بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد، اطلاعات اشتباه کامپیوتر روی بُرد شیاپارلی موجب سقوط این کاوشگر شده است. نتایج تحقیقات جدید نشان می‌دهد، چرخش بیش از حد ماژول فرود موجب سقوط کاوشگر آژانس فضایی اروپا (ESA) در مریخ شده است. دانشمندان می‌گویند، سه دقیقه پس از ورود کاوشگر به جو مریخ “چرخش زیاد و غیرمنتظره” موجب “اشباع” ماژول فرود کاوشگر شده است.

این سیستم اطمینان حاصل می‌کرد که کاوشگر شیاپارلی در هنگام ورود به جو مریخ و باوجود سرعت مافوق صوت؛ در مسیر صحیح و ارتفاع درست قرار بگیرد. با نزدیک شدن کاوشگر به سطح، چتر نجات باز می‌شد. کامپیوتر، محافظ حرارتی و سپر گرمایی کاوشگر را غیرفعال می‌کرد و سه پیشرانه هیدرازینی، سرعت فرود را کاهش می‌دادند. در ارتفاع ۲ متری، موتورها خاموش می‌شدند و سرانجام کاوشگر با فرودی نرم به سطح سیاره سرخ می‌رسد. اما ورودی‌های غیرمنتظره در واحد اندازه‌گیری حرکتی –بیش از حد برنامه‌ریزی شده – اثر باعث خطای نرم‌افزار تخمین ارتفاع، سیستم ردیابی و کنترل کاوشگر شده است. درنهایت سیستم کامپیوتری شیاپارلی تصورکرده کاوشگر روی سطح مریخ رسیده، اما در واقع کاوشگر هنوز دو مایل با سطح سیاره سرخ فاصله داشته است.

کاوشگر شیاپارلی روز ۱۹ اکتبر (۲۸ مهر) سال گذشته در حالی که فاصله‌ای بیش از ۳۰۰ کیلومتر با سطح مریخ داشت، سقوط کرد. آخرین تماس ماموریت اگزو مارس با شیاپارلی زمانی بود که ظاهرا این کاوشگر در ارتفاع ۴۹۶ کیلومتری سیاره سرخ قرار داشت و تنها ۶ دقیقه با فرود بر روی سیاره فاصله داشته است.

این کاوشگر ۵۵۷ کیلوگرمی، پس از ورود به جو سیاره سرخ، با شدت بر روی سطح سیاره فرود آمد. دانشمندان تخمین می‌زنند، کاوشگر شیاپارلی از ارتفاع ۲ تا ۴ کیلومتری سطح مریخ، سقوط کرده باشد و در هنگام سقوط با سرعتی بیش از ۳۰۰ کیلومتر در ساعت به سطح سیاره رسیده باشد، چیزی که موجب ایجاد دهانه‌ای موسوم به “دهانه شیاپارلی” به قطر ۸ پا (۲.۴ متر) و عمق ۲۰ اینچ (۵۰ سانتی‌متر) شده است.

شیاپارلی در نزدیکی محل فرود موردنظر خود، در فلاته نیمروز سقوط کرد. فلاته نیمروز دشتی است که در فاصله ۲ درجه‌ای جنوب خط استوای مریخ واقع شده است. این منطقه از نواحی محسوب نمی‌شود که در صدر سایت‌های مورد توجه دانشمندان برای یافتن احتمال حیات فرازمینی قرار داشته باشد. مریخ‌نورد آپورچونیتی ناسا، تقریبا به مدت ۱۳ سال مشغول کاوش منطقه فلاته نیمروز بوده است، اما در حال حاضر از دهانه شیاپارلی فاصله بسیار زیادی دارد. پس از این سانحه، ماهواره‌هایی که در مدار مریخ در حال گردش بودند، از جمله مدارگرد ردیابی گاز، فضاپیمای مادر ماموریت اگزومارس، داده‌هایی از این سانحه در اختیار دانشمندان آژانس فضایی اروپا قرار دادند.

اما به نظر می‌رسد، مقامات آژانس فضایی اروپا نگرانی زیادی در خصوص شکست کاوشگر شیاپارلی نداشته باشند، آن‌ها مصرانه در حال پیگیری برنامه ماموریت اگزومارس هستند و امیدوارند در سال ۲۰۲۰ کاوشگر دیگری را به مریخ بفرستند.

دیوید پارکر، مدیر بخش سفرهای فضایی و اکتشافات رباتیک آژانس فضایی اروپا، گفت: “واضح است که باید توجه بیشتری در زمینه‌های آماده‌سازی، تائید و شناسایی ورود، فرود و سیستم فرود انجام می‌شد.”

