کاهش بسته‌های حجیم اینترنت ثابت توسط برخی شرکت‌ها؛ علت چیست؟
این روزها اگر قصد تمدید اینترنت ADSL خانگی خود را داشته باشید و اگر از کاربران پر مصرفی باشید که بسته‌های ماهانه با حجم‌های بالا را خریداری می‌کردید، احتمالا با یک نکته عجیب مواجه می‌شوید: کاهش شدید حجم بسته‌های ماهیانه. با نگاهی به جدول تعرفه‌های برخی از شرکت‌های ارائه دهنده اینترنت به نظر می‌رسد که این شرکت‌ها با رعایت مفاد مصوبه ۲۶۶ رگولاتوری، حجم بسته‌های ماهیانه خود را کاهش داده‌اند.
حدودا دو سال از تدوین مصوبه ۲۶۶ و تحولات اساسی در تعرفه‌های اینترنت ثابت (ADSL) می‌گذرد؛ تغییری که از اولین اقدامات آذری جهرمی به عنوان وزیر ارتباطات در سال ۹۶ اتفاق افتاد. از پاییز ۹۶ بود که تمامی شرکت‌های دارای پروانه FCP موظف شدند تا بسته‌های اینترنتی خود را بر اساس جدول طراحی شده از سوی رگولاتوری تعیین و عرضه کنند. از آنجایی که امکان رقابت در مقوله قیمت‌گذاری برای FCPها نبود و تمامی این شرکت‌ها مجبور به پیروی از نرخ مصوب رگولاتوری بودند، رقابت این شرکت‌ها از نوع دیگری آغاز شد.
جدول‌های تعرفه اینترنت شرکت‌ها در پاییز ۹۶ مدام دستخوش تغییرات می‌شد و هر یک از آنها سعی می‌کردند تا حجم بیشتری را به کاربران ارائه دهند و خودشان را پیروز میدان کنند. ولی حالا بعد از گذشت نزدیک به دو سال، ورق برگشته و این بار کاربران پر مصرف هستند که به مشکل برخورد کرده‌اند.
تقریبا در اکثر FCPها دیگر خبری از بسته‌های ماهانه چند صد گیگابایتی نیست، حتی در سرعت‌های بالاتری مانند ۱۶ مگابیت. بسته‌های چند صد گیگی ماهیانه در حال حاضر در سرویس‌های VDSL برخی شرکت‌ها یافت می‌شود که نصب و راه‌اندازی آن هم مشقات خاص خودش را دارد. از این رو باید گفت که کاربران پر مصرف خانگی، در روزهای اخیر با مشکلی جدی مواجه شدند و راهی که پیش رویشان است خرید بسته‌های بلند مدت شش ماهه یا یکساله است که البته این بسته‌ها نیز مانند پکیج‌های قبلی جوابگوی حجم مصرفی مورد نیاز آنها نخواهد بود.
البته ذکر این نکته هم ضروری است که بررسی‌های اولیه دیجیاتو نشان می‌دهد که شرکت‌های ارائه دهنده اینترنت، مصوبه ۲۶۶ رگولاتوری را نقض نکرده‌اند، بلکه به نظر می‌رسد از حجم رقابت با همدیگر و ارائه بسته‌های اینترنت حجیم کاسته‌اند و در کنار این بسته‌های کاهش یافته، برخی از آنها روی به عرضه پکیج‌های ویژه با قیمت بالاتر آورده‌اند تا رضایت کاربران پرمصرف را نیز جلب نمایند.
«مسعود روحانی پور» مدیرعامل شرکت پیشگامان در گفتگو با دیجیاتو ضمن تایید کاهش حجم بسته‌های ماهیانه می‌گوید که ادامه روند فروش ماهیانه به روش قبلی برای آنها ضرردهی تام بود و آنها نمی‌توانند زمانی که رگولاتوری به وعده‌های خود برای ارزان شدن اینترنت تمام شده برای FCPها عمل نکرده، با همان رویه قبلی اینترنت را به فروش برسانند. روحانی پور می‌گوید کار FCPها با شرایط فعلی رسما به سمت ضرردهی پیش رفته و زمانی که وعده‌ها و قول‌های دولت عملی نمی‌شود؛ آنها نیز باید سیاست‌های جدیدی را اتخاذ کنند.
