هوش مصنوعی و رباتها در خدمت مهار کرونا
لزوم وجود رباتها و هوشهای مصنوعی زمانی بهتر درک شد که جهان با شیوع ویروسهای همهگیری مانند کرونا مواجه شد.
ماهیت وجودی رباتها در جهان از زمانی تعریف پیدا کرد که بشر به فقدان امکان برخی اعمال فیزیکی توسط جسم خود پیبرد و هوش مصنوعی هم از زمانی رونق پیدا کرد که حواس بشر نیاز به پردازش دقیقتر اطلاعات داشت.
اما لزوم حضور رباتها و هوش مصنوعی بیشتر در بحرانهایی مانند کرونا معنا پیدا کرد؛ زمانی که ارتباط انسان با انسان به دلیل شدت انتقال ویروس باید به حداقل ممکن میرسید این رباتها بودند که برای ارائه خدمات به کادر درمانی مراکز خدماتی ورود کردند.
همچنین با توجه به فراوانی شمار مبتلایان به ویروس و فقدان نیروی کار لازم در برخی کشورها برای پردازش و تشخیص بیماری نیاز به دقت خستگیناپذیری مانند هوش مصنوعی بود تا به کمک بیماران بیاید.
نخستین و موثرترین کاربرد هوش مصنوعی در مبارزه با بیماری کرونا استفاده از آن برای تشخیص بیماری بود؛ یکی از اصلیترین روشهای تشخیص بیماری کرونا استفاده از عکس ریه افراد مشکوک به کرونا است و بررسی المانهای وجود ویروس که نیاز به تجزیه و تحلیل متخصصان دارد.
این تجزیه و تحلیل وقتی تنها به عهده عامل انسانی باشد امکان خطا در آن هم زیاد میشود اما هوش مصنوعی امکان بررسی با دقت بالاتر و امکان خطای کمتر دارد.
ایران هم از استفاده از هوش مصنوعی بینصیب نبوده و سامانه آنلاینی برای ارائه خدمات هوش مصنوعی در راستای بررسی عکس ریه بیماران و تشخیص کرونا در آنها راهاندازی کرد که علاوه بر ایران به کشورهای دیگر هم ارائه خدمات میکرد.
حمیدرضا ربیعی، استاد تمام هوش مصنوعی در دانشگاه صنعتی شریف درباره ویژگیهای این سامانه هوشمند توضیح داد: برای تشخیص بیماری کرونا راههای مختلفی در جهان مورد بررسی قرار گرفته است و از آنها استفاه میشود. اما مهمترین و کم خطاترین روش برای تشخیص بیماری استفاده از سی تی اسکن قفسه سینه بیمار است. سامانه تشخیص پونومی کووید 19 با یک کار تیمی در دانشگاههای مختلف در عرض یک ماه طراحی شد که ضریب خطای آن نسبت به دو نمونه مشابهی که در چین و استنفورد طراحی شده بسیار پایینتر است. گستره استفاده از این نرمافزار به صورت آنلاین هم برای تمام جهان قابل استفاده است.
وی افزود: ما برای طراحی و ارزیابی این سیستم از سه دسته تصویر استفاده کردهایم، تصویر قفسه سینه افراد سالم، افراد مبتلا به کووید 19 و افرادی که بیمار بودهاند اما کویید 19 نداشتند. ما این تصاویر را پیش پردازش و سپس نرمالایز کردیم. توانایی دیگری که این سامانه دارد اندازهگیری حجم ناحیه عفونی است که میتواند توسط مراکز درمانی مورد استفاده قرار بگیرد. این مراکز درمانی می توانند به صورت آنلاین تصاویر سی تی اسکن را برای ما سیستم ارسال کنند و نتیجه آن را با دقت بسیار بالایی دریافت کنند و یا حتی قابلیت نصب این نرمافزار در مراکز درمانی وجود دارد.
استفاده کشورهای خارجی از خدمات هوش مصنوعی ایران
این استاد دانشگاه در مورد مواد مورد استفاده این سامانه تصریح کرد: گاهی به دلیل حجم مراجعات بیماران مبتلا به کووید 19 دقت رادیولوژیستهای ما پایین می آید و از طرف دیگر تغییرات حجم عفونی با چشم چندان قابل تشخیص نیست این سامانه اطلاعات لازم را در اختیار پزشک قرار می دهد. از طرف دیگر متأسفانه هنوز نقاطی از کشور وجود دارد که دسترسی به رادیولوژیست در آنها مشکل بوده و یا اصلا وجود ندارد که در این شرایط هم سامانه به صورت آنلاین می تواند به بیماران خدمت رسانی کند. کشورهای دیگری شامل نیجریه، غنا، رومانی، کانادا، آلمان و ایتالیا نیز از این خدمات استفاده کرده اند.
اما در این ایام رباتها هم کاربردهای فراوانی پیدا کردند و به کمک کادر درمانی و نهادهای خدماتی آمدند تا به واسطه آنها بتوان ارتباط فرد مبتلا با انسانهای دیگر را به حداقل ممکن رساند.
یکی از اصلیترین کاربردهای رباتها ارائه خدمات بیمارستانی بود؛ برخی از این رباتها با نصب آیپد امکان معاینات اولیه بیماران کرونایی را بدون حضور دکتر فراهم میکردند و برخی دیگر با اشعه فرا بنفش اقدام به ضد عفونی کردن مناطق پر خطر میکردند.
اشعه فرابنفش میتواند برای انسان مضر باشد اما با قدرت زیادی اقدام به ضدعفونی کردن محیط میکند به همین دلیل استفاده از ربات برای این کار بسیار بهتر است.
سرعت عمل رباتهای ضدعفونی کننده با اشعه فرا بنفش بسیار بالا بوده و در عرض تنها چند دقیقه میتواند اقدام به ضد عفونی کردن محیط کند.
آخرین نمونه این رباتها توسط شرکت "بلو اوشن رباتیکز"(Blue Ocean Robotics) ساخته شد که میتواند در عرض دو ساعت حدود 10 اتاق بیمارستان را به طور کامل ضدعفونی کند. این ربات با عنوان "یو.وی.دی"(UVD) که به "ربات باکتریکش" معروف است میتواند با پوشش 360 درجه 99.9 درصد باکتریها را از بین ببرد.