راه ابریشم دیجیتالی چین؛ به روزهای پس از کرونا می‌اندیشد
همین چند ماه پیش بود که جاه طلبی‌های تکنولوژیکی چین با تهدید COVID-۱۹ روبرو شد و این ویروس اقتصاد کشور را در بن بست قرار داد؛ اما این بیماری همه گیر اکنون به محرکی برای رشد چین به عنوان یک قدرت تکنولوژیکی و صادرکننده جهانی زیرساخت‌های دیجیتالی مبدل شده است.
این بازگشت از همان خانه شروع می‌شود، جایی که چین در حال حاضر سرعت توسعه داخلی ۵G را دو برابر کرده است. در ژوئن سال گذشته، پکن مجوزهای عملیاتی را برای اپراتورهای مخابراتی دولتی خود صادر کرد و در ماه نوامبر بود که این شرکت‌ها -China Mobile China Unicom و China Telecom - استقرار یک شبکه هدفمند از ۵G (در صورت محدودیت آن) را در شهرهای سراسر کشور آغاز کردند. پس از این واقعه ویروس کرونا پدیدار شد. این امر نه تنها باعث به گل نشستن اقتصاد چین تقریباً برای مدت دو ماه شد، بلکه ضربه ای به استقرار مداوم شبکه های ۵G در این کشور زد.
اما حتی هنگامی که چین در تلاش برای جلوگیری از گسترش COVID-۱۹ بود، حزب کمونیست چین خواستار افزایش سرمایه گذاری در بخش ۵G شد. در ۲۱ فوریه، هنگامی که بیشتر کشور قرنطینه شده بود، پولیتبورو حزب کمونیست اعلام کرد که گسترش ۵G نقش کلیدی برای بهبود اقتصادی دارد. در ۴ مارس، کمیته دائم پولیتبورو، اوج قدرت سیاسی در چین، خواستار سرعت بخشیدن به ایجاد زیرساخت های جدید مانند شبکه های ۵G و مراکز داده، شد.
شی جین پینگ رییس جمهور چین در مواجهه با شاید بزرگترین بحران اقتصادی و سیاسی دولت خود، توانست زمان پیدا کند تا شخصا مسئله ۵G را مورد بررسی قرار دهد. وی در سفر بازرسی به ژجیانگ در اوایل این ماه، گفت: "ما باید از فرصت های ارائه شده توسط دیجیتال سازی صنعتی و صنعتی شدن دیجیتالی استفاده کنیم، ایجاد زیرساخت های جدید مانند شبکه های ۵G و مراکز داده را تسریع کرده و در برنامه ریزی برای صنایع نوظهور استراتژیک آینده گام برداریم: صنایعی مانند اقتصاد دیجیتالی، زندگی و بهداشت، مواد جدید."
بزرگترین شرکت های دولتی چین به این درخواست پاسخ دادند. یانگ جی رییس شرکت China Mobile، تلاش های این شرکت در بخش ۵G را "یک چالش مهم سیاسی" توصیف کرد و گفت غول دولتی قصد دارد تا پایان سال ۳۰۰ هزار ایستگاه ۵G را بسازد.
به همراه China Telecom و China Unicom ، سه سازمان عملیات ویژه (SOE) قصد دارند امسال ۵۵۰ هزار ایستگاه پایه را بسازند که در مقایسه با سال ۲۰۱۹ و پوشش ۵۰ شهری قادرند تا ۳۰۰ شهر را تحت پوشش خود قرار دهند. در اوایل ماه جاری، سه شرکت اعلام کردند قصد دارند یک سرویس پیام رسان ۵G را نیز ایجاد کنند که با سایر پلتفرم های پیام رسان اجتماعی داخلی، از جمله WeChat که از محبوبیت بسیاری بهره می‌برد و توسط Tencent Holdings عرضه شده است، رقابت کند.
اگرچه این سرمایه گذاری‌ها به طور جزئی به عنوان بخشی از برنامه بازیابی اقتصادی چین محسوب می شود، مطابق با نتیجه گیریFitch Ratings، تأثیر عملی چنین سرمایه گذاری های حوزه ۵G بر اقتصاد چین احتمالاً در آینده نزدیک محدود خواهد شد، زیرا تنها حدود ۵ درصد از کل پروژه های زیرساختی برنامه ریزی شده را در سال ۲۰۲۰ شامل می‌شوند. تعداد پروژه های زیربنایی برنامه ریزی شده به گفته آژانس خبری دولتی شین‌هوا چین، سه شرکت بزرگ ارتباط از راه دور و همچنین شرکت China Tower (یک شرکت دولتی متخصص در ساخت برج های ارتباطی ) قصد دارند در سال ۲۰۲۰ تنها ۲۷.۸ میلیارد دلار برای ۵G هزینه کنند که این امر تحریکی برای اقتصاد ۱۴ تریلیون دلاری نخواهد داشت.
