مشکلات تولید داخل و واردات قیمت مودم‌های اینترنت را افزایش داد
ممنوعیت واردات مودم ADSL و VDSL به دلیل داشتن نمونه داخلی به بیش از یک سال می‌رسد. از طرفی با شیوع ویروس کرونا و آغاز آموزش آنلاین دانش‌آموزان و دانشجویان و دورکار شدن تعداد زیادی از کارمندان، تقاضا برای مودم‌های خانگی به‌شدت افزایش یافت. بالارفتن میزان استفاده از اینترنت خانگی منجر به افت شدید سرعت اینترنت و نارضایتی کاربران شد. از همین رو وزیر ارتباطات اقدام به تعویض سرویس ADSL شهروندان با سرویس پرسرعت VDSL کرد و در شهر‌های قم و تهران ثبت‌نام برای تغییر سرویس آغاز شد. باتوجه به تمامی این شرایط، اکنون قیمت مودم در بازار تا سه برابر افزایش پیدا کرده و این بازار از تنها برند ایرانی تولیدکننده مودم ADSL یعنی شرکت «ارگ جدید» خالی است. این درحالی است که قائم‌مقام مدیرعامل این شرکت وعده داده عرضه مودم‌های این شرکت در بازار از امروز (۲۰ اردیبهشت) آغاز شده و تا هفته‌های آینده سقف قیمت مودم ADSL در بازار به ۳۵۰ هزار تومان خواهد رسید.
کمبود کالا و گرانی در بازار
حبیب زمان‌پور، مدیرعامل شرکت هزارسوی شبکه، فروشنده مودم‌های ADSL و VDSL در بازار درمورد افزایش بی‌سابقه قیمت مودم‌های ADSL به پیوست گفت: «همانطور که می‌دانید، واردات بخشی از کالای آی‌تی به‌دلیل داشتن نمونه داخلی ممنوع است، مودم هم یکی از آن کالاهایی است که نمونه داخلی دارد و وارداتی برای این محصول صورت نمی‌گیرد. با توجه به شرایط بحرانی که در دنیا به وجود آمد، اگر محصولی هم قبلا به شکل‌های مختلف وارد کشور می‌شد، دیگر این امکان وجود نداشت و همه این دلایل باعث گرانی بی‌سابقه و البته کمبود این محصول در بازار شد.» او در خصوص میزان کافی نبودن تولیدات داخلی و تشنه ماندن بازار به پیوست گفت: «تولید داخل شاید در شرایط عادی هم نمی‌توانست نیاز کل بازار را پوشش دهد. حال تصور کنید زمانی که واردات متوقف شد و نیاز مردم چندین برابر شده است. این نیاز چندین برابری به هیچ‌وجه با تولید اندک داخل قابل جبران نیست.»
نه اجازه واردات داریم نه اجازه تولید
قانون ممنوعیت واردات کالاهایی که مشابه داخلی دارند باعث شد تا برخی شرکت‌ها به دنبال تولید مودم ایرانی بروند. مجید کریمی، مدیرعامل شرکت پارس ارتباط، یکی از واردکنندگان و تولیدکنندگان مودم‌های ADSL و VDLS در مورد وضعیت واردات این محصول و موجودی بازار به پیوست اعلام کرد: «واردات مودم از سال ۹۷ به دلیل داشتن نمونه داخلی ممنوع شده و واردات ما نیز تا نیمه اول سال ۹۸ بود که مربوط به ثبت سفارش‌های قبلی ما می‌شد. تنها کالاهایی که تا نیمه اول سال ۹۸ وارد کردیم را توانستیم به بازار عرضه کنیم.»
