معاون وزیر ارتباطات میگوید بلاکچین اعتماد به چرخه تولید دانش و فناوری را محقق می‌کند
معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: بی اعتمادی روزافزون در چرخه تولید و گسترش دانش، با فناوری هایی مانند زنجیره قالب ها (بلاکچین) به اعتماد گسترده و سازنده تبدیل خواهد شد. با این فناوری امکان تغییر یا دستکاری در داده های علمی و همچنین امکان عدم رعایت امانت علمی به شدت کاهش خواهد یافت. تامین کنندگان مالی پژوهش های اصیل نیز فرایندهای مطمُنی را برای نظارت بر نحوه هزینه کرد اعتبارات و سیاست گذاری در اختیار خواهند داشت.
امیرحسین دوایی معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در پنجمین همایش مدیران فناوری اطلاعات کشور گفت: یک موضوع مهم در چرخه تولید دانش و فناوری موضوع اعتماد بین نقش آفرینانی است که آزیک سو آزمایشات علمی را انجام و نتایج آنها را تحلیل و در قالب مقالات علمی ارایه می دهند، و از سوی دیگر نقش آفرینانی است که از نتایج این پژوهش ها بهره برداری نموده و بر روی تجاری سازی آنها و یا تکمیل پژوهش ها سرمایه گذاری می کنند. باید دستگاه‌ها و نهادها به یکدیگر اعتماد داشته باشند. برای مثال افرادی که در حوزه تولید مقالات در حال فعالیت هستند باید بتوانند اطلاعات خود را بدون نگرانی از دستکاری بعدی منتشر کرده و به صورت سامان یافته در اختیار دیگران قرار بدهند و دیگران نیز باید با اطمینان از سلامت فرایند علمی طی شده از نتایج آن بهره مند شوند.
دوایی درباره ارتباط میان علم و فناوری اطلاعات گفت: چرخه تولید علم و فناوری بر اساس اعتماد شکل می گیرد و افزایش و کاهش داده ها در خروجی انتشارات علمی مانند مقالات علمی و پایان‌نامه‌ها باعث از بین رفتن اعتماد می‌شود. هم اکنون در دنیا حدود 30 یا 40 دانشگاه اول بر اساس معیارهای نوین علمی و اثربخشی اجتماعی و اقتصادی امتیاز می گیرند و سایرین بیشتر بر اساس تعداد مقالات و یا ارجاعات علمی رتبه‌بندی می‌شوند. این آسیب، باعث شده است تا تولید انبوه مقالات در دستور کار محققان به خصوص در جهان سوم قرار گرفته و نتیجتا گسترش خطر تقلب های علمی و احتمال عدم رعایت اخلاق علمی در سطح جهان به یک معضل تبدیل شده است.
وی افزود: در کشور ایران تولید علم بر اساس مقالات باعث ارتقا و جهش کشور شد اما همین امروز افرادی که موضوع افزایش تعداد مقالات را در اولویت قرار داده بودند به خطر پدیده مقاله گرایی افراطی در برابر پژوهش های اصیل و اثر بخش علمی واقف شده اند.
دوایی با بیان اینکه بستر بلاکچین که مبنایی برای تصدیق جمعی و غیر متمرکز تراکنش های داده آی است و می‌تواند به توسعه فرایندهای تولید علم و دانش اصیل و گسترش و اثر بخشی آن کمک کند، گفت: بستر بلاکچین ساختار زنجیره‌ای و توزیع شده دارد که در معروف‌ترین ارز رمزنگاری شده دنیا یعنی بیت کوین نیز استفاده شده است. البته نوع الگوریتم بلاک چین به کار رفته در بیت کوین برای منظورهایی که تراکنش های داده ای زیادی دارند مناسب نیست زیرا باعث افزایش سرسام آور مصرف انرژی و آسیب های زیست محیطی خواهد شد.
وی ادامه داد: بلاکچین می‌تواند عاملی مناسب در حوزه نشر اطلاعات باشد بدین صورت که اگر کسی اطلاعات را تغییر داده و یا دستکاری کند، فرایند تصدیق جمعی آن را کشف خواهد کرد. در حوزه تامین مالی پژوهش هم با این ابزار می توان از انجام فعالیت های معتبر مطمُن شده واعتبارات مالی مربوط به صورت خودکار و ایمن به حساب سازمان پژوهشی مری واریز شود و دیگر نیازی به فرایندهای تایید مرسوم و مشکلات بانکی انتقال ئول که امروزه با آن سر وکار داریم نباشیم.
امیرحسین دوایی تاکید کرد: وزارت ارتباطات حدود یک سال است که در باره بستر سامانه های بلاکچین در حال مطالعه اولیه است و با برقراری بعضی ارتباطات بین المللی سعی در ایجاد شناخت بهتر از این فناوری نموده است و البته کار اصلی از این به بعد خواهد بود.
دوایی با اشاره به نگاه‌های مثبت و منفی راجع به ارزهای دیجیتالی در ایران گفت: ممکن است نگرانی های مطرح شده درباره پدیده پولشویی ناشی از توسعه ارزهای دیجیتالی موجب آن شود که ما از اهمیت موضوع بلاک چین برای آینده خود در همه حوزه هایی که بر پایه اعتماد بنا شده اند، غافل شویم و این یک آسیب جبران ناپذیر است. در واقع با یک رویکرد علمی در سیستم بانکی کشور حتی بحث ارزهای دیجیتالی می تواند به عنوان ابزاری برای ایجاد شفافیت بی سابقه مالی مورد استفاده قرار گیرد. بدیهی است که فناوری های اعتماد ساز مانند بلاکچین بسیار فراتر از موضوعاتی چون بیت کوین کارکرد دارد و دامنه اثر بخشی مثبت آن همه حوزه های علمی و صنعتی را در بر خواهد گرفت و ما هم باید به صورت دقیق برای آینده برنامه ریزی کنیم.