طرح جدید مجلس شورای اسلامی با عنوان «حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی» این روزها با واکنش زیاد مردم و کارشناسان مواجه شده است و بیشتر کاربران فضای مجازی معتقدند جزئیات و چگونگی این طرح باید پیش از اجرایی شدن به طور کامل و شفاف بیان شود.
کرونا اهمیت و کارایی فضای مجازی را بیش از پیش ثابت کرد و شکی باقی نگذاشت که فضای مجازی با تمام چالش‌ها و اشکالاتی که دارد، بخش مهمی از زندگی امروزی است و کتمان یا حذف آن بی‌فایده و در برخی مواد امکان‌ناپذیر است.
مگر نه این است که بیشتر مردم صبح را با بررسی تلفن همراه خود آغاز می‌کنند و در پایان روز نیز آخرین شب بخیر را به همین دستگاه کوچک که چکیده‌ای از کل زندگیشان است می‌گویند؟ این حجم از زمان زندگی روزمره مردم را می‌شود مدیریت کرد اما آیا به صورت گزینشی امکان‌پذیر است؟
کسب و کارهای اینترنتی، تحقیقات و پژوهش‌های علمی و جست‌وجو در منابع بین‌المللی و ارتباط با اعضای خانواده و یا دوستانی که خارج از کشور زندگی می‌کنند تنها بخش عمومی اینترنت و ارتباط مردم با شبکه جهانی است. بنابراین تصویب طرح‌های تحولی در ارتباط با مدیریت فضای مجازی از اهمیت و حساسیت بسیار بالایی برخوردار است و لازم است در این خصوص با دقت و شفافیت بالایی برخورد کرد.
«حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی» به تازگی در مجلس شورای اسلامی رای آورده و باعث واکنش گسترده توسط کاربران این فضا شده است. بسیاری از مردم معتقدند اطلاعات کامل و شفاف در خصوص این طرح و چگونگی اجرای آن در دسترسشان نیست و همین موضوع باعث نگرانی و واکنش اقشار مختلف مردم شده است. عده‌ای معتقدند مدیریت فضای مجازی ضروری و محدودیت و گزینشی کردن آن نادرست است و عده‌ای نیز معتقد هستند این طرح در نهایت اجرا نمی‌شود.
این طرح بنا به تقاضای برخی نمایندگان برای بررسی طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی بر اساس اصل ۸۵ قانون اساسی، در تاریخ ۶ مرداد امسال پس از ۲ بار خروج از دستور کار مجلس با ۱۲۱ رای موافق در صحن مجلس شورای اسلامی تصویب شد.
فضای مجازی و رونق کسب و کارها
صاحب یکی از فروشگاه‌های سمنان که از طریق فضای مجازی نیز محصولات خود را به فروش می‌رساند در گفت و گو با ایرنا ابراز داشت: نقش فضای مجازی در کسب و کار ما، به ویژه در دوران کرونا، بسیار پررنگ بود به طوری که تصمیم گرفتیم فروشگاه حضوری را تعطیل کنیم و تنها از طریق فضای مجازی کسب و کار را ادامه دهیم.
محمدرضا روزدار بیان کرد: ۶ ماه از آغاز فعالیت فروشگاه در فضای مجازی می‌گذرد و اگر از ابتدا تاثیرات مثبت این کار را می‌دانستیم، خیلی زودتر فعالیت خود را آغاز می‌کردیم.
وی در خصوص «طرح صیانت از فضای مجازی» افزود: اطلاعات دقیقی از این طرح ندارم و نمی‌دانم جزئیات آن چیست، اما در کل مطمئن نیستم اجرا شود زیرا بسیاری از مردم در این فضا فعالیت دارند.
جزئیات این طرح به صورت شفاف به مردم ارائه شود
کارشناس امنیت سایبری یکی از سازمان‌های دولتی در گفت و گو با ایرنا ابراز داشت: اطلاعات کامل و شفافی از طرح صیانت از فضای مجازی در دسترس قرار ندارد و هنوز به طور کامل مشخص نیست که جزئیات این طرح چیست و چگونه قرار است اجرایی شود؛ بنابراین نمی‌توان موضع‌گیری مشخصی در خصوص آن داشت.
غزاله مصطفایی گفت: بهتر است مجلس شورای اسلامی قبل از اجرا، جزئیات این طرح را برای مردم شفاف‌سازی کند تا مردم با آگاهی کامل در این باره نظر دهند و قطعا اگر اجرای این طرح لازم باشد مردم همراهی می‌کنند.
وی افزود: موضع‌گیری موافق یا مخالف در خصوص این طرح، بسیار بستگی به هدف از اجرای آن دارد. اگر قرار است بین پیام‌رسان‌ها و موتورهای جست‌وجوگر داخلی و خارجی رقابت ایجاد شود و داخلی‌ها با افزایش کیفیت ترویج شوند، خوب است؛ اما اگر قرار است تولیدات داخلی بدون هیچ ارتقایی به اجبار جایگزین خارجی‌ها شوند، مطلوب نیست.
کارشناس امنیت سایبری بیان کرد: رئیس مجلس شورای اسلامی اخیرا در فضای مجازی تاکید کرد که «قرار نیست پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های مجازی خارجی از دسترس خارج شود و کسب و کارهای اینترنتی مردم آسیب نمی‌بیند» اما اینکه توقع داشته باشیم طرحی بدون ارائه شفاف جزئیات اجرا شود و مردم صرفا با شنیدن اینکه قرار نیست دسترسی به اینترنت جهانی قطع شود اعتراض و ناراحتی نداشته باشند، منطقی نیست.
