بایستی اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ را یکی از مهم‌ترین زمان‌ها برای تلگرام در تاریخ حضورش در کشورمان (و حتی جهان) دانست، جایی که این پیام رسان محبوب داخلی، بنا به برخی ملاحظات سیاسی و امنیتی، به دستور مقامات قضایی فیلتر شد و برای همین دسترسی کاربران بدان محدود گشت.

حال در این مطلب قصد داریم تا ببینیم در این ماه سرنوشت ساز، تلگرام از نظر تولید محتوا و همچنین اقبال کاربران دچار چه نوساناتی شده است. آیا فیلترینگ توانسته باعث ریزش شدید کاربران گردد؟ تولید محتوای کانال‌ها در چه سطحی قرار داشته و بازدید متوسط مطالب در چه حدی بوده است؟

آماری که برای شما به صورت نمودار در آورده‌ایم، بر مبنای داده‌های کانال تلگرافی که توسط دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه تهران به‌صورت روزانه و برای محتوای داخلی تلگرام ارایه می‌شود، تهیه شده است و در ۵ بخش برای‌تان این آمار را بررسی می‌کنیم.

۱- تعداد کانال‌های تلگرام

در روز اول اردیبهشت، تعداد کل کانال‌های موجود بالغ بر ۸۶۷۸۶۵ عدد بوده که در انتهای این ماه یعنی سی و یکم اردیبهشت ماه، به ۸۸۵۳۰۶ عدد رسیده است. البته این عدد نشان دهنده رونق بیشتر تلگرام نمی‌تواند باشد چرا که به طور معمول اکثر افرادی که کانال دارند، مقاومت بیشتری نسبت به کاربران معمولی نشان داده و در صورتی‌که تصمیم به خروج از تلگرام هم بگیرند، باز کانال خودشان را پاک نمی‌کنند.

اما این افزایش ۱۷۴۴۱ عددی را می‌توان نشانه‌ای از این امر دانست که هنوز تلگرام مورد استفاده بسیاری از افراد حتی به عنوان یک کانال جدید نیز قرار می‌گیرد. اگر نگاهی به نمودار خطی زیر که می‌تواند شتاب ساخت کانال‌ها را نشان دهد، بیاندازیم، متوجه می‌شویم که کمی شیب ساخت کانال‌ها از ۱۱ اردیبهشت ماه که مصادف با آغاز فیلترینگ بوده است، کندتر شده اما متوقف نشده است.

۲- تعداد کانال‌های به‌روز شده

با توجه به تعداد بسیار زیاد کانال‌های موجود در تلگرام، نمی‌توان انتظار داشت که اکثر آن‌ها آپدیت روزانه دریافت کنند و شاید اکثریت‌شان حتی به حال خود رها شده و صرفا پس از مدتی فعالیت، دیگر به‌روز نشده‌اند. فیلترینگ قاعدتا تاثیر منفی زیادی در این قسمت بایستی از خود نشان دهد. بایستی هم توجه داشته باشید که پیش از فیلترینگ تلگرام، بین ۲۶ تا ۳۰ درصد کانال‌ها آپدیت می‌شدند.

نگاهی به نمودار زیر، به‌خوبی نشان می‌دهد که از تاریخ ۱۱ اردیبهشت ماه، شاهد یک سقوط در تعداد کانال‌های به‌روز شده بوده‌ایم که تقریبا تا ۱۳ اردیبهشت روند نزولی آن ادامه داشته است اما پس از آن، روند سقوط متوقف شده و حتی رو به بالا بوده است!

در نمودار زیر که به‌صورت نقطه‌ای کانال‌های به‌روز شده را نمایش می‌دهد، یک نقطه سقوط در روز ۹ اردیبهشت هم مشاهده می‌شد که مربوط به قطعی جهانی تلگرام بوده و جهش ۱۰ اردیبهشت هم تا حدی به‌خاطر انباشته شدن مطالب در روز قبل از آن است.

۳- تعداد مطالب تولید شده هر روز

اگر بخواهیم به‌صورت دقیق‌تر به تعداد مطالب تولید شده کانال‌ها نگاهی بیندازیم، متوجه می‌شویم که این نمودار تا حد زیادی هم‌راستا با گزینه قبلی دچار نوسان بوده و از روز ۱۱ اردیبهشت ماه دچار یک افت تقریبا محسوس شده است و از ۲ میلیون مطلبی که روز قبلش تولید شده به ۱.۴۲ میلیون رسیده است که نشان دهنده کاهش ۳۰ درصدی است.

