وقتی شی مشکوک در فضا، به صورت زباله فضایی شناسایی می شود

/در , , , , , , , , , , , , /توسط

در روزهای اخیر از سوی رسانه های خبری شاهد این بودیم که یک شی فضایی، که البته عجیب و غریب هم هست در فضا رویت شده و محققان و کاوشگران را به دنبال خود کشیده تا بتوانند از چیستی آن سر در بیاورند. راستش را بخواهید. سخت است که تیتر خبری ای که می گوید “شئ ای فضایی” را جذاب نداتست، مخصوصا اگر آن شئ از فضا به زمین برگشته باشد. از طرفی کسی فکر این را هم نمیکرد که این شی، یک زباله فضایی باشد.  چرا که بر خلاف آن چه در تیتر ها آورده شده است، افرادی که به دنبال زباله های فضایی هستند می دانند که دنبال چه می گردند.

mysterious-space-debris

ماجرای این شی فضایی عجیب و غریب از سوی BBC  به شرح زیر است:

“خبر گزاری های محلی می گویند، یک شئ فلزی فضایی بزرگ از آسمان بر روی یک معدن استخراج سنگ های قیمتی در ماینمر شمالی سقوط کرده است.” گزارش یک سری نکاتی که از زبان افراد محلی گفته شده است را نیز بازگویی می کند: صدایی بزرگ درست قبل از سقوط شی از آسمان شنیده شده است، یک شئ سیلندری شکل از آسمان سقوط کرده و همراه آن تکه هایی که نوشته های چینی بر تن داشتند به زمین افتاد، علاوه بر این خانه ها نیز لزیدند.

تمام شواهد حاکی از یک راز فضایی دارند. البته اگر از علم حرکت اشیائ فضایی چیزی بدانید این موضوع را باور نخواهدید کرد، درست مانند جاناتان مکدوول در مرکز فیزیک نجومی دانشگاه هاورارد.

” این شئ حاصل از مرحله دوم پرتاب موشکل CZ-11 که در ۹ ام ماه نوامبر از چین پرتاپ شده است می باشد. این موشک در مسیر اش از برما ی شمالی گذشته است.”

داستان های این چنینی بسیار هستند. که البته در اکثر مواقع حقیقت پشت پرده به زودی توسط منابع آگاه و متخصص به زودی فاش می شوند از این رو بهتر است زیاد از مسائل این چنینی هیجان زده نشوید!

منبع: astronomy.com

ماه حاصل تصادف زمین و Theia 100 است اما چگونه؟

/در , , , , , , , , , , , , , , , /توسط

در سنگ های بدست آمده از کره ماه اثرات شیمیایی دیده شده که به محققان اجازه می دهد دری نو بر روی روش ایجاد ماه نظریه ای جدید صادر کنند اما قضیه از چه قرار است؟

آنطور که ژئوشیمیدان های دانشگاه UCLA و همکاران آن ها در این بخش گزارش کرده اند، ماه از ضربه ای مستقیم میان زمین پیشین و یک “جنین سیاره ای” به نام Theia 100 سال قبل از شکل گیری کره زمین شکل گرفته است.

دانشمندان هم اینک از این تصادم فضایی آگاه بوده اند که تقریبا ۴٫۵ بیلیون  سال پیش رخ داده است اما بسیاری بر این باور بودند که زمین با Theia ( که تایه تلفظ) می شود با درجه ۴۵ درجه و یا بیشتر برخورد کرده است و در واقع یک لغزش از جانب بسیار قدرتمند بوده است. شواهد جدید  امکان وجود برخوردی شاخ به شاخ را بسیار قوت می بخشند.

محققان هفت عدد سنگ که از ماموریت های آپولو ۱۲، ۱۵ و ۱۷ از ماه به زمین آورده شده اند و هم چنین ۶ سنگ آذرین بدست آمده از گدازه های مرکز زمین که پنج عدد از هاوایی و ۱ عدد از آریزونا آورده شده است را بررسی کرده اند.

تشکیل ماه

کلید بازتولید این برخورد عظیم اثری شیمیایی بود که در اتم های اکسیژن سنگ ها دیده شد. ۹۰ درصد از مواد تشکیل دهنده سنگ ها و ۵۰ درصد از وزن شان را اکسیژن تشکیل می دهد. بیش از ۹۹ درصد از اکسیژن های زمین از نوع O-16 هستند و دلیل نام گذاری آن ها هم به دلیل وجود ۸ پروتون و ۸ نوترون در آن هاست. اما در زمین مقدار کمی از ایزوتوپ های سنگین اکسیژن نیز یافت می شود، یعنی O-17 که یک نوترون اضافی دارد و O-18 که دو نوتورن اضافی در ساختار خود دارد.  زمین، مریخ و دیگر سیارات منظومه شمسی همگی مقدار O-17 و O-16 مشخص خودشان را دارند که مانند اثر انگشت برای هر سیاره منحصر به فرد است.