پارکر می‌گوید، درس‌هایی که از این سقوط گرفته‌ایم، می‌تواند به آماده‌سازی مأموریت اگزومارس ۲۰۲۰ کمک کند: “فرود روی مریخ، چالشی بی‌گذشت است، اما برای رسیدن به اهداف نهایی خود، باید چنین چالشی را پشت سر بگذاریم.”

درواقع بسیاری از مراحل فرود شش‌دقیقه‌ای کاوشگر به صورت غیرمنتظره‌ای انجام شدند. ژان ویرنر، رئیس آژانس فضایی اروپا گفت: “موضوع جالب‌توجه اینکه اگر اشباعی رخ نمی‌داد و مراحل نهایی فرود موفقیت‌آمیز بودند، ما احتمالا متوجه دیگر نقاط ضعفی که موجب این سانحه شدند، نمی‌شدیم. ما درنتیجه این تحقیقات،  بخش‌هایی را کشف کردیم که نیاز به توجه خاصی دارند و به سود ماموریت ۲۰۲۰ هستند.”

شیاپارلی بخشی از برنامه اگزومارس بود که با سرمایه‌گذاری مشترک آژانس فضایی اروپا و روسکاسموس (سازمان فضایی فدرال روسیه) انجام گرفته بود. فضاپیمای مادر این ماموریت، مدارگرد ردیاب گاز است که وظیفه تجزیه‌وتحلیل متان و گازی‌های دیگر جو مریخ را بر عهده دارد.

هدف ماموریت اگزومارس، بررسی احتمالی حیات در سیاره سرخ بود. قرار بود، کاوشگر شیاپارلی عکس‌هایی از مریخ بگیرد و همچنین سنجش‌های علمی را در سطح سیاره انجام دهد، اما هدف اصلی این کاوشگر، تست تکنولوژی برای مریخ‌نورد آینده اروپا بود. آخرین تلاش آژانس فضایی اروپا برای فرود در مریخ، با مریخ‌نورد بیگل ۲ در سال ۲۰۰۳ بود که بازهم با شکست مواجه شد.

.

منبع: theguardian

مطلب سرانجام علت سقوط کاوشگر شیاپارلی مشخص شد برای اولین بار در وب سایت تکرا - اخبار روز تکنولوژی نوشته شده است.

در فضا ستاره‌های و کهکشان های بیشماری وجود دارد که صحنه هایی بسیار زیبا خلق می‌کنند. ستاره‌شناسان با استفاده از تلسکوپ هابل تعدادی از این صحنه ها را به تصویر کشیده اند. با ما همراه باشید.

آلدرین از دولت ایالات‌متحده می‌خواهد، مأموریت مریخ در صدر برنامه‌های خود قرار دهد. این فضانورد بازنشسته ناسا می‌گوید، کاوشگر سیاره زهره و طرح فضاپیمای سیکلر هم می‌تواند در اولین دوره ریاست جمهوری ترامپ روی یک سیارک آزمایش شود. آلدرین در کنفرانس H2M، گفت، ناسا باید در اولین دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ به نقطه عطف مهمی در برنامه سفر به مریخ دست پیدا کند.

دونالد ترامپ در خلال سخنرانی مراسم تحلیف خود از “آمادگی برای اکتشاف اسرار فضا” صحبت کرد و همچنین ماه گذشته در هنگام تصویب بودجه ناسا به صریح‌ترین و کامل‌ترین شکل حمایت خود را از اکتشاف مریخ و هدف‌گذاری برای مأموریت سرنشین داری تا سال ۲۰۳۳ به مریخ اعلام کرد.

آلدرین که به‌تازگی با معاون رئیس‌جمهور، مایک پنس در کاخ سفید دیدار کرده، در کنفرانس H2M (مخفف، انسان به سوی مریخ) در واشنگتن اعلام کرد: “فکر می‌کنم همه ما می‌توانیم اطمینان داشته باشیم که امروز از هر زمان دیگری به مریخ نزدیک‌تریم.”

دومین انسانی که روی ماه پای گذاشته، سال‌هاست، طرح ساخت فضاپیمای سیکلر را برای سفر به مریخ مطرح کرده است. این فضاپیما که می‌تواند تا سال ۲۰۳۹ و یا زودتر ساخته شود، قادر خواهد بود، هر دو سال فضانوردان را در سفر سه‌ماهه‌ای به مریخ ببرد. این رفت و آمد، به کمک جاذبه مداری و سوخت‌گیری در مدار زمین امکان‌پذیر خواهد بود که به گفته آلدرین، می‌تواند نسبت به پرتاب موشک از زمین، بازدهی بیشتری داشته باشد.

