کارت‌گرافیک اکسترنال چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

در این مقاله به معرفی کارت گرافیک های اکسترنال می‌پردازیم و تمام مراحل انتخاب، نصب و راه‌اندازی آن را نیز به شما یاد خواهیم داد.

کامپیوترها از زمانی که ساخته شدند تا الان، فواید زیادی برای بشریت داشتند و کارهای زیادی انجام می‌دهند. جدا از انجام کارهای واجب و آسان‌تر کردن کارها، کامپیوترها، تفریحات ما (از اجرای بازی‌ها گرفته تا دیگر تفریح‌ها) را نیز تامین می‌کنند. انجام این کارها توسط آن‌ها باعث شده تا به بخش بسیار مهم و جدانشدنی زندگی اکثر ماها تبدیل شوند. با توجه به این نیاز روز افزون به کامپیوترها، لپ‌تاپ‌ها ساخته شدند تا بتوانیم از مزایای کامپیوتر در حمل و نقل و جاهای مختلف نیز استفاده کنیم. لپ‌تاپ‌ها قابل حمل هستند و می‌توانید از آن‌ها در هرجایی استفاده کنید.

تنها مشکلی که لپ‌تاپ‌ها دارند که باعث شده نتوانند کامپیوترهای رومیزی را از رده خارج کنند، قدرت آن‌هاست. لپ‌تاپ‌ها با توجه به ابعاد و استفاده از باتری نمی‌توانند از بهترین قطعات استفاده کنند. چرا که برای مثال کارت‌گرافیک 3090، ابعاد بسیار بزرگی دارد و امکان ندارد که بتوان آن را در لپ‌تاپ‌ها جا کرد. حتی اگر این مشکل را نداشته باشیم، این کارت برق بسیار بالایی مصرف می‌کند که به هیچ‌وجه نمی‌توان آن را با باتری تامین کرد. حتی اگر این مشکل را هم نداشته باشیم (!) دمای بسیار بالای تولید شده توسط این کارت مهارنشدنی است!

مشکلاتی ک در بالا گفته شد، باعث شده تا لپ‌تاپ‌ها از کارت‌گرافیک‌های طراحی شده اختصاصی استفاده کنند که قدرت پایین‌تری در مقابل دیگر کارت‌ها دارند. یک راهی که می‌تواند این مشکلات را حل کند، استفاده از کارت گرافیک اکسترنال است. در ادامه با ما در آی‌تی‌رسان همراه باشید تا به توضیحات کامل‌تری در مورد کارت گرافیک اکسترنال بپردازیم. البته شما می‌توانید توضیحات کامل درمورد بخش‌های مختلف کارت‌گرافیک را در مقاله آموزش و توضیح مشخصات کارت گرافیک‌ها بخوانید.

کارت گرافیک اکسترنال چیست؟

همانطور که در مقدمه گفته شد، برتری بزرگ کامپیوترهای رومیزی به لپ‌تاپ‌ها، قدرت سخت‌افزاری است.

دلایل اصلی عدم استفاده از کارت‌گرافیک‌های قدرتمند کامپیوترهای رومیزی در لپ‌تاپ‌ها به سه دسته کلی ابعاد، مصرف برق و دمای بالای آن‌ها تقسیم می‌شود. ایده کلی کارت اکسترنال حل این سه مشکل است تا بتوانیم از کارت‌گرافیک‌های رومیزی در لپ‌تاپ‌ها استفاده کنیم و یکی از طولانی‌مدت‌ترین و بزرگترین نقاط ضعف لپ‌تاپ‌ها را حل کنیم.

کارت گرافیک های اکسترنال همانطور که از نامشان پیداست، کارت‌گرافیک خارجی هستند. یعنی در اصل، کارت‌‌گرافیک‌های کامپیوتر رومیزی هستند و با اتصال‌های خاص به لپ‌تاپ وصل می‌شوند و داخل لپ‌تاپ حضور ندارند. همین اتفاق باعث شده تا مشکلات اصلی موجود حل شوند.

