تشدید قوانین مقابله با انتشار اطلاعات و اخبار کذب در فضای مجازی
شورای عالی فضای مجازی در مصوبه اخیر خود قوانین جدیدی را برای مبارزه با نشر اخبار دروغ، کذب و غیر واقع در فضای مجازی وضع کرده است. این مصوبه در 8 ماده وضع شده و با توجه به آن همزمان انجام اقدامات موثر در جهت مقابله با نشر اخبار کذب، برخی سازمان‌ها به فرهنگ‌سازی در این حوزه موظف شده‌اند، همچنین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید بر اساس وظایف تعیین شده به شناسایی و سازماندهی درگاه‌ها و سکوهای نشر اخبار بپردازد.
بر اساس ماده 1 این مصوبه سه تعریف کلی در حوزه نشر اخبار وجود دارد، در این مصوبه اطلاعات و اخبار کذب یا غیرواقع به هرگونه اطلاعات، اخبار و محتوای خبری منتشر شده در فضای مجازی شامل صوت، متن، تصویر، سند و … گفته می‌شود که واقعیت ندارد یا تحریف شده از یک واقعیت باشند به طوری که باعث اختلاف یا برهم زدن نظم عمومی، تشویش اذهان عمومی، از بین برنده ثبات، نظم، سلامت و اعتماد عمومی فرد و جامعه در ابعاد اقتصادی، سیاسی و اجتماعی شود.
همچنین درگاه نشر، به موجودیت فضای مجازی اعم از کانال، صفحه، وبسایت، اپلیکیشن، بات یا ربات گفته می‌شود که سه شرط ذیل را دارا باشد:
- در دسترس عموم قرار دارد
- در آن اخبار و اطلاعات منتشر یا بازنشر می‌شود
- بیش از 5 هزار مخاطب داشته باشد
سکوی نشر نیز هر سامانه و زیرساختی است که قابلیت ایجاد و مدیریت فنی و مقرراتی درگاه‌های نشر را داشته باشد.
براساس ماده 2 این مصوبه، قوه‌قضاییه، مرکز ملی فضای مجازی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت ارتباطات باید تا سه ماه آینده نسبت به ارایه لایحه قضایی مقابله با اطلاعات و اخبار کذب و خلاف واقع در ابعاد مختلف اقدام کنند، در واقع جزئیات قوانین مقابله با اخبار کذب و مجازات‌های آن توسط این 4 دستگاه تا سه ماه آینده تعیین خواهد شد.
براساس ماده 3 این مصوبه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موظف شده تا ظرف سه ماه آینده، نسبت به شناسایی درگاه‌های نشر در سطوح ملی و استانی، پیاده‌سازی سازوکار رصد و راستی آزمایی اطلاعات و اخبار، تدوین دستورالعمل و ایجاد همکاری با درگاه‌های نشر با نهادهای ذیربط برای واکنش فوری مقابله با رویدادها، جمع آوری نقاط تماس درگاه‌های نشر و پیام‌رسان‌های خارجی، تدوین سامانه جامع رتبه‌بندی و اعتبار سنجی درگاه‌های نشر، تدوین مقررات انتشار اخلاق حرفه‌ای در زمینه انتشار مسئولانه اطلاعات، ارتقاء سواد فضای مجازی اقدام کند.
همچنین سازمان صداوسیما نیز موظف شده تا در هنگام انتشار اطلاعات، اخبار و محتوای خبری خلاف واقع در فضای مجازی که دارای پیامد سطوح منطقه‌ای، قومی و ملی هستند، در محل حضور پیدا کند و یا برای تهیه گزارش میدانی نسبت به آگاه‌سازی افکار عمومی اقدام کند.
در این مصوبه درگاه‌های نشر موظف شده‌اند تا سازوکار لازم برای تشخیص اطلاعات، اخبار و محتوای خبری غیر واقع را از رویه‌های انسانی، تعدیل محتوا یا اتصال به سامانه‌های راستی آزمایی مرجع در کشور ایجاد کنند، همچنین در زمان اطلاع از انتشار اخبار یا اطلاعات کذب و خلاف واقع نسبت به حذف و درج توضیحات اقدام و رویه‌ها و سامانه‌های گزارش دهی فوری به مراجع قانونی ذیربط استفاده نمایند. همچنین سکوهای نشر موظف هستند علاوه بر سازوکار و رویه‌های اجرایی موثر سامانه‌های هوشمند شناسایی و حذف فوری اطلاعات و اخبار خلاف واقع، نسبت به ارائه خدمات مورد نیاز درگاه‌های نشر در چارچوب این مصوبه اقدام کنند.
نوشته تشدید قوانین مقابله با انتشار اطلاعات و اخبار کذب در فضای مجازی اولین بار در اخبار فناوری و موبایل پدیدار شد.