آیا گوگل مرد سفیدپوست است؟
میثم لطفی - ایران : حمله مرگبار زیرگرفتن افراد با اتومبیل که از روشهای کاربردی گروه تروریستی داعش محسوب میشود آگوست گذشته در شارلوتزویل ویرجینیای امریکا هم واقعه خونین را رقم زد تا براساس آن یک جوان 20 ساله ساکن ایالت اهایو در یک اقدام مشابه و کشتن یک زن جوان، 19 نفر از مخالفان تظاهرات طرفداران برتری سفیدپوست را زخمی کند و این سؤال مطرح شود که آیا زیر گرفتن مردم در شارلوتزویل یک اقدام تروریستی بود یا جنایتی برخاسته از خشم و نفرت جوان امریکایی را به نمایش گذاشت.
هماکنون یک سال از این اتفاق میگذرد و بهنظر میرسد پلتفرمهای بزرگ اینترنتی که در اصل حامی حزب راست امریکا هستند و در این دوره زمانی به خشونتهای ایجاد شده برای تبعیض میان رنگین پوستان دامن زدند، تصمیم دارند کارنامه خود را تا اندازهای پاک کنند.
فیسبوک و اپلیکیشن گفتوگوهای اینترنتی در بازیهای ویدئویی موسوم به «دیسکورد» روز گذشته طی اقدام مشترک برخی گروهها و چترومهای حامی خشونت طلبان وابسته به سفیدپوستان که از اتفاق شارلوتزویل پشتیبانی میکردند ، حذف کردند.
حمایت فناوری از تبعیض نژادی
گردهمایی اتحاد راستگرایان با ایدئولوژی برتری نژاد سفید و با حمایت راستگرایان افراطی، ملیگرایان سفیدپوست و نئونازیستها اوایل آگوست 2017 در شهر شارلوتزویل در ایالت ویرجینیای امریکا برگزار شد و هدف از تظاهرات مربوطه در اصل اعتراض به حذف نمادهای بردهداری بود. بهدنبال افزایش تنش میان حاضران در تظاهرات یک اتومبیل به مخالفان گردهمایی حمله کرد که در نتیجه آن یک نفر کشته و 19 نفر زخمی شدند و بهصورت همزمان هلیکوپتر پلیس ایالتی که ناظر به خشونت کشیده شدن تظاهرات بود سقوط کرد تا دو مأمور پلیس جان خود را از دست بدهند. در پی این اتفاقات وبسایت وابسته به حزب نئونازی امریکا موسوم به «دِیلی استورمِر» مورد حملات سایبری جدی قرار گرفت و در نهایت پایگاه اینترنتی مذکور تعطیل شد.
ولی با گذشت یک سال از این اتفاقات، تعداد اندک باقیمانده از راستگرایان تصمیم دارند سالگرد اتفاق یاد شده را برگزار کنند و در پایتخت امریکا یک گردهمایی به راه بیندازند. ولی این طور که روزنامه گاردین در تازهترین گزارش خود اعلام کرده است، بسیاری از مدیران اصلی حزب راست گرایان افراطی تلاش فراوانی انجام میدهند تا حمایت پلتفرمهای بزرگ اینترنتی را جلب کنند. فیسبوک، یوتیوب و توئیتر از جمله شرکتهای بزرگ فناوری محسوب میشوند که همچنان پیامها و اخبار مربوط به حمایت از رفتار خشونتآمیز سفیدپوستان افراطی را منتشر میکنند و با سیاستهای آنها پیش میروند.
«کیگان هانکیس» یکی از تحلیلگران ارشد مرکز حقوق فقرای جنوب امریکا (SPLC) در این خصوص گفت: «بسیار خندهدار و احمقانه است. نمیتوانم باور کنم ما در هزاره سوم میلادی این صحبتها را در مورد فیسبوک به میان میآوریم و پلتفرمهای بزرگ اینترنتی بار دیگر باعث شدهاند تبعیض میان مردم بواسطه رنگ پوست آنها بالا بگیرد.»
در حالی که درگیریهای شارلوتزویل تعجب همگان را برانگیخت، شرکت فیسبوک انتقاداتی که در راستای حمایت از سفیدپوستان به آن وارد شده بود را تکذیب نکرد تا مشخص شود این پلتفرم بزرگ اینترنتی تحت فشار راستگرایان افراطی و برای حمایت از آنها پیامها و اخبار مربوطه را منتشر کرده است.
