چالش‌های حوزه ICT در سال ۹۸

اکنون که واپسین روزهای سال ۱۳۹۸ را سپری می‎کنیم، فرصتی است برای اینکه نگاهی به اتفاقات حوزه ارتباطات در سال‌جاری داشته باشیم. سال پرچالشی که بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور قطع چند روزه اینترنت را تجربه کرد. شاهد بزرگ‌ترین حمله سایبری به زیرساخت کشور بود. به منظور حمایت از استارت‎آپ‌ها طرح نوآفرین رونمایی شد و استارت‎آپ‎ها میهمان رئیس‌جمهور بودند. در این روزها که کشور با ویروس کرونا دست به گریبان است، بخش ICT با افزایش ۵۰ درصدی مصرف اینترنت توسط کاربران روبه‌رو شده است. در این میان با شیوع ویروس کرونا، کشور آموزش آنلاین و دورکاری را به شکل وسیعی تجربه کرد.
قطعی اینترنت در آبان ۹۸، یکی از اتفاقات خبرساز بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات در سال‌جاری بود. اتفاقی که حتی منجر به معذرت‎خواهی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از عموم مردم به‌دلیل قطع اینترنت و مشکلات ناشی از آن در یک ارتباط ویدئویی شد. با این حال یکی از انگشت‎های اتهام وزیر جوان ارتباطات را نشانه رفته بود که می‌خواهد اینترنت ملی را جایگزین اینترنت بین‌الملل کند. در این میان، آذری جهرمی نیز در تلاش بود از خود رفع اتهام کند و هرگونه جایگزینی اینترنت بین‌المللی با داخلی را تکذیب کند. با آغاز قطع اینترنت بخش اعظمی از کسب‌وکارهای اینترنتی کشور با ضررهای قابل توجهی مواجه شدند و هربار گمانه‎زنی‎هایی درباره میزان خسارت قطعی اینترنت به این کسب‎وکارها اعلام شد و وزیر قول پیگیری این موضوع را داد.  یکی از اتفاقات قابل توجه سال ۹۸، دیدار مستقیم رئیس‌جمهور با فعالان استارت‎آپ‎های کشور بود. به‌نظر می‎رسید، دولت یازدهم برای گذر از روزهای سخت اقتصاد کشور نگاه ویژه‌ای به این کسب‎وکارهای نوپا دارد. همزمان با این دیدار، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از طرح نوآفرین رونمایی کرد. طرح «نوآفرین» با هدف حمایت از کسب و کارهای نوپا در اوایل سال‌جاری آغاز به کار کرد تا با بهره‌گیری از سامانه‌های مربوطه شرایط برای کارآفرینی و ایجاد اشتغال در حوزه فناوری اطلاعات تسهیل شود.
 
شهریور امسال نیز محمدجواد آذری‌جهرمی در توییتر نوشت: «شاید وقتش رسیده باشد که به‌زودی «کل سرویس‌های ارزش افزوده» را برای همیشه تعطیل کنیم.» وزیر ارتباطات با این توییتر به نظر می‎رسید به دنبال اتمام حجت با متخلفان خدمات کدهای دستوری است. به‌طوری که همزمان با انتشار این توییت، کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در جلسه ۲۹۲ خود دستورالعمل خدمات پیامک انبوه اضطراری و مقررات حاکم بر کد دستوری (USSD) را به تصویب رساند. براساس آن، اگر دارنده پروانه از هر یک از مصوبات و دستورالعمل‌های مربوطه ابلاغی توسط سازمان تنظیم مقررات تخلفی داشته باشد بار اول تا ۵ میلیارد تومان و برای بار دوم بین ۵ تا ۱۰ میلیارد تومان و در بار سوم نیز از ۱۰ تا ۳۰ میلیارد جریمه در نظر گرفته شده و مدت پروانه آنان نیز کاهش یا لغو می شود. ۲۰ بهمن بود که معاون وزیر ارتباطات و رئیس هیات‌مدیره و مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت از بزرگ‌ترین حمله سایبری در تاریخ ایران خبر داد. هرچند در آن مقطع زمانی، مدیران شرکت زیرساخت از دفع این حمله خبر دادند. با این حال، اختلالات چند روزه اینترنت در آن روزها به گفته رئیس سازمان فناوری اطلاعات ناشی از همین حملات بود. در این میان، یکی از اتفاقات مهمی که وزارت ارتباطات اجرای آن را به بهمن ماه موکول کرده بود، پرتاب ماهواره «ظفر» بود که خیلی خبرساز شد. در ۲۱ بهمن، ماهواره ظفر پس از مدت‌ها انتظار برفرار موشک ماهواره‌بر سیمرغ از پایگاه فضایی امام خمینی واقع در استان سمنان به فضا پرتاب شد. اما به گفته آذری‌جهرمی، به‌علت نرسیدن به سرعت و ارتفاع مورد نیاز در اقیانوس هند سقوط کرد.