چرا IPv6 هنوز استقبال زیادی را تجربه نمی‌کند؟
آدرسهای پروتکل IPv4 تقریبا در سرتاسر جهان اشغال شده‌اند، اما هنوز تمایل زیادی به استفاده از IPv6 در میان شرکت‌ها و کاربران وجود ندارد.
پروتکل IPv6، ششمین نسل از پروتکل‌های اینترنتی محسوب می‌شود. بسیاری از سازمان‌های بین‌المللی ازجمله RIPE NCC، سازمان نظار بر زیرساخت IT اروپا، خاورمیانه و بخش‌هایی از آسیا، به‌صورت جدی هشدار داده‌اند که شرکت‌ها و کاربران باید از نسل ششم در ارتباط‌های اینترنتی خود استفاده کنند. بااین‌حال هنوز استقبال زیادی از IPv6 صورت نمی‌گیرد و نرخ بهکارگیری آن پایین است.
چیفیک چایا، مدیر ارتباطات منطقهی خاورمیانه در RIPE NCC در مصاحبه‌ای گفت که بخشی از عدم پیاده‌سازی IPv6 به‌خاطر استفاده از راهکارهای جایگزین فنی است. به‌علاوه هنوز تصور می‌شود که تقاضای زیادی از سمت کاربر نهایی برای پروتکل مذکور وجود ندارد. به‌علاوه تصور می‌شود که محتوای کمی ازطریق IPv6 در دسترس باشد یا دستگاه‌های سمت کاربر مانند مودم‌ها، به پروتکل مذکور مجهز نباشند. به‌هرحال طبق گفته‌ی او، ارائه‌دهنده‌های بزرگ محتوا مانند یوتیوب، فیسبوک و نتفلیکس ازطریق IPv6 در دسترس هستند و تجهیزات مخصوص مصرف‌کننده نیز به‌مرور با تجهیزات با قابلیت پشتیبانی از IPv6 جایگزین می‌شوند.
پروتکل آدرس‌دهی IPv4 در ماه نوامبر سال گذشته تقریبا به‌صورت کامل پر شد. درنتیجه شبکه‌هایی در اروپا، خاورمیانه و بخش‌های از آسیا دیگر قادر به دریافت آدرسهای IPv4 نخواهند بود. وینسنتاس گرینیوس، مدیرعامل بازارچه‌ی اجاره‌ی IPv4 موسوم به Heficed می‌گوید که کمبود آدرسهای IPv4 امروز برای سازمان‌های درحال رشد یک چالش بزرگ محسوب می‌شود؛ سازمان‌هایی که هنوز برای مهاجرت به IPv6 آماده نیستند. او می‌گوید IPv4 موضوع داغی محسوب می‌شود و تا ۱۰ سال آینده نیز در صدر پروتکل‌های ارتباطی باقی خواهد ماند. افزایش نفوذ اینترنت در سال‌های پیش‌رو و عدم توانایی IPv6 در پوشش کل شبکه‌ی اینترنت، به ادامه‌ی حیات و بهکارگیری IPv4 کمک می‌کند.
پروتکل IPv6 در سال ۱۹۹۹ معرفی شد، اما تنها ۲۵ درصد از اینترنت در ۲۰ سال گذشته ازطریق IPv6 در دسترس قرار گرفته است و سایر شبکه، هنوز از IPv4 استفاده می‌کند. شبکه‌ی اینترنت با استفاده از پروتکل نسل چهارم، توانایی ارائه‌ی آدرسهای ۳۲ بیتی را خواهد داشت که در مجموع، ۴/۳ میلیارد آدرس تولید می‌کند. درمقابل، نسل ششم با استفاده از آدرسهای ۱۲۸ بیتی، توانایی ارائه‌ی تریلیون‌ها آدرس اینترنتی را دارد.
چالش بزرگی به‌نام سرمایه‌گذاری
کمبود پروتکل‌های اینترنتی و عدم توانایی IPv4 برای برطرف کردن نیازهای روبه‌رشد اینترنت، پروتکل IPv6 را به پدیده‌ای مهم و حیاتی تبدیل می‌کند. تقاضای برای پروتکل نسل ششم، با اتصال هرچه بیشتر دستگاه‌های اینترنت اشیاء به شبکه‌ی جهانی، افزایش خواهد یافت.
سلام یاموت، مدیر منطقهی خاورمیانه در Internet Society می‌گوید همه‌ی شبکه‌های موجود در مناطق عرب تقریبا جدید هستند و مشکلی با پیاده‌سازی IPv6 ندارند. البته تا زمانی‌که همه از IPv6 استفاده نکنند، اپراتورها مجبور به پشتیبانی از هر دو پروتکل نسل چهارم و ششم خواهند بود.
