فرصت‌سازی ۶هزار میلیارد تومانی برای خصوصی‌ها در بخش فضایی
رئیس سازمان فضایی ایران به تدوین بسته فرصت های سرمایه گذاری بخش خصوصی در عرصه فضا اشاره کرد و گفت: 6 هزار میلیارد تومان فرصت سرمایه گذاری در قالب این بسته تعریف شده است.
«مرتضی براری» هدف از تدوین این بسته را افزایش سهم کشور از اقتصاد نوظهور و روبه رشد صنعت فضایی دانست.
وی بخش عمده این سرمایه گذاری ها را مربوط به ماهواره های مخابراتی برشمرد و افزود: 20 درصد باقیمانده این سرمایه گذاری برای ماهواره سنجشی و ایستگاه دریافت و 20 درصد دیگر برای منظومه های ماهواره ای و کسب و کارهای فضاپایه لحاظ شده است.
براری، مهمترین اولویت های سرمایه گذاری در بخش فضایی را مربوط به کشاورزی و سپس اینترنت اشیا و بخش خدمات شهری برشمرد و گفت: با هماهنگی شهرداری و سایر بخش ها تلاش می شود از داده های ماهواره ای برای توسعه این بخش استفاده حداکثری شود.
وی ادامه داد: مهمترین دغدغه در برنامه 10ساله دوم فضایی آن است که اقتدار علمی به اقتدار اقتصادی در عرصه فضا تبدیل شود.
به گفته وی، امروز سهم اقتصاد فضا در تولید ناخالص ملی 45 صدم درصد است اما تاثیر اقتصاد فضا در تولید ناخالص داخلی کشور مشخص نیست و تلاش می شود با کمک مرکز آمار ایران این سهم احصا شود؛ زیرا بیانگر رفاه جامعه و یکی از شاخص های توسعه است.
** تدوین سه برنامه برای استفاده از داده های ماهواره ای
براری اعلام کرد: همزمان با تکمیل بسته فرصت های سرمایه گذاری بخش خصوصی در عرصه فضا، سه برنامه تدوین شده است که نخستین برنامه کوتاه مدت شامل آزادسازی داده ها می شود که آغاز شده و اکنون روی تارنمای سازمان فضایی در دسترس است.
وی، برنامه دوم یا میان مدت را ایجاد آرشیو داده های ماهواره ای بیان کرد و گفت: در سه ماهه اول سال آینده مرکز داده های ماهواره ای ایجاد می شود.
رئیس سازمان فضایی ایران گفت: بحث بعدی این است که بتوان این داده ها را براحتی در اختیار کسب و کارها قرار داد که برای تحقق این منظور، زیرساخت خاصی طراحی شده است.
به گفته این مسئول، این زیرساخت در ابتدای سال آینده به بهره برداری می رسد و اطلاعات آن در اختیار کسب و کارها قرار می گیرد.
وی برنامه بلندمدت یا یک ساله را واگذاری برنامه های دولتی به بخش خصوصی عنوان کرد تا وارد سرمایه گذاری شوند.
** زمینه مناسب ورود بخش خصوصی به اپراتوری فضایی
براری با یادآوری اینکه اقتصاد عرصه فضایی جهان در یک دهه گذشته بیش از 134 درصد رشد داشته است و بر پایه پیش بینی ها تا 20 سال آینده همین رشد ادامه می یابد، افزود: اقتصاد مستقیم بخش فضا از 345 میلیارد دلار کنونی به بیش از یک هزار و 100 میلیارد دلار می رسد.
وی گفت: این ارقام فقط مربوط به اقتصاد مستقیم بخش فضایی است؛ در حالی که در سال 2017 اقتصاد مستقیم آن 299 میلیارد دلار و اقتصاد غیرمستقیم آن 2 هزار و 200 میلیارد دلار بود؛ یعنی فضا بر سایر بخش ها نیز اثر دارد.
«برای نمونه داده های ناوبری به اقتصاد غیرمستقیم بخش فضا مربوط می شود که امروزه کسب و کارهای زیادی ایجاد کرده و حمل و نقل اینترنتی را براساس داده های ماهواره ای و اطلاعات مکانی سامان داده است و می توان در این عرصه حضور حداکثری داشت».
براری ادامه داد: اپراتوری فضایی در کل زنجیره ارزش بیشترین ارزش را دارد. بنابراین باید تلاش کرد بخش خصوصی با سرمایه گذاری در این عرصه ورود کرده و به جامعه خدمات ارائه دهد.