واضح است که آلدرین به‌خوبی از الزامات مقامات سیاسی آگاه است، او پیشنهاد می‌دهد که یکی از فضاپیماهای سیکلر “قبل از پایان دوره اول ریاست جمهوری” آزمایش شود.

آلدرین در سخنرانی خود در دانشگاه جورج واشنگتن گفت: “فکر می‌کنم می‌توانیم یک نسخه آزمایشی (فضاپیمای سیکلر) را به یک سیارک ارسال کنیم. این فضاپیماها تا قبل از انتخابات سال ۲۰۲۰ بازنمی‌گردند، اما (این برنامه‌های آزمایشی) حداقل در نوع خود یک دستاورد محسوب می‌شوند.”

آلدرین ۸۴ ساله در ادامه می‌گوید: “کاوشگر سیاره زهره هم می‌تواند تا سال ۲۰۲۴ به این سیاره فرستاده شود.”

ماه مارس بود که خبرهایی از مذاکرات آمریکا و روسیه برای همکاری در مأموریت ونوس منتشر شد. بحث امکان همکاری ناسا در مأموریت سیاره زهره، نزدیک به دو سال است که در جریان است. ماه نوامبر سال گذشته، مذاکرات دو طرف پس از توقف تحریم‌ها علیه روسیه، از سر گرفته شد و اکنون هم به نظر می‌رسد، دو طرف هنوز به توافق کامل نرسیده‌اند.

روسکاسموس (آژانس فضایی روسیه) درصد طرح‌ریزی یک مأموریت همه‌جانبه برای اکتشاف زهره است. مأموریت ونوس این آژانس فضایی شامل یک مدارگرد، کاوشگر و چندین ماهواره و انعکاس سنج‌های جوی خواهد بود. به همین دلیل، همکاری و به اشتراک‌گذاری توانایی‌های دو طرف، می‌تواند به ارتقای سطح مهندسی و خروجی علمی این مأموریت بیانجامد.

سیاره زهره، مدت‌هاست از دسترس سازمان‌های فضایی خارج است، آخرین فرود یک کاوشگر بر روی این سیاره به سال ۱۹۸۵ بازمی‌گردد که کپسول فضایی ویگا-۲ اتحاد جماهیر شوروی به این سیاره رسیده بود.

در صورت به توافق رسیدن دو طرف، روسیه وظیفه ساخت مدارگرد و کاوشگر سطحی را بر عهده داشته باشد و ناسا هم وظیفه مونتاژ یک موشک و پلتفرم قابل مانور جوی ونوس (VAMP) را انجام دهد. مأموریت ونوس برای سال ۲۰۲۶-۲۰۲۷ برنامه ‌ریزی ‌شده است.

سرانجام سیکلر می‌تواند انسان را به مریخ ببرد تا یک سکونتگاه دائمی در سیاره سرخ بسازند. آلدرین گفت: “ما به اشغال مریخ با فضانوردان بین‌المللی ادامه خواهیم داد و این نیاز به تعهد رئیس‌جمهور دارد. باور دارم که این ملت قادر خواهد بود، طی دو دهه فضانوردان بین‌المللی را به مریخ برساند، البته نه برای بازدید از سیاره سرخ و بازگشت، بلکه برای اشغال آن.”

گرچه همکاری‌های بین‌المللی به نوعی جاه‌طلبی‌های بزرگ ترامپ برای تبدیل آمریکا به اولین کشوری که به مریخ دست می‌یابد را خدشه‌دار می‌کند، اما آلدرین و کارشناسان دیگر همه در مورد همکاری‌های بین‌المللی توافق دارند.

آلدرین در ادامه می‌گوید، اتحادی به رهبری آمریکا متشکل آژانس فضایی اروپا، روسیه، هند، ژاپن و چین و همچنین کشورهای نوظهوری در زمینه فضایی همچون امارات متحده عربی، کره جنوبی و عربستان سعودی، می‌تواند به چنین هدفی دست یابد. آلدرین گفت: “ما می‌توانیم از عهده هزینه‌های سفر به مریخ بربیاییم، اما ضوابط مالی هم در میان است. ما با توجه به منابع محدود خود، تنها روی مواردی تمرکز کنیم که برای رسیدن به مریخ لازم هستند. به عقیده من، ما اکنون هزینه‌ای بیش از ۶ میلیارد دلار را در برنامه‌هایی صرف می‌کنیم که برای سفر به مریخ اصلا لازم نیستند. ما نیاز به استفاده مجدد از همه سیستم‌های فضایی داریم.”