رفتن به سمت ۵G تنها یک موضوع اقتصادی نیست. این موضوع در کانون مبارزه ژئوپلیتیک با ایالات متحده برای کنترل فن آوری های جهانی قرار دارد و شاید این نکته نشان دهنده علت گرایش چین به سمت۵G حتی در بحبوحه بحران COVID-۱۹ است.
از آنجا که اقتصاد این کشور به آرامی و به طور ناموزون شروع به خروج از حالت زیست تَعویقی کرده است، فشار برای گسترش ۵G نه تنها در چین ادامه خواهد یافت، بلکه مهمتر از همه به عنوان بخشی از برنامه های زیرساخت جهانی به سرعت در حال توسعه این کشور، از جمله طرح یک کمربند یک جاده (راه ابریشم جدید) و ابتکار عمل جاده ابریشم دیجیتالی می باشد. نقش اصلی این فرایند را "تیم ملی" غول های ارتباطاتی SOE و همچنین شرکت های دولتی مانند هوآوی و Inspur بازی خواهند کرد.
برخی از این عوامل محرک پیشرفت شرکت‌های پیشرو فن آوری چینی از طریق پروژه "یک کمربند، یک جاده" و اقتصادهای بسیار نوظهور می باشند. برای شروع، پروژه های زیرساخت های دیجیتال زمانی امکان پذیر هستند که منابع حتی محدودتر شده باشند. در مقایسه با پروژه های عظیم حمل و نقل و انرژی که در سال های اول پروژه "یک کمربند، یک جاده" نمایش داده شدند، پروژه های فناوری اطلاعات و ارتباطات به طور کلی ارزان تر و آسان تر برای پیاده سازی بود و پرداخت نقدی بدهی راحت تر صورت می پذیرد.
کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) که مقامات چینی آن را پرچمدار راه ابریشم جدید می نامند را در نظر بگیرید. از زمان اعلام CPEC از پنج سال پیش ، بیش از ۶۰ درصد پروژه های آن مربوط به حمل و نقل و انرژی بوده و بسیاری از آنها با تاخیر مسدود شده‌اند. در حالی که خط لوله و خط راه آهن پیشنهادی بین چین و پاکستان هنوز از نوع لوله کشی می‌باشد، شرکت هواوی توانست در کمتر از دو سال کابل فیبر نوری را در مرز خود و خاک پاکستان مستقر کند. ساخت خط لوله ۸۲۰ کیلومتری تنها ۴۴ میلیون دلار کمتر از ساخت چهار کیلومتر راه آهن در پاکستان هزینه برداشت. با توجه به رشد بدهی پاکستان، در مرحله دوم CPEC ، مانند راه ابریشم جدید در آینده، بیشتر بر پروژه های ارزان تر اما پیشرفته تأکید خواهد شد.
ماهیت کمتر مشاهده شده در زیرساخت دیجیتال نیز به راحتی در محیط ژئوپلیتیکی که شرکت های چینی پس از بحران COVID-۱۹ با آن روبرو می شوند، منطبق خواهد شد. پیش از بحران کرونا، رویکرد چین در مورد اجرای پروژه های کلان در کشورهای خارجی که عمدتا به شرکت ها و کارمندان خود وابسته بودند، باعث نارضایتی بین مردم محلی شد. در سال های اخیر، محیط های کارگری چینی در بنگلادش، قزاقستان و کنیا در میان دیگر ایستگاه های مسیر جاده ابریشم جدید مورد حمله قرار گرفته اند. با توجه به منبع شیوع این بیماری، کارگران چینی احتمالاً در خارج از کشور با تبعیض روبرو خواهند شد. پروژه های زیرساخت دیجیتالی، به طور معمول کمتر دیده می شوند و تأثیر منفی کمتری نسبت به پروژه های بزرگ حمل و نقل و انرژی بر جمعیت محلی دارند.
از آنجا که جاده ابریشم جدید چین به یک مسیر توسعه و شتاب برای شرکت‌های فناوری خود تبدیل می‌شود، ایالات متحده نمی‌تواند فقط به اقدامات دفاعی متکی باشد. با وجود کنترل سختگیرانه و حتی اقتصاد جهانی در حال فروپاشی، غول های تکنولوژیکی چین برای تسخیر بازارهای فردا موقعیت خود را تثبیت می‌کنند. در بیشتر کشورهای جهان، به دلیل عدم وجود یک استراتژی تعرضی که گزینه های جایگزین واقعی را ارائه دهد، هشدارهای آمریکا همچنان پوشالی به نظر خواهد رسید. ادعای شرکت مالی بین‌المللی ایالات متحده برای توسعه کابل زیردریایی میان ایالات متحده، سنگاپور و اندونزی نمونه‌ای امیدبخش در ماه گذشته بود.