ریشه واگذاری اینترنت به نیروی های مسلح پالایش اینترنت است
به بهانه هفته پدافند غیر عامل، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در مراسمی دستاوردهای خود در این زمینه را معرفی و رونمایی کرد.
در این مراسم با حضور وزیر ارتباطات و رئیس سازمان پدافند غیر عامل، از شبکه «رادیو ترانک ملی» رونمایی شد. شبکه «رادیو ترانک» با فراهم کردن ارتباط صوتی و تصویری بستر مناسبی برای مدیریت ارتباطات در شرایط بحران محسوب می‌شود که با سرمایه‌گذاری ۱۷ میلیارد تومانی و با مصوبه هیأت دولت و شورای عالی امنیت ملی به بهره‌برداری رسید و البته قرار است این شبکه خدمات ارتباطی را برای ۲۰ هزار مدیریت بحران در تهران فراهم کند. این شبکه با برقراری ارتباط استان‌های مازندران، کرمان، خوزستان و دو نقطه از کلانشهر تهران تست و راه‌اندازی شد. این مراسم حاشیه‌های جالب دیگری هم داشت که می‌توان به ارائه اطلاعات وزیر ارتباطات در مورد حمله سایبری اخیر به زیرساخت‌های ارتباطی و نظر رئیس پدافند غیرعامل در مورد واگذاری مدیریت گذرگاه اینترنت بین‌الملل به نیروهای مسلح اشاره کرد.
هم‌افزایی برای مقابله با تهدیدات سایبری
ا بتدای هفته گذشته رئیس شرکت ارتباطات زیرساخت در توئیتر خود خبر از حملات سایبری جدید به زیرساخت‌های ارتباطی داد که با هوشیاری تیم‌های فنی داخلی جلوی آن گرفته شد. همچنین پس از آن نیز وزیر ارتباطات شرکت اینترنتبا ی «گلدن لاین» را عامل این حمله معرفی و تأکید کرد که پیگیری حقوقی این اتفاق از طریق مجامع بین‌المللی انجام خواهد شد. اما محمدجواد آذری جهرمی، در مراسم هفته پدافند غیرعامل با اشاره به جزئیات بیشتر این حمله سایبری جدید اعلام کرد که تیم‌های دفاع سایبری کشور از مدتی قبل این تحرکات و اقدامات را برای نفوذ به شبکه زیرساخت ارتباطی کشور رصد کرده بودند.
او در این مورد گفت: آنها نفوذ را انجام داده بودند تا در روز مبادا عملیات اصلی خود را شروع کنند که متخصصان ما با مشاهده تحرکات و احساس آماده شدن آنها برای تحرک نهایی، اقدام به مقابله و جلوگیری کردند و مستندات آنها نیز جمع‌آوری شده و برای پیگیری حقوقی در مجامع بین‌المللی ارسال می‌شود. وزیر ارتباطات اقدام اخیر این گروه را وقاحت آمیز دانست چراکه حملات با آدرس IP مستقیم آنها صورت گرفته بود و خاطرنشان کرد: آنها باید بدانند که مرزهای سایبری ما بی دفاع و بی صاحب نیست و مدافعان و جوانان خوبی در کشور داریم که توانمندی و دانش قابلی توجهی برای دفاع از کشور دارند.
جهرمی همچنین مقابله با تهدیدات سایبری را سخت و دشوار توصیف کرد که مقابله با آن نیاز به هم‌افزایی و هماهنگی بیشتر دستگاه‌ها و مراکز دارد و خاطرنشان کرد: امروز اگر گزارشی از آسیب پذیری دستگاه‌ها، مراکز یا اپراتورها منتشر می‌شود، نباید نادیده گرفته شده و برای افزایش امنیت و رفع مشکلات باید به گزارش دهنده این مشکلات، جایزه نیز پرداخت شود.
وزیر ارتباطات همچنین یکی از دستاوردهای مهم این وزارتخانه در بخش پدافند غیرعامل را تکمیل شبکه سیگنال رسانی زمینی صدا و سیما اعلام کرد و گفت: صدا و سیما همواره در معرض تحریم یا تهدید به تحریم قرار داشته و در مقاطعی به دلیل وابستگی پخش برنامه‌ها به شبکه‌های ماهواره‌ای، بخش زیادی از شهروندان بخصوص مردم مناطق محروم نمی‌توانستند از پوشش صدا و سیما استفاده کنند. او در ادامه افزود: همچنین در رخدادهای مختلفی چون پخش مسابقات فوتبال، صدا و سیما به دلیل قانون حفاظت از حق پخش خریداری شده امکان پخش ماهواره‌ای آنها را نداشت و مناطقی از کشور محروم از دریافت این برنامه‌ها بودند که پروژه سیگنال‌رسانی زمینی به صدا و سیما با همکاری شرکت ارتباطات زیرساخت ظرف یک سال گذشته تکمیل شد و در ایام برگزاری جام جهانی نیز زیر بار رفت و امروز آماده خدمات‌رسانی است.
در این مراسم غلامرضا جلالی، رئیس سازمان پدافند غیر عامل نیز با اشاره به اینکه در حال حاضر بیشتر امور زندگی مردم در فضای سایبری انجام می‌شود، تأکید کرد که امنیت و دفاع در حوزه سایبری باید به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد. جلالی با اعلام اینکه در حال حاضر دارایی‌های فیزیکی به دارایی‌های سایبری تبدیل شده‌اند، گفت: در حال حاضر 95 درصد اسکناس به صورت سایبری و 5 درصد به صورت فیزیکی در کشور وجود دارد که این موضوع نشان می‌دهد باید بتوانیم در فضای سایبری از این دارایی‌ها حفاظت کنیم. او با اشاره به اینکه باید در حوزه حفاظت سه لایه ایمنی، امنیت و دفاع با هم هماهنگ باشند، افزود: امنیت و دفاع در حوزه سایبری به دلیل اینکه به امور زندگی مردم وابسته است باید به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد.
