اتریوم 2.0 یکی از بزرگ‌ترین به‌روزرسانی‌های مربوط به این رمز ارز است. این ارتقا حدود 5 سال به طول انجامیده و کارایی، توان عملیاتی تراکنش‌ها و همچنین امنیت این شبکه را افزایش می‌دهد. در ادامه این مطلب قصد داریم که اطلاعات بیشتری را در این باره، در اختیارتان قرار دهیم.
شاید از اتریوم 2.0 بیشتر به‌عنوان یک ارتقا یاد شود، اما می‌توان گفت که بیشتر به ایجاد تغییری اساسی در این شبکه، شباهت دارد. این دیدگاه بیشتر از این موضوع نشأت می‌گیرد که توسعه اتریوم 2.0 در ابتدا بر روی یک شبکه بلاک‌چین کاملا جداگانه صورت می‌پذیرد. انتظار می‌رود که با نزدیک شدن به پایان چرخه توسعه، بلاک‌چین اصلی با این شبکه جدید ترکیب شود.
اتریوم چه کاربردی دارد؟
به آن‌هایی که دانش چندانی در این رابطه ندارند، باید بگوییم که اتریوم یک ارز دیجیتال مبتنی بر یک بلاک‌چین غیرمتمرکز بوده که عملکردی شبیه به بیت‌کوین دارد. به هر حال شباهت‌های این دو، در همین‌جا به پایان می‌رسند. در ابتدا قرار نبود که اتریوم نقشی همانند یک پول دیجیتال داشته باشد. در عوض اتریوم در دو مفهوم پیشگام شد: اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند. هر دوی این موارد تا زمان عرضه این رمزارز، وجود نداشتند.
اولین کاربرد بزرگ اتریوم مربوط به اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز بود و به همین واسطه نیز دید ما نسبت به سرویس‌های اینترنت محور، تغییر کرد. بدین ترتیب کاربران به‌جای اینکه زندگی شخصی و اطلاعات خود را در اختیار شرکت‌های بزرگ قرار دهند، خود می‌توانند کنترل گسترده‌ای بر این موارد اعمال کنند. به عبارتی دیگر، همان‌طور که بیت‌کوین به دنبال کم رنگ کردن نقش بانک‌های مرکزی است، اتریوم نیز سعی دارد تا دموکراسی را در دنیای اپلیکیشن‌ها، حکم‌فرما سازد.
به‌عنوان مثال، پلتفرم اتریوم به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکزی مشابه توییتر بسازند. البته با این تفاوت که دیگر نیازی نیست که نگران سانسور و یا دخالت بالادستی‌ها باشیم.
این قضیه بدین دلیل است که داده‌های اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز به‌صورت مستقیم و دائمی، بر روی بلاک‌چین اتریوم باقی خواهند ماند. این بلاک‌چین نیز توسط هزاران کاربر و دستگاه جداگانه در سرتاسر جهان، میزبانی و بازپخش می‌شود. در این بین واسطه و یا سرورهای مخصوص هر کشور وجود نداشته و بنابراین سرکوب و اقدام علیه یک کاربر مشخص، غیرممکن خواهد بود.
یکی دیگر از ویژگی‌های قابل توجه اتریوم، قراردادهای هوشمند هستند. این قراردادها در اصل توافق‌های دیجیتال هستند که این قابلیت را دارند تا در هنگام احراز شرایط خاصی، به‌صورت خودکار اجرا شوند. چنین قراردادهایی برای صنایعی همچون مدیریت زنجیره تأمین که در آن پرداخت‌ها باید سریعا انجام شوند، بسیار باارزش هستند.
این روزها، قراردادهای هوشمند وارد اکوسیستم کلکسیون‌ها نیز شده‌اند. NFTها یا همان توکن‌های غیر قابل معاوضه، به کاربران این امکان را می‌دهند که دارایی‌های فیزیکی و یا دیجیتالی را در ازای ثبت مالکیت قابل ردگیری در بلاک‌چین اتریوم، به حراج بگذارند.
