AMD از معماری جدید Zen 4 برای پردازنده‌های لپ‌تاپی رونمایی کرد

کمپانی AMD اخیرا جدول زمانی مربوط به عرضه معماری‌های جدید خود برای CPU و GPU ظی چند سال آینده را منتشر نموده است. این جدول زمانی شامل انتقال به گره‌های فرآیندی پیشرفته‌تر بوده و CPU و GPU مورد استفاده در لپ‌تاپ‌ها، سیستم‌های دسکتاپ و سرور را تحت پوشش قرار می‌دهد.

پردازنده‌های جدید سری رایزن 7000 بر پایه معماری جدید کمپانی موسوم به Zen 4 تولید خواهند شد. این معماری نویدبخش ارتقاء بیش از 15 درصدی عملکرد تک رشته‌ای و افزایش 8 الی 10 درصدی تعداد دستورالعمل‌های قابل پردازش در هر سیکل کلاک (IPC) خواهد بود. همچنین عملکرد پردازشی در ازای هر وات نیز به میزان قابل‌توجهی (25 درصد یا بیش‌تر) ارتقاء یافته و به لطف پشتیبانی از حافظه‌های DDR5، پهنای باند حافظه نیز افزایش پیدا خواهد کرد.

بر اساس برنامه‌ریزی‌ها نخستین قطعات دسکتاپی و سروری تولید شده با فرآیند 5 نانومتری در اواخر سال جاری به بازار عرضه خواهند شد. با این‌حال تراشه‌های لپ‌تاپی بر پایه فرآیند 4 نانومتری کمپانی TSMC تولید خواهند شد. تراشه 4 نانومتری آینده Phoenix Point مجهز به هسته‌های پردازشی با معماری Zen 4 و هسته‌های گرافیکی با معماری RDNA 3 خواهد بود.

انتظار می‌رود که تراشه Phoenix Point در سال آینده روانه بازار شود. در ادامه نیز از تراشه Strix Point رونمایی خواهد شد. این تراشه بر پایه یک فرآیند پیشرفته ناشناخته تولید شده و مجهز به هسته‌های پردازشی با معماری Zen 5 و هسته‌های گرافیکی با معماری +RDNA 3 خواهد بود. Zen 5 به‌عنوان یک ریزمعماری کاملا جدید توصیف می‌شود؛ اما تاکنون جزئیات محدودی در رابطه با آن منتشر شده است. AMD اعلام کرده که این پردازنده‌ها بر پایه هر 2 فرآیند 4 و 3 نانومتری تولید خواهند شد. فرآیند 4 نانومتری TSMC صرفا ورژن بهینه‌سازی شده گره 5 نانومتری به‌شمار می‌رود؛ اما فرآیند 3 نانومتری از ساختار و طراحی کاملا متفاوتی برخوردار است. بر اساس پیش‌بینی‌ها نخستین تراشه‌های مبتنی بر معماری Zen 5 در سال 2024 عرضه خواهند شد. بنابراین به منظور دستیابی به جزئیات دقیق‌تر در این رابطه کماکان بایستی منتظر بمانیم.

در رابطه با پردازنده‌های گرافیکی AMD نیز بایستی خاطرنشان کرد که این تراشه‌ها بر پایه معماری نسل جدید موسوم به RDNA 3 و با استفاده از فرآیند 5 نانومتری تولید خواهند شد. همچنین این تراشه‌ها برای نخستین بار همانند CPU از طراحی چیپلت‌ بهره خواهند برد. قطعات مبتنی بر معماری RDNA 2 با استفاده از فرآیندهای 6 و 7 نانومتری تولید می‌شوند. بنابراین پردازنده‌های گرافیکی جدید از یک گره فرآیندی جدید بهره خواهند برد.

این پردازنده‌ها مجهز به خطوط گرافیکی بهینه‌سازی شده، واحد‌های محاسباتی بهبودیافته و دومین نسل از حافظه‌های Infinity Cache خواهند بود. AMD با وجود تمامی این قابلیت‌ها انتظار دارد که عملکرد معماری RDNA 3 در ازای هر وات نسبت به معماری RDNA 2 حداقل 50 درصد افزایش پیدا کند. در ادامه، برخی محصولات با استفاده از معماری +RDNA 3 تولید خواهند شد؛ اما پیشرفت بزرگ احتمالا طی سال 2024 و در قالب معماری نسل بعدی یعنی Zen 4 تحقق خواهد یافت.

AMD در رابطه با معماری‌های آینده خود جزئیات چندانی ارائه نداده است. در واقع اکنون صرفا می‌دانیم که معماری جدید GPU نویدبخش پیشرفت‌های بیش‌تر در زمینه عملکرد و بهره‌وری و حتی به‌کارگیری یک گره فرآیندی با مقیاس کوچک‌تر خواهد بود.

رویداد Financial Analyst Day کمپانی AMD در روز 9 ژوئن (19 خرداد ماه) برگزار شد و در جریان آن شاهد اعلام جدول زمانی عرضه معماری‌های جدید بودیم. با این‌حال AMD صرفا به کلیات اشاره نموده و هنوز مشخص نیست که معماری‌های جدید Zen و RDNA چگونه در محصولات مصرفی و تجاری آینده کمپانی به‌کار گرفته خواهند شد.

به‌عنوان مثال می‌توان به معماری Zen 4 اشاره کرد. قطعات مجهز به این معماری بر پایه فرآیندهای 4 و 5 نانومتری تولید خواهند شد. برخی تراشه‌های دسکتاپی و سروری مجهز به حافظه‌ 3D V-cache خواهند بود. 3D V-cache لایه‌ای عظیم از حافظه کش با ساختار لایه‌ای روی چیپلت‌های CPU است. بعلاوه برخی تراشه‌ها از معماری Zen 4c بهره خواهند برد. این معماری نسخه تضعیف شده معماری Zen 4 به‌شمار رفته و امکان قرارگیری هسته‌های بیش‌تر درون یک سوکت را فراهم می‌کند. حداکثر تعداد هسته‌ها در معماری Bergamo” (4c)” برابر با 128 عدد و در طراحی استاندارد Genoa” (4)” برابر با 96 عدد خواهد بود.

نوشته AMD از معماری جدید Zen 4 برای پردازنده‌های لپ‌تاپی رونمایی کرد اولین بار در اخبار فناوری و موبایل پدیدار شد.