در سال ۲۰۱۴ تیمی از دانشمندان آلمانی اعلام کردند که ماه نیز ضریب ایزوتوپ های منحصر به خودش را دارد که با زمین متفاوت است. تحقیقات جدید این ادعا را نقض کرده است.

ادوارد یانگ از دانشگاه UCLA گفته است ” ما تفاوتی میان ایزوتوپ های اکسیژن زمین و ماه ندیده ایم، آن ها غیر قابل قیاس هستند”.

تیم یانگ از تکنولوژی های روز دنیا و تکنیک های جدید برای انجام محاسبات به شدت دقیق و محتاطانه استفاده کردند و با استفاده از طیف سنج جرمی دانشگاه UCLA محاسبات شان را تایید کردند.

طبق گفته یانگ، این حقیقت که اکسیژن موجود در سنگ های زمین و ماه اثرات شیمیایی مشابه ای دارند بسیار بدیهی بود. اگر تایه و زمین به صورت جانبی با یکدیگر برخورد می کردند بیشتر بخش های ماه از تایه تشکیل می شد و زمین و ماه می بایست ایزوتوپ های متفاوت از یکدیگر می داشتند. اما برخورد شاخ به شاخ به احتمال قوی می تواند دلیل تشابهات شیمیایی میان ماه و زمین را توجیه کند.

یانگ همچنین افزود” تایه به زمین و ماه تقسیم شد و به صورت مساوی میان آن دو به پراکنده شد، این قضیه عدم پیدا کردن اثرات شیمیایی متفاوتی از تایه در تقابل میان ماه و زمین را توجیه می کند”

بعد از برخورد چیزی از تایه باقی نماند و اکنون تایه بخش های عظیمی از ماه و زمین را تشکیل می دهد. یانگ گفته است که، در صورت عدم وقوع برخورد تایه رشد می کرد و به یک سیاره کامل تبدیل می شد. یانگ و برخی دیگر از دانشمندان بر این عقیده اند که سیاره تایه اندازه ای مشابه با زمین داشت در حالی که برخی دیگر بر این باور اند که این سیاره کوچک تر از زمین بوده و اندازه ای مشابه با مریخ داشته است.

سوال جالب دیگری که پیش می آید این است که آیا برخورد زمین با تایه آب های احتمالی که در زمین وجود داشته اند را از بین برده است یا خیر؟ یانگ افزود که احتمالا میلیون ها سال پس از تصادم، سنگ های فضایی کوچک که احتمالا برخی از آنان غنی از آب بوده اند با زمین برخورد کرده اند. او همچنین گفت که برخورد سیاره های در حال رشد در آن زمان بسیار شایع بوده است اما با این حال مریخ از برخورد های بزرگ مصون ماند.

نظر شما در این باره چیست؟ آیا تا کنون فکر این را کرده بودید که این همسایه ی همیشگی ما، از چه رویدادی حاصل شده است؟ نظر خود و دیدگاه های خود را با ما در میان بگذارید و با انتشار این مطلب روی شبکه های اجتماعی، به اهالی زمین بگویید که چه اتفاقی برای زمین پیشین افتاده است.

منبع: astronomy

ردیابی سرنوشت ستاره بلعیده شده توسط سیاه چاله ادامه دارد

/در , , , , , , , , , , , , , , , , /توسط

مدتی پیش اختر شناسان متوجه شدند که یک ستاره توسط یک سیاه چاله بلعیده شده است. البته این موضوع به راحتی گفتن آن نیست از این رو، درست از همان موقع تلسکوپی به وسعت زمین  سرنوشت نهایی ستاره ای که توسط یک ابرسیاه چاله بلعیده شده است را ردیابی می کند.

یکی از نتایج این واقعه این است که برخی از مواد تشکیل دهنده ی ستاره از آن جدا شده و در اطراف سیاه چاله انباشته می شوند و سپس این ذرات در اشعه های بسیار باریکی با سرعت فوق العاده بالایی که نزدیک به سرعت نور است شلیک می شوند.

ستاره شناسان رادیویی  از شبکه تلسکوپ رادیو ای به وسعت کره زمین جهت مشاهده نزدیک یک واقعه بسیار خاص در کهکشانی دوردست استفاده کرده اند.  این پدیده در واقع نوری با نام (jet) بود که توسط ستاره ای که در حال بلعیده شدن به درون یک ابر سیاه چاله بود بوجود آمده بود. مشاهدات منبع انتشار بسیار فشرده و در کمال تعجب بسیار کم سرعتی از امواج رادیویی را نمایان کردند.

تیم بین المللی اخترشناسان رادیویی به سرپرستی ژون یانگ در رصد خانه اونسالا دانشگاه علم و فناوری چالمرز در سوئد با استفاده از شبکه اروپایی VLBI (EVN) که تسلکوپی رادیویی به وسعت و بردی به اندازه کره زمین دارد، بر روی جتی تازه یافت شده در منشا Swift J1644+57 مطالعاتی انجام داده اند.

