تلاش عربستان برای تبدیل به قطب فناوری خاورمیانه
صنعت آی‌سی‌تی امروزه در جهان روندی رو به پیشرفت دارد و برخی کشورهای نفت‌خیز به دنبال این موضوع هستند که از اقتصاد نفت محور تغییر کرده و به سمت اقتصاد برپایه فناوری پیش بروند چون بی شک در آینده تکنولوژی و فناوری حرف نخست را می‌زند و کشورهایی که نسبت به این موضوع غفلت کنند، از قافله عقب خواهند ماند. یکی از این کشورها، عربستان سعودی است که تلاش دارد در قالب برنامه Vision 2030، تا سال 2030 از اقتصاد نفت محور به طور کامل جدا شده و به قطب تکنولوژی خاورمیانه تبدیل شود.
ضریب نفوذ 91 درصدی اینترنت
اما عربستان در حال حاضر در چه وضعیتی قرار دارد که می‌خواهد قطب منطقه شود؟ طبق گزارش گلف‌نیوز، شهروندان عربستان بیش از هر کشورعرب دیگری در شبکه اجتماعی حضور فعال دارند. ازسوی دیگر میزان ضریب نفوذ اینترنت در این کشور که سال 2000 تک رقمی بود به 7/64درصد رسید. همچنین طبق این گزارش، در سال 2018 حدود 30میلیون نفر از جمعیت 3/33 میلیونی عربستان سعودی کاربر اینترنت هستند و به بیان دیگر ضریب نفوذ اینترنت در این کشور به 91 درصد رسیده است. تعداد کاربران فعال شبکه‌های اجتماعی مختلف نیز 25میلیون نفر است و 18میلیون نفر هم از پیام‌رسان‌های موبایلی استفاده می‌کنند.
همچنین پیش‌بینی می‌شود بازار تجارت الکترونیک 5/3 میلیارد دلاری عربستان، تا سال 2020 رشدی 250درصدی را تجربه کرده و این رقم به 35/8 میلیارد دلار برسد. ارزش بازار آی‌سی‌تی عربستان سعودی سال گذشته با 6 درصد رشد به بیش از 36 میلیارد دلار رسید و البته با توجه به تلاش‌های آن کشور در حوزه فناوری، محققان انتظار رشد 8 درصدی دیگر را در سال 2018 دارند تا ارزش این بازار به حدود 40میلیارد دلار برسد.
همچنین آمار نشان می‌دهد در حال حاضر شبکه اجتماعی محبوب عربستانی‌ها با ضریب نفوذ 71 درصد و 61/23 میلیون کاربر، یوتیوب است و پس از آن فیس‌بوک قرار گرفته است. ضریب نفوذ این پیام‌رسان 66 درصد با 95/21 میلیون کاربر است. اینستاگرام هم با ضریب نفوذ 54 درصد و 96/17 میلیون کاربر، سومین شبکه اجتماعی محبوب در عربستان به شمار می‌رود. توئیتر و گوگل پلاس نیز به ترتیب با ضریب نفوذ 52 و 32 درصد در رده‌های بعدی جای دارند.
اگر بخواهیم به نحوه فعالیت پیام‌رسان‌های موبایلی و چت در عربستان اشاره کنیم هم باید بگوییم که واتس‌اپ با ضریب نفوذ 73 درصد و 27/24 میلیون کاربر در جایگاه نخست قرار گرفته است. fb messenger نیز که 30/13 میلیون کاربر را جذب کرده، دومین پیام‌رسان محبوب در عربستان است و پس از آن، اسنپ چت و اسکایپ به ترتیب با 97/12 میلیون و 98/7 میلیون کاربر قرار دارند.
تأمین امنیت
به کمک «سیلیکون ولی»
با توجه به اینکه در عربستان تلاش شده است تا وضعیت آی‌سی‌تی در کشور بهبود نسبی پیدا کند، حالا مسئولان این کشور طرح‌هایی بلندپروازانه را هدف خود قرار داده‌اند تا این کشور کاملاً تغییر کند. در همین راستا «پراشانت کولری»، مدیر تحقیقات بازار عربستان سعودی و پاکستان با اشاره به میزان ضریب نفوذ اینترنت و... در این کشور گفت: به هرحال باید پذیرفت که عربستان امروز به کشوری متفاوت تبدیل شده و فرصت‌های زیادی برای نوآوری، پرورش استعدادها، بروز خلاقیت و توسعه صنعت ICT ایجاد شده است. امروزه فناوری در تمام بخش‌های اقتصادی و اجتماعی ادغام شده و برای عربستان دریچه‌ای بزرگ به سوی بازاری عظیم باز شده است.
مطمئناً عربستان نمی‌تواند در آی‌سی‌تی پیشرفت چشمگیر داشته باشد ولی نسبت به تأمین امنیت سایبری بی‌تفاوت باشد. در همین راستا عربستان سعودی توافقنامه جدیدی برای افزایش و تقویت آموزش امنیت سایبری امضا کرد تا همکاری دانشجویان آکادمی امنیت سایبری، هوش مصنوعی و برنامه‌نویسی عربستان با سایر دانشگاه‌های جهان آسان‌تر شود و همچنین این دانشجویان با برنامه‌های آموزشی حرفه‌ای غول‌های فناوری همچون گوگل، آی‌بی‌ام و... آشنا شوند.
