از یک سالگی راه‌اندازی فناوری نوظهور نسل پنجم ارتباطی یعنی 5G در کشور چند روزی می‌گذرد. فناوری که به‌گفته کارشناسان و مسئولان ارتباطات و فناوری اطلاعات، باید به آن توجه ویژه‌ای شود تا بتوان آن را در کشور رشد و توسعه داد و تا سال 2025 که سال فراگیری این فناوری نوین در جهان است، در کشور ما نیز فراگیر شود. اما راه‌اندازی 5G در کشور ما چگونه پیش می‌رود و با چه چالش‌هایی روبه‌رو است؟ کارشناسان فاوا در این باره به «ایران» می‌گویند که در ادامه می‌خوانید.
توسعه به شرط رفع تحریم
کیوان جام بزرگ معاون توسعه راهبردی فناپ معتقد است هر یک از نسل‌های فناوری ارتباطات علاوه بر تسهیل و تسریع ارتباطات نه تنها قابلیت‌ها، بازارها و ظرفیت‌های جدیدی برای مردم و کسب و کارها ایجاد می‌کنند، بلکه عملاً زیرساخت رشد و توسعه آتی کشور را نیز مهیا می‌کنند. بنابراین فناوری نسل پنجم 5G هم از این قاعده مستثنی نیست و عملاً یکی از پیشران‌های اصلی انقلاب صنعتی چهارم در صنایع محسوب می‌شود.
جام بزرگ با اشاره به مزیت‌های این فناوری گفت: کاربران تلفن‌های همراه، سرعت و کیفیت بسیار بهتری را در ارتباطات مبتنی بر5G تجربه می‌کنند ولی مهم‌تر از آن، کسب و کارها هستند که می‌توانند از مزیت‌های این فناوری بهره‌مند شوند. اینترنت اشیا که از کشاورزی تا انرژی و از صنعت تا خانه‌ها و حمل‌ونقل هوشمند و... را شامل می‌شود، عملاً مبتنی بر این فناوری توسعه می‌یابد. از سوی دیگر به‌دلیل مصرف پایین انرژی و سرعت بالای انتقال اطلاعات، بسیاری از کاربردهایی که پیش از این صرفه اقتصادی نداشت، با 5G مقرون به‌صرفه می‌شود.
به‌گفته جام بزرگ، این فناوری علاوه بر افزایش بهره‌وری به‌عنوان یکی از چالش‌های بزرگ اقتصاد در صنایع مختلف، کسب و کارها و فرصت‌های شغلی جدیدی نیز ایجاد خواهد کرد و صنایع سنتی کشور هم می‌توانند عقب‌ماندگی خود از رقبای بین‌المللی را مبتنی بر این فناوری با شتاب بیشتری جبران کنند.
این کارشناس فاوا معتقد است تحول دیجیتال در بسیاری از صنایع برای رقابت‌پذیری در بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی می‌تواند فرصت‌های رشد و جهش بی‌نظیری ایجاد کند.
وی در ادامه گفت: تجربه چین در پیشی گرفتن از غرب در زمینه استقرار شبکه‌های 5G موجب شده تا امریکا جنگ آشکاری را با این کشور آغاز کند درحالی که این مسأله درمورد نسل‌های قبلی وجود نداشت. این موضوع، نشان از تأثیر شگرف 5G بر سایر صنایع در عرصه رقابت جهانی دارد. به‌گفته جام بزرگ، متأسفانه تحریم‌ها، سرعت ورود این فناوری را به کشور بسیار کند کرده، هرچند اپراتورهای مخابراتی کشور کارهایی برای راه‌اندازی سایت‌های نمونه در شهرهای مختلف آغاز کردهاند ولی پوشش گسترده این فناوری در کشور قطعاً بسیار کندتر و پرهزینه‌تر از پوشش 4G خواهد بود.
این کارشناس فاوا در ارزیابی سایت‌های راه‌اندازی شده 5G در کشور نیز گفت: سایت‌های فعلی بیشتر جنبه نمادین دارند. هنوز بسیاری از تلفن‌های همراه فعال در شبکه، از این فناوری پشتیبانی نمی‌کنند و ازسوی دیگر ارائه سرویس نقطه‌ای (HotSpot) صرفاً یک تجربه محدود را برای کاربران نمایش می‌دهد. به‌هرحال بیشترین کاربرد این فناوری در ارتباطات ثابت و صنعتی تجاری است اما اپراتورهای ثابت به‌دلیل مشکلات عدیده فنی و بحث سرمایه گذاری، امکان ورود به این بخش را ندارند.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا کشور ما هم می‌تواند تا سال 2050 همزمان با دیگر کشورها این فناوری را فراگیر کند، گفت: در صورت تداوم وضعیت تحریم‌ها، رسیدن به این هدف بسیار دور از دسترس است. بویژه برای کشوری با گستره جغرافیایی ایران حجم سرمایه‌گذاری لازم و وابستگی شدید به تجهیزات جدید که عمدتاً وارداتی هستند، اجرایی کردن این مأموریت را دشوارتر میکند. از سوی دیگر تحریک تقاضا بویژه از سمت صنایع، عامل مهمی برای رشد بازار است. قطعاً مشوق‌ها و سیاست‌های حمایتی دولت در شتاب بخشیدن به این فرایند مؤثر خواهد بود.
ایران در لیست کشورهای دارای 5G
امیرحسین پندار کارشناس فناوری اطلاعات هم با بیان اینکه توسعه فناوری 5G مهم‌ترین بحث روز دنیای دیجیتال است، گفت: کاربردهای این فناوری و تحولی که بواسطه آن در علم، صنعت، اقتصاد، سبک زندگی و... به وجود می‌آورد، سبب شده تا کشورهای مختلف با سرعت به فناوری نوین 5G ورود کنند.
