جف بیزوس، بنیان گذار آمازون در روزهای ابتدایی سال جاری اعلام کرد که او و همسرش، مکنزی بیزوس، از هم جدا می شوند. این دو روز نهم ژانویه نیز بیانیه ای منتشر کردند و درباره تحولاتی که در زندگی شان اتفاق افتاده توضیح دادند. نکته مهم این جدایی اما، دارایی 140 میلیارد دلاری این دو بود که باید بین شان تقسیم می شد.
این مساله فراتر از شایعات و مطالب نشریات زرد، یک جنبه مهم هم دارد و آن هم، اثری است که روی آمازون، به عنوان یکی از با ارزش ترین شرکت های جهان و مدیریت آن می گذارد؛ تا جایی که ممکن است رشد سریع و نوآوری در این شرکت را به مخاطره بیندازد.
از سوی دیگر، از آنجا که بیزوس ثروتمندترین فرد حال حاضر جهان است، این جدایی را می توان بزرگ ترین و گران قیمت ترین توافق های تاریخ نامید و اگر این اتفاق بیفتد، مکنزی بیزوس با ثروت نزدیک به 70 میلیارد دلاری اش، به ثروتمندترین زن جهان تبدیل خواهد شد. به این ترتیب، بد نیست که به جنبه ها و تبعات این طلاق تاریخی نگاهی بیندازیم.
ماجرای جدایی
جف و مکنزی بیزوس در بیانیه مشترکی که روز نهم ژانویه در توییتر منتشر کردند، اعلام کردند که بعد از دوره طولانی زندگی عاشقانه و تلاش هایی برای زندگی جداگانه، تصمیم به طلاق گرفته اند. این پیام توییتری تاکید داشت که این دو همچنان دوست باقی خواهند ماند.
این زوج 25 سال پیش، یعنی یک سال پیش از اینکه جف، آمازون را تاسیس کند، ازدواج کرده بودند. جف بیزوس، بنیان گذار، مدیرعامل، رییس و سهامدار اصلی آمازون است و مکنزی بیزوس نیز به ویژه در سال های اولیه، برای موفقیت آمازون تلاش بسیار کرده بود.
چند ساعت پس از اعلام طلاق جف و مکنزی نیز اعلام شد که جف رابطه عاشقانه ای با مجری تلویزیون، تهیه کننده سینما و کارآفرینی به نام لورن سانچز، آغاز کرده و نشریه نشنال انکوایرر، حتی یک سری از پیام های جف به لورن را هم منتشر کرد. البته مشکل اینجاست که لورن، هم اکنون همسر پاتریک وایتسل، از کارگزاران شرکت WME است و این پیام ها می تواند به یک دردسر و رسوایی بزرگ برای جف بیزوس تبدیل شود. سانچز که ضمنا خلبان هلیکوپتر هم هست، هنوز درباره رابطه اش با جف توضیحی نداده است.
ثروت افسانه ای
تقریبا تمامی ثروت جف بیزوس حاصل از سهام 16 درصدی اش در آمازون است؛ شرکتی که حدود 800 میلیارد دلار قیمت دارد. جف بیزوس علاوه بر آمازون، مالک روزنامه واشنگتن پست است که آن را در سال 2013 میلادی به مبلغ 250 میلیون دلار خریداری کرد. املاک این زوج نیز بنا به گزارش وال استریت ژورنال شامل دو خانه در بورلی هیلز لس آنجلس، دو خانه در مدینا (واشنگتن)، یک خانه بزرگ در شهر واشنگتن و یک مزرعه در تگزاس است.
بیزوس همچنین مالک شرکت بلواوریجین است، شرکتی که در سال 2000 بنیان گذاری شد و قرار است خدمات سفر با راکت به فضا بدهد. جف سالانه یک میلیارد دلار از سهامش در آمازون را در استارتاپ ها سرمایه گذاری می کند و هم اکنون در شرکت هایی مانند Airbnb، اوبر، توییتر و Nextdoor سهام دارد.
علاوه بر این، جف همواره به امور خیریه و عام المنفعه علاقه داشته و در ماه سپتامبر گذشته نیز یک صندوق خیریه به نام Day One charitable fund تاسیس کرد. سرمایه گذاری اولیه او در این موسسه خیریه غیرانتفاعی که به بی خانمان ها و ارایه خدمات پیش دبستانی در مناطق کم درآمد می پردازد، 2 میلیارد دلار است.