• این کارت‌ها درون دستگاه‌هایی با نام داک کارت‌گرافیک اکسترنال قرار می‌گیرند. این داک‌ها ابعاد بزرگ و مختلفی دارند که باعث می‌شود مشکل اول (بزرگ بودن کارت‌ها برای استفاده در لپ‌تاپ‌ها) حل شود.
• همچنین این داک‌ها از مدل کامپیوترهای رومیزی کارت‌گرافیک‌ها استفاده می‌کنند. این مدل‌ها هم قدرت بالایی دارند و هم به‌همراه فن‌های مخصوص ساخته می‌شوند. همین اتفاق باعث می‌شود که مشکل دوم (دمای بالا) نیز برطرف شود.
• داک‌ها به صورت مستقیم به برق وصل می‌شوند و می‌توانند هر میزان برقی که کارت نیاز دارد را تامین کند تا مشکل سوم نیز حل شود.

کارت گرافیک اکسترنال چگونه کار می‌کند؟

قطعه اصلی که باعث می‌شود بتوانیم از کارت‌گرافیک‌های اکسترنال استفاده کنیم، داک نام دارد. به طور خلاصه، داک یک پاور به همراه مادربردی است که فقط برای پشتیبانی از کارت‌گرافیک ساخته و طراحی شده است. کارت‌گرافیک روی داک از طریق درگاه PCIe نصب شده و کابل‌های برق به آن وصل می‌شوند. سپس داک از طریق پورت USB Type C و یا Thunderbolt به لپ‌‌تاپ شما وصل می‌شود.

لپ‌تاپ، کارت‌گرافیک وصل شده را شناسایی می‌کند و از این به بعد اطلاعات لازم را به آن می‌فرستد و تصاویر خروجی را از آن تحویل می‌گیرد.

عملکرد کارت‌گرافیک اکسترنال در مقایسه با دیگر کارت‌ها چگونه است؟

به سادگی می‌توان حدس زد که عملکرد کارت‌گرافیک‌هایی که به صورت اکسترنال وصل شده‌اند نسبت به استفاده آن‌ها در کامپیوتر‌های رومیزی کمتر خواهد بود.

جواب دقیق‌تر این است که اتصال این کارت‌ها از طریق پورت تایپ سی و تاندربولت رخ می‌دهد که البته این پورت‌ها در طول سال‌ها پیشرفت زیادی داشتند و در حال حاضر جزو سریع‌ترین پورت‌ها برای انتقال اطلاعات هستند، اما بازهم این سرعت نسبت به درگاه PCIe که در کامیپوترهای رومیزی استفاده می‌شود، کمتر است. این کم بودن سرعت و این نکته که پردازنده باید یک مرحله کار اضافه‌تر انجام دهد، باعث می‌شود در نهایت عملکرد کارت‌های اکسترنال نسبت به رومیزی، 10 الی 15 درصد کم‌تر باشد.

آیا استفاده از کارت‌گرافیک‌های اکسترنال منطقی است؟

در جواب سوال باید بگوییم که بستگی به شما دارد! قطعا استفاده از کارت‌های اکسترنال عملکرد به مراتب بهتری نسبت به کارت‌های داخلی لپ‌تاپ‌ها دارد اما باید به این نکته توجه کنید که قیمت تمام شده برای شما بسیار بالا خواهد بود. شما باید هزینه یک لپ‌تاپ را پرداخت کنید، یک کارت‌گرافیک قدرتمند که همواره قیمت بالایی دارند را نیز خریداری کنید. هزینه‌های ساخت یا خرید داک نیز هست و در کل هزینه بسیار بالایی را پرداخت خواهید کرد.

سوال اصلی این است که آیا این مقدار هزینه، ارزش خرید دارد یا خیر؟ برای چه کسانی مناسب است؟ به طور کلی ما می‌توانیم کارت گرافیک اکسترنال را به دو دسته از مردم پیشنهاد دهیم:

• دسته اول کسانی هسند که از عملکرد کارت‌گرافیک لپ‌تاپ خود راضی نیستند و به دنبال فروش آن و خرید کیس کامل هستند. این افراد می‌توانند به جای این کار، با استفاده از کارت‌گرافیک اکسترنال قدرت لپ‌تاپ خود را افزایش دهند.
• دسته دوم کسانی هستند که هم به قدرت بالای کامپیوترها نیاز دارند و هم به مزیت جابه‌جایی لپ‌تاپ‌ها. این افراد اگر از کارت گرافیک اکسترنال استفاده نکنند، باید یک لپ‌تاپ و یک کیس کامل را خریداری کنند که قیمت بسیار بالاتری نسبت به کارت‌گرافیک اکسترنال خواهد داشت.

