاز استقرار و رشد که با افزایش پهنای باند لازم و ملزوم به شمار می‌روند و راه‌اندازی فاز سوم هم از سوی وزات ارتباطات و فناوری اطلاعات به پیش از پایان دولت مستقر وعده داده شد است. با وجود این، انتقادها از عدم راه‌اندازی و اجرای این شبکه ادامه دارد و برخی منتقدان حتی معتقدند در این زمینه هیچ کاری انجام نشده است.
در زمینه روند پیشرفت شبکه ملی اطلاعات، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی، اخیرا در دیدار خود با کارگزاران نظام، «فضای مجازی» را از مسائل مهم و تأثیرگذار در اداره صحیح کشور خواندند و خاطرنشان کردند: بهمنی از مسائل ضد ارزشی و مخالف منافع ملی، مطالب درست و نارست، اطلاعات غلط یا صحیح و حتی شبه اطلاعات بر ذهن جامعه فرود می‌آید که باید این فضا کنترل شود، اما نباید ملت را از فضای مجازی محروم کرد.
ایشان با انتقاد از کوتاهی‌ها در زمینه ایجاد شبکه ملی اطلاعات افزودند: شماری از کشورها با ایجاد شبکه ملی اطلاعات، ضمن رعایت خطوط قرمز خود و کنترل صحیح فضای مجازی از اینترنت برای تأمین منافعشان بهره گرفته‌اند. باید همه مردم بتوانند از منافع فضای مجازی استفاده کنند و در زمینه‌هایی که به ضرر کشور، افکار عمومی و به ویژه جوانان نیست، سرعت اینترنت افزایش یابد و هر کار لازم دیگر نیز انجام شود.
سرعت‌بخشی به توسعه شبکه ملی اطلاعات
پس از این اظهارات مقام معظم رهبری، محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه از بیانات مقام معظم رهبری استقبال می‌کنیم، گفت: همواره رهنمودهای رهبر معظم انقلاب برای ما راهگشا بوده است. مصمم هستیم تلاش‌ها را برای تکامل شبکه ملی اطلاعات افزایش داده تا به آنچه ایشان به عنوان اهداف بلند ملی ترسیم کرده‌اند برسیم. در اولین جلسه شبکه ملی اطلاعات با توجه به دغدغه مطرح‌شده، تمام برنامه‌های اجرایی به منظور سرعت‌بخشی به توسعه همه‌جانبه این شبکه و حل دغدغه‌های ایشان و با بهره‌گیری از تمام ظرفیت کشور ادامه خواهد یافت.
او همچنین خاطرنشان کرد: ان‌شااللـه در فاز سوم شبکه ملی اطلاعات که تا پایان این دولت اجرا خواهد شد، مسیر حرکت را با تعامل بیشتر با تمامی صاحب‌نظران تنظیم و با تلاش بیشتر اجرا خواهیم کرد و به ویژه در زمینه تولید محتوای سالم و تلاش برای ایجاد خدمات بومی و حمایت همه‌جانبه از تمامی نوآوران محصولات و خدمات سخت افزاری، نرم‌افزاری و محتوایی، فرمایش معظم‌له با همراهی همه نهادها همراه می‌شود و همدلانه و هماهنگ در جهت تکامل شبکه ملی اطلاعات گام برمی‌داریم.
مهم‌ترین برنامه تعیین‌شده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
انتقادات به فرآیند پیشرفت شبکه ملی اطلاعات نخستین بار نیست که مطرح می‌شود. این موضوع در حالی است که بیش از ۱۰ سال از تکلیف دولت به اجرای شبکه ملی اطلاعات می‌گذرد و طی این مدت به دلایل متعدد اجرای کامل این طرح محقق نشده و به فرصتی دیگر موکول شده بود. زمانی که دولت یازدهم سر کار آمد، اعلام کرد در زمینه انجام تعهدات برنامه پنجم توسعه که شبکه ملی اطلاعات بخشی از آن بود، بیش از ۸۰ درصد کار روی زمین مانده و اجرایی نشده است. بنابراین این دولت برنامه‌ریزی‌های متعددی برای اجرایی شدن این موارد صورت داد و شبکه ملی اطلاعات را از مهم‌ترین برنامه‌های وزارت ارتباطات برشمرد.
در نهایت پس از ۱۰ سال انتظار از زمانی که برای اولین بار شبکه ملی اطلاعات با عناوینی چون اینترنت داخلی، اینترانت و شبکه ملی اینترنت وارد عرصه فضای مجازی ایران شده بود، فاز نخست این شبکه شهریور ماه سال گذشته رونمایی شد. بدین ترتیب این بار بر خلاف سال‌های گذشته، اینترنت ملی که در ابتدا هراس‌هایی را درباره محدودیت دسترسی به اینترنت بین‌الملل ایجاد کرده بود، رسما آغاز به کار کرد تا وعده‌ها درباره افزایش سرعت و کاهش قیمت اینترنت برای کاربران به محک گذاشته شود.
با راه‌اندازی فاز «استقرار» شبکه، به گفته مسوولان ضریب نفوذ دسترسی پهن‌باند ثابت خانگی به ۴۰ درصد و دسترسی به پهن‌باند سیار به ۳۰ درصد رسید. فاز دوم شبکه ملی اطلاعات با عنوان «رشد» نیز با فراهم شدن زیرساخت‌ها بهمن ماه سال گذشته رونمایی شد تا ضریب نفوذ در بخش‌های ثابت و سیار به ترتیب تا ۶۰ و ۳۵ درصد افزایش یابد.
همچنین در حالی که گفته می‌شود با اجرای فاز سوم شبکه ملی اطلاعات، پهن‌باند ثابت به ۶۵ درصد و پهن‌باند همراه به ۴۰ درصد می‌رسد، واعظی پس از راه‌اندازی فاز دوم شبکه ملی اطلاعات، فاز سوم آن را تحت عنوان «بلوغ» به پیش از پایان دولت یازدهم موکول کرد.
اگرچه برخی از منتقدان نسبت به افزایش پهنای باند واکنش منفی نشان داده و این کار را بدون پیوست‌های فرهنگی لازم و پیش از راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات تقبیح کردند اما به نظر می‌رسد افزایش پهنای باند اتفاقا یکی از ملزومات راه‌اندازی شبکه ملی بود. با تکمیل فاز سوم شبکه ملی اطلاعات و با عنوان بلوغ که برای آن برگزیدند، مطالبات این حوزه از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات یا تا حد معقولی پایان می‌یابد و یا به نارضایتی‌ها در این زمینه به حداکثر می‌رسد.