اجرای کامل نسخه الکترونیکی درگیر قوانین و کمبود امکانات
معاون فنی و عملیاتی سازمان نظام پزشکی جزییات اجرای نسخه الکترونیکی در کشور را تشریح کرد.
محمد جهانگیری با بیان اینکه در بابلسر پایلوتی را در حوزه نسخه الکترونیکی انجام دادیم که مبانی علمی و اجرایی آن استخراج شد، افزود: مبانی علمی و اجرایی نسخه الکترونیکی باید به‌گونه‌ای باشد که مردم از این موضوع بهره‌مند شوند و هم جامعه پزشکی بتوانند با این نسخ کار کنند و مسائل مختلف‌شان را حل کنند؛ به طوری که نسخه الکترونیکی دست و پا گیرشان نبوده و قابل اجرا باشد. بر همین اساس راهنمای عملی آن تدوین شد و با موفقیت آن را پایلوت کردیم. در عین حال در چناران استان خراسان رضوی هم طرحی در این زمینه اجرا کردیم. در عین حال بحث پوشش بیمه‌ای و ارتباط بیمه‌ها با نسخه الکترونیکی نیز مطرح بود که پایلوت آن را در سه استان گلستان، اردبیل و اصفهان با همکاری بیمه تامین اجتماعی اجرا کردیم تا نسخه الکترونیکی برای بیمه‌ها هم در دسترس بوده و پرداخت‌های بیمه‌ها بتواند بر اساس نسخه الکترونیکی انجام شود.
حذف دفترچه درمانی و استحقاق‌سنجی الکترونیکی
معاون فنی و عملیاتی سازمان نظام پزشکی درباره استحقاق‌سنجی الکترونیکی بیماران و حذف دفترچه‌های درمانی، گفت: در استحقاق‌سنجی الکترونیکی، فرد از طریق کد ملی‌اش اقدام می‌کند و مشخص می‌شود که آیا تحت پوشش بیمه قرار دارد یا خیر؟. این مساله هم بررسی شده و در حال حاضر به مرحله پایلوت رسیده است. خوشبختانه ما با روش‌های روز دنیا توانستیم این اقدامات را انجام دهیم. واقعیت این است که نسخه الکترونیکی را که به صورت پایلوت اجرا کردیم هم از نظر فرایندی و هم از نظر فنی، بر اساس معیارهای روز دنیا بوده است. در این زمینه با محوریت وزارت بهداشت و با همکاری سازمان‌های بیمه‌گر موفق به اجرای نسخه الکترونیکی شدیم. در عین حال با بیمه سلامت هم اقداماتی را در این حوزه آغاز کرده‌ایم.
تفاهمی پنج‌جانبه برای نسخه الکترونیکی
جهانگیری با بیان اینکه ایجاد نسخه الکترونیکی یک تکلیف قانونی است، گفت: در این زمینه تفاهم‌نامه‌ای با سازمان بیمه سلامت، سازمان تامین اجتماعی، بیمه نیروهای مسلح و وزارت بهداشت داریم تا بر اساس آن و با کمک جامعه پزشکی بتوانیم برنامه الکترونیکی کردن نسخ را پیش بریم. زیرا رکن اصلی اجرا در نسخه‌نویسی الکترونیکی، جامعه پزشکی هستند. زیرا پزشک نسخه را می‌نویسد. بنابراین همکاری جامعه پزشکی در این حوزه بسیار مهم است.
چرا الکترونیکی شدن نسخ خوب است؟
وی تاکید کرد: در عین حال سازمان نظام پزشکی طبق قانون باید برای حفظ و صیانت از حقوق مردم و جامعه پزشکی از فناوری‌های نوین استفاده کند که در حال حاضر این اقدام را انجام می‌دهیم. یکی از مزایای این اقدام این است که از چند بار کاری در انجام تصاویر پزشکی، آزمایشات و نسخ جلوگیری می‌شود؛ به‌طوری که تصاویر در اختیار پزشکان قرار می‌گیرد. البته ممکن است فردی که مبتلا به یک بیماری مزمن است، نیاز داشته باشد که هر ماه این آزمایشات را انجام دهد، اما انجام چندباره این اقدامات و بردن آن‌ها نزد پزشک به صورت دستی هم برای بیماران مشکل است. حال زمانیکه این اطلاعات بر روی بستر نسخه الکترونیکی می‌نشیند، تصمیم‌گیری بهتر بوده و به تشخیص‌های بهتر هم کمک می‌کند.
اقدام ۲۰ شرکت در تولید نرم‌افزارهای نسخه الکترونیکی
جهانگیری با بیان اینکه ما در حال طراحی سیستم‌های پشتیبان با کمک دانشگاه مجازی هستیم تا بتوانیم نسخه الکترونیکی را با در نظر گرفتن مواردی که ذکر شد محقق کنیم، افزود: در این راستا سازمان نظام پزشکی با همکاری مرکز آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت فراخوانی را برای بخش خصوصی ارایه داد و حدود ۲۰ شرکت واجد شرایط در تولید نرم‌افزارهای مطب و تولید نسخه الکترونیکی، رجیستر شدند. بعد هم مراحل نهایی آموزش و تست این نرم‌افزارها را به پایان رساندیم و آن‌ها را به جامعه پزشکی معرفی می‌کنیم.