چند نکته مهم

اگر می‌خواهید از کارت‌گرافیک اکسترنال استفاده کنید باید به چند نکته دقت کنید:

• همانطور که هنگام خرید کیس باید توجه کنید که قطعات یکدیگر را محدود نکنند، اینجا هم باید حواستان به این نکته باشد. اگر رم لپ‌تاپ شما کمتر از 8 گیگابایت است و پردازنده شما بیشتر از 3 سال عمر دارد یا قدرت کمی دارد، ارتقا کارت‌گرافیک چندان به کمک شما نخواهد آمد، چرا که قدرت آن توسط دیگر قطعات شما محدود خواهد شد.
• این روش هنوز به خوبی جا نیوفتاده و ممکن است برای لپ‌تاپ‌ها یا مدل‌های مختلف مشکل‌ساز شود. بهتر است قبل از خرید، کمی درمورد مدل مورد استفاده و لپ‌تاپ‌ خودتان تحقیق کنید و ببینید آیا در کنار یکدیگر به خوبی فعالیت می‌کنند یا خیر. برای این کار می‌توانید از سایت egpu.io استفاده کنید، در این سایت کاربران تجره خودشان را ار ترکیب‌های مختلف مطرح می‌کنند.

• برای استفاده از داک‌ها، لپ‌تاپ شما باید پورت تایپ سی و یا تاندربولت داشته باشد و این جزو پیش‌نیازهاست. البته پیشنهاد می‌شود در صورت امکان از تاندربولت استفاده کنید.
• البته شما می‌توانید بعضی از این داک‌ها را از طریق اسلات M.2 نیز متصل کنید. این کار افت عملکرد را به حداقل خواهد رساند اما چون برای هر بار استفاده باید پیچ و مهره‌های لپ‌تاپ را باز و بسته کنید، هدف کلی استفاده از کارت‌گرافیک اکسترنال را زیر سوال می‌برد.

انواع داک کارت گرافیک اکسترنال

همانطور که گفته شد، برای استفاده از کارت‌گرافیک اکسترنال، شما باید از داک استفاده کنید. داک قطعه‌ایست که کارت روی آن نصب شده و نقش مادربرد را بازی می‌کند. به طور کلی داک کارت گرافیگ های اکسترنال به سه دسته تقسیم می‌شوند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:

• بعضی از شرکت‌ها مانند Asus و Alienware به صورت رسمی چند مدل داک‌ اکسترنال به صورت اختصاصی برای لپ‌تاپ‌های خود ساخته و عرضه کردند. این مدل‌ها بعضا ویژگی‌های اختصاصی دارند برای مثال مدل Alienware از درگاه اختصاصی استفاده می‌کند تا بتواند افت عملکرد را به حداقل برساند.
• دسته دوم استفاده از داک‌های ساخته شده توسط شرکت‌های ثالث است. برای مثال، شرکت ریزر یک داک با نام Razer Core X عرضه کرده است که تقریبا با هر لپ‌تاپی کار می‌کند و جزو بهترین‌هاست.
• دسته سوم، ساخت داک به صورت دستی است. در این روش شما از محفظه‌ای داک‌مانند استفاده نمی‌کنید و صرفا پاور و کارت را بهم و سپس به لپ‌تاپ متصل می‌کنید.

سوال مهمی که شاید برای شما شکل گرفته باشد، این است که کدام گزینه بهتر است و باید از کدام یک استفاده کنید. در جواب باید بگوییم که انتخاب بین این سه دسته در ایران کار بسیار ساده‌ایست! چرا که دو دسته اول یا به طور کل در ایران موجود نیستند یا با قیمت باور نکردنی به فروش می‌رسند. به همین علت به جز گزینه سوم، گزینه‌ای نمی‌ماند. در ادامه مقاله، با آموزش ساخت داک با ما همراه باشید.

