مدیرعامل شرکت نبات: محتوای حوزه کودک با بحران مواجه است/ تنها چیزی که نیاز داریم حمایت است/ محتوا را در جامعه بی‌ارزش کرده‌ایم
مدیرعامل شرکت نبات با اشاره به اینکه آینده خوبی را برای بچه‌های کشور پیش‌بینی نمی‌کند، گفت: کشوری که بچه‌هایش تفکر نداشته باشند آینده خوبی ندارد و بچه‌ها دچار خلا محتوا هستند. هیچ‌کس برای آن‌ها محتوا تولید نمی‌کند و هرکسی هم که وارد عرصه شود حذفش می‌کنند، تولیدکننده‌های خصوصی هم به دلیل مشکلات اقتصادی در حال حذف شدن هستند.
مجتبی سادات مدیرعامل شرکت نبات در گفت‌وگو با خبرنگار مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بابیان اینکه هزینه تولید انیمیشن در ایران بسیار بالا است، گفت: ما در گام اول برای تخصصی بودن کار از انتهای سال ۹۳ ابتدا به جمع‌آوری محتوای مناسب خردسال (زیر ۷ سال) پرداختیم. در این فضا انیمیشن‌ها و ویدیوهای بلند برای کودکان بالای رده سنی ۷ سال وجود دارد و حتی انیمیشن‌هایی مانند بره ناقلا وجود دارد که همه افراد با رده سنی متفاوت آن را می‌بینند و با آن ارتباط برقرار می‌کنند درحالی‌که در این فضا به محتوا برای کودکان زیر ۷ سال کمتر توجه شده است.
سادات بابیان اینکه شبکه‌هایی مانند بی‌بی‌سی بر روی انیمیشن‌های آموزشی و سریالی بسیار حرفه‌ای کار می‌کنند، گفت: شکل‌گیری سرویس‌های تعاملی (VOD) برای پخش آنلاین با توجه به محدودیتCD و DVD برای فیلم‌های کوتاه شکل گرفتند به این دلیل که برای شرکت‌های تولید کنند توجیه اقتصادی نداشته است که ۱۰۰ قسمت دو دقیقه‌ای از یک انیمیشن را به‌صورت یک CD ارائه کنند که حتی خانواده هم آن را نمی‌شناسد و برای تهیه آن هزینه نمی‌کند.
وی افزود: این محدودیت برای انیمیشن‌های سینمایی وجود ندارد زیرا بازاریابی آن قبلاً توسط رسانه‌های جهانی انجام‌شده و مخاطب برای تهیه آن هزینه می‌کند و تولیدکننده هم بدون هزینه بازاریابی برای معرفی محصول آن را می‌فروشد.
انیمیشن در ایران چرخه اقتصادی معیوبی دارد
مدیرعامل شرکت نبات بابیان اینکه تولید انیمیشن باوجود انیماتورها و ایده‌های خوب در ایران هزینه‌بر است و چرخه اقتصادی معیوبی دارد، اظهار کرد: به همین دلیل ما تمرکز خود را روی بررسی انیمیشن‌های تولیدی کشورهای دیگر گذاشتیم که نتایج آن نشان داد که در کشورهای مختلف به‌ویژه کشورهای اروپای شرقی انیمیشن‌های ویژه‌ای برای رده سنی زیر هفت سال تولید می‌شود که بدون کلام هستند و مختص به فرهنگ خاصی نیستند.
سادات افزود: ولی درنهایت برای عرضه محصول با مشکلات زیادی روبه‌رو شدیم. ابتدا قرار بود این شبکه را با نام «نبات تی وی» راه‌اندازی کنیم که سازمان تنظیمات و مقررات کلمه «تی وی» را مختص به صداوسیما اعلام کرد.
این تولیدکننده محتوای کودکان بابیان اینکه بعد از تمام این مراحل کار را به‌صورت محدود به بازار عرضه کردیم ولی مدتی بعد متوقف شد، گفت: دلیل این توقف در پلت فرم کودک ما نیز وجود دارد حتی برای بقیه تولیدکننده‌های فاخر در ایران هم هست.