مورد کاربرد اصلی توکن اتریوم (ETH) نیز پرداخت به ازای تراکنش‌های این شبکه است. از آنجایی که این شبکه غیرمتمرکز بوده، پس تراکنش‌های بلاک‌چین آن نیز باید توسط جمعیتی انبوه، تأیید شوند. به ازای تأیید تراکنش‌ها و همچنین به دلیل تشویق چنین مواردی، توکن اتریوم پرداخت می‌شود.
مقیاس‌پذیری اتریوم
شبکه اتریوم از طریق الگوریتم اثبات کار (PoW)، تراکنش‌های جدید را تأیید کرده و سپس آن‌ها را به بلاک‌چین اضافه می‌کند. هنگامی‌که این شبکه در سال 2014 راهاندازی شد، جایگزینی حقیقی برای الگوریتم اثبات کار وجود نداشت، حداقل گزینه‌ای که در مقیاسی کافی، مورد استفاده قرار گرفته باشد.
لازم به ذکر است که بگوییم الگوریتم PoW ایمن است، اما سرعت چندانی ندارد. به همین دلیل اتریوم می‌تواند در هر ثانیه تنها 10 الی 20 تراکنش را پردازش کند. تا چند سال پس از عرضه اتریوم، الگوریتم PoW همچنان می‌توانست که نیازهای آن را برطرف سازد. گاهی اوقات تراکنش‌ها به دلیل ماهیت اجماع‌گونه این الگوریتم، کند پردازش می‌شدند، اما این موضوع زیاد پیش نمی‌آمد.
به هر حال، همه این قضایا در سال 2017 تغییر کردند. در همین سال بود که بازار ارزهای دیجیتال برای اولین بار توانست که توجه بالای کاربران و سرمایه‌گذاران جریان اصلی را به دست آورد. ارزش اتریوم سر به فلک کشید و کاربران آن شاهد رشدی بالا در طی چند ماه بودند. حال دیگر 20 تراکنش به ازای هر ثانیه، نمی‌توانست که جوابگوی نیاز کاربران زیاد این شبکه باشد.
در نتیجه این موضوع، اتریوم وارد دوره‌های کاهش سرعت شد و وخامت این موضوع با مشهور شدن پلتفرم‌های اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز همانند CryptoKitties نیز بیشتر شد. این قضیه باعث افزایش هزینه‌ها شد و همین موضوع نیز اتخاذ و استفاده از این شبکه را تاحدودی راکد کرد. در این زمان، کاملا واضح شد که توسعه‌دهندگان اتریوم باید به فکر فناوری باشند که بتواند هزاران تراکنش را در عرض چند ثانیه، پردازش کند.
مقیاس‌پذیری اتریوم 2.0
حال اتریوم 2.0 آمده و وعده رفع مشکلات هزینه‌های بالا، پردازش‌های کمتر تراکنش‌ها و همچنین افزایش سرعت این شبکه (با کنار گذاشتن الگوریتم توافقی PoW) را می‌دهد. در عوض الگوریتم PoW، توسعه‌دهندگان اتریوم، الگوریتم اثبات سهام (PoS) را به کار گرفتند که به طرز وسیعی، فرایند تأیید تراکنش‌ها را ساده‌تر می‌کند.
به جای اینکه جهت ایجاد بلاک‌های جدید، بر ماینرهای تکیه شود، PoS این امکان را به دارندگان اتریوم می‌دهد که بلاک‌های جدید را در ازای کسب پاداش، تأیید کنند. در این سیستم، کاربران باید حداقل 32 اتریوم را در یک قراردادن سپرده واریز کرده، تا بتوانند حق تأیید تراکنش‌های جدید را به دست آورند. هر چند وقت یک‌بار، این کاربران خواهند توانست که نسبت به تأیید تراکنش‌ها، اقدام کنند.
هنگامی‌که یکی از کاربران اعتبارسنج، نسبت به اعتبار یک تراکنش رأی دهد، آنگاه از سایر اعضای آن شبکه نیز خواسته می‌شود که درستی آن رأی را تصدیق کنند. اگر رأی موردنظر دارای اعتبار باشد (همان‌طور که همیشه باید این‌گونه باشد)، آنگاه شخص رأی‌دهنده نیز به دلیل صداقت خود، پاداش می‌گیرد. حال اگر خلاف این موضوع ثابت شود، آنگاه بخشی از سپرده اتریوم آن شخص، به‌عنوان جریمه از حساب وی کسر خواهد شد. از آنجایی که حل معماهای پیچیده رمزنگاری در PoS مطرح نیست، پس مصرف انرژی بهینه‌تر بوده و همچنین سرعت تراکنش‌ها نیز افزایش می‌یابد.
