معنای حکم ممنوعیت به کارگیری ابزار بیت کوین در مراکز پولی و مالی چیست؟
به کارگیری ابزار بیت کوین (bitcoin) و سایر ارزهای مجازی در تمام مراکز پولی و مالی کشور رسما ممنوع اعلام شد.
به نقل از روابط عمومی بانک مرکزی، در جلسه سی ام شورای عالی مبارزه با پولشویی در تاریخ ۹ دی ماه ۱۳۹۶، به کارگیری ابزار بیت کوین(bitcoin) و سایر ارزهای مجازی در تمام مراکز پولی و مالی کشور ممنوع اعلام شد.
از آنجایی که انواع ارزهای مجازی از این قابلیت برخوردار هستند که به ابزاری برای پولشویی و تامین مالی تروریسم و به طور کل، جابه‌جایی منابع پولی مجرمان بدل شوند، حوزه نظارت بانک مرکزی برای پیشگیری از وقوع جرائم از طریق ارزهای مجازی، موضوع ممنوعیت به کارگیری ارزهای مجازی را به بانک ها ابلاغ کرده است.
از این رو، با توجه به اهمیت موضوع، تمام شعب و واحدهای تابعه بانک ها و موسسات اعتباری و صرافی ها باید از انجام هر گونه خرید و فروش ارزهای مذکور و یا انجام هر گونه اقدامی که به تسهیل و یا ترویج ارزهای یاد شده بینجامد، به طور جد اجتناب کنند. همچنین لازم به ذکر است با متخلفین، برابر قوانین و مقررات مربوط برخورد خواهد شد.
این حکم به چه معناست؟
طبق این اطلاعیه هرگونه استفاده و خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال در بانک‌ها، موسسات مالی و صرافی‌های دارای مجوز بانک مرکزی رسما ممنوع اعلام شد. این ممنوعیت از گذشته نیز وجود داشت اما برای آن بخشنامه رسمی صادر نشده بود.
براساس این حکم، صرافی‌های زیر نظر بانک مرکزی از خرید و فروش بیت کوین به صورت رسمی منع شده اند اما مبادله گران آزاد ارزها در ایران از نظر بانک مرکزی صرافی محسوب نمی‌شوند.
مانع یا پیش زمینه‌ای برای فعالیت گسترده؟
این خبر درحالی اعلام شد که از چندی پیش بانک‌ها و موسسات مالی، علاقه ی خود را برای ورود به این حوزه اعلام کرده بودند.
پس از پست توییتری وزیر ارتباطات مبنی بر آمادگی ورود دولت به حوزه بلاک چین، پست بانک ایران رسما فراخوانی برای جذب متخصصین به منظور طراحی یک ارز دیجیتال منتشر کرده است.
پست بانک ایران در نظر دارد با همکاری فعالان و نخبگان حوزه ارزهای دیجیتال مبتنی بر زنجیره بلوکی، نسبت به طراحی و راه اندازی زیست بوم ارزهای دیجیتالی در کشور اقدام نماید.
براین اساس؛ از تمامی اشخاص حقیقی و یا حقوقی و نخبگان که در ارتباط با ابعاد فنی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، فقهی و طراحی مدل‌های کارکردی، فناورانه مربوط به ارزهای دیجیتال دارای سوابق تحقیقی و یا اجرائی هستند دعوت بعمل می‌آید اطلاعات و درخواست همکاری خود را در چهاربخش ذیل ارسال نمایند.
همچنین خبرهای ضد و نقیض زیادی از آمادگی بانک ملت برای ارائه اولین محصول مبتنی بر بلاک چین منتشر شده بود که در حاشیه هفتمین همایش بانکداری الکترونیکی به آن اشاره شد.
اطلاعیه ای که امروز در سایت روابط عمومی بانک مرکزی منتشر شد، به نوعی نخستین بخشنامه رسمی در فضای بیت کوین و ارزهای دیجیتال است که از سوی بانک مرکزی صادر شده است. با توجه به اینکه وزیر ارتباطات بارها بر ورود به فضای بلاک چین تاکید کرده بود، باید دید که آیا این تصمیم بانک مرکزی مانعی برای این هدف ایجاد می‌کند یا این تصمیم یک پیش زمینه برای شروع فعالیت‌ها بوده است.
درمان پولشویی یا از دست رفتن فرصت‌ها؟
طبق اطلاعیه منتشر شده، شورای عالی مبارزه با پولشویی بانک مرکزی، این تصمیم را در جهت مبارزه با پولشویی اتخاذ کرده است. این درحالی است که پولشویی با ارزهای دیجیتال برای مجرمان یکی از سخت ترین راه هاست و راه‌های بهتری برای آن‌ها وجود دارد مانند :
استفاده از مؤسسه های مالی و اعتباری
صورت حساب های جعلی
سرمایه گذاری در املاک و مستغلات
خرید و فروش آثار هنری
سرمایه گذاری در خرید سهام
سرمایه گذاری در مشاغل زیان دیده
ایجاد سازمان های خیریه
شرکت های چند ملیتی بین المللی
همچنین تراکنش‌های بیت کوین و بسیاری از ارزهای دیجیتال قابل رهگیری هستند و تاکنون در کشورهای توسعه یافته مانند ژاپن، پولشویی در این حوزه به خوبی کنترل شده است.
طبق آمار پلیس ژاپن در سال ۲۰۱۷، در رابطه با پولشویی با ارزهای سنتی ۳۴۷,۰۰۰ پرونده از بانک‌ها، ۱۵,۴۰۰ پرونده از شرکت‌های ارائه دهنده کارت‌های اعتباری و ۱۳,۳۰۰ از اتحادیه‌های مالی و اعتباری به دادسرا گزارش شده است. در سال ۲۰۱۷ جمعاً حدود ۴۰۰,۰۰۰ گزارش پولشویی با ارزهای رایج، توسط پلیس بررسی شده است. در حالی که از آوریل تا دسامبر ۲۰۱۷، صرافی‌های ارزهای دیجیتال، تنها ۶۶۹ مورد مشکوک به پولشویی را گزارش داده‌اند.
از سوی دیگر علاوه بر اینکه این راه برای جلوگیری از پولشویی مناسب نیست، کف ترازوی فرصت‌های ارزهای دیجیتال، مخصوصا برای کشور ایران که زیر فشار تحریم‌های ظالمانه قراردارد، به تهدید‌های آن سنگینی می‌کند.