وی با اشاره به اینکه Mega Application این شرکت بیش از دو سال قبل در مرکز تحقیقات مخابرات رونمایی شده است ولی هنوز بعد از دو سال نتوانسته تجاری و وارد بازار شود، افزود: دوستان دولتی پشت میز نشسته‌اند و می‌گویند پلتفرم (launcher) مخصوص کودک راهکار خوبی نیست و ذهنیت خودشان را درست می‌دانند و آن را به جامعه القا می‌کنند. درصورتی‌که ما در بخش خصوصی برای بالا آوردن پلتفرم کودک دو سال در مورد کشورهای مختلف تحقیق کردیم تا بفهمیم کاربرد پلتفرم چیست؟
پلتفرم بهترین راه‌حل برای حفاظت از کودکان در فضای مجازی
سادات ادامه داد: ایرادهای سیم‌کارت کودک را که برای اولین بار با همکاری رایتل و نبات وارد بازار کرده بودیم پیدا کردیم و متوجه شدیم که پلتفرم بهترین راه‌حل برای حفاظت بچه زیر ۷ سال در فضای مجازی است؛ اما سن کودک که از ۱۰ سال می‌گذرد پلتفرم دیگر پاسخگو نیست و نمی‌توان دسترسی او را از طریق پلتفرم در فضای مجازی کنترل کرد.
مدیرعامل شرکت نبات در ادامه افزود: در دنیا رژیم اشغالگر قدس دارای قوی‌ترین سیستم کنترل کودکان در فضای مجازی است. آن‌ها دیدن هر چیزی را برای کودکان سرزمین ما تجویز می‌کنند اما خودشان به محدودسازی و عدم مشاهده هر چیزی توسط بچه‌ها اعتقاد دارند و فضای مجازی را برای کودکان خود بسیار امن کرده‌اند.
وی افزود: نیاز توجه به بازار کودک مسئله‌ای است که از سوی رهبر معظم انقلاب هم بیان‌شده است؛ اما متأسفانه در بحث مدیریتی ما زنجیره‌ای با حلقه‌های فولادین وجود دارد که هر چه قدر هم که قوی باشند زمانی که یک حلقه‌ی برنجی در بین آن باشد، آن‌ها را از هم پاره و ضعیف می‌کند.
سادات با اعلام اینکه در حدفاصل زنجیره تولیدکننده محتوا و مصرف‌کننده، دسترسی به نیازهایی ضروری است، گفت: اطلاع‌رسانی و تبلیغ کالا جز جدایی‌ناپذیر زنجیره توزیع است. ولی به دلیل اینکه تعداد نمایشگاه‌های کشور در این حوزه زیاد نیست و بیشتر در تهران متمرکز است، تعامل رودررو بین تولیدکننده و مصرف‌کننده کمتر رخ می‌دهد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه در بحث فروش محصول در حوزه کودک دو حالت رخ می‌دهد، افزود: اول اینکه مادر کودک به این نتیجه می‌رسد که محصول برای فرزندش مناسب است و اقدام به خرید محصول می‌کند و دوم اینکه کودک بر خواسته خود که خرید محصول است اصرار و پافشاری کند.
مدیرعامل شرکت نبات ادامه داد: تحقیقات ما نشان داد که برای افراد بزرگ‌سال در شبکه‌های اجتماعی بسیار راحت می‌توان از دیجیتال مارکتینگ استفاده کرد و نتیجه‌بخش است ولی تجربه به ما نشان داد که در حوزه کودک شبکه‌های اجتماعی بر فروش محصول اثرگذار نیستند. تحلیل هزینه‌های ما نشان داد که بنر، دیجیتال مارکتینگ و شبکه‌های اجتماعی بافاصله زیادی از تلویزیون عقب هستند، زیرا رسانه تصویری برای کودک جذاب است.