این همکاری استراتژیک به دانشجویان کمک می‌کند با محتوای آکادمیک 164 دانشگاه بزرگ جهان ازجمله مهم‌ترین و معروف‌ترین دانشگاه‌های امریکا ارتباط داشته باشد که ازاین دانشگاه‌ها می‌توان به جان هاپکینز، پرینستون، جورج واشنگتن، مؤسسه تکنولوژی کالیفرنیا (Cal Tech)، مؤسسه تکنولوژی جورجیا (Georgia Tech) و بسیاری دیگر از دانشگاه‌های بین‌المللی اشاره کرد.
ساخت بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی جهان
عربستان سعودی در چشم‌انداز Vision 2030 طرح‌هایی بلندپروازانه دارد و برای تبدیل اقتصاد نفتی به اقتصاد تکنولوژی و لجستیک و تبدیل شدن به قطب منطقه تلاش می‌کند. در راستای تحقق اهداف این طرح، محمد بن سلمان، ولیعهد جوان عربستان سعودی به دنبال ایجاد تغییرات گسترده در قوانین مربوط به زنان، وارد دنیای فناوری شد و با سفر سه هفته‌ای به امریکا بابزرگان «سیلیکون ولی»ملاقات کرد. محمد بن سلمان با تیم کوک مدیرعامل اپل، سانار پیچای مدیرعامل گوگل، لری پیج و سرگئی برین بنیانگذاران گوگل، جف بزوس مدیرعامل آمازون، بیل گیتس بنیانگذار مایکروسافت، پیتر تیل و مارک اندرسن سرمایه‌گذار و سایر کسانی که در صنعت فناوری نقشی کلیدی ایفا می‌کنند، دیدار کرد.
درحالی که پیش از این، تیم کوک عنوان کرده بود اپل اجازه نمی‌دهد هیچ توری در محوطه اپل برگزار شود چون موارد محرمانه زیادی وجود دارد که نمی‌خواهیم دیگران از آن مطلع شوند، شاهزاده سعودی در محوطه اپل 5میلیارد دلاری به گشت و گذار پرداخت.
در راستای طرح Vision 2030 عربستان سعودی، (SAP) کمپانی نرم‌افزاری آلمانی که به دنبال یک تجارت جدید در خاورمیانه بود قرار شد طی قراردادی، سیستم محاسبات ابری را در عربستان راه‌اندازی کند. در قالب این طرح، یک دیتاسنتر ابری در عربستان به عنوان یک پلتفرم باز برای توسعه‌دهندگان محلی و مرکزی برای حمایت از استارتاپ‌های عربستان و سایر کمپانی‌ها ایجاد خواهد شد. خاورمیانه برای این شرکت یکی از 6بازار بزرگ جهان محسوب می‌شود و به همین دلیل هم عربستان یک دلیل جذاب برای آمازون به منظور توسعه سرویس‌های دیتا و محاسبات ابری در خاورمیانه است. از دیگر طرح‌های عربستان می‌توان به ایجاد بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی جهان در صحراهای این کشور اشاره کرد. گروه Soft Bank ژاپن برای سرمایه‌گذاری طرح نصب پنل‌های خورشیدی با عربستان همکاری می‌کند تا شریک ساخت بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی جهان در عربستان سعودی شود. این طرح ارزشی 200 میلیارد دلاری دارد و تا سال 2030 اجرا خواهد شد. در قالب این طرح، 200 گیگاوات انرژی برق تولید خواهد شد و این موضوع برای عربستان که سال‌هاست نامش با تولید نفت و اقتصاد نفتی گره خورده است، خبر بزرگی محسوب می‌شود. به هرحال آنچه مسلم است، اینکه رهبران عربستان به دنبال تغییر وضعیت اقتصاد و منبع درآمد خود هستند.
کاهش مدت سفرهای 10 ساعته به 76 دقیقه
محمد بن سلمان همچنین در راستای تحقق هدف طرح Vision 2030 با ریچارد برانسون، مدیرعامل کمپانی Virgin Galactic در کالیفرنیا ملاقاتی داشت تا با همکاری این کمپانی یک هایپرلوپ (سیستم حمل و نقل فوق سریع) در ریاض ایجاد شود. بدین ترتیب مدت طی مسیر زمینی ریاض به جده که در حال حاضر بیش از 10 ساعت طول می‌کشد، به 76 دقیقه خواهد رسید. همچنین مسافت ریاض به ابوظبی که اکنون بیش از 8 ساعت و نیم طول می‌کشد، به 48دقیقه کاهش خواهد یافت.
این هایپرلوپ که به رنگ و طرح پرچم عربستان خواهد بود، به عنوان تسهیلگر و کاتالیست تغییرات تکنولوژیک و توسعه و شکوفایی تکنولوژی‌های نسل چهارم در عربستان سعودی به شمار می‌رود. عربستان برای پروژه هایپرلوپ خود یک میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خواهد کرد. این سیستم هایپرلوپ، عربستان سعودی را به عنوان دروازه‌ای به سه قاره تبدیل خواهد کرد.