وی ادامه داد: باید توجه کرد که بخش خصوصی راغب به سرمایه‌گذاری در این بخش است. در عین حال با شریک کردن بخش خصوصی، از انحصار در این حوزه جلوگیری کردیم و ترجیح دادیم که تنوع وجود داشته باشد، اما باید توجه کرد که این شرکت‌ها ملزم به رعایت پروتکل‌ها و استانداردهایی که وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی اعلام کرده‌اند، هستند؛ یعنی شرکت‌ها بر اساس این استانداردها نرم‌افزارهای مرتبط با نسخه الکترونیکی را طراحی کرده‌اند و پزشک می‌تواند از میان آن‌ها انتخاب کند.
نسخه الکترونیکی امسال کامل می‌شود؟
وی درباره زمان تکمیل نسخه الکترونیکی در کشور، گفت: نسخه الکترونیکی در بسیاری از کشورهایی که ادعا می‌شود کامل شده، هنوز کامل نیست. ما امسال زیرساخت‌های نسخه الکترونیکی را توسعه می‌دهیم، اما اجرای فراگیر و کامل آن فرایندی زمان‌بر است. به هر حال اینکه بخواهیم یک کار دستی را روی یک کار الکترونیکی سوییچ کنیم و بعد تمام خدمات را روی آن تعریف کنیم، زمان‌بر است؛ زیرا خدمات متنوع و فراوان بوده و تا زمانیکه بخواهد روش‌ها و استانداردهایشان مشخص شود، زمان‌بر است. البته فکر می‌کنیم که امسال فرهنگ نسخه الکترونیکی جا بیفتد و اجرای آن به صورت واقعی در کشور انجام شود. فکر می‌کنیم امسال بتوانیم ارتباط پزشکان با داروخانه‌ها، آزمایشگاه‌ها و مراکز تصویربرداری و بالعکس را برقرار کنیم و دسترسی به آن‌ها برای بیمه‌ها هم امکان‌پذیر باشد تا بتوانند پرداخت‌هایشان را بهینه کرده و بر اساس آن اقدام کنند. به طور کلی نفع اجرای نسخه الکترونیکی برای مردم از همه بیشتر است. جامعه پزشکی هم شاید سختی‌هایی را در اجرا داشته باشد، اما این سختی‌ها را می‌پذیرد. زیرا هم قانون این موضوع را مطرح کرده و هم کاری فاخر است که مردم می‌توانند از آن استفاده بهینه داشته باشند.
معاون فنی و عملیاتی سازمان نظام پزشکی درباره چگونگی استقبال جامعه پزشکی از نسخ الکترونیکی در مناطق پایلوت شده، گفت: فناوری‌ها در هر حوزه‌ای که وارد شوند، در ابتدای کار به دلیل ناآشنایی و حساسیت ارایه خدمت، مشکلاتی وجود خواهد داشت. در عین حال هنوز ساختار الکترونیکی کاملی به پزشکان ارایه نشده که بتوانند همه اقدامات‌شان را به صورت الکترونیکی انجام دهند. بر این اساس باید قسمتی از کار را به صورت دستی و قسمتی را به صورت الکترونیکی انجام دهند و این موضوع کار را برایشان سخت می‌کند.
جهانگیری ادامه داد: قطعا انجام این اقدامات برای پزشکی که سرش شلوغ باشد، مقداری سخت است؛ به‌ویژه اینکه ما تاکید داریم که اکثر اقدامات را خود پزشک باید انجام دهد و نهایتا برخی اقدامات اداری می‌تواند از سوی منشی انجام شود. بنابراین تا زمانیکه این زیرساخت‌ها جا بیفتد، زمان می‌برد، اما تاکنون ۸۰۰۰ نفر به صورت رسمی در سازمان تامین اجتماعی امضای الکترونیکی را دریافت کرده‌اند و با نسخه الکترونیکی کار می‌کنند.
تصویب ۲ قانون مغایر!
وی درباره مشوق‌هایی که در صورت استفاده از نسخه الکترونیکی به پزشکان داده می‌شود، گفت: مشوق‌هایی که در این زمینه اعمال شده به نوعی احقاق حقوق است. به عنوان مثال اعلام شده که اگر بر اساس قانون و با نسخه الکترونیکی عمل کنند، پرداخت‌هایشان به روز می‌شود. در حالیکه پرداخت به روز مطالبات، قانونی است که آن را به عنوان مشوق ارایه می‌دهند. متاسفانه اخیرا هم قانونی در بودجه ۹۸ در مجلس تصویب شده که به ازای هر نسخه الکترونیکی ۱۰۰ تومان از پزشک کم کنند. یعنی به جای دادن مشوق می‌گویند ۱۰۰ تومان از پزشک کم شود، اما این موضوع از نظر شرعی هم مشکل دارد. در حالی که اجرای نسخه الکترونیکی نیز بر اساس قانون برنامه ششم توسعه باید انجام شود.