آثار آینده طلاق بر آمازون
البته هنوز زود است که بدانیم وضعیت مالکیت در آمازون چه تغییراتی می کند. اما نشریه TMZ گزارش می دهد که توافق اولیه ای در این زمینه در زمان ازدواج انجام نشده و این بدان معنی است که احتمالا ثروت افسانه ای بیزوس ها باید تقسیم بر دو شود و به این ترتیب، جف بیزوس مدیریت بر نیمی از سهامش در آمازون را از دست خواهد داد. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است مکنزی درخواست ورود به هیات مدیره آمازون را بدهد؛ هرچند همه اینها در حد گمانه زنی است.
با وجود اینکه سوال ها در زمینه وضعیت مالکیت سهام آمازون باقی است؛ کارشناسان حاکمیت شرکتی معتقدند که طلاق، به وضعیت مبهم در آمازون دامن می زند و همچنین می تواند تمرکز جف بیزوس را برهم بزند؛ مانند زمانی که یک مدیر با مشکلاتی همچون بیماری یا مرگ یکی از اعضای خانواده اش رو به رو می شود.
دیوید لارکر، مدیر مرکز تحقیقات حاکمیت شرکتی در مدرسه کسب وکار استنفورد می گوید: مدیریت شرکتی مثل آمازون به خودی خود کار دشواری است، چه برسد که مسایل دیگری هم پیش بیاید و باید دید که مدیر توان ذهنی کافی برای حل این مشکلات دارد و می تواند تمرکز خود را روی مسایل مهم حفظ کند یا نه.جیل فیش، استاد حقوق تجاری در دانشگاه پنسیلوانیا نیز می گوید: میزان تاثیرگذاری این اتفاق بر آمازون، با سطح استحکام زیربنایی این شرکت رابطه مستقیم دارد.
لارکر و فیش، طلاق بیزوس ها را مشابه مسایل احساسی که سال گذشته برای ایلان ماسک اتفاق افتاد و بیماری و مرگ استیوجابز در سال 2011 می دانند. در هر دو مورد، اثر این اتفاقات روی مشتریان شرکت ها و محصولات شان تقریبا صفر بود. لارکر معتقد است که وضعیت آمازون هم به همین گونه خواهد بود. وی اما هشدار می دهد که اگر این ماجرا به درازا بینجامد، می تواند تمرکز بیزوس را بر هم بزند و تصمیمات او را در بلندمدت متاثر کند. لارکر می گوید که برای پرهیز از چنین مسایلی، آمازون باید به مدیران میانی با سابقه و کاربلدش اتکا کند؛ افرادی مثل جف ویلکز (مدیر کسب وکار مشتریان جهانی آمازون)، اندی جاسی (مدیر سرویس های وب آمازون) و جفری بلکبرن (نایب رییس ارشد شرکت).
آمازون هم اکنون 613 هزار نفر پرسنل در سطح جهان دارد و این بدان معنی است که این شرکت را فقط یک نفر اداره نمی کند. بنابراین حداقل در کوتاه مدت، عدم تمرکز یا حتی نبود جف بیزوس نخواهد توانست از شتاب حرکت این شرکت کم کند.
آیا جدایی تا الان اثری روی آمازون گذاشته؟
ماجراهای طلاق و پس از آن در نشریات زرد تاکنون تیترهای زیادی را به خود اختصاص داده؛ به ویژه ماجرای روابط جف بیزوس و لورن سانچز خیلی سروصدا کرده است. اما این مسایل هنوز تاثیر مستقیمی روی آمازون به عنوان یک شرکت موفق نداشته و سهام آمازون همچنان پس از طلاق بنیان گذارش، با ثبات بوده است.
لارکر می گوید: جف، حتی با نیمی از دارایی کنونی اش، همچنان برای رشد دادن آمازون دارای انگیزه و علاقه خواهد بود؛ زیرا شخصیت او با شرکت اش درآمیخته و هنوز هم لااقل 70 میلیارد دلار برای او می ارزد.
با همه اینها، نمی توان منکر شد که چالش های زیادی پیش روی بیزوس است. او به تازگی دو دفتر اصلی با 25هزار نفر پرسنل در نیویورک و آرلینگتون تاسیس کرده و شرکت اش، وارد صنعت تجهیزات هوشمند خانگی شده شده است. آمازون دستی هم در صنعت سینما، سلامت، روباتیک دارد و به بازارهای بین المللی هم به طور جدی وارد شده است. علاوه بر این، میزان رقابت در خرده فروشی آنلاین، که هسته اصلی کسب وکار آمازون را تشکیل می دهد روز به روز بیشتر می شود و غول هایی مثل والمارت سعی دارند عرصه را بر آمازون تنگ کنند. بنابراین، آمازون در این مقطع زمانی، فرصت چندانی برای اشتباه و سعی و خطا ندارد و اگر تیم مدیریتی اش فرایندهای اجرایی را به خوبی کنترل نکنند، احتمال اینکه رقبا از آمازون پیش بیفتند وجود دارد.