وی بابیان اینکه مردم عادت کرده‌اند محتوا را رایگان دریافت کنند، گفت: در فضای مجازی شما با ارائه سه چیز می‌توانید از مردم پول دریافت کنید؛ کالایی که ارائه دهید مانند شرکت دیجی کالا، خدمات ارائه دهید مانند شرکت‌های تاکسی اینترنتی و یا محتوا بفروشید. متأسفانه در سال‌های گذشته محتوا را در نظر جامعه بی‌هویت و پست کرده‌اند به‌طوری‌که کاربر رغبتی به پرداخت هزینه برای دریافت محتوا ندارد.
سادات گفت: ما برای فروش محصولاتمان باید با اپراتورها قرارداد ببندیم. همکاری با اپراتورها در همه جای دنیا برای جمع‌آوری پول مرسوم است اما زمانی که وارد مسیر می‌شوید، از این همکاری ضرر می‌کنید. در همکاری با اپراتورها تنها ۱۰ الی ۱۵ درصد از هزینه‌ای که کاربر پرداخت می‌کند به تولیدکننده می‌رسد که این مبلغ در مقایسه با هزینه‌ای که برای تولید محتوای فاخر می‌شود بسیار ناچیز است. اگر هم بخواهیم درصد دریافتی را بالاتر ببریم باید تن به قراردادهای ناعادلانه بدهیم.
این تولیدکننده محتوا با اشاره به فشارهای وزیر ارتباطات به اپراتورها برای حمایت از محتوای فاخر گفت: بعدازاین اتفاقات اپراتورها پیشنهاد می‌کردند که درصد مشارکت را به 40 برسانند ولی باید قراردادی را امضا می‌کردی که 50 درصد برند را محضری به نام آن‌ها و 33 درصد سهام را هم به آن‌ها واگذار کنید.
تین تاک، توسکا و روبیکا یکی هستند
سادات ادامه داد: برای تبلیغات تلویزیونی هم اگر به شرکت توسکا مراجعه کنید جواب شما را نمی‌دهند و شما را به روبیکا ارجاع می‌دهند و می‌گوید محتوا را در روبیکا نمایش دهید. من پلت فرمی دارم که می‌خواهم تلویزیون برای من تبلیغ کند و هزینه آن را هم پرداخت می‌کنم اما این کار را نمی‌کنند. زمانی که می‌گوییم در حوزه‌ی کودک فعالیت می‌کنیم جواب می‌دهند که شبکه‌ی پویا را انحصاری به تین تاک داده‌ایم و شما متوجه می‌شوید که تین تاک، توسکا و روبیکا یکی هستند. وقتی هم که به تین تاک مراجعه می‌کنید دوباره همان قراردادهای مشارکتی پیشنهاد داده می‌شود که ۵۰ درصد برند را به نام آن‌ها کنیم تا تبلیغات در تلویزیون انجام شود.
مدیرعامل شرکت نبات با اشاره به اینکه هزینه تولید اثر فاخر بسیار بالا است و کسانی که در این بازار پول درمی‌آورند کپی کار هستند و از اینترنت محتوا جمع می‌کنند، تصریح کرد: وقتی من محتوایی درست می‌کنم که باید برای هر قسمت آن ۳۰۰ هزار تومان هزینه کنم با درآمدی زیر ۵۰ میلیون تومان نمی‌توانم ادامه بدهم و نکته جالب اینجا است که این درآمد به‌عنوان درآمد شرکت شما در اداره مالیات شناسایی می‌شود که مثلاً به اسم شرکت نبات کاربران در ماه ۴۰۰ میلیونی هزینه کرده‌اند اما هیچ‌کس نمی‌گوید که تنها ماهی ۴۰ میلیون درآمد از طریق اپراتورها به ما می‌رسد.
وی با اشاره به اینکه گروه‌های زیادی در ایران هستند که دغدغه تولید محتوا فاخر را دارند، افزود: مصرف‌کننده که مردم هستند واقعاً به این محتوا نیاز دارند و از محتوای خوب هم استقبال می‌کنند و درک انتخاب آن را هم دارند ولی در این زنجیره تولیدکننده تا مصرف‌کننده حلقه‌ای در وسط قرارگرفته است که می‌گوید همه‌چیز برای من.