داک‌های آماده پیشنهادی:

• Razor Core X
• Cooler Master MasterCase EG200
• AORUS Gigabyte Gaming Box

چگونه داک کارت گرافیک اکسترنال بسازیم؟

با توجه به حذف شدن دو گزینه دیگر، تنها گزینه‌ای که برای ما باقی می‌ماند ساخت داک کارت گرافیک اکسترنال است. البته لازم به ذکر است که حتی اگر دو گزینه دیگر شدنی بودند، ما همچنان ساخت آن را پیشنهاد می‌دهیم که قیمت به مراتب کم‌تری خواهد داشت.

برای ساخت داک کارت‌گرافیک به چند قطعه نیاز خواهید داشت:

• یک کارت‌گرافیک!
• یک پاور مناسب با توان و کابل‌های مناسب برای کارت‌گرافیک انتخاب شده
• لپ‌تاپ با پورت یو‌اس‌بی تایپ سی یا (ترجیحا) تاندربولت
• برد کارت گرافیک اکسترنال (مانند R43SG-TB3)

تهیه کردن مورد آخر لیست در ایران کار سختی است و اگر مدل دیگری با مشخصات مشابه نیز پیدا کردید، می‌توانید از آن استفاده کنید. مراحل ساخت داک کارت گرافیک اکسترنال به صورت زیر است:

1. کارت‌گرافیک را روی برد نصب کنید.
2. کابل 24 پین پاور را به برد وصل کنید.
3. اگر کارت‌گرافیک شما نیاز به برق اضافه دارد (روی آن درگاه برق 6 یا 8 پین وجود دارد)، این کابل‌های پاور را نیز متصل کنید.
4. کابل تاندربولت را به برد وصل کنید و سر دیگر آن را به لپ‌تاپ خود بزنید.
5. درایورهای لازم برای کارت‌گرافیک را نصب کنید.
6. تا این لحظه کارهای شما تمام شده و این مرحله اختیاری است. در این بخش شما می‌توانید کمی مدیریت کابل انجام دهید و سلیقه به خرج دهید!

نکته: بعضی اوقات ممکن است بعد از انجام مراحل بالا ارورها و خطاهای مختلفی دریافت کنید. بعضی از این ارورها با اتصال کارت به هاب و هاب به لپ‌تاپ برطرف می‌شوند.

لپ‌تاپ مناسب برای اینکار چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟

لپ‌تاپی که برای این کار انتخاب می‌کنید باید چند ویژگی خاص داشته باشد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم و در انتها چند لپ‌تاپ نیز برای شما معرفی می‌کنیم.

• پورت: مهمترین ویژگی‌ که لپ‌تاپ شما باید داشته باشد پورت تاندربولت است. تمام این فرآیندها از طریق این پورت رخ می‌دهد، پس حضور آن واجب است. البته از یو‌اس‌بی تایپ سی نیز می‌توانید استفاده کنید، اما تاندربولت گزینه بهتری خواهد بود. بهترین گزینه، استفاده از پورت تاندربولت 3 یا 4 هست که با یک‌دیگر تفاوت خاصی ندارند.
• پردازنده: این بخش از لپ‌تاپ شما مسئول تمام فعالیت‌های سیستم شماست و همه چیز را کنترل می‌کند. به همین علت اگر پردازنده شما ضعیف باشد، عملکرد کارت گرافیک شما را محدود خواهد کرد. به طور کلی پیشنهاد می‌شود، پردازنده شما بیشتر از 3 سال عمر نداشته باشد.
• رم: رم یکی دگیر از بخش‌هایی است که می‌تواند عملکرد سیستم شما را محدود کند. بهتر است رم لپ‌تاپ شما بیشتر از 8 (و ترجیحا 16) گیگابایت باشد.