پندار با بیان اینکه همگام شدن با نسل جدید تکنولوژی اولین مزیتی است که با ورود 5G برای کشور حاصل شده، افزود: تحولی که بواسطه توسعه 5G در صنایع کاربردی و تجارت دیجیتال به وجود خواهد آمد، می‌تواند بسیاری از تأخیرها را جبران کرده و کشور را به توسعه یافتگی بیشتر نزدیک کند. وی در ادامه گفت: کشور ما جزو معدود کشورهای خاورمیانه و آسیاست که تکنولوژی 5G و سایت‌های تجاری و واقعی آن را با اهداف تحقیقاتی، علمی و صنعتی در مراکز عمومی و دانشگاهی توسعه داده است. این اتفاق باعث می‌شود تا کشور ما در منطقه و آسیا، به کمک دانشمندان و پژوهشگران، علاوه بر حفظ پیشروی در توسعه کاربردهای 5G، به مطالعه و کاربردی کردن نسل ششم تلفن همراه نیز روی آورده و در این راه قدم بگذارد.
این کارشناس فناوری اطلاعات افزود: علاوه بر اینکه کشور ما جزو معدود کشورهایی است که به توسعه کاربردهای 5G مشغول است، درمیان کشورهایی قرار دارد که 5G را با فاصله بسیار کمتری نسبت به نسل‌های قبلی تلفن همراه، یعنی 3G و 4G مورد استفاده قرار داده و این امر حرکت به سوی تحول و شکوفایی اقتصاد دیجیتال در کشور را سرعت خواهد بخشید.
به‌گفته وی تاکنون در مجموع 12 سایت نسل پنج تلفن همراه از سوی اپراتورها در کشور مورد بهره‌برداری قرار گرفته که در شهرهای تهران، مشهد، شیراز، کیش و قم فعال هستند.
پندار افزود: این سایت‌ها در مراکز عمومی و دانشگاهی و تحقیقاتی مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند و علاوه بر امکان دسترسی دانشجویان و محققان به آخرین نسل تلفن همراه، استفاده عمومی در سایت‌های خارجی (OUTDOOR) نیز فراهم است. وی درباره فراگیر شدن این فناوری نوین تا سال 2025 همگام با دیگر کشورهای جهان نیز گفت: استفاده عمومی از نسل پنجم اینترنت به دو عامل فراگیری سایت‌های عمومی و همچنین فراگیری تلفن همراه مجهز به تکنولوژی 5G بستگی دارد اما آنچه در سالهای ابتدایی راه‌اندازی این فناوری در کشور اهمیت دارد، گسترش 5G در صنایع و کاربردهای کلان (مانند هوشمندسازی، جراحی از راه دور، خودروهای خودران و...) است که با تلاش اپراتورها، این اتفاق در سالهای پیش رو با سرعت خوبی انجام خواهد پذیرفت.
به‌گفته این کارشناس، مهم‌ترین چالش و مانع توسعه سایت‌های نسل پنج ارتباطی، مشکلات دسترسی به تجهیزات به علت تحریم است. پندار نقش بخش خصوصی را در راه‌اندازی این فناوری نوین مهم دانست و افزود: برای حرکت به سمت تحول دیجیتال باید بخش خصوصی در آن سرمایه‌گذاری کند، چرا که بدون سرمایه‌گذاری و همکاری بخش خصوصی، پیاده‌سازی کاربردهای صنعتی 5G امکان پذیر نخواهد بود.
چالش‌ها مانع توسعه
مهران اکبری کارشناس حوزه مخابرات نیز اعتقاد دارد راه‌اندازی چند پایلوت 5G در کشور کافی نیست و همین میزانی هم که راه‌اندازی شده، زیر بار نیست و خدمات خاصی ارائه نمی‌دهد. این کارشناس افزود: باید تلفن همراه دارای تکنولوژی 5G در دست کاربران باشد تا آنها بتوانند از خدمات نسل پنجم ارتباطی استفاده کنند در صورتی که به علت تحریم، برندهای تلفن همراه دارای این تکنولوژی وارد کشور نمی‌شود. هم اکنون تنها برخی از مدل‌های شیائومی دارای این تکنولوژی است که این برند هم که به تازگی وارداتش به کشور ممنوع شده است بنابراین تا ابزاری که بتوان از این فناوری استفاده کرد نباشد عملاً راه‌اندازی پایلوت‌ها هم ثمره‌ای در بر نخواهد داشت.
وی به نبود سیم‌کارتی که فناوری 5G را پشتیبانی کند هم اشاره کرد و گفت: تجهیزات فناوری 5G در دست شرکت‌هایی چون هوآوی است ولی به‌دلیل تحریم، تمایلی به انعقاد قرارداد با کشور ما ندارند. بنابراین تا تجهیزات این فناوری نباشد عملاً ادامه و توسعه 5G با مشکل روبه‌رو می‌شود.
اکبری افزود: مشکلات فنی و غیرفنی زیاد است و از این‌رو با اینکه اپراتورها و دولت وعده داده بودند سایت‌های بیشتری را راه‌اندازی کنند اما موفق نشدند، البته باید به این چالش‌ها، مشکلات داخلی مانند بحث اختصاص فرکانس را نیز اضافه کرد.
راهکارهایی برای کاهش تأثیر افزایش هزینه‌های ناشی از بحران در زندگی خانوارهای ایرانی
برنامه‌های کنسل شده یا به تاخیر افتاده خانواده‌ها ناشی از بحران اقتصادی