به گفته وی، اکنون در جهان 41 کشور اپراتور ماهواره ای مخابراتی دارند و 61 اپراتور ماهواره مخابراتی فعالیت می کند. بنابراین «کشور باید فضا را باز کند تا بخش خصوصی به این عرصه ورود کند».
رئیس سازمان فضایی ایران گفت: همانگونه که در بخش ارتباطات سیار به اپراتورهای خصوصی اعتماد شد و در نتیجه شبکه پهن باند سیار توسعه یافت، باید همین زمینه را برای بخش خصوصی در عرصه فضا فراهم کرد.
وی مهمترین اولویت سازمان فضایی را «پایان دادن به تصدی گری در عرصه فضا» برشمرد و گفت: بر همین اساس فعالیت های مربوط به تدوین پروانه اپراتوری ماهواره مخابراتی آغاز و سپس در کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی مصوب شده است.
به گفته وی، اکنون چندین کنسرسیوم داخلی و خارجی برای فعالیت در عرصه اپراتوری ماهواره مخابراتی در حال شکلگیری است.
** تدوین پروانه اپراتوری ماهواره سنجشی؛ در دست بررسی
معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات افزود: مطالعات بررسی پروانه ماهواره سنجشی تکمیل شده است و برای تصویب ارسال می شود تا این بخش نیز قابل واگذاری شود.
به گفته وی، امکان سرمایه گذاری بخش دولتی به میزان 20درصد در این پروانه دیده شده است تا علاوه بر سرمایه گذاران داخلی و خارجی، دولتی ها نیز بتوانند وارد شوند.
** امکان ایجاد ایستگاه دریافت ماهواره ای به دست بخش خصوصی
اکنون در کشور پنج ایستگاه کنترل، دریافت و مدیریت داده های ماهواره ای شامل ایستگاه های ماهدشت، بوشهر، قشم، سلماس و چناران وجود دارد که به گفته رئیس سازمان فضایی ایران، روزانه داده های 10 ماهواره را دریافت می کنند و در اختیار کسب و کارها قرار می دهند.
وی افزود: درحال بررسی هستیم که بخش خصوصی نیز وارد مرحله ایستگاه داری شود.
** فضا؛ ابزاری صلح آمیز برای توانمندسازی خدمات زمینی
رئیس سازمان فضایی ایران با تاکید بر اینکه همه فعالیت های فضایی ایران صلح آمیز است گفت: بیشترین استفاده از ماهواره برای غلبه بر چالش های زیست محیطی است؛ زیرا ایران در بخش بلایای طبیعی جزو کشورهای دارای ریسک بالاست.
وی کمک به مدیریت منابع آب، غلبه بر مشکلات زیست محیطی، رفع چالش های بخش کشاورزی و اصلاح الگوی کشت را از کاربردهای داده های ماهواره ای نام برد.
رئیس سازمان فضایی ایران تاکید کرد امروزه فضا ابزاری برای توانمندتر شدن خدمات زمینی در جهان شده است؛ به گونه ای که توانسته اند 17 تا 23 درصد بهره وری صنعت کشاورزی را ارتقا دهند.
وی به وجود 16 میلیون هکتار زمین کشاورزی در کشور اشاره کرد و افزود: داده های ماهواره ای می تواند به شناسایی مراتع آفت زده و جلوگیری از مصرف بی رویه سموم کمک موثری کند.
براری گفت: در یک طرح آزمایشی که با کمک داده های ماهواره ای در ماه های اخیر اجرا شد در مصرف سموم حدود چهار میلیارد تومان صرفه جویی داشتیم که می تواند به امنیت غذایی کمک کند.
** تخصیص منابع مالی مورد نیاز به متقاضیان
معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات تاکید کرد ما برای توسعه کشور خود به اجازه هیچ کشوری نیاز نداریم.
براری، از ایجاد نخستین مرکز نوآوری فضایی با کمک معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری خبر داد و گفت: هدف این شتابدهنده آن است که صاحبان ایده و خلاقیت را دعوت کند تا صاحب فناوری و شرکت شوند.
براری افزود: تخصیص منابع به کسب و کارهای نوپا (استارت آپ ها) از محل صندوق نوآوری و شکوفایی و وام وجوه اداره شده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در دستور کار قرار گرفته است.
وی همچنین اعلام کرد در نخستین نوآوردگاه فضایی 20 تیم حضور دارند که از سه تیم اول حمایت می شود.