کشف یک دنباله ی مغناطیسی بزرگ و عجیب در پشت مریخ

ناسا به تازگی یک دنباله ی مغناطیسی نامرئی و پیچیده را در پشت سیاره ی مریخ در حال چرخش به دور خورشید کشف کرده است، که در اثر بادهای خورشیدی ایجاد شده و شاید بتواند بهتر توضیح دهد که چرا محتویات اتمسفر مریخ به فضا فرار می کند.

گویا آی تی – این یافته ی جدید و خاص با توجه به قرائت های فضاپیمای MAVEN در مأموریت اتمسفر مریخ و تکامل آن به دست آمده است، که نشان می دهد چگونه میدان های مغناطیسی محلیِ این سیاره ی سرخ نسبت به میدان مغناطیسی کلی که در اطراف زمین وجود دارد متفاوت رفتار می کند.
طبق اظهارات دانشمندان مرکز پروازهای فضایی Goddard متعلق به ناسا، تعامل بین میدان های مغناطیسی در بادهای خورشیدی و بسته های مغناطیسی باقی مانده روی مریخ احتمال باعث می شوند که ذرات باقی مانده در اتمسفر این سیاره راه فراری به فضا پیدا کنند.

جینا دیبراسیو، یکی از اعضای تیم تحقیقاتی می گوید:” ما متوجه شدیم که دنباله ی مغناطیسی مریخ، در منظومه ی شمسی بی همتا است.”
“این دنباله، مشابه دنباله ی مغناطیسی کشف شده در زهره، سیاره ای که هیچ میدان مغناطیسی مخصوصی ندارد و یا حتی مانند میدان مغناطیسی زمین نیست. سیاره ی زمین توسط میدان مغناطیسی مخصوصی که از داخل ایجاد می شود احاطه شده است، اما میدان مغناطیسی کشف شده حالتی ترکیبی از این دو نوع میدان مغناطیسی است.”
تصور می شود که بادهای خورشیدی که ناشی از گازهای رسانای الکتریکی منتشر شده توسط خورشید هستند، میلیاردها سال پیش بخش عمده ای از اتمسفر مریخ را از اطراف آن پراکنده کرده و از بین برده اند.

اکنون این بادها دنباله ای مغناطیسی را در پشت این سیاره ایجاد کرده اند و با مناطق باقی مانده از میدان مغناطیسی در برخی بخش های مریخ ترکیب شده اند.
بادهای خورشیدی میدان های مغناطیسی خود را حمل می کنند و اگر به منطقه ای در مریخ برخورد کنند که میدانی در جهت خلاف داشته باشد، پدیده ای به نام اتصال مجدد مغناطیسی را ایجاد می کند. در همین نقطه است که چرخش نامرئی میدان مغناطیسی رخ می دهد.
دیبراسیو می گوید:” مدل ما پیش بینی کرده است که اتصال مجدد مغناطیسی موجب می شود این دنباله ی مغناطیسی با زاویه ی ۴۵ درجه از میدان مغناطیسی اولیه ی حمل شده توسط باد خورشیدی تغییر جهت بدهد.”

“هنگامی که ما این پیش بینی ها را با داده های MAVEN در مورد جهت میدان های مغناطیسی مریخ و بادهای خورشیدی مقایسه کردیم، نتایج با یکدیگر هم خوانی داشتند.”
این بازاتصالی میدان مغناطیسی می تواند اتمسفر بسیار نازک مریخ را بیشتر و بیشتر به فضا فراری دهد، چرا که یون های باردار الکتریکی در لایه ی بالایی اتمسفر این سیاره به میدان مغناطیسی ایجاد شده توسط دنباله پاسخ می دهند.”
ناسا معتقد است دنباله ی مغناطیسی کشف شده باعث می شود که این ذرات با استفاده از انرژی ایجاد شده در اثر بازاتصالی مغناطیسی، مسیری برای جریان یافتن به خارج از جو سیاره داشته باشند – مانند یک نوار کشی کشیده شده که با رها کردن ناگهان به نقطه ی اولیه ی خود باز می گردد.
از آن جایی که فضاپیمای MAVEN پیوسته مدار خود در اطراف خورشید را تغییر می دهد، توانسته است نقشه ای از میدان های مغناطیسی مریخ و هم چنین نقشه ای از چگونگی چرخش و نوسان دنباله ی مغناطیسی در اثر بادهای خورشیدی تهیه کند.

در مرحله ی بعد محققان می خواهند قرائت های دریافت شده از دستگاه‌های MAVEN به جز مغناطیس سنج را بررسی کنند تا بتوانند با اطمینان بیشتری تأیید کنند که میدان های مغناطیسی متصل شده در کاهش و نابودی اتمسفر مریخ سهیم هستند، و تعیین کنند که این اثراگذاری تا چه اندازه است.
اگر ما در چند دهه ی آینده تصمیم مستقر شدن روی این سیاره ی سرخ را داشته باشیم، به همه ی این اطلاعات نیاز خواهیم داشت و کمبود اطلاعات یکی از موانع اصلی این پروژه ی عظیم است.

دیبراسیو می گوید: “مریخ یک سیاره ی واقعا پیچیده و در عین حال جالب است.”
مطالب بیان شده در جلسه ی سالانه ی جامعه فضانوردان آمریکا در علوم سیاره ای در ایالت یوتا ارائه شده است.