سادات، ادامه داد: کارشناس معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری شخصاً در دفتر من گفت در این پلت فرم launcher)) شما تجمیع دیتای خانواده‌های ایرانی اتفاق می‌افتد و معلوم است که به تو اجازه انجام این کار را نمی‌دهند. مشکل الان اسنپ و تپسی هم این است که سیستم داده‌کاوی ((data mining درست می‌شود یعنی شما به رفتار مردم پی می‌برید و می‌گویند خارجی‌ها از این data mining ها استفاده می‌کند.
سیاست‌گذاری‌های صداوسیما برای تبلیغات کالای فرهنگی سلیقه‌ای است
وی با اشاره به برخوردهای سلیقه‌ای در سیاست‌گذاری‌های صداوسیما برای تبلیغات کالای فرهنگی افزود: ما برای تبلیغ مجله نبات از طریق تلویزیون شروع به تحقیق کردیم و سپس با یک شرکت تبلیغاتی قراردادی امضا کردیم. با یک مرکز تماس (call center) حرفه‌ای قرارداد بستیم. زیرساخت فروش درست کردیم و ۳۰۰ هزار مجله در سه بسته ۱۰۰ هزارتایی آماده کردیم تا با تبلیغات تلویزیونی به فروش برسانیم.
سادات ادامه داد: همه کارها آماده بود و فقط گرفتن تائید شورای نشر از طریق بخش بازرگانی صداوسیما مانده بوده تا انجام شود.
مدیرعامل شرکت نبات با اشاره به اینکه شورای نشر متشکل از یک تیم هفت نفره است که رئیس آن هیات مجموعه ناشران انقلاب اسلامی است، گفت: مجله نبات سه ماه در نوبت بود و پس‌ازآن به ما اعلام شد نبات به دلیل ترویج موسیقی رد شده است. به سراغ مجمع ناشران انقلاب اسلامی رفتم و علت رد شدن مجله‌ام را پرسیدم آن‌ها اعلام کردند که مجله‌ی نبات را می‌خوانند و آن را رد نکرده‌اند و از دید آن‌ها مجله نبات تائید است.
وی افزود: روال کار اداری به این صورت است که زمانی که درخواست پخش تبلیغات به بخش بازرگانی صداوسیما می‌دهید، این بخش نسخه‌ای از کالای فرهنگی را با نامه‌ای به مجمع ناشران می‌فرستد. زمانی که از مجمع ناشران خواستم نامه تأییدیه به من بدهد اعلام کردند نامه‌ای از بخش بازرگانی برای بررسی مجله شما نیامده است تا آن را تائید یا رد کنیم. اینجا معلوم شد که برخوردی سلیقه‌ای با مجله نبات انجام‌شده است که نمی‌دانم از طرف چه کسی بوده.
مدیرعامل شرکت نبات در پایان با اشاره به اهمیت توجه به حوزه‌ی کودک گفت: کودکان آیندگان این مملکت هستند و آن چیزی که برای این نسل اهمیت دارد محتوا، کالا و خدماتی است که به آن‌ها ارائه می‌دهیم. امروزه نیاز به افرادی دغدغه‌مند که به فکر آینده‌ی بچه‌ها هستند پیش از گذشته احساس می‌شود. متأسفانه متخصصان این حوزه به دلایل مختلف از کار خود خارج‌شده و به کارهای دیگر مشغول هستند. ما انیماتورهای قوی داریم که با بی‌توجهی روبه‌رو شده‌اند و نیاز به توجه جدی دارند. در طی ۹ سال فعالیت، من ۲۸ نیروی عالی در این زمینه تربیت کردم که متأسفانه همه با بی‌مهری مواجه شده‌اند.
وی افزود: من در جلسه‌ای که با آقای جهرمی داشتم اعلام کردم که تمام چیزی که در حوزه کودک نیاز است را من آماده کرده‌ام. تنها چیزی که ما نیاز داریم حمایت است. من با این موانع که برای شما بخشی از آن را شرح دادم باید چه‌کار بکنم؟ اگر واقعاً وزیر ارتباطات می‌خواهد کاری در حوزه کودک انجام شود باید برای رفع این موانع به ما کمک کند.