روحانی پور تاکید می‌کند که همچنان زیر سایه مصوبه قرار دارند اما دیگر نمی‌توانند مانند تب و تاب روزهای آغازین اجرای این مصوبه، در حجم ارائه شده با دیگران رقابت کنند. او تصریح می‌کند که اساسا رقابت بر سر حجم دیگر در بین FCPها بازاری ندارد و همه FCPها از حجم ماهیانه خود کاسته‌اند:
«رگولاتوری به ما اجازه نداد که افزایش قیمت داشته باشیم و ادامه روند قبلی برای ما حرکت مستقیم به سمت ضرر بود. هزینه پهنای باند و انتقال به شدت بالا رفته و قرار شده بود هزینه آنها کم شود ولی اتفاقی که در دوسال اخیر رخ داده این است که میانگین مصرف اینترنت کاربران کشور بیشتر شده و پهنای باند ما افزایش شدیدی یافته اما درآمد ما ثابت یا کمتر است.»
روحانی پور تاکید می‌کند که آنها سرویسی تحت نام VIP برای کاربران خود در نظر گرفته‌اند که در آن خدمات جدیدی از جمله پشتیبانی بدون نوبت، انجام برخی خدمات فنی رایگان در منزل مشترک، رسیدگی سریع‌تر به مشکلات و قطعی کمتر و مواردی از این قبیل وجود دارد و نرخ آن نیز بین ۲۰ تا ۴۰ درصد بالاتر از نرخ‌های قبلی است. به گفته او، این سرویس‌ها در حال حاضر در برخی شرکت‌های دیگر نیز راه‌اندازی شده و پیشگامان نیز در حال تست پایلوت یک ماهه این موضوع است تا ببیند استقبال کاربران نسبت به سرویس‌های جدید چگونه خواهد بود.
روحانی پور استفاده از این سرویس‌های جدید را جزو معدود روزنه‌هایی امید برای ادامه حیات شرکت‌های FCP می‌داند و تاکید دارد که در این سرویس‌ها، باید به مشترک خدمات ارزش افزوده‌ای ارائه شود. او در پاسخ به این پرسش که آیا افزایش قیمت ۲۰ تا ۴۰ درصدی بر خلاف مصوبه ۲۶۶ است یا خیر، به دیجیاتو می‌گوید:
«به هیچ‌وجه از مصوبه ۲۶۶ تخطی نکردیم. ما امکان افزایش قیمت را از قدیم داشتیم. بر اساس مصوبه قبلی که روی SLA ها بوده می‌توانیم این کار را بکنیم و به عنوان مثال روی SLA نقره‌ای می‌توانیم قیمت را تا دو برابر هم بالاتر ببریم ولی بازار کشش ندارد که قیمت‌ها را به یکباره دوبرابر کنیم و ترجیح می‌دهیم در این سرویس‌ها تنها چند درصد نرخ‌ها را بیشتر کنیم. قیمت‌گذاری و سرویس‌های جدید قرار است که SLA بهتری برایشان تعریف شود و طبق مصوبات قدیم سازمان تنظیم و مقررات ارتباطات رادیویی، قیمت‌گذاری کردیم. همچنین ناگفته نماند که سرویس‌های عادی هم همچنان وجود دارد و این خود کاربر است که انتخاب می‌کند به سمت کدام سرویس برود.»
روحانی پور می‌گوید سرویس‌های قدیمی با حجم بالای برخی از FCPها باعث شده بود که عده‌ای از سودجویان بسته‌های ماهیانه بیش از یک ترابایت را بخرند و آن را با قیمت‌های گزاف به برخی مجتمع‌های مسکونی و برج‌ها بفروشند و این روش می‌تواند مانعی برای کار این سودجویان و شناسایی این دسته از کاربران باشد.
گفتنیست SLA) Service Level Agreement)، تفاهم نامه سطح کیفی خدمات و یا ضمانت نامه کیفیت خدمات، قراردادی است حقوقی فی‌مابین ارائه دهنده و استفاده کننده از خدمات که جهت تضمین پارامترهای کیفی سرویس منعقد می‌گردد. موافقت نامه سطح خدمات نیز بر مبنای تعریف رگولاتوری به قراردای دو جانبه بین خدمت دهنده و خدمت گیرنده گفته می‌شود که بر اساس توافق و به منظور تضمین پارامترهای کیفیت خدمات توافق در آن صورت گرفته و در این قرارداد باید کیفیت سطح خدمات، نحوه اندازه گیری تخطی از سطح خدمات و ضمانت‌های اجرایی در آن تعیین شود.
باید دید که کاربران نسبت به سرویس‌های جدید FCPها که تحت عناوینی چون VIP، نقره‌ای، ویژه و اسامی چگونه خواهد بود و آیا این سرویس‌های جدید که راهکاری نو برای ادامه حیات FCPها است، راه را به جایی خواهند برد یا خیر. آنچه فعلاً مشخص شده این است که شرایط بازار و قیمت اینترنت ثابت در کشور، باعث شده تا برخی از این شرکت‌ها تغییراتی در بسته‌های حجیم خود اعمال کرده و رقابت‌شان را با هم کاهش دهند.