کریمی در ادامه در مورد تلاش این شرکت برای تولید مودم‌های ایرانی و مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد توضیح داد: «با توجه به سیاستی که وزارت صمت برای حمایت از تولید داخل پیش گرفت منبی بر ممنوعیت واردات کالاهایی که مشابه داخلی دارند، ما نیز در سال ۹۶ مجوز تولیدی مودم‌های ADSL را گرفتیم تا با همکاری با برند‌های معتبر جهانی که تا پیش از این نمایندگی آن‌ها را در ایران داشتیم، اقدام به تولید مودم‌های داخلی کنیم. متقاعد کردن وزارت صمت برای ثبت سفارش کالای مودم ADSL به‌صورت SKD (قطعات نیمه کامل) متوجه زمان زیادی شد. ما در دو مرحله کارخانه تولید را تجهیز کردیم اما طرف خارجی ما در هر دو مرحله به واسطه تحریم‌ها فرآیند را متوقف کرد. نهایتا آبان ماه سال گذشته ما توانستیم موافقت وزارت صمت را برای ثبت سفارش کالا به‌صورت SKD بگیریم.» او از عدم همکاری سازمان تنظیم مقررات رادیویی با تولیدکنندگان ایرانی شکایت کرد و گفت: «برای ثبت سفارش قطعات برای تولید یا مونتاژ، نیاز به کسب ۳ مجوز در سامانه جامع تجارت است. یکی از برای تامین ارز، یکی از دفتر برق و الکترونیک برای بررسی عدم وجود کالای مشابه داخلی و دیگری از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی. ما بعد از دریافت مجوز از دو ارگان اول، در تاریخ ۷ بهمن درخواست تایید ثبت سفارش را برای واردات قطعات مودم برای سازمان تنظیم مقررات فرستادیم و متاسفانه از همان تاریخ تا به امروز منتظر این سازمان هستیم تا مجوز ما را صادر کند تا بتوانیم این قطعات را وارد کنیم و پس از مونتاژ به بازار عرضه کنیم.»
به گفته کریمی، این در حالی است که مجموعه پارس ارتباط از سازمان تنظیم مقررات، مجوز خرید، فروش و عرضه تجهیزات رادیویی را دارد.
او ادامه داد: «سوال اینجاست که چرا برای تولید و عرضه یک کالا باید مجوز‌های جداگانه و متعدد از یک سازمان واحد برای یک اقدام واحد گرفته شود؟ چرا سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف و متعدد جلوی پای یک تولیدکننده سنگ‌های بزرگ می‌گذارند و از آن طرف هم به اسم حمایت از همین تولید کننده جلوی واردات کالاها را می‌گیرند؟ چیزی که امروز مشاهده می‌کنیم از قیمت کالا گرفته تا موجودی کالا، همه و همه به همین رفتار‌ها و تصمیمات غلط برمی‌گردد.»
کریمی در مورد نبود مودم VDSL در بازار گفت : «مودم VDSL هم مشابه ADSL وارداتی نداشته و حتی وضع بدتری در بازار دارد. چرا که تا قبل از این درخواست برای این مودم در بازار وجود نداشت و واردکنندگان اقدام به واردات این کالا نکرده‌اند. بنابراین حتی اگر امکان استفاده از این سرویس در مراکز مخابراتی محیا شود؛ کالای VDSL به شدت با کمبود مواجه خواهد بود و متاسفانه مجموعه ارگ هم ظرفیت تامین این حجم از تقاضا را ندارد. قیمت این کالا نباید بیش از ۵۰۰ هزار تومان باشد اما امروز شاهد آن هستیم که این کالا با ۳ برابر قیمت واقعی آن هم به‌صورت قطره‌چکانی در بازار فروخته می‌شود»
در هفته‌های گذشته تمامی محصولات شرکت ارگ جدید در فروشگاه‌های آنلاین ناموجود بوده اما به گفته قائم‌مقام این شرکت عرضه این مودمها از ۲۰ اردیبهشت آغاز شده است.
وضعیت بازار به حال سابق باز می‌گردد
پس از شنیدن صحبت‌های فروشندگان، واردکنندگان و فعالان بازار مودم‌هعای خانگی، به سراغ منشا اصلی ممنوعیت واردات مودم یعنی شرکت ارگ جدید رفتیم که تنها تولیدکننده مودم‌های ایرانی ADSL و VDSL در بازار هستند و مدتی است موجودی تمام محصولاتشان به صفر رسیده است.
