بتازگی «طرح سروا» از سوی محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات رونمایی شد. با ارائه این طرح استارتاپ‌ها می‌توانند به اطلاعات دولتی دسترسی داشته باشند. اما اجرایی شدن این طرح چه تحولی در کسب و کارهای نوپا ایجاد خواهد کرد؟ نتیجه این طرح چگونه خواهد بود؟ برای اینکه این طرح به نتیجه مطلوب برسد چه اقدام‌هایی باید صورت بگیرد؟ روزنامه ایران به این بهانه به سراغ فعالان کسب وکارهای مجازی و کارشناسان حوزه فناوری رفته و نظر آنها را درباره این طرح وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات جویا شده است.
تحول در کسب و کارهای نوین
«اگر طرح سروا که همانا آزاد شدن دسترسی به اطلاعات دولتی برای کسب و کارهای نوین است، بدرستی اجرا شود می‌تواند تحول خوبی را در ایجاد کسب و کارهای جدید در کشور رقم بزند.»
رضا الفت نسب سخنگوی اتحادیه کشوری کسب و کارهای مجازی با بیان مطلب فوق به «ایران» گفت: پیش از این، تجربه نشان داده است که دولتی‌ها که دارای اطلاعات بسیار خوب و زیادی هستند در ارائه آنها به بخش خصوصی چراغ سبز نشان نمی‌دهند ولی با رونمایی این طرح امیدوار هستیم، دسترسی به اطلاعات دولتی در چارچوب درست و منطقی اتفاق بیفتد.
الفت نسب عضو هیأت مدیره اتحادیه کسب و کارهای مجازی افزود: با دسترسی آزاد اطلاعات مشاغل زیادی در کشور در حوزه‌های کشاورزی، ترافیکی، هواشناسی و... ایجاد خواهد شد که می‌تواند در بسیاری از حوزه‌ها برای مردم مفید واقع شود.
وی با اشاره به اینکه با دسترسی آزاد در چارچوب مشخص در حوزه ترافیک اتفاق‌های خوبی در زمینه رشد اپلیکیشن‌های حوزه شهری رخ داده است، گفت: با اطلاعات بسیار زیادی که در این حوزه وجود دارد و در اختیار بخش خصوصی قرار گرفته است اپلیکیشن‌هایی مانند پارک خودرو، نقشه و... ایجاد شده است بنابراین اگر در دیگر حوزه‌ها نیز اطلاعات دولتی در اختیار بخش خصوصی قرار بگیرد اپلیکیشن‌های زیادی در کشور شکل خواهد گرفت که می‌توانند به مردم خدمات ارائه دهند. الفت نسب از وزارت ارتباطات نیز انتقاد کرد و افزود: وزارت ارتباطات در ارائه طرح‌ها بهتر است بخش خصوصی و فعالان این بخش را نیز دخالت داده و آنها را نیز در جریان جزئیات طرح‌ها قرار دهد.
پیشتازی اپ‌های ایرانی در رقابت با خارجی‌ها
«در دوره فعلی دیتا و اطلاعات ارزشمندترین دارایی‌های سازمان‌ها و کسب و کارها محسوب می‌شوند و هر چقدر از این اطلاعات بیشتر استفاده و دانش از آن استخراج شود، می‌توان به ارزش‌های بیشتری دست یافت.»
جعفر محمدی فعال در حوزه کسب و کارهای نوین با بیان مطلب فوق به «ایران» گفت: اکنون دیتاهای زیادی در سازمان‌ها و بخش‌های دولتی وجود دارد که برای استفاده بهینه از آنها یا باید خود دولت استفاده کند یا اینکه با شرایطی در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد. اما از آنجایی که تاکنون بخش دولتی نتوانسته از این داده‌ها بهره‌برداری کند بنابراین بهتر است بخش خصوصی به این اطلاعات که دارای ارزش‌های بسیاری است، دسترسی داشته باشد تا بتوان از آن بهره‌برداری بهینه کرد. این فعال کسب و کارهای نوین در ادامه به بحران سیل در ابتدای سال اشاره کرد و گفت: اطلاعات زیادی از سیل اخیر جمع‌آوری شده ولی متأسفانه از آنها استفاده نمی‌شود بنابراین اگر بخش خصوصی به این اطلاعات دولتی دسترسی پیدا کند هم می‌توان در مواقع بحران بعدی این اطلاعات را به شیوه بهتر در اختیار سازمان‌ها قرار داد و هم اینکه می‌توان مدل‌های کسب و کاری جدید ایجاد و در مدیریت بحران بهتر عمل کرد.
