روش درمانی جدید برای درمان یک سرطان جدید

سازمان دارو و غذای امریکا (FDA) نسخه دوم درمانی جدید که قادر به تغییر سلول های بیماران در سطح ژنتیکی است را تائید کرد؛ این بار برای مبارزه با بیماری لنفوم غیرهوچکین تهاجمی.
این درمان برای بزرگسالانی است که از نوع خاصی از بیماری لنفوم منتشر سلول B بزرگ رنج می برند و بدن آنها واکنش مثبتی به حداقل دو نوع دیگر درمان یعنی شیمی درمانی و پیوند مغز استخوان نشان نداده است. آمار این گروه در امریکا سالانه شامل ۷۵۰۰ بیمار است.

گویا آی تی – تزریق یکباره که با نام درمان CAR T-cell شناخته می شود توسط شرکت Kite Pharma، واقع در سانتا مونیکای کالیفرنیا که اخیر توسط شرکت Gilead Sciences به مبلغ ۱۱٫۹ میلیارد دلار خریداری شده، ابداع شده است.
چندی پیش شرکت Kite اعلام کرد که نام برند این روش درمانی از این پس یسکارتا (Yescarta) خواهد بود و هزینه استفاده از آن معادل ۳۷۳۰۰۰ هزار دلار است.
در اواخر ماه آگوست سازمان دارو و غذای امریکا اولین درمان CAR T-cell که برای کودکان و افراد بزرگسال نه چندان مسن که سرطان خون آنها به درمان های عادی واکنش مثبت نشان نمی داد را تائید کرد.

هر سال حدود ۶۰۰ بیمار در امریکا در این طبقه بندی قرار می گیرند. داروی کیمریا (Kymriah) که هزینه ای معادل ۴۷۵۰۰۰ دلار دارد توسط شرکت Novartis تولید می شود.
تحلیلگران فناوری های زیستی انتظار داشتند قیمت محصول شرکت Kite از هزینه روش درمانی Kymriah کمتر باشد زیرا تعداد بیماران واجد الشرایط بسیار بیشتر بوده و میزان واکنش آنها هم کمتر است. با این وجود هزینه روش درمانی یستکارتا احتمالا موجب بروز بحث و جدل های جدیدی در مورد هزینه بالای داروها خواهد شد.
تائیدیه FDA جدیدترین گام در حوزه ایمن درمانی است. در ایمن درمانی متخصصان سیستم ایمنی بدن را برای مبارزه با بیماری های کشنده تقویت می کنند.
روش های درمانی CAR T-cell در زمره روش هایی مثل درمان مهار کننده نقاط کنترل یا واکسن های سرطان قرار می گیرند و به تازگی توجه بسیار زیادی را به خود جلب کرده اند. در حال حاضر تعداد بسیار زیادی از شرکت ها در حال کار روی این روش ها هستند.
«اسکات گاتلیب» نماینده FDA درباره این روش درمانی می گوید: ”گام مهم دیگری در توسعه یک الگوی جدید علمی برای درمان بیماری های کشنده برداشته شد. تائید این روش از سوی FDA نشان دهنده حرکت رو به جلوی این حوزه جدید پزشکی است.“
در درمان CAR T-cell از یک روش پیچیده و اختصاصی برای هر بیمار استفاده می شود و در آن سلول های T که از آنها با نام سربازهای پیاده نظام سیستم ایمنی بدن یاد می شود از بدن بیمار برداشته می شوند.