مهاجرت به IPv6 هزینه‌های بیشتری را به کسب‌وکارها تحمیل می‌کند
گرینیوس اعتقاد دارد سرمایه‌گذاری برای IPv6 یکی از موانه اصلی توسعه محسوب می‌شود و به‌همین دلیل هنوز نرخ بهکارگیری IPv4 بالا است. چایا نیز می‌گوید شبکه‌ها برای استفاده‌ی بیشتر از IPv4 به‌دنبال راهکارهای جایگزین و دور زدن پروتکل هستند تا از هزینه‌ی به‌روزرسانی به نسل ششم، دور بمانند. البته از نظر او راهکارهایی همچون Carrier-Grade Network Address Translation یا CGNAT که یک IP را با چند کاربر به اشتراک می‌گذارند، هزینه‌های اجرایی را برای اپراتورها افزایش می‌دهند. به‌علاوه آژانس‌های اجرای قانونی نیز برای شناسایی مجرمان مجبور به بهکارگیری فرایندهای چالش برانگیز می‌شوند.
گرینیوس در ادامه می‌گوید که برخی سازمان‌ها کنترل هزاران آدرس IPv4 را در دست دارند، اما اغلب ۲۰ درصد از آدرس‌ها استفاده نمی‌شوند. او اعتقاد دارد سازمان‌ها، آدرس‌ها را برای توسعه‌ی آتی نگه می‌دارند یا به‌دنبال خریداری با قیمت بهتر هستند. آدرسهای IPv4 که به‌عنوان منبعی رایگان در اختیار همه قرار داشت، امروز به دارایی استراتژیکی برای کسب‌وکارها تبدیل شده‌اند.
افزایش قیمت آدرسهای IPv4
آمارهای Ripe NCC ادعا می‌کنند که امارات متحده‌ی عربی، پس از عربستان سعودی دومین کشور خاورمیانه‌ای محسوب می‌شود که به آدرسهای IPv6 مهاجرت می‌کند. گرینیوس در اینباره می‌گوید:
برای پیاده‌سازی نهایی و استفاده‌ی جامع از IPv6 حداقل به دو دهه زمان نیاز داریم. به‌هرحال قیمت آدرسهای IPv4 با سرعت زیادی افزایش می‌یابد. اکنون سرعت افزایش قیمت به ۲۵ تا ۳۰ درصد در هر سال رسیده است. یک سال پیش، قیمت هر آدرس IPv4 حدود ۱۸ دلار بود که امروز با قیمت ۲۵ دلار معامله می‌شود.
افراد برای خرید آدرسهای IPv6 باید عضو یک سازمان ثبت‌نامی شوند که هزینه‌ی سالانه ۱،۵۰۰ دلاری را به‌همراه دارد. درحالیکه آدرسهای IPv4 با فقیمت ماهانه ۲۵ سنت، اجاره داده می‌شوند. درنتیجه بهترین راهکار برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، اجاره کردن آدرس به‌جای خرید خواهد بود. البته گرینیوس می‌گوید بازار آدرس‌ها وضعیت نه‌چندان قانون‌مندی دارد و شرکت‌های اجاره‌دهنده‌ی آدرس متعددی در آن فعالیت می‌کنند. درنتیجه قیمت‌گذاری‌ها و سیاست‌های اجاره آن‌چنان ثابت و منظم نیست.
تقاضا و درخواست برای آدرسهای جدید با سرعت زیادی افزایش می‌یابد و بیشترین درخواست‌ها از آمریکا، اروپا و منطقهی آسیا هستند. چایا می‌گوید که کمبود آدرسهای IPv4 مشکلات زیادی را برای شبکه‌هایی ایجاد می‌کند که تصمیم به رشد یا اضافه کردن کاربران جدید دارند. امروزه بسیاری از شبکه‌ها مشکل کمبود آدرس خود را با خرید آدرسهای اضافه از شبکه‌های دیگر یا بازارهای IPv4 تأمین می‌کنند. راهکار نهایی نیز مواردی همچون CGNAT است.
چایا در پایان مصاحبه می‌گوید:
اگرچه راهکارهای جایگزین در کوتاه‌مدت کارساز هستند، اما هیچ‌یک از آن‌ها مشکل اصلی و اساسی را حل نمی‌کنند. مشکل اصلی، کمبود آدرسهای IPv4 برای اینترنت عظیمی است که امروز از آن استفاده می‌کنیم.