شیپور: حذف قیمت خودرو از پلتفرم‌های نیازمندی آنلاین شفافیت در بازار را از بین می برد
افزایش ناگهانی قیمتها در بازار خودرو برای چندمین بار باعث شده تا این بار هم پلتفرم‌های نیازمندی، به عنوان اولین قربانیان این نابسمانی در بازار مجبور شوند برای بار دوم قیمت خودرو را از روی سرویس‌های خود حذف کنند. مدیر ارتباطات شیپور، به عنوان یکی از پلتفرم‌های نیازمندی‌های آنلاین اعلام می‌کند که هرچند کمتر از ۶ درصد آگهی در این سرویس دارای قیمت است؛ اما دستور به حذف قیمت از روی سرویس‌های نیازمندی و سایت‌های اعلام قیمت خودرو نه تنها به کنترل این بازار کمک نخواهد کرد بلکه شفافیت را هم از بین می‌برد.
اردیبهشت سال گذشته نیز به دنبال بالا رفتن ناگهانی قیمت خودرو بسیاری انگشت اتهام در این زمینه را به سمت پلتفرم‌های نیازمندی آنلاین نشانه گرفتند و آنها را مسبب التهاب در بازار خودرو معرفی کردند. به دنبال این اتفاق هم به دستور دادستانی قیمت خودرو از روی این پلتفرم‌ها حذف شد. در نهایت اما چندی بعد اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی اعلام کرد که با در نظر گرفتن تمهیداتی از جمله اتصال این پلتفرم‌ها به سامانه شاهکار برای احراز هویت ثبت‌کنندگان آگهی، اعلام قیمت خودرو روی پلتفرم‌هایی مانند دیوار، شیپور و باما به حالت عادی بازگشته است. حالا تقریبا یک سال از این اتفاق دوباره درج قیمت خودرو روی پلتفرم‌های آگهی آنلاین با دستور قضایی تا اطلاع ثانوی ممنوع شد.
نیما اشرف‌زاده، مدیر ارتباطات شیپور در گفت‌وگو با پیوست در مورد جزییات این اتفاق گفت: «سال گذشته یک بار دستور به حذف قیمت از سمت دادستانی به ما اعلام شد و نزدیک به دوماه قیمتها از روی پلتفرم حذف شد. بعد از آن با پیاده‌سازی سیستم‌های خاص نظارتی و کنترلی توانستیم به تعادل قیمت در این بازار کمک کنیم و اجازه ندهیم که قیمتها از یک حد معین شده‌ای در سایت بالاتر برود.» او با اشاره به اینکه یکشنبه گذشته پلتفرم‌های نیازمندی آنلاین و سرویس‌های فعال در حوزه خودرو به جلسه‌ای همفکری با حضور معاون دادستانی در امور فضای مجازی دعوت شده بودند اعلام می‌کند که در این جلسه به آنها ۱۰ روز فرصت داده شده بود تا با بررسی بازار با توجه به افزایش مجدد قیمت خودرو به را‌ه‌حلی مناسب برای کنترل قیمتها برسند؛ اما در نهایت پنج‌شنبه گذشته به آنها گفته شده که بنا به دستوری آنها باید کل قیمتها را مجددا از روی سرویس‌های خود حذف کنند.
در شرایطی انگشت اتهام در خصوص افزایش قیمت خودرو به سمت بسترهای آنلاین و فضای مجازی است که طی دو ماه گذشته کارخانه‌های تولید کننده خودرو تقریبا تولیدی خودرو انجام نداده‌اند و هیچ ثبت‌نام یا تحویلی در زمینه خودروهای تولید خود نداشته‌اند از سویی واردات خودرو نیز به صورت جدی محدود شده است و دیگر امکانی برای واردات خودرو به دلیل تامین نشدن ارز مورد نیاز آنان وجودندارد. همچنین طی هفته‌های گذشته قیمت دلار نیز افزایش یافته است. تمامی این شرایط موجب شده است تا قیمت خودرو افزایش یابد اما با این وجود به نظر می‌رسد ساده‌ترین راه مقصر جلوه دادن فضای مجازی و حذف قیمت خودرو از روی پلتفرم‌های آگهی آنلاین است.
مرکز توسعه تجارت الکترونیکی اواخر سال گذشته در حال برگزاری جلساتی بود تا طی آن با همکاری پلتفرم‌های فعال در حوزه آگهی اقداماتی را انجام دهند که مانع محدودیت در عرضه قیمتها از طریق این پلتفرم‌ها شوند اما پس از شیوع ویروس کرونا این جلسات متوقف شد.
مدیر ارتباطات شیپور با بیان اینکه هنوز این دستور به صورت کتبی به دست آنها نرسیده است گفت: «در حال حاضر کمتر از ۶ درصد آگهی‌های ثبت شده در شیپور در بخش خودرو قیمت دارند که حذف آن هم چندان برای ما مسئله ساز نیست؛ اما موضوع مهم این است که براساس دستور جدید قیمتها از کل فضای مجازی مانند قیمت‌های ثبت شده در کانالهای تلگرامی، اینستاگرام، سایت‌های تحلیلی خودرو و … باید حذف شود و در واقع در این دستور جدید تنها پلتفرم‌های نیازمندی آنلاین مورد توجه نیستند.»
