مزایده باند فرکانسی؛ از انحصار تا مُسکن
به زودی باند فرکانسی ۲۳۰۰تا ۲۳۸۰بین ۳اپراتور همراه کشور از سوی سازمان ارتباطات و مقررات رادیویی به مزایده گذاشته می‌شود
طی سال‌های گذشته، از کمتر کسی شنیده‌ایم که از کیفیت اینترنت، چه ثابت و چه همراه، اظهار رضایت کرده باشد. اپراتورها هم البته هیچ‌گاه به این موضوع اعتقاد نداشته‌اند که کیفیت ارائه آنها در حد مطلوب است. این نارضایتی دوطرفه، از ابتدای سال گذشته و مقارن با شیوع ویروس کرونا افزایش هم یافت، چرا که بسیاری از مردم، ازجمله کارکنان سازمان‌ها، دانش‌آموزان و دانشجویان و بسیاری از کسب‌وکارهای دیجیتال نیازشان به اینترنت افزایش یافت. نشستن در خانه، عده‌ای را به سمت تفریحات دیجیتال، ازجمله بازی‌های آنلاین سوق داد. مجموعه این شرایط باعث شد که علاوه بر مشکلات پاندمی کرونا، از نظر کیفیت اینترنت و تجربه کاربری هم سال گذشته به‌عنوان یک سال پردردسر در حوزه دیجیتال در ذهن کاربران ثبت شود. واقعیت این است که بخشی از این مسئله مربوط به محدودیت فرکانسی اپراتورها و بخشی دیگر مربوط به توسعه نیافتن پهنای باند ثابت است. در واقع اپراتورها برای اینکه بتوانند کیفیت و سرعت مناسبی را به کاربران ارائه دهند نیاز به فضای فرکانسی و توسعه پهنای باند ثابت کافی دارند. حالا سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی که به‌عنوان رگولاتوری اپراتورهای ارتباطی شناخته می‌شود، اقدام به مزایده گذاشتن باند فرکانسی ۲۳۰۰تا ۲۳۸۰که در اختیار رگولاتوری بوده، کرده است تا اپراتورها بتوانند فضای فرکانسی خود را افزایش و در نهایت اینترنت را با کیفیت مناسب‌تری به کاربران ارائه دهند.
دارایی محدود ملی
اگرچه بعضی از اپراتورها که در این مزایده حضور ندارند، این اقدام رگولاتوری را نوعی ایجاد انحصار تلقی می‌کنند، اما آرش کریم بیگی، مدیرعامل شاتل موبایل که از قضا، شرکت او هم در این مزایده حضور ندارد، در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: «در همه دنیا منابع فرکانسی جزو دارایی‌های ملی محسوب می‌شود. همچنین طبق اساسنامه وزارت ارتباطات و سازمان تنظیم مقررات، متولی مدیریت و تخصیص و نظارت بر استفاده بهینه از فرکانس، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی یا همان رگولاتوری است.» کریم بیگی با اشاره به اینکه فضای فرکانسی دارای محدودیت است و باید به شکلی بهینه مدیریت شود، ادامه می‌دهد: «همین موضوع باعث شده که رگولاتورها در همه دنیا با وسواس و با قیمت‌گذاری مناسب فرکانس‌ها را واگذار کنند.»
مدیریت تخصیص فرکانس
رگولاتوری‌ها در کل دنیا برای اینکه از این فرکانس‌ها به نحو مناسب استفاده شود، اقداماتی را انجام می‌دهند. کریم بیگی یکی از این اقدامات را قیمت‌گذاری مناسب می‌داند، چراکه رگولاتوری درواقع در حال فروش منابع ملی کشور است. به‌گفته او، «مرسوم‌ترین روش برای واگذاری فرکانس در دنیا و در بازار رقابتی موجود حراج(auction) است که در کشور ما هم همین اتفاق رخ می‌دهد.» کریم بیگی ادامه می‌دهد: «همچنین رگولاتوری کف تعهداتی را برای اپراتور درنظر می‌گیرد، ازجمله اینکه اپراتور در یک بازه زمانی، چه سطحی از کشور را تحت پوشش قرار می‌دهد و چه انتفاعی به مردم می‌رساند و نکته بعدی هم این است که اپراتور با چه حداقل کیفیتی اینترنت را ارائه می‌دهد.»
گام مثبت، اما ناکافی
آرش کریم‌بیگی، مدیرعامل شاتل موبایل با اشاره به اینکه این فرکانس در قالب ۳تکه باند به مزایده گذاشته می‌شود، معتقد است: «امروز نیازمندی همه اپراتورها چه در حوزه TD-lte چه در حوزه شبکه تلفن همراه، فرکانس است و این اتفاق گام مثبتی به شمار می‌رود. » توجه به این نکته ضروری است که تهیه فرکانس نیاز به یک سرمایه‌گذاری نجومی دارد و هرچقدر تعداد مشترکان اضافه می‌شود، نیاز به منابع فرکانسی هم افزایش می‌یابد. کریم بیگی به‌عنوان کارشناس فناوری ارتباطات همچنین بر این نکته تأکید می‌کند: «هیچ‌چیزی مانند فرکانس نمی‌تواند جایگزین توسعه پهنای باند ثابت که در رأس آن فیبر نوری قرار دارد، بشود. درواقع در شرایطی مانند شیوع ویروس کرونا حتی اگر همه منابع فرکانسی کشور را هم به اپراتورها اختصاص دهیم باز هم روزی دچار کمبود خواهیم شد.» او می‌گوید: «استراتژی فروش فرکانس و تامین درآمد از محل فرکانس نباید جایگزین کند کردن استراتژی حاکمیت برای توسعه پهنای باند ثابت کشور شود.» کریم بیگی همچنین نظارت بر حسن اجرا، نظارت بر درست مصرف‌کردن ظرفیت این فرکانس و نظارت بر تعامل مثبت با همه بازیگران این عرصه و نظارت مداوم بر تجربه مشتری را اولویت پروژه واگذاری فرکانس می‌داند.