ستاره و سیاه چاله

هنگامی که ستاره ای به یک ابرسیاه چاله نزدیک می شود، دچار اختلال شدیدی می شود. تقریبا نیمی از گاز های موجود در آن ستاره به سمت سیاه چاله کشیده می شوند و یک دیسک به دور آن می سازند. در طی این فرآیند مقادیر بسیار زیادی از انرژی جاذبه ای به تشعشعات الکترومغناطیسی تبدیل می شوند و منشاء نوری بسیار درخشانی تولید می کنند که در طول موج های گوناگون قابل مشاهده است.

یکی از عواقب مشهود این فرآیند این است که  برخی از مواد سازنده ستاره که از آن جدا شده و در پیرامون سیاهچاله انباشته می شوند، ممکن است به صورت پرتو های ذره ای بسیار باریک با سرعتی نزدیک به سرعت نور شلیک شوند. این پرتو ها که به اصطلاح جت های نسبیتی نامیده می شوند در طول موج های رادیویی از خود تابش های قدرتمندی ساتع می کنند.

نمونه اول از این اختلالات موجی که منجر به شکل گیری جت نسبیتی شد در سال ۲۰۱۱ توسط ماهواره Swift ناسا رویت شد. در واقع جت نخست به شکل نور های درخشان در اشعه ی X خود را نشان داد و به آن نام Swift J1644+57 را اختصاص دادند. منشا آن نیز به یک کهکشان بسیار دوردست بر می گشت به طوری که ۳٫۹ بیلیون سال زمان طول کشید تا نور حاصل از آن به زمین برسد.

یانگ و همکاران اش توانستند با استفاده از تکنیک تداخل بنیادی بسیار طولانی یا به اختصار (VLBI) محاسبات بسیار دقیقی از این جت بدست آورند.

جون یانگ گفته است ” با استفاده از شبکه تلسکوپی EVN ما توانستیم محل جت را با دقت ۱۰ میکروآرک در ثانیه محاسبه کنیم. این محاسبات از جمله دقیق ترین محاسبات انجام شده توسط تلسکوپ های رادیویی تا به امروز هستند.”

با کمک دقت بسیار بالای محاسبات انجام شده به وسیله شبکه تلسکوپ های رادیویی، حتی با وجود فاصله بسیار زیاد دانشمندان توانستند در جت به دنبال نشانه های حرکتی بگردند.

جون یانگ گفته است که ” ما به دنبال حرکات ابرنوری که سرعتی نزدیک به سرعت نور دارند گشته ایم. طی مشاهدات سه ساله ما حرکات این چنینی در صورت وجود به قطع مشاهده می شدند. اما تصاویر ما تابش بسیار فشرده و ثابتی را نشان می دهد اما هیچ حرکت قابل مشاهده ای در دیده نمی شود.”

نتایج این تحقیقات بینش های مهمی از وقایع پس از نابودی یک ستاره توسط ابر سیاهچاله به دست می دهد و همچنین اطلاعاتی از نحوه رفتار جت ها در محیط های جدید رو می کند.

زولت پاراگی که عضوی از انستیتیو Joint VLBI ERIC (JIVE) در دوینگلو، هلند و عضوی از تیم تحقیقاتی می باشد دلیل فشرده و ثابت بودن جت ها را توضیح می دهد ” مواد شلیک شده نسبی که به تازگی شکل گرفته اند هنگام برخورد با محیط های بین ستاره ای سریعا سرعت شان را از دست می دهند. همچنین، مطالعات پیشین حاکی از این دارند که ما جت را تنها در زاویه ای کوچک می بینیم. این قضیه می تواند دلیل فشرده بودن آن ها را توضیح دهد”

Swift J1644+57  یکی از نخستین اختلالات موجی (Tidal Disruption) مورد مطالعه است و قطعا پس از آن موارد بیشتری نیز تحت بررسی قرار می گیرند.

استفانی کوموسا از انستیتو ماکس پلانک اخترشناسی رادیویی در بون، آلمان گفته است که ” مشاهدات صورت گرفته به کمک نسل جدید تلسکوپ های رادیویی اطلاعات بیشتری از وقایع پس از بلعیده شدن یک ستاره توسط سیاه چاله می دهد. هم چنین در خصوص اینکه جت های قدرتمند چگونه درست در کنار سیاه چاله ها شکل و تکامل پیدا می کنند نیز اطلاعاتی حاصل شده است”.

هم چنین یانگ اظهار داشت ” در آینده، تلسکوپ های رادیویی عظیمی همچون تلسکوپ دارای روزنه کرودی ۵۰۰ متری (FAST) و تلسکوپ آرایش کیلومتر مربعی (SKA) امکان انجام مشاهدات گسترده تر جزیی تر این پدیده های فوق العاده را به ما خواهند داد”.

منبع: astronomy