اقدامات انجام شده از سوی پلتفرم‌ها طی سال گذشته برای کنترل بازار موجب شده بود تا عرضه کنندگان خودرو در صورتی که نرخی را خارج از رنج تایید شده در بازار روی پلتفرم عرضه می‌کردند به صورت خودکار آن قیمت نمایش داده نمی‌شد و عنوان نرخ توافقی در زیر خودرو به نمایش در می‌آمد. طبق گفته عضو هیات مدیره کسب و کارهای اینترنتی فقط قیمت ۱۰ درصد خودروها روی پلتفرم‌ها نمایش داده می‌شد.
حذف قیمتها از روی پلتفرم‌های نیازمندی آنلاین و دیگر سرویس‌های اینترنتی در شرایطی رقم می‌خورد که سال گذشته برای کنترل قیمتها در فضای مجازی کارگروهی برای ساماندهی خرید و فروش آنلاین در بسترهای این سرویس‌ها راه‌اندازی شد. در این کارگروه هم به جز پلتفرم‌های فعال در حوزه آگهی‌های آنلاین، عمده نهادهای تصمیم‌گیر از جمله پلیس فتا، دادستانی فضای مجازی، مرکز ملی فضای مجازی، سازمان حمایت از مصرف کننده و تولید کننده، اتحادیه کسب‌وکارهای فضای مجازی و با محوریت مرکز توسعه تجارت الکترونیکی تشکیل شد. نیما اشرف‌زاده در پاسخ به این سوال پیوست که جلسات این کارگروه در چه وضعیت است اعلام کرد: «به خاطر قیمتها آنقدر به جلسات مختلف دعوت می‌شویم که نمی‌دانم در حال‌حاضر آیا جلسه‌ای از این کارگروه برگزار شده است یا خیر؛ اما باید بگویم که وقتی دستور به حذف قیمتها آمده است پس دیگر نیازی هم به فعالیت در کارگروهی برای کنترل قیمتها نیست.»
به جز این کارگروه اواخر بهمن ماه سال گذشته کمیته نظارت بر کسب وکارهای مجازی مرکز اصناف ایران اقدام به تدوین چارچوب فعالیت نیازمندی‌های آنلاین کرد تا از طریق آن امکان نظارت بر آگهی‌های آنلاین وجود داشته و از سویی جلوی افزایش قیمت بی‌دلیل در بازار گرفته شود. حالا اما برخی خبرها حکایت از این دارد که اجرا نشدن بندهای این چارچوب باعث شده تا دوباره انتشار قیمتها از طریق پلتفرم‌های آنلاین مسئله ساز شود. در واکنش به این خبرها اما اشرف‌زاده تایید می‌کند که آنها تمامی بندهای این چارچوب قیمت‌گذاری را بدون کم و کاست اجرا و گزارش‌های مربوط به آن را نیز برای نهادهای درگیر در این ماجرا ارسال کرده‌اند.
او بزرگترین مسئله در زمینه ثبت قیمت و فعالیت در این بخش بازار را احراز هویت اعلام می‌کند و توضیح می‌دهد: «یکی از بندهای این چارچوب استفاده از سامانه شاهکار برای احراز هویت کاربران در فضای مجازی است؛ اما وقتی این سامانه به درستی کار نمی‌کند و نمی‌تواند درخواست‌های ما را به سرعت جوابگو باشد و آن اطلاعاتی را هم که به کسب‌وکارها می‌دهد با ۴۰ درصد خطا مواجه است ما چه کاری می‌توانیم در این زمینه انجام دهیم.» او ادامه می‌دهد: « حداقل ۶۰۰هزار عدد از کل آگهی‌های آنلاین در دیوار ثبت می‌شود و نزدیک به ۴۰۰ هزار عدد آگهی هم در شیپور یعنی در جمع یک میلیون عدد آگهی را ما و دیوار مدیریت می‌کنیم. اگر برای هر عدد از این آگهی‌ها ما به شاهکار درخواست بدهیم این سامانه با توجه به زیرساخت‌هایی که دارد نمی‌تواند به درخواست‌های ما پاسخ دهد.»
آنطور که اشرف‌زاده می‌گوید در حال‌حاضر دسترسی دیوار به این سامانه بسته شده و شیپور نیز همچنان در مراحل دریافت مجوز برای دسترسی به سامانه شاهکار است. براساس اظهارت او در حال‌حاضر احراز هویت در شیپور براساس سیستمی در این شرکت انجام می‌شود که مورد تایید مراجع نظارتی کشور است.
هر چند در این دوره بسیاری از کارشناسان معتقدند حذف قیمتها از پلتفرم‌ها در این دوره زمانی در نهایت به نفع پلتفرم‌های آگهی آنلاین می‌شود چرا که اثبات خواهد کرد افزایش قیمت تقصیر بسترهای آنلاین نیست و این بار از روی دوش آنان برداشته می‌شود.