اما در ادامه، این کاهش باز متوقف شده و تقریبا در یک خط ثابت نوسان کرده است، به‌طوری‌که روز آخر اردیبهشت ماه تعداد مطالب تولید شده عدد ۱.۳۸ میلیون را نشان می‌دهد. این امر اثبات می‌کند که پس از سقوط ناگهانی ۳۰ درصدی، مقالات تولید شده دیگر کاهشی نیافته و با نوسانی کم به راه تولیدی خودش ادامه داده است.

۴- تعداد کل بازدیدهای اصلی

اگر بخواهیم به رفتار کاربران توجه کنیم، بایستی تعداد کل بازدیدهای مطالب را مدنظر قرار دهیم تا ببینیم که چه میزان از مطالب تولید شده، مورد بازدید کاربران قرار گرفته است. در روز ۱۱ اردیبهشت ماه کل بازدیدهای کاربران بر روی عدد ۱.۷۶ میلیارد ایستاده است اما فردای آن روز به ۱.۱۴ میلیارد سقوط می‌کند و با فراگیرتر شدن فیلترینگ به عدد ۷۸۵ میلیون می‌رسد.

اما به‌نظر می‌رسد کاربران که به دنبال یافتن راه‌های دسترسی بوده‌اند، با گذشت زمان مقدار بازدیدهای‌شان افزایش یافته و در روز ۱۳ اردیبهشت باز از ۱ میلیارد عبور می‌کنند. البته این عدد نسبت به نمودارهای دیگر دچار بیشترین نوسان بوده و حتی در تاریخ ۲۷ اردیبهشت ماه به عدد ۱.۵۸ میلیارد می‌رسد که از برخی روزهای قبل از فیلترینگ نیز رقم بالاتری است!

۵- متوسط بازدید هر مطلب

این بخش نیز به رفتار کاربران باز می‌گردد و قاعدتا هر چه زمان حضور یک کاربر در تلگرام و تعاملش با این پیام رسان بیشتر باشد، متوسط بازدید مقالات تولید شده نیز بالاتر خواهد رفت. این عدد در روز ۱ اردیبهشت برابر با ۸۹۸ به ازای هر مطلب بوده که در روز ۱۰ اردیبهشت به‌خاطر اختلالات روز پیشین به ۹۳۴ رسیده است اما با آغاز فیلترینگ و در ۱۱ اردیبهشت ماه به ۸۵۱ نزول می‌کند و در ۱۲ اردیبهشت به یکی از پایین‌ترین میزان‌ها یعنی ۶۴۳ بالغ می‌شود.

اما مطالعه رفتار کاربران نشان می‌دهد که این روند رو به صعود می‌رود و با اینکه نوسانات نسبتا شدید است اما در روز ۲۷ اردیبهشت ماه، با ثبت رقم ۱۱۶۰ بازدید نه تنها به سقف بازدید در روزهای فیلترینگ که حتی در کل ماه می‌رسد! یعنی کاربران در این زمان حتی از روزهایی که تلگرام در اردیبهشت ماه فیلتر هم نبوده، متوسط بازدید بیشتری از مطالب را ثبت کرده‌اند که جای بسی تعجب و شگفتی دارد!

نتیجه گیری

همان طوری که وزیر ارتباطات هم در یکی از پست‌های اینستاگرامی خودش اشاره کرده بود، روند حضور کاربران در تلگرام با افت شدیدی روبه‌رو نشده است. دقت بر آمارهای بالا به‌خوبی نشان می‌دهد که روند حضور کاربران پس از یک سقوط در زمان فیلترینگ، دچار ثبات شده و حتی گاهی اوقات رکورد زده است. به‌نظر می‌رسد که در شرایط فعلی، اکثریت کاربران همچنان تصمیم گرفته‌اند با وجود سختی‌ها و منع قانونی موجود، فعالیت خودشان را در تلگرام حفظ کرده و به این راحتی پیام رسان محبوب خودشان را از دست ندهند.

تلاش می‌کنیم این روند را برای نیمه اول خرداد ماه نیز بررسی کرده و ببینیم با گذشت زمان بیشتر، آیا تعداد کاربران و کانال‌ها در تلگرام دچار افت خواهد شد و یا آنکه روند فعلی را حفظ کرده و چه بسا رشد هم از خودش نشان دهد!

نظر شما چیست؟ آیا شما همچنان از تلگرام استفاده می‌کنید یا قصد استفاده از پیام‌رسان دیگری را دارید؟

نوشته آماری جالب از تلگرام در اردیبهشت ماه گذشته: کاربران ایرانی اصرار بر ماندن دارند! اولین بار در وب‌سایت فناوری پدیدار شد.