آن سوی واگذاری اینترنت به نیروهای مسلح
در یک ماه گذشته بررسی طرح ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی در مجلس بسیار پرحاشیه شده است و دلیل آن هم به یک ماده در این طرح باز می‌گردد که براساس آن قرار است مدیریت اینترنت بین‌الملل از بدنه دولت (وزارت ارتباطات) خارج و به نیروهای مسلح سپرده شود. تاکنون اظهار نظرهای مختلفی در مورد این ماده مورد بررسی در طرح ساماندهی پیام رسانهای اجتماعی مطرح شده است. اما آن طور که سردار جلالی در جمع خبرنگاران اعلام کرد این خبر یک شایعه و جوسازی رسانهای است. غلامرضا جلالی در مراسم بزرگداشت پدافند غیر عامل در وزارت ارتباطات در جمع خبرنگاران در این مورد اعلام کرد: «در مورد طرح ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی دو موضوع دیده شده است اول اینکه در هیأت نظارت بر فعالیت پیام‌رسان‌ها اجتماعی که ۱۳ عضو دارد، پدافند غیرعامل نیز به عنوان یک عضو حضور دارد تا بتواند وظایف و مأموریت‌های خود را در این زمینه انجام دهد. همچنین دومین موضوع مطرح شده در این طرح ساماندهی مربوط به مرزبانی سایبری است. گیت‌وی، مرزسایبری کشور است و مرزبانی در اختیار یک دستگاه نیست. برای مثال در مرزهای زمینی کشور هم نیروی مسلح حضور دارد، هم سپاه، هم ارتش و هم نیروی انتظامی. بنابراین در فضای سایبری هم مرزی وجود دارد که باید با مشارکت همه دستگاه‌های مسئول و دارای وظیفه مدیریت شود.»
جلالی تأکید می‌کند که در این ماده از طرح ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی پدافند غیر عامل به دنبال ایجاد انحصار نیست بلکه هدف مشخص کردن مرز دیجیتال کشور است و نباید با فرافکنی موضوعات را گونه‌ای دیگر نشان داد.
اما در مقابل این اظهار نظر، محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات در پاسخ به سؤالی درخصوص نظر وزارت ارتباطات در مورد واگذاری مدیریت اینترنت به نیروهای مسلح اعلام کرد: «این ماده در طرح ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی که در مجلس در حال بررسی است دیده شده و ریشه در این موضوع دارد که برخی معتقدند وزارت ارتباطات و اپراتورهای ارتباطی صلاحیت لازم را برای اعمال مقررات حاکمیتی در این زمینه ندارند. اما واقعیت این است که وظیفه پالایش مطابق با ماده ۲۱ جرایم رایانه‌ای بر عهده اپراتورهاست و این نشان‌دهنده اهمیت موضوع برای قانونگذار است.» به باور او نمی‌توان یک بخش از مجموعه کاری اپراتور را گرفته و به مجموعه دیگری واگذار کرد؛ آن هم در مورد موضوع پالایش اینترنت که تأثیر مستقیمی بر کیفیت سرویس دارد.
جهرمی تصریح می‌کند که پالایش اینترنت برعهده اپراتورهاست اما در حال حاضر برای جلوگیری از هر مشکلی، یک توافق ضمنی با شرکت ارتباطات زیرساخت صورت گرفته تا این کار با همکاری اپراتورها انجام شود. به گفته جهرمی، در این مورد هم تجهیزات لازم برای پالایش در حال واگذاری به اپراتورهاست تا خودشان انجام دهنده نهایی این کار باشند و اگر قرار باشد این کار به نیروهای مسلح سپرده شود، چند سؤال پیش می‌آید. وزیر ارتباطات به ابهامات احتمالی واگذاری مدیریت اینترنت به نیروهای مسلح اشاره می‌کند و می‌افزاید: «اگر قرار است این واگذاری صورت گیرد، هزینه تأمین تجهیزات از کجا می‌آید و بار مالی آن برعهده کیست؟ اگر در این زمینه مجلس قانونی تصویب کند که بار مالی برای دولت داشته باشد و در قانون، بودجه هم برای آن در نظر گرفته نشده باشد، طبیعتاً از طرف شورای نگهبان رد خواهد شد. از سوی دیگر بحث نظارت فضای مجازی براساس اصل ۲۵ قانون اساسی در اختیار قوه قضائیه است بنابراین با این ماده جدید در پیش‌نویس طرح ساماندهی پیام‌رسان‌های داخلی قرار است این مسئولیت از قوه قضائیه گرفته و به نیروهای مسلح داده شود که مشخص نیست چه ضرورتی دارد مجلس چنین تصمیمی اتخاذ کند.»
جهرمی تأکید کرد که بعید است موضوع واگذاری حاکمیت بر اینترنت بین‌الملل به درخواست نیروهای مسلح باشد. این طرح از سوی نمایندگان مجلس مطرح شده است که وزارت ارتباطات هم در لایه‌های کارشناسی مخالفت خود را اعلام کرده است.