محمد معینیان، قائم مقام مدیرعامل شرکت ارگ جدید، تولیدکننده مودم داخلی با برند Utel در مورد شکایت‌هایی که فروشندگان و واردکنندگان مودم خانگی از این شرکت داشتند به پیوست گفت: «دوستان واردکننده همیشه دنبال فرصت هستند تا چهره ما را خراب کنند. آن‌ها می‌خواهند به هر بهانه‌ای که شده یک بار مجوز واردات بگیرند و یک دفعه تا یک میلیون مودم وارد کشور کنند. بعد از این کار دیگر نیاز کل کشور رفع می‌شود و برای تولید ما مشکل به وجود می‌‌آید. اما تا یک سال و نیم پیش که جلوی واردات این کالا گرفته شد، شرکت ارگ جدید، هیچ مشکلی در تامین نیاز بازار نداشت.»
معینیان در مورد کمبود کالا در بازار اعلام کرد: «همانطور که می‌دانید شیوع بیماری کرونا ابتدا از چین آغاز شد و ما در مرحله اول از دی و بهمن با تامین قطعات به مشکل برخوردیم چرا که تمام قطعات مورد نیاز ما از چین تامین می‌شد و چین هم بخاطر کرونا کاملا قرنطینه و بسته شد. ما با موجودی انبار، تا شب عید نیاز بازار را تامین کردیم. تا اینکه کشور ما دچار بحران کرونا و قرنطینه شد و به محض باز شدن کارخانه‌ها و مرز‌های چین، کارخانه‌ها و مرز‌های ما بسته شد.» او ادامه داد: «این موارد همگی دست به دست هم داد تا کمبود به این شکل به وجود بیاید و در واقع امکان تولید از ما گرفته شد. خوشبختانه با باز شدن مرز‌های چین قطعات ما رسیده و با مجوز فعالیت مجدد کارخانه‌های ایرانی از اوایل اردیبهشت، امکان از سرگیری تولید وجود دارد.»
قائم‌مقام مدیرعامل شرکت ارگ جدید از بهبود وضعیت بازار مودم‌های خانگی تا حداکثر ۲۰ روز آینده خبر داد و گفت: «درحال حاضر با انباشت شدید تقاضا رو‌به‌رو شدیم و ما با سه شیفت درحال تولید هستیم. با این ۳ شیفت در طول سال ظرفیت تولید یک میلیون مودم را داریم. من به شما قول میدهم تا ۲۰ روز آینده تمام این کسری‌ها و اختلاف قیمت‌ها از بین می‌رود. توزیع مودم‌های ADSL از این هفته شروع شده و وارد بازار شده و در هفته آینده این بازار به روال عادی بازخواهد گشت. دیجیکالا و دیگر فروشگاه‌ها در هفته بعد حتما کالای ADSL ما را موجود خواهند داشت. من قول میدهم که در همین اردیبهشت ماه مشکلات بازار مودم کم‌تر خواهد شد و در خرداد به کل این مشکل از بین خواهد رفت.»
او در مورد قیمت مودم‌های ADSL اعلام کرد: «قیمت مودم‌های ADSL تولیدی ما در کارخانه تا ۲۰۰ هزارتومن تمام می‌شود و با شروع عرضه کالاهای ما به بازار کاربران نهایی می‌توانند مودم‌های ADSL را با همان قیمت همیشگی تا سقف ۳۵۰ هزار تومان خریداری کنند.»
معینیان در مورد وضعیت موجودی مودم‌های VDSL به پیوست گفت: «از ابتدای اردیبهشت نزدیک به ۲۰ الی ۳۰ هزار عدد از این مودمها را به مخابرات تحویل دادیم و مخابرات هم توزیع کرده است. ما به مخابرات اعلام کردیم برای تولید ماهانه تا ۱۰۰ هزار مودم VDSL ظرفیت داریم و از مخابرات خواستیم تا نیازش را اعلام کند تا به اندازه نیاز مخابرات مودم VDSL تولید کنیم. در هفته آینده جلسه‌ای با معاون وزیر داریم که در مورد نیاز مخابرات و بازار صحبت می‌کنیم.»