ایلان و ماسک و شرکت فضایی‌اش اسپیس ایکس مدت‌هاست در این زمینه پیش تاز هستند. اسپیس ایکس که توانست اواخر ماه مارس، یک موشک فالکون ۹ بازیابی شده را در سکوی فرود شناور در اقیانوس اطلس فرود آورد، در زمینه قابلیت‌های استفاده مجدد از سیستم‌های فضایی امیدواری‌های زیادی را به وجود آورده است.

مدیرعامل اسپیس ایکس با اشاره به این مأموریت موفقیت‌آمیز گفت، این مأموریت نشان‌ دهنده، تکنولوژی‌ای است که می‌تواند استقرار در مریخ را از لحاظ اقتصادی امکان‌پذیر کند. ماسک پس ‌از پرتاب تاریخی ۳۰ مارس در تله کنفرانسی، به خبرنگاران گفت:”حداقل نیاز به کاهش ۱۰۰ برابری و حتی شاید ۱۰۰۰ برابری،  هزینه‌های سفر به مریخ وجود دارد و قابلیت استفاده مجدد برای این هدف نیاز کاملا بنیادی محسوب می‌شود. فکر می‌کنم، این (قابلیت) به‌ خوبی نشان می‌دهد، امکان رسیدن به مریخ وجود دارد. امیدوارم مردم دیگر ساخت تمدنی در مریخ را به ‌مانند هدفی واقعی تلقی کنند.”

پس از موفقیت ایلان ماسک، روسکاسموس هم اعلام کرد، برنامه هایی برای انجام برنامه‌های تحقیق و توسعه سیستم‌های قابل استفاده مجدد خواهد داشت. بهره بردن از قابلیت استفاده مجدد به طور قابل‌توجهی هزینه پروازهای فضایی را کاهش می‌دهد، روسکاسموس که بودجه‌اش سال گذشته ۳۰ درصد کاهش یافت، در همان زمان اعلام کرده بود، امکان سنجی اقتصادی قابلیت‌های قابل استفاده مجدد نامشخص است.

اما پس از پرتاب موفقیت‌آمیز موشک فالکون ۹، به نظر می‌رسد، نظر مقامات روسی به‌کلی تغییر کرده است. ایگور کوماروف رئیس روسکاسموس به اینترفاکس، گفته بود: ”نوآوری‌های اسپیس ایکس ما را وادار به کاهش هزینه‌های تمام شده و بالا بردن کیفیت سیستم‌های خود می‌کند. ما اکنون در حال انجام پروژه‌های آزمایشی درزمینهٔ قطعات قابل استفاده مجدد هستیم. ما اکنون موتورهایی داریم که تا چندین بار قابلیت استفاده مجدد را دارند، به عنوان مثال؛ موتور ۱۹۱ و موتور موشک آنگارا. ما همچنین می‌خواهیم از دیگر قطعات بازیافتی موشک بهره ببریم.”

قابلیت استفاده مجدد موشک‌ها، حداقل از دهه ۱۹۶۰ مطرح شده، یعنی زمانی که رابرت تراکس،  نوشته بود؛ برای صرفه‌جویی اقتصادی سفر فضایی، قابلیت استفاده مجدد باید یکی از نکات اساسی باشد. البته فقط اسپیس ایکس و یا روسکاسموس نیستند که برنامه‌های عمده‌ای برای قابلیت استفاده مجدد دارند، بلکه؛ شرکت‌ها و کشورهای دیگر از جف بزوس با بلو شپرد تا چین؛ همه برنامه‌های گسترده‌ای برای تحقیق و توسعه در این عرصه دارند.

آلدرین سخنرانی خود را با این عبارت‌ها شروع و تمام کرد: “این دفعه هیچ پرچم و ردپایی در کار نیست.” و “هر طور شده خودت را به مریخ برسان!” عبارت دوم نقل‌قولی از فیلم علمی تخیلی “یادآوری کامل (۱۹۹۰)” است. اما طرح آلدرین نیاز به هزینه‌های بسیار بالا برای ساخت تکنولوژی‌ها و فضاپیماهایی دارد که هنوز ساخته نشده‌اند.

