نجات دنیای هنر با اکران‌های آنلاین
وقتی با شیوع بیماری کرونا، زندگی افراد رنگ و بوی دیجیتال گرفت و دورکاری، آموزش آنلاین، خرید آنلاین و... از برنامه‌های روزمره مردم شد وقت آن رسید که پای دیجیتال به برنامه‌های هنری باز شود تا این بار کاربران به واسطه نمایش آنلاین شاهد کنسرتها و فیلم‌های روز باشند. پس از نزدیک به ۱۰۰ روز از اعلام رسمی شیوع بیماری کرونا در ایران، ستاد مقابله با بیماری کرونا از کاهش محدودیت ترددها و بازگشایی برخی مشاغل خبر داده است.
با این حال، هنوز برخی اماکن عمومی از جمله سینماها همچنان تعطیل است تا ستاد مربوطه تصمیم جدیدی اتخاذ کند. برنامه‌های هنری از آن دست فعالیت‌هایی هستند که با شیوع بیماری کرونا تعطیل شدند و هنوز هم خبری از آغاز آنها نیست. به گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حدود ۴۰۰ گروه موسیقی، ۸۰ سالن تئاتر در تهران و بیش از ۳۰۰ گالری فعال در کشور وجود دارد که در این مدت تعطیل شدند. همچنین بنابر اظهارات وی، از شروع کرونا تا ۲۴ فروردین ماه ۹۷۶ میلیارد تومان به بخش فرهنگ و هنر خسارت وارد شده است. در حالی که نمایشگاه کتاب سال گذشته ۱۲۴ میلیارد تومان فروش داشت یا فروش سینماها در فروردین ۵۷ میلیارد تومان بود امسال هیچ‌کدام از این درآمدها به چرخه اقتصاد این حوزه بازنگشت.
البته گرایش مردم به تماشای آنلاین فیلم‌ها و سریالها به همان روزهای ابتدایی انتشار خبر رسمی شیوع بیماری کرونا برمیگردد به‌طوری که بنابر آمار یکی از سرویس‌های پخش آنلاین ویدئو (VOD) از افزایش تعداد محتواهای بارگذاری شده در این سرویس و افزایش تعداد کاربران نسبت به سال منتهی به اسفند ۱۳۹۷، میزان دقیقه تماشای فیلم و سریال ایرانی به‌طور کلی ۵۸۲ درصد و میزان تماشای فیلم و سریال خارجی ۸۶۳ درصد افزایش پیدا کرده است. همچنین در روزهای شیوع کرونا در کشور به دلیل در خانه ماندن بسیاری از افراد میزان تماشای آنلاین فیلم روی این پلتفرم ۶۵ درصد افزایش داشته است. به نظر میرسد همین استقبال از تماشای آنلاین فیلم‌ها و سریالها باعث شد تا اهالی سینما به فکر اکران آنلاین فیلم‌های روز باشند. به این ترتیب آنها طی همکاری با سرویس‌های پخش آنلاین ویدئو (VOD) اکران‌های آنلاین را کلید زدند. در واقع، کرونا موجب راه‌اندازی سینمای آنلاین شد و تاکنون دو فیلم «خروج» و «طلا» از این طریق اکران شده و صحبت‌های بسیاری برای اکران فیلم‌های دیگری در حال انجام است. به‌طوری که فیلم سینمایی «منشی مخصوص من» سومین فیلمی است که برای اکران آنلاین معرفی شد. اگرچه گمانهزنیها درباره موفقیت سینمای آنلاین وجود داشت با این حال، پس از گذشت ۲۴ ساعت از اکران آنلاین «خروج»، تازه‌ترین اثر ابراهیم حاتمی‌کیا، ۲ سایت فیلیمو و نماوا، در گزارشی مشترک از نخستین آمار فروش بلیت این فیلم اعلام کردند ۳۳ هزار و ۹۹۵ بلیت در ۲۴ ساعت ابتدایی اکران آنلاین «خروج» در این ۲ سامانه اینترنتی به فروش رفته که درآمدی بیش از ۴۰۷ میلیون تومان را به همراه داشته است. آمار تجمیعی فروش بلیت‌های فیلم «طلا» در دو سرویس VOD فیلیمو و نماوا، بیش از ۵۰ هزار بلیت در دو روز ابتدایی اکران است.
این ارقام در حالی اعلام شده است که در صورت عدم اکران آنلاین چنین فرصتی از دست سازندگان این فیلم‌ها برای کسب درآمد از بین می‌رفت. البته به تعبیر برخی از منتقدان سینما، کرونا فرصتی برای آشتی آن دسته از دوستداران سینما با سینما شد که فرصت یا قدرت مالی کافی برای رفتن به سالن‌های سینما را نداشتند. هرچند سینما رفتن با تمام مشکلاتی که به لحاظ اقتصادی وجود دارد، ارزان‌ترین تفریح در مملکت ما به شمار می‌آید اما تماشای یک فیلم در سینما برای یک خانواده چهار نفره حدود ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان برای تهیه بلیت آب می‌خورد. این درحالی است که خانواده هزینه اضافی صرف نکند اما در اکران آنلاین یک خانواده چند نفره با ۱۲ هزار تومان می‌تواند به تماشای یک فیلم سینمایی بنشیند. همین امر برای استقبال بیشتر خانوادهها از تماشای آنلاین فیلم‌های روز از طریق تلویزیون اینترنتی کافی است. به‌دنبال اکران آنلاین فیلم‌های روز سینما از طریق اینترنت، نوبت فعالان حوزه موسیقی بود که بتوانند از این ظرفیت برای اجرای آنلاین کنسرت استفاده کنند. اگرچه تجربه نخست نمایش آنلاین کنسرت با مشکلات زیرساختی همراه بود و نتوانست رضایت کاربران و بینندگان را جلب کند و قرار شد مبلغ حق اشتراک به حساب کاربرانی که حق اشتراک ویژه خریداری کرده ولی موفق به مشاهده کامل برنامه نشده‌اند، بازگردانده شود. با این حال، طرفداران موسیقی از این پدیده جدید استقبال کرده‌اند و به این ترتیب، خوانندگان برای نمایش آنلاین برنامه‌ریزی می‌کنند. انتظار می رود همزمان با این استقبال از سوی اهالی هنر و هنردوستان شرایط برای توسعه آن فراهم شود؛ زیرا به گفته امیر ناظمی، معاون وزیر ارتباطات در شبکههای اجتماعی، کیفیت نامناسب پخش کنسرت نخست دو درس بزرگ داشت. نخست آنکه برای توسعه این ظرفیت باید انحصارگرایی کنار برود و از طرفی به فکر استراتژی‌های مناسب مانند ادغام یا اتحاد راهبردی برای توسعه آن بود.