محمدی عضو کمیته راهبری مرکز نوآوری ICT دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به اینکه سؤالات زیادی در خصوص چگونگی و نحوه در اختیار گذاشتن اطلاعات دولتی به بخش خصوصی مطرح است، گفت: در خصوص اجرایی شدن این طرح، سؤالات زیادی مانند اینکه با طرح سروا چه اطلاعاتی در اختیار کسب و کارهای نوین گذاشته خواهد شد، این اطلاعات با چه راه و روشی در اختیار آنها قرار خواهد گرفت، این اطلاعات در اختیار کدام بخش خصوصی گذاشته خواهد شد؟ اطلاعات با چه تعرفه‌هایی در اختیار کسب و کارهای نوین قرار خواهد گرفت و... مطرح است اما تا آنجایی که می‌دانم در این طرح هنوز به هیچ یک از این سؤالات پاسخ داده نشده است.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا فکر می‌کنید این طرح نتایج مطلوبی در برداشته باشد، افزود: از آنجایی که به نتیجه مطلوب رسیدن این طرح، به بسیاری از شرایط وابسته است بنابراین باید منتظر ماند. به همین دلیل از هم‌اکنون نمی‌توان گفت طرح سروا در صورت اجرایی شدن تا چه میزان ارزش آفرینی خواهد کرد.
محمدی در پاسخ به سؤال دیگر «ایران» مبنی بر اینکه اگر شرایط گفته شده مهیا شود، شاهد چه نوع شکوفایی در حوزه کسب و کارهای نوپا خواهیم بود، گفت: اکنون به‌دلیل در دسترس نبودن اطلاعات مفید دولتی بسیاری از کسب و کارهای نوین در کشور ما شکل نگرفته‌اند و اگر این اطلاعات با شرایط خوبی در اختیار بخش خصوصی قرار بگیرد، شاهد کسب و کارهایی خواهیم بود که نمونه‌های خارجی هم نمی‌توانند با آنها رقابت کنند و مختص کشور خود ما خواهد بود.
وی افزود: در خصوص قابل رقابت نبودن نمونه‌های خارجی با داخلی می‌توان به تفاهمنامه‌ای که یک ماه گذشته در بحث نقشه‌ها با سازمان‌های حوزه شهری و بخش خصوصی امضا شد، اشاره کرد. طبق این تفاهمنامه قرار است اطلاعات اتفاقاتی که در شهر مانند مسدودسازی خیابان‌ها و مسیرها، تعطیلی ایستگاه‌های مترو به‌دلیل تعمیرات و... می‌افتد به لحظه در اختیار اپلیکیشن‌های نقشه شهری قرار بگیرد. بنابراین نقشه‌های ایرانی با داشتن چنین اطلاعات بکری، در رقابت با نقشه‌های خارجی پیشتاز خواهد بود و مردم به سمت استفاده از نقشه‌های داخلی می‌روند. بنابراین دسترسی اپلیکیشن‌ها به اطلاعات دولتی می‌تواند گامی رو به جلو در رقابت با اپلیکیشن‌های مشابه خارجی باشد.
حل چالش‌های کشور با دسترسی آزاد به اطلاعات
«اطلاعات زیادی در کشور وجود دارد که اگر در قالب طرح «سروا» این دیتاها در اختیار استارتاپ‌های کشور قرار بگیرد، می‌تواند تحول خوبی در این حوزه ایجاد کند.»
محمدجواد مطهری شریف کارشناس فناوری اطلاعات نیز با بیان مطلب فوق به «ایران» گفت: اکنون در کشور استارتاپ‌هایی در زمینه‌های مختلف مانند خرده فروشی، تهیه غذا و... شکل گرفته‌اند با اینکه آنها خود یک نوعی خدمت محسوب می‌شوند ولی چالش اصلی کشور نیستند. به نظرم دولت و دولتمردان باید اطلاعاتی را که کشور با مشکل مواجه بوده و چالش وجود دارد با شرایط خوب و حتی رایگان در اختیار بخش خصوصی، دانشگاه‌ها و بخش دانش بنیان قرار دهد تا بتوانند این چالش‌ها را حل کنند.
وی افزود: به‌عنوان مثال ما در زمینه کشاورزی، حقابه در زمان خشکسالی، نحوه استفاده بهینه از آب، برق و گاز و... با چالش مواجه هستیم بنابراین اگر با تشکیل پنجره واحدی این اطلاعات به بخش خصوصی ارائه شود می‌توان چالش‌های پیش روی کشور را با کمک استارتاپ‌ها حل کرد.
وی گفت: به‌عنوان مثال در بخش کشاورزی می‌توان اطلاعات تعداد کشاورزان، محصولاتی که کاشته می‌شود، تعداد گلخانه‌ها، حتی بخشی از اطلاعات خود کشاورزان را به استارتارپ‌ها ارائه دهند تا بتوانند با آن مشکلات این بخش را با مشاوره یا ارائه خدمات حل کنند.