هم‌اکنون ناسا در حال ساخت قدرتمندترین موشک‌های خود موسوم به سیستم پرتاب فضایی است که اخیرا اعلام شد تا قبل از سال ۲۰۱۹ پرواز آزمایشی آن انجام نمی‌شود. ناسا همچنین طرحی برای انجام یک مأموریت سرنشین دار به مدار مریخ (بدون فرود در سیاره سرخ) دارد. این مأموریت‌ها در واقع مشابه سری مأموریت‌های آپولو در نیمه دوم قرن بیستم هستند که به آلدرین و نیل آرمسترانگ اجازه دادند در خلال مأموریت آپولو ۱۱ به ماه برود. در واقع پیش از مأموریت آپولو ۱۱، چندین مأموریت در مدار ماه انجام شده بود.

اکنون رئیس‌جمهور دونالد ترامپ هم می‌خواهد همچون چشم اندازه جان اف کندی برای فرود انسان روی ماه تا پیش از پایان دهه ۱۹۶۰، مرزهای فضا را کنار بزند. جف بینگهام، سناتور سابق مجلس سنای ایالات‌متحده، می‌گوید:  “او خیلی فعال است. برنامه‌های او نسبت به دولت گذشته، مثبت‌ترند.”

دونالد ترامپ ماه گذشته در خلال تماس تصویری با پگی ویتسون، فرمانده ایستگاه فضایی بین‌المللی که به مناسبت ثبت رکورد جدید رکورد طولانی‌ترین زمان اقامت در فضا انجام شد، اظهارنظر جالبی در مورد سفر به مریخ کرد. ترامپ خطاب به ویتسون گفت: “می‌خواهید، چنین کاری را در طول اولین دوره و یا در بدترین حالت در دومین دوره (ریاست جمهوری‌ام) انجام دهید؟ بنابراین باید کمی (به این برنامه) سرعت دهم.”

پگی ویتسون نخستین فضانورد زنی است که برای دومین بار فرماندهی ایستگاه بین‌المللی فضایی را به عهده داشته و این رکورد به نام او ثبت شده است. ویتسون در سال ۲۰۰۸ نام خود را به عنوان نخستین فرمانده زن در ایستگاه بین‌المللی فضایی ثبت کرد. ویتسون اواخر ماه گذشته موفق شد، رکورد طولانی‌ترین زمان اقامت در فضا را به نام خود ثبت کند. این رکورد پیش از این به جف ویلیامز آمریکایی تعلق داشت که ۵۳۴ روز اقامت در فضا را به نام خود ثبت کرده بود.

پاسکال لی، رئیس موسسه مریخ و مدیر پروژه هایتون- مریخ ناسا، گفت: “شایعه‌ای که شنیدم این است که رئیس‌جمهور می‌خواهد برنامه فضایی هیجان‌انگیزی انجام دهد. تنها محدودیت این برنامه این است که آیا باید در دوره اول انجام شود یا دوره دوم ریاست جمهوری؟ هیچ‌کدام از برنامه‌هایی مریخ که در موردشان صحبت می‌شود، نمی‌توانند در چنین چارچوب زمانی کمی انجام شوند. هرچند سفر به مدار مریخ، برنامه‌ای است که به‌طور بالقوه می‌تواند تا پیش از پایان دوره دوم (ریاست جمهوری) انجام شود. اما درعین‌حال، هنوز هیچ برنامه جدیدی صورت نگرفته است. فکر می‌کنم، در این مورد خیلی خوش‌بین هستیم. آشکار است که ما فقط در مورد سفر به مریخ صحبت می‌کنیم، در حالی که هنوز هیچ تعهد روشنی ضامن این برنامه نیست.”

در لایحه ماه گذشته، کنگره آمریکا میزان زیادی از بودجه ناسا کسر شد و بودجه این آژانس به حدود ۱۹ میلیارد دلار تقلیل داده شد.  به نظر می‌رسد جو کنفرانس مریخ خوش‌بینانه بود. کریس کاربری، مدیر اجرایی و یکی از بنیان‌گذاران موسسه کاوش مریخ، از اظهارت ترامپ استقبال کرد: “ما نمی‌خواهیم، یک مأموریت شبیه آپولو دیگر و یک دوران شبیه کندی داشته باشیم. پس از شکست اتحاد جماهیر شوروی در رقابت ماه، دیگر دلیلی برای ادامه رقابت نداریم. اما حالا دلایل زیاد دیگری برای اکتشاف (فضا) داریم.”

.

منبع: theguardian

مطلب  باز آلدرین و چشم‌انداز اکتشافات فضایی آینده برای اولین بار در وب سایت تکرا - اخبار روز تکنولوژی نوشته شده است.

در بخش پایانی از مقاله گیتی و هر آنچه باید در مورد آن بدانید، با نظریه‌پردازان مشهوری که در طول تاریخ به شناخت عالم کمک کردند آشنا می‌شویم.