مرکز حقوق فقرای جنوب امریکا ماهها پیش از واقعه شارلوتزویل یک نامه سرگشاده منتشر کرده بود و در آن گفته بود بیش از 200 صفحه عمومی در شبکه اجتماعی فیسبوک وابسته به گروههای تندرو فعالیت میکنند و این شبکه اجتماعی بهصورت کاملاً واضح از آنها پشتیبانی میکند. این صفحات اینترنتی فعالیتهای مختلفی را انجام میدادند و از انتشار تفکرات نئونازی گرفته تا پیشبرد اهداف راستگرایان افراطی در آنها دیده میشد و با اندکی بررسی مشخص شد این شبکه اجتماعی با کمال میل از آنها حمایت میکند تا در نهایت افراط گرایان سفیدپوست بتوانند بار دیگر تفکرات خود مبنی بر ارجحیت نسبت به رنگین پوستان را به نمایش بگذارند.
به دنبال افزایش فشارهای عمومی و انتشار اخبار در رسانههای بزرگ از جمله روزنامه بریتانیایی گاردین، فیسبوک پس از اتفاق شارلوتزویل 9 صفحه عمومی وابسته به گروههای مذکور را تعطیل کرد و البته طی یکسال گذشته تعداد این صفحات در شبکههای اجتماعی بزرگ نظیر فیسبوک و توئیتر دهها برابر افزایش یافت. اگرچه گام نخست پلتفرمهای بزرگ اینترنتی برخی اقدامات کوچک برای مقابله با تبعیض نژادی بود، ولی بررسیهای کارشناسان پس از گذشت یک سال نشان داد فیسبوک، توئیتر، گوگل، دیسکورد و... همچنان اقدامات همسو با اهداف سفیدپوستان افراطی را دنبال میکنند و حتی در برخی موارد فعالیت آنها در این حوزه بیشتر شده است. این تبعیضها به قدری بوده است که کارشناسان، شرکت اینترنتی گوگل را یک «مرد سفیدپوست» معرفی میکنند. براساس آخرین گزارشها گفته شده است بخش اعظم کارمندان شرکت گوگل را مردان سفیدپوست تشکیل میدهند و این موضوع نگرانکننده نشان میدهد که شرکتهای بزرگ فناوری همچنان عبارتی بهعنوان «نژاد برتر» را میپذیرند و مرزهای جنسیتی هنوز هم بین آنها شکسته نشده است. با وجود آنکه گوگل طی سالهای اخیر بارها تلاش کرده است که مساوی بودن حقوق زنان و مردان یا سفیدپوستان و سیاهپوستان را نشان دهد، ولی در عمل مشخص شد که این شرکت بهصورت کاملاً متفاوت عمل میکند و نسبت جنسیت و نژاد در آن به میزان بسیار اندک تغییر میکند. شرکت گوگل پیشتر اعلام کرده بود پستهای کلیدی و اصلی خود را در اختیار زنان و افراد با دیگر نژادها میگذارد و با وجود این نتایج حاصل از یک نظرسنجی جدید نشان میدهد کارمندان گوگل امیدی به این اتفاق ندارند. طبق آخرین آمار موجود 70درصد کارمندان گوگل را مردان تشکیل میدهند و 53 درصد آنها سفیدپوست هستند. آسیاییها 36 درصد نیروی کاری گوگل را تشکیل میدهند که تعداد آنها نسبت به سال قبل تنها 1.6 درصد افزایش پیدا کرده است و در کنار آنها 2.5 درصد کارمندان گوگل سیاهپوست و 3.6 درصد آنها با اصلیت لاتین فعالیت میکنند.
البته باید توجه داشت که این نوع تبعیض جنسیتی فقط محدود به گوگل نمیشود و دیگر شرکتهای فناوری هم بهصورت مشابه سیاستهای خود را پیش میبرند. حتی در سطوح رهبری در کشور امریکا نیز وضعیت بهصورت کاملاً نگرانکننده مشاهده میشود و بهعنوان مثال در آخرین گزارشها گفته شده است 67 درصد رهبران اصلی و مدیران ارشد ایالات متحده را سفیدپوستان تشکیل میدهند و 75درصد آنها مرد هستند. از سوی دیگر گفته میشود طی سالهای اخیر میزان ترک شغل بین لاتین تباران و سیاهپوستان بیشتر از سفیدپوستان بوده است که این مسأله هم گویای تبعیض نژادی بالا در امریکا است.
سال گذشته یکی از مهندسان گوگل نامهای منتشر کرد که در آن نوشته شده بود؛ فرآیند استخدام در شرکت گوگل کاملاً بر اساس نژاد و جنسیت افراد پیش میرود و این اتفاق سرنوشت کارشناسان و متخصصان زن را بشدت تحت تأثیر قرار داده است. از زمان انتشار این نامه مدت زیادی نگذشته بود که رسانههای خبری اعلام کردند این مهندس از شرکت گوگل اخراج شده است و البته تبعات این ماجرا تا مدتها گوگل را تحت تأثیر قرار داد.
این روزها با افزایش فشار رسانههای خبری، پلتفرمهای بزرگ اینترنتی بیش از پیش نیاز دارند به تعهدات خود عمل کنند و نشان دهند رنگین پوستان و سفیدپوستان تفاوتی قائل نمیشوند.