فضای مجازی باید آزاد و مدیریت شده باشد
یکی از فعالان فضای مجازی سمنان نیز در گفت و گو با ایرنا ابراز داشت: از جزئیات این طرح اطلاعات دقیقی در دست نیست، اما در کل مدیریت فضای مجازی کار درست و منطقی است اما محدود کردن آن به هیچ عنوان موثر نیست؛ بنابراین باید فعالیت فضای مجازی در کشور ما، مانند تمام دنیا آزاد و مدیریت شده باشد و نباید گزینشی عمل شود.
امین قنبری گفت: محدودیت فضای مجازی در بلندمدت به جامعه آسیب می‌زند زیرا کسب و کار عده‌ای از مردم به این فضا متکی است و عده‌ای نیز از طریق آن آگاهی کسب می‌کنند.
وی افزود: بر اساس نظرسنجی‌ها، حتی افراد در رده سنی ۵۰ تا ۶۰ سال نیز در فضای مجازی فعال هستند بنابراین محدودکردن آن باعث ایجاد بحران می‌شود و از آگاهی مردم و پیشرفت جامعه در بعد کلان پیشگیری می‌کند.
قنبری ادامه داد: فاصله آرای موافق و مخالف با این طرح در مجلس شورای اسلامی نزدیک به ۴۰ رای بود در حالی که ۸۰ نفر از اعضای مجلس شورای اسلامی در روز رای گیری غایب بودند و حضور آنان می‌توانست بسیار تاثیرگذار باشد.
وی گفت: از نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی انتظار داریم در رای‌گیری‌های مهم مانند این طرح حتما حضور داشته باشند و نظر خود را با قاطعیت اعلام کنند زیرا در نهایت تصمیمی که گرفته می‌شود برآیند رای تمام نمایندگان مجلس است و حضور تک تک آنان اهمیت دارد.
نماینده دامغان: مجلس به دنبال فیلترکردن هیچ نرم‌افزاری نیست
نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی در خصوص طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی گفت: مردم اطمینان داشته باشند که بدون شک مجلس به دنبال فیلتر کردن هیچ برنامه و نرم افزاری نیست و طرح صیانت طبق عنوان خود به دنبال حفظ حرمت کاربران و رعایت اخلاق اجتماعی و سیاسی در فضای مجازی ایران است.
علی‌اکبر علیزاده بیان کرد: با بررسی کارشناسی، تنظیم این طرح و تصویب نهایی جزئیات طرح صیانت توسط شورای نگهبان، قوانین ما به صورت یکپارچه برای کلیه مسوولان و نهادهای مربوط قابل اجرا است.
وی افزود: نرم‌افزارهای خارجی پس از تصویب طرح و تایید شورای نگهبان موظف هستند برای ادامه همکاری در داخل ایران، قوانین ما را بپذیرند که با توجه به وابستگی این شبکه‌ها و سود مالی ناشی از آن، مجبور به پذیرش قوانین ما هستند.
وی ادامه داد: امروز بیش از ۹۵ درصد فضای کسب و کار مجازی در تلگرام و قسمت کوچکی در پیام رسان های دیگر بدون هیچ پشتوانه و حمایت از حقوق کاربران در حال انجام است.
علیزاده افزود: طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی بدون شک از حق عموم مردم ایران در نرم‌افزارهای داخلی و خارجی حمایت می‌کند.
وی ادامه داد: صیانت از حق کودکان و نوجوانان، جلوگیری از خرید و فروش‌های غیرمجاز و جلوگیری از بداخلاقی‌ها، از جمله اهداف اجرای این طرح است.
علیزاده اظهار داشت: امروز بسیاری از کشورهای دنیا از جمله آمریکا، آلمان، فرانسه، انگلیس، هند و افغانستان قوانین فضای مجازی را برای خود وضع کردند اما با توجه به عدم وجود قانون در ایران، فضای مجازی رها شده است و نیازمند ساماندهی است.
طرح صیانت از حقوق کاربران در کمیسیون مشترک بررسی می‌شود
نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: نمایندگان در کمیسیونی مشترک با حضور تمامی متخصصان حوزه‌های مختلف و با اختیار مجلس طرح و جزئیات آن را تصویب و به شورای نگهبان ارسال می‌کنند و پس از تایید شورای نگهبان، طرح به صورت موقت سه یا پنج ساله اجرا و بررسی می‌شود.
وی با بیان اینکه این طرح حدود هفت ماه اخیر در مجلس شورای اسلامی مطرح شده است ادامه داد: کمیسیون تخصصی فرهنگی و ارتباطات مجلس شورای اسلامی به منظور اجرای این طرح تاکنون سه‌هزار نفر ساعت جلسه برگزار کرده است.
نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی گفت: با توجه به اینکه ایران، پنجمین کشور دنیا در بحث الکترونیک است، انتظار می‌رود متخصصان کشور تقویت پیام‌رسان های داخلی را در دستور کار قرار دهند.
بدون شک راز پیشرفت و توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی یک کشور در گرو تعاملات جهانی و حرکت هم‌راستا با فناوری‌های روز جهان است. اگر بنا باشد همواره تمامی تحرکات را دستوری و گزینشی بخواهیم، در نهایت پیشرفت و توسعه و آگاهی برای کشور و مردم محقق نمی‌شود. شاید گاهی اوقات بهتر باشد به مردم و آنچه خود از حقوق خود انتظار دارند اعتماد کنیم و بگذاریم همه چیز مطابق با آنچه خود صلاح می‌دانند پیش رود.
نامه رئیس کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس به وزیر اقتصاد
