کمپانی AMD از پردازنده‌های دسکتاپی سری رایزن ۵۰۰۰ رونمایی کرد
کمپانی AMD بالاخره از پردازنده‌های دسکتاپی نسل آینده خود رونمایی کرد. این کمپانی در روز 17 مهرماه پردازنده‌های سری رایزن 5000 مبتنی بر جدیدترین معماری Zen 3 خود را معرفی نمود. در این روز شاهد معرفی 4 محصول جدید بودیم که قیمت‌گذاری آن‌ها از رقم 299 دلار آغاز و تا حداکثر 799 دلار افزایش خواهد یافت.
پردازنده جدید رایزن 5950X 9 مجهز به 16 هسته و 32 رشته پردازشی پیشرفته‌ترین محصول معرفی شده طی رویداد اخیر AMD به‌شمار می‌رود. این تراشه جدید با فرکانس پایه 3.4 گیگاهرتز فعالیت نموده و در حالت تقویت شده این رقم به 4.9 گیگاهرتز خواهد رسید. AMD ادعا می‌کند که پردازنده 5950X دارای بالاترین عملکرد پردازش تک رشته‌ای و چندرشته‌ای در میان کلیه پردازنده‌های دسکتاپی مطرح است. این CPU مجهز به 64 مگابایت حافظه کش L3 در سراسر 2 مدار مجتمع خود بوده و از توان طراحی حرارتی 105 واتی برخوردار است.
پردازنده 5950X با قیمت‌گذاری 799 دلاری به‌عنوان جانشین مدل قدیمی‌تر 3950X عرضه می‌شود؛ پردازنده‌ای که با برچسب قیمتی 749 دلاری در دسترس مشتریان قرار گرفت. این تراشه با پردازنده 18 هسته‌ای Core i9-10