این سلول ها به یک آزمایشگاه ویژه ارسال شده و برای هدف قرار دادن یک پروتئین خاص روی سطح سلول های سرطانی بیمار، تغییر ژنتیکی داده می شوند. هنگامی که سلول های تغییر داده شده به بدن بیمار بازگردانده می شوند، تعداد آنها فوق العاده زیاد شده و در قالب سربازانی آموزش دیده برای مبارزه با سرطان وارد عمل می شوند.
در سال ۲۰۱۵ در مرکز سرطان Siteman (متعلق به بیمارستان بارنز-جوییش و دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن) بیماری لنفوم غیرهوچکین در شخصی به نام «ماری میسلی» تشخیص داده شد. با وجود شیمی درمانی و پیوند مغز استخوان هیچ بهبودی در روند درمان این خانم حاصل نشد.
پزشکان به وی توصیه کردند با یک وکیل ملاقات کرده و کارهای ناتمامش را انجام دهد.
البته بعد از مدتی به عنوان آخرین راه پیشنهاد شرکت در پروژه آزمایشی شرکت Kite به وی داده شد. میسلی درباره تجربه خود این طور می گوید: ”زمانی که سلول های T به بدنم تزریق می شدند، ورود آنها را دقیقا احساس می کردم. در آن لحظه عجیب ترین احساس دنیا را تجربه می کردم.“ زمانی که وضعیت بدن وی در یک ماه بعد از تزریق چک شد پزشکان متوجه از بین رفتن سرطان وی شدند. حتی علائمی مرتبط با بازگشت احتمالی آن هم دیده نمی شد.
مدت زمان بازگشت رگ به رگ یعنی از استخراج سلول ها تا تزریق مجدد آنها در روش شرکت Kite حدودا ۱۷ روز است. FDA می گوید ایمنی و اثرگذاری یسکارتا در آزمایشی که بین چند مرکز درمانی و روی بیش از ۱۰۰ بزرگسال مبتلا به لنفوم منتشر سلول B بزرگ مورد بررسی قرار گرفت.
«دیوید چانگ» رئیس بخش پزشکی شرکت Kite معتقد است که این روش صرفا یک راه جایگزین با مزایای بیشتر نیست و بلکه امکان درمان سرطان ها را بیش از پیش آسان خواهد کرد.“
وی اضافه می کند برخی از اولین بیمارانی که این روش درمانی روی آنها آزمایش شد سه تا پنج سال است که بهبود یافته اند هر چند قضاوت درباره درمان قطعی آنها نیازمند زمان بیشتری است.

حدود ۱۳ درصد از بیمارانی که در پروژه آزمایشی شرکت کردند مبتلا به عوارض جانبی شدیدی به نام سندرم انتشار سیوتکین رنج شدند؛ مشکلاتی مثل تب بسیار بالا، پایین آمدن قابل ملاحظه فشار خون و سایر علائم مشابه بیماری آنفولانزا بخشی از این عوارض جانبی هستند. ۲۸ درصد از بیماران نیز دچار شوک های عصبی مثل گیجی شدید شدند؛ ۳ بیمار هم به خاطر شرایط دارویی ایجاد شده فوت کردند.
البته همه اینها بیمارانی هستند که از قبل می دانستند هیچ گزینه دیگری ندارند. افراد مبتلا به لنفوم که بیماری آنها عود کرده یا بدن شان به درمان واکنشی نشان نمی دهد تنها ۵۰ درصد شانس زنده ماندن به مدت ۶ ماه را دارند.
FDA به خاطر وجود عوارض جانبی خطرناک این روش درمانی شدیدترین هشدارها را نسبت به استفاده از آنها داده است. ضمنا این سازمان بیمارستان ها و کلینیک هایی که مایل به تزریق یسکارتا هستند را ملزم به گذراندن دوره آموزشی و کسب مجوز مخصوص این کار کرده است.
لنفوم منتشر سلول B بزرگ رایج ترین نوع بیماری لنفوم غیرهوچکین در بزرگسالان است. این نوع سرطان ابتدا در سیستم ایمنی بدن شروع شده و بسته به شرایط بدن فرد مبتلا به کندی یا به سرعت رشد می کند.

محصول CAR T-cell شرکت Kite سال ها پیش در انستیتیو ملی سرطان امریکا و توسط دانشمند برجسته «استیون رونبرگ» تولید شده و مجوزهای لازم برای بهره برداری تجاری هم در اختیار شرکت مذکور قرار دارند.
آرمین قبادی یکی از متخصصان تشخیص سرطان در مرکز Siteman که یکی از بازرسان پروژه آزمایشی شرکت Kite بوده است می گوید این درمان جدید صرفا گام اول است و پژوهشگران در تلاش اند آن را ایمن تر و موثرتر کنند. وی اضافه می کند که این درمان تا کنون زندگی بسیاری از بیمارانش و همچنین خودش را نجات داده است.
وی در آخر می گوید: ”هیچ چیز بدتر از این نیست که به بیماران بگویید متاسفم، شما به آخر خط رسیده اید و دیگر کاری از ما ساخته نیست.“