• صفحه‌نمایش: حیف نیست که کارت گرافیک 3070 به یک صفحه نمایش 1366 در 768 با نرخ به‌روزرسانی 60 هرتز وصل شود؟ بهتر است برای داشتن بهترین تجربه، لپ‌تاپ شما صفحه نمایش خوب و باکیفیتی داشته باشد.
• حافظه ذخیره‌سازی: وقتی سراغ کارت‌گرافیک اکسترنال آمده‌اید، یعنی سرعت و قدرت لپ‌تاپ برای شما اهمیت بالایی دارد. با داشتن SSD، لپ‌تاپ شما سرعت بیشتری خواهد داشت و این سرعت باعث بهبود عملکرد سیستم شما خواهد شد.\

لپ‌تاپ‌ پیشنهادی:

• Surface Pro 8: سرفیس در تمام بخش‌ها به جز کارت‌گرافیک بهترین است! بهترین صفحه‌نمایش، بهترین سیستم صوتی و غیره. همچنین با ترکیب سرفیس با کارت گرافیک اکسترنال، شما صفحه نمایش لمسی با پشتیبانی از قلم را به صورت همزمان با قدرت بالا خواهید داشت که ترکیبی تقریبا نشدنیست! همچنین ابعاد و وزن سرفیس باعث شده تا گزینه بسیار خوبی برای اینکار باشد.

کارت‌گرافیک‌ مناسب برای اینکار چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟

قطعا کارت‌گرافیک‌هایی هستند که بیشتر مناسب انجام این‌کار هستند و گزینه بهتری خواهند بود. در این بخش از مقاله به معرفی ویژگی‌هایی که هنگام انتخاب خرید کارت برای انجام این کار باید به آن دقت کنید را مطرح می‌کنیم.

• قدرت: قطعا اگر موقع انتخاب کارت برای این کار، کارتی را انتخاب کنید که از کارت گرافیک خود لپ‌تاپ ضعیف‌تر باشد، کل این فرآیند احمقانه به نظر خواهد رسید. همچنین سراغ بهترین کارت‌های بازار مانند 3090 و 6900XT نروید، این کارت‌ها به قدرت CPU بالایی نیاز دارند که احتملا لپ‌تاپ شما از انجام این کار عاجز خواهد بود و عملکرد کارت را محدود خواهد کرد.
• مصرف برق: معمولا داک‌های آماده به‌همراه یک پاور عرضه می‌شوند و البته اگر بخواهید دا خودتتان را بسازید، باید یک پاور نیز انتخاب کنید. این پاور مانند تمام پاور‌ها، توان حداکثری و تعداد کابل‌های محدودی دارند. مطمئن شوید که پاور شما توانایی هندل کردن کارت‌ انتخابی شما را داشته باشد.

در ادامه این بخش از مقاله، با توجه به این که داک آماده خریداری کردید، یا داک خودتان را ساخته‌اید شرایط متفاوت می‌شود که در ادامه آن‌ها را توضیح می‌دهیم.

داک آماده

• دما: زیاد لازم نیست به این بخش توجه خاصی داشته باشید، اما با توجه به این نکته که سازندگان مختلفی یک نوع کارت را عرضه می‌کنند که هر کدام سیستم خنک‌کنندگی متفاوتی دارند. همین باعث شده تا دمای مدل‌های مختلف با یک‌دیگر تفاوت زیادی داشته باشند. با توجه به این که اگر از داک آماده استفاده باید کارت درون محفظه بسته‌ای قرار خواهد گرفت، دمای آن کمی بالاتر از حالت عادی خواهد رفت، پس بهتر است دمای کارت در حالت عادی بالا نباشد.
• ابعاد: داک‌های آماده ابعاد ثابت و مشخصی دارند و در بخش مشخصات هرکدام از آن‌ها نوشته شده که بزرگ‌ترین کارتی که می‌توانند پشتیبانی کنند چه قدر است.

کارت‌گرافیک‌های پیشنهادی:

• 6700Xt
• 6600Xt
• 3060Ti
• 3060
• 2070

نوشته کارت‌گرافیک اکسترنال چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟ اولین بار در اخبار فناوری و موبایل منتشر شد.