جدا از کوچ به PoS، اتریوم 2.0 یک ویژگی تکنیکی دیگر را نیز معرفی می‌کند: خرد کردن (Sharding). این قابلیت به بلاک‌چین اتریوم این امکان را می‌دهد که به چندین زنجیره کوچک‌تر (Shard) که به‌صورت موازی می‌توانند فعالیت کنند، تقسیم شود. جهت اطمینان از سازگاری و هماهنگی بین شاردها، اتریوم از یک زنجیره راهنمای گسترده استفاده می‌کند. بدین ترتیب کاربرانی که در دو شارد جداگانه فعالیت کنند، هنوز می‌توانند با یکدیگر معامله داشته باشند.
تاریخ عرضه ETH 2.0
همان‌طور که پیش‌تر نیز بدان اشاره کردیم، اتریوم 2.0 سال‌ها است که در دست توسعه قرار دارد. خبر خوب نیز این است که این ارتقا هم‌اکنون در دست انتشار قرار دارد. همچنین عرضه اتریوم 2.0 نیز به 3 فاز جداگانه زیر تقسیم شده است
فاز 0: پیاده‌سازی زنجیره راهنما در کنار گسترش اولیه مکانسیم PoS. تأییدکنندگان علاقه‌مند می‌توانند جهت شروع سپرده‌گذاری در این شبکه، حداقل 32 اتریوم را سپرده‌گذاری کنند. فاز 0 به‌عنوان یک بلاک‌چین جداگانه فعالیت می‌کند و همزمان با اتریوم 1.0 که عملکردی همانند گذشته دارد، به فعالیت خود ادامه خواهد داد.
فاز 1: انتظار می‌رود که اولین دسته از زنجیره شارد را یکپارچه‌سازی کند. این فاز، بلاک‌چین اتریوم را به 64 شارد تقسیم می‌کند. بدین ترتیب، پردازش تراکنش‌ها در قیاس با اتریوم 1.0، 64 برابر بهتر خواهد شد.
فاز 2: انتظار می‌رود که بتواند امکان استفاده از عملکرد قراردادهای هوشمند در داخل شاردها را امکان‌پذیر کرده و همچنین به‌صورت کامل، اتریوم 1.0 را ادغام کند. با این اوصاف، راه برای رها کردن ایمن شبکه اصلی اتریوم PoW محور اولیه، هموار خواهد شد.
فاز 0 اترویم 2.0 در حال حاضر در 11 آذر 1399 (یک دسامبر 2020)، راهاندازی شده است. بنابراین فرایند ارتقا به‌صورت رسمی آغاز شده است. تا آوریل 2021، بیش از 124000 تأییدکننده، مقدار 32 اتریوم و یا بیشتر را به قراردادهای سپرده‌گذاری واریز کرده و مشغول فعالیت بر روی این شبکه راهنما هستند.
فرایند ترکیب شبکه اصلی اتریوم با اتریوم 2.0، در حال انجام است. انتظار می‌رود که فاز اول این پروژه در سال 2021 آغاز شود. با توجه به پیچیدگی این فرایند، بنیاد اتریوم از ارائه یک زمان‌بندی دقیق، خودداری کرده است. با این اوصاف، توسعه‌دهندگان امیدوار هستند که تا پایان سال 2022 میلادی، فرایند ارتقا را به‌صورت کامل به اتمام برسانند.
با راهاندازی نهایی شاردها و همچنین PoS، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند در نهایت برای همگان در دسترس و از لحاظ اقتصادی، مقرون‌به‌صرفه خواهند بود. لازم نیست که بگوییم چشم‌های زیادی به موفقیت اتریوم 2.0 دوخته شده‌اند.
نوشته هر آنچه که بایستی در رابطه با اتریوم 2.0 یا همان Serenity بدانید اولین بار در اخبار فناوری و موبایل پدیدار شد.
