ماراتون جهانی برای ساخت کارخانه‌های تراشه‌سازی
دولتهای سراسر جهان در مواجهه با کمبود تراشه که صنایع خودروسازی و لوازم الکترونیک را با چالش جدی روبرو کرده و وابستگی آنها به شرکتهای تایوانی را بارز کرده است، حمایت مالی عظیمی برای ساخت کارخانه‌های تولید نیمه رسانا فراهم می‌کنند.
فرای اتفاق نظر جمعی که درباره ضرورت متنوع کردن منابع تامین تراشه وجود دارد، نگرانی نسبت به ایجاد ظرفیت مازاد در صنعت تراشه در نتیجه هزینه بالای دولت‌ها و شکافهایی در خصوص استراتژی افزایش ظرفیت تولید تراشه پیشرفته شکل گرفته است.
دولتهای آمریکا، اتحادیه اروپا و ژاپن بدنبال صرف ده‌ها میلیارد دلار برای ساخت کارخانه‌های پیشرفته تولید تراشه هستند زیرا بیش از دو سوم از تراشه‌های رایانه پیشرفته در تایوان تولید می‌شود. یک فرمانده نظامی ارشد آمریکا هفته گذشته به قانونگذاران آمریکایی اعلام کرد احتمال تصرف تایوان توسط چین، اصلی‌ترین نگرانی در اقیانوسیه است.
چین هم در تلاش برای کاهش وابستگی به فناوری غربی، یارانه‌هایی را در اختیار صنعت تراشه خود قرار داده که شامل تشکیل صندوق سرمایه گذاری ۲۹ میلیارد دلاری در سال ۲۰۱۹ بوده و این اقدام، به استدلالها در خصوص ضرورت تشدید اقدامات دولتهای غربی در این زمینه قوت بخشیده است.
ضرورت ساخت کارخانه‌های تراشه در خارج از آسیا باعث شده است شرکت TSMC تایوان و سامسونگ الکترونیکس – تنها تولیدکنندگان قراردادی تراشه که قادر به تولید تراشه‌های رایانشی پیشرفته هستند – برنامه‌هایی را برای کارخانه‌های جدید در آمریکا و رقابت برای برخورداری از ۳۰ میلیارد دلار یا بیشتر یارانه‌های آمریکایی طراحی کنند.
اینتل که جزو سه شرکت بزرگ تراشه است و تراشه‌های پیشرفته تولید می‌کند، فیلد فعالیت خود را تغییر داد و هفته گذشته اعلام کرد قصد دارد درهای کارخانه خود را به روی مشتریان خارجی باز کند و علاوه بر دو کارخانه جدید در آمریکا، یک کارخانه جدید هم در اروپا احداث کند.
نتیجه اقدامات اخیر ممکن است تغییر و تحول اساسی صنعت نیمه رسانا پس از گذشت چند دهه برون سپاری تولید شرکتهای تراشه آمریکایی و اروپایی به تایوان و کره جنوبی باشد که تحت عنوان بهره‌وری و تامین تراشه های ارزان‌تر برای میلیاردها نفر انجام می‌گرفت.
در ژاپن شرکتهای کنون، توکیو الکترون و اسکرین سمیکانداکتور الکترون به برنامه ۴۲ میلیارد ینی (۳۸۵ میلیون دلار) دولت پیوسته اند که با همکاری شرکتهایی نظیر TSMC تراشه‌های دو نانومتری پیشرفته تولید خواهند کرد. ژاپن می خواهد اطمینان حاصل کند که در آینده قادر به تولید نیمه رساناهای پیشرفته خواهد بود و قصد دارد با کمک شرکت TSMC، یک خط آزمایشی در نزدیکی توکیو راه اندازی کند.
حتی هند که زیرساخت تولید تراشه اندکی دارد، امیدوار است با تکیه بر نقطه قوت خود به عنوان مرکز طراحی شرکتهای تراشه سازی جهانی، کارخانه‌های تولید تراشه را با برنامه‌های یارانه جدید جلب کند.
در این بین، قانونگذاران در آمریکا مهیای موافقت با سرمایه گذاری ۳۰ میلیارد دلار یا بیشتر در تولید تراشه از طریق لایحه تامین مالی پنتاگون و شماری تدابیر جدید مورد پشتیبانی چاک شومر، رهبر اکثریت سنا می‌شوند.
مقامات محلی و شرکتها تلاش می‌کنند از این حمایتهای مالی سهمی ببرند. شرکت اینتل هفته گذشته به آریزونا متعهد شد که برنامه مالیات ایالتی سخاوتمندانه و همچنین اکوسیستم تولید تراشه دارد و تحلیلگران انتظار دارند دریافت کننده بزرگ بودجه فدرال باشد.
شرکت TSMC هم موافقت کرده است یک کارخانه ۱۲ میلیارد دلاری در آریزونا بسازد. سامسونگ به نوبه خود سرگرم مذاکره درباره ساخت یک کارخانه دیگر در شهر آستین تگزاس است.
تنشهای پیچیده‌تر در اروپا مشاهده می‌شود. مقامات اتحادیه اروپا با دولتهای این بلوک در خصوص این که اروپا باید وارد رقابت پرهزینه ساخت کارخانه‌های تراشه رایانه پیشرفته شود، اختلاف نظر دارند.
شرکت اینتل هفته گذشته با اعلام تصمیم خود، نشان داد به ساخت کارخانه در اروپا علاقمند است و نخستین شرکت از میان سه شرکت بزرگ تراشه سازی شد که از هدف اتحادیه اروپا برای دو برابر کردن سهمش از تولید تراشه های پیشرفته به ۲۰ درصد در یک دهه آینده حمایت کرد.
همزمان نارضایتی فزاینده ای نسبت به پیشرفت آهسته پروژه‌های فعلی اتحادیه اروپا در خصوص ریزتراشه‌ها وجود دارد. مقامات آلمانی اعلام کرده اند ۵۰ شرکت خواستار دریافت بودجه از این برنامه شده اند. یک مقام ارشد وزارت اقتصاد فرانسه اظهار کرد: پیتر آلتمایر، وزیر اقتصاد آلمان و برونو لومر، همتای فرانسوی به همراه تیه‌ری برتون، رییس بازار داخلی اتحادیه اروپا درباره امکان جذب یک غول نیمه رسانای خارجی برای بهبود ظرفیت تولید تراشه پیشرفته اروپا بحث می‌کنند. هر باری که یکدیگر را می بینند، در این باره صحبت می‌کنند و هدفشان، تصمیم گیری تا ژوئن است.
بر اساس گزارش رویترز، اگر برنامه‌های دولتهای جهان اجرایی شود، صنعت نیمه رسانا وضعیت مشابه دهه ۱۹۷۰ و دهه ۱۹۸۰ را پیدا می‌کند که طی آن هر کشوری تراشه را برای ارتباطات و مسائل دفاعی خود حیاتی ارزیابی می‌کرد. اما این ریسک وجود دارد که ظرفیت تولید تراشه بیش از حدی در دنیا ایجاد شده و قیمت تراشه ها را پایین بیاورد و مانند دهه ۱۹۸۰ که کارخانه‌های زیادی از استرالیا گرفته تا آفریقای جنوبی تعطیل شدند، به بخشهای وسیعی از این صنعت آسیب بزند.