چگونگی ورود غول‌های فناوری به ایران
حسین گروسی عضو کمیسیون صنعت و معدن: ایران در زمینه آی‌سی‌تی نیرو‌های انسانی دانشگاهی خوبی دارد، بنابراین می‌توان با شرکت‌های بزرگ فناوری که تمایل به حضور در ایران دارند برای مشارکت و همکاری از تجربیات آنها استفاده کرد تا رتبه آی سی تی خود را در دنیا بالا ببریم و از رتبه دو رقمی به تک رقمی برسانیم.
حسین اسلامی فعال حوزه آی سی تی: ابتدا باید دولت ورود کرده و محدودیت‌هایی برای شرکت‌های خارجی در نظر بگیرد و آنها را منوط به همکاری با شرکت‌های ایرانی کند، از سوی دیگر باید شرکت‌های ایرانی نیز خود را برای همکاری با شرکت‌های نوآور خارجی آماده کنند. اگر در این دو زمینه کاری صورت نگیرد با یک غفلت صنعت آی سی تی کشور دچار آسیب می‌شود و حتی ممکن است باعث از رده خارج شدن شرکت‌های داخلی شود.
بهناز آریا رئیس کمیسیون امنیت سازمان نصر : با مدیریت صحیح است که می‌توان حضور غول‌های فناوری دنیا را در داخل کشور تبدیل به فرصت کرد. انتقال دانش با استفاده از روش‌هایی نظیر قراردادهای مشارکتی و الزام استفاده از متخصص و نیروی داخلی در قراردادها و انتقال دانش می‌تواند فرصتی برای ارتقای سطح دانش متخصصان و صنعت آی تی کشور باشد.
«غول‌های صنعت فناوری ارتباطات اروپا و امریکا (اوراکل، آی بی‌ام، مایکروسافت، جمال تو و...) با حضور در پاویون ایران در نمایشگاه بین‌المللی جیتکس و مذاکره با مقامات ایرانی خواستار ورود به صنعت ارتباطات و فناوری اطلاعات (ICT) ایران شدند.» این خبر را اخیراً روح‌الله استیری، مدیرکل توسعه کسب و کار بین‌الملل معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری اعلام کرد و گفت: این شرکت‌ها خواستار مشارکت با دانشگاه‌های معتبر ایران در حوزه «آی سی تی» و انتقال تکنولوژی به ایران شده‌اند. در پی اعلام این خبر به سراغ دست‌اندرکاران حوزه آی سی تی و نمایندگان مجلس رفتیم تا ببینیم آیا ورود این شرکت‌های معتبر به ایران محتمل است و اینکه ورود آنها به کشور چه تأثیری بر صنعت فناوری ارتباطات ایران خواهد گذاشت و دولت و شرکت‌های خصوصی پیش از ورود آنها باید به چه مقوله‌هایی توجه کنند که در پاسخ، اکثراً کارشناسان ابراز عقیده کردند که برای بهره‌برداری شایسته از این فرصت سرمایه‌گذاری می‌بایست رویکرد مدیریت‌ها اصلاح شده و تعاملی مناسب میان دولت و بخش خصوصی برقرار شود.
افزایـش درآمــد سالانه با آی سی تی
«اگر کشور در بحث آی سی‌تی از فناوری‌ها و تکنولوژی‌های نوین شرکت‌های معتبر دنیا استفاده نکند، در این صنعت عقب خواهیم ماند. با حضور شرکت‌های بزرگ معتبر در صنعت فناوری و ارتباطات آن هم به صورت تشکیل کنسرسیوم، صنعت آی سی تی کشور توسعه پیدا می‌کند.»
حسین گروسی عضو کمیسیون صنعت و معدن با بیان اینکه امروز پیشرفت در عرصه‌های آی تی و آی‌سی‌تی بسیار مهم و ضروری است، به «ایران» می‌گوید: اکنون در دنیا بعد از قیمت و کیفیت، استفاده از فناوری‌های روز مانند آی تی حرف اول را می‌زند بنابراین کشورهایی که در زمینه آی سی تی فعالند در بیشتر صنایع مانند خودروسازی نیز موفق هستند. بنابراین اگر اکنون در بخش آی‌سی‌تی کار نکنیم از دنیا عقب می‌مانیم. گروسی نماینده شهریار در ادامه می‌افزاید: ایران در زمینه آی‌سی‌تی نیرو‌های انسانی دانشگاهی خوبی دارد، بنابراین می‌توان با شرکت‌های بزرگ فناوری که تمایل به حضور در ایران دارند برای مشارکت و همکاری از تجربیات آنها استفاده کرد تا رتبه آی سی تی خود را در دنیا بالا ببریم و از رتبه دو رقمی به تک رقمی برسانیم. وی می‌افزاید: ایران باید بتواند با مجهز شدن به علم روز، ترانزیت ارتباطی منطقه شمال به جنوب و غرب به شرق منطقه را در دست بگیرد چرا که برای ایران، امنیت و درآمد به ارمغان می‌آورد و تمام کشورهای منطقه را با ما گره می‌زند و می‌توان جاده ابریشم سابق را احیا کرد. عضو کمیسیون صنعت و معدن با بیان اینکه اکنون نمی‌توان کشوری را پیدا کرد که نفت و معدن و... داشته باشد ولی درآمد سالانه آن بالاتر از 10 هزار دلار باشد مگر اینکه در آی سی تی پیشرفت کرده باشد، می‌گوید: اگر کشورهایی مانند مالزی درآمد سالانه آنها به 30 و 40 هزار دلار رسیده است، به این دلیل است که در بخش آی سی تی کار کرده‌اند.
استقبال در عین حال رقابت
قائم مقام مدیر عامل شرکت فناپ نیز اعتقاد دارد که ورود شرکت‌های فناوری معتبر دنیا برای کشور اتفاق بسیار خوبی است. حسین اسلامی با بیان اینکه در نمایشگاه اخیر جیتکس شرکت‌های معتبر بسیاری با آغوش باز برای همکاری با ایران استقبال کردند به «ایران» می‌گوید: در این میان استقبال شرکت‌های اروپایی بیشتر از امریکایی بود، چرا که شرکت‌های امریکایی نسبت به اروپایی‌ها در قبال ایران محدودیت بیشتری دارند. قائم مقام شرکت فناپ می‌افزاید: ما می‌توانیم در برابر ورود این شرکت‌ها یا مقاومت کنیم یا غیر فعال باشیم که در هر دو صورت متضرر خواهیم شد، چرا که اگر هیچ کاری نکنیم و اجازه دهیم شرکت‌های خارجی وارد ایران شده و همه چیز را در دست بگیرند و تنها مشاهده گر باشیم، رویه درستی را در پیش نگرفته‌ایم بنابراین بهتر است به استقبال رویکرد «تغییر» برویم. این فعال حوزه آی‌سی‌تی با بیان اینکه با رویکرد تغییر، ابتدا باید دولت ورود کرده و محدودیت‌هایی برای شرکت‌های خارجی در نظر بگیرد و آنها را منوط به همکاری با شرکت‌های ایرانی کند، می‌افزاید: از سوی دیگر باید شرکت‌های ایرانی نیز خود را برای همکاری با شرکت‌های نوآور خارجی آماده کنند. اگر در این دو زمینه کاری صورت نگیرد با یک غفلت، صنعت آی سی تی کشور دچار آسیب می‌شود و حتی ممکن است باعث از رده خارج شدن شرکت‌های داخلی شود.
اسلامی به شرکت‌های داخلی توصیه می‌کند که خود را برای ورود شرکت‌های معتبر خارجی آماده کنند و می‌افزاید: ابتدا شرکت‌ها باید مسیر رقابتی خود را مشخص کنند. انجام کارهایی را که صرفاً در زمان تحریم میسر بود کنار بگذارند. شرکت‌ها باید کار در بخش‌هایی را که با عامه مردم در ارتباط هستند بیشتر کنند چرا که داخلی‌ها ذائقه مردم را بهتر از خارجی‌ها می‌شناسند. از سوی دیگر ایران قوانین خاص خود را دارد و این از مزیت‌های شرکت‌های ایرانی است که قوانین داخلی را بهتر از خارجی‌ها می‌شناسند و می‌توانند بازوی شرکت‌های خارجی در ایران باشند. در این میان بازگرداندن ایرانی‌های مقیم کشورهای خارجی به کشور نیز دارای اهمیت بسیاری است چون آنها ادبیات خارجی‌ها را بهتر از ما می‌دانند و بازگشت آنها به شرکت‌های خارجی کمک می‌کند تا با شرکت‌های ایرانی راحت‌تر همکاری کنند و شرکت‌های داخلی نیز باید محصولات خود را به‌روز کنند تا با تکنولوژی‌های به روز همپا شده و عقب نمانند. شاهین طبری رئیس کمیسیون نرم‌افزار سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران (نصر) نیز ورود غول‌های فناوری دنیا به ایران را بعد از برداشته شدن تحریم‌ها محتمل دانسته و به برخی مشکلات اشاره می‌کند و به «ایران» می‌گوید: در این میان برخی شرکت‌ها که با جست‌و‌جوهای بسیاری راه حلی برای حضور در بازارهای خارجی پیدا کرده بودند تا محصولات خود را با برند ایرانی بفروشند، ممکن است با مشکل مواجه شوند یا اینکه برخی شرکت‌ها که به علت وجود تحریم متولد شدند، بازار خود را از دست دهند.
وی با بیان اینکه شرکت‌هایی که باوجود تحریم توانمندی‌های خود را ثابت کردند در دوران پساتحریم و با ورود شرکت‌های معتبر فناوری دنیا موفق خواهند بود، می‌افزاید: با ورود شرکت‌های معتبر اروپا و امریکا به داخل کشور شرکت‌های توانمند ایرانی می‌توانند نمایندگی شرکت‌های مختلف دنیا را به‌دست بیاورند. البته باید گفت که ورود شرکت‌های ایرانی نیز به دنیا راحت‌تر خواهد شد و آنها می‌توانند محصولات خود را به دنیا معرفی کرده و صادر کنند. البته در این میان علیرضا پورنقش بند عضو کمیسیون سخت افزار سازمان نصر از نبود احتمال ورود شرکت‌های معتبر اروپایی و بخصوص امریکایی خبر می‌دهد و به «ایران» می‌گوید: فکر نمی‌کنم شرکت‌های امریکایی مانند اپل، مایکروسافت و اوراکل بتوانند به ایران ورود کنند چون طبق قوانین امریکا و تحریم‌های ایجاد شده برای ایران در زمان ریاست جمهوری کلینتون، آنها اجازه همکاری با ایران را ندارند فقط شاید شرکت‌های امریکایی مجوزهای موردی از کشور خود دریافت کرده و بخشی از فناوری خود را به ایران بیاورند.
مدیریت صحیح رمز موفقیت
البته بهناز آریا رئیس کمیسیون امنیت سازمان صنفی رایانه‌ای تهران (نصر) ورود غول‌های صنعت آی تی به ایران را وابسته به نحوه برخورد و تعامل با آنها و مدیریت ارتباط با صاحبان تکنولوژی دانسته و به «ایران» می‌گوید: با نحوه مدیریت صحیح است که می‌توان حضور غول‌های فناوری دنیا را در داخل کشور تبدیل به فرصت کرد. انتقال دانش با استفاده از روش‌هایی نظیر قراردادهای مشارکتی و الزام استفاده از متخصص و نیروی داخلی در قراردادها و انتقال دانش می‌تواند فرصتی برای ارتقای سطح دانش متخصصان و صنعت آی تی کشور باشد.
رئیس کمیسیون امنیت سازمان نصر می‌افزاید: ایجاد فضای رقابتی صحیح و سالم باعث رشد و بهبود محصولات داخلی به شرط حمایت فراهم خواهد شد. بی‌شک محصولات داخلی راه سختی برای این رقابت در پیش دارند اما باز با مدیریت صحیح است که محصولات داخلی فرصت انطباق با استانداردهای جهانی و ورود به بازارهای بین‌المللی دارند. آریا با بیان اینکه ورود شرکت‌های معتبر فناوری یک بازار پایدار و فارغ از تأثیرات غیرقابل پیش‌بینی تحریم‌ها را با شرایط مناسبی در راستای ساماندهی و رشد کسب و کارها فراهم خواهد کرد، می‌افزاید: البته این به شرطی است که جامعه ما با رویکرد مصرفی با این غول‌های صنعتی برخورد نکرده و صرفاً به عنوان مصرف‌کننده فناوری‌ها و محصولات با آنها رفتار نکند چرا که اگر چنین رویکردی حاکم شود، بدون شک تعدادی از کسب و کارها نابود و نتیجه آن، اقتصادی وابسته و مصرفی و تهدیدی برای شرکت‌های داخلی خواهد شد. آریا می‌افزاید: یادمان باشد که هدف کشور رسیدن به اقتصاد دانش بنیان و اشتغالزایی مناسب برای نیروی کار داخل کشور است، پس باید با تدبیر لازم به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم تا با بهره‌گیری از تجربیات جهانی بتوانیم در راستای تولید دانش و فناوری داخلی گام‌های مؤثری برداریم.
حال باید منتظر ماند و دید ورود غول‌های فناوری دنیا به کشور چه زمانی محقق خواهد شد و آیا بستر همکاری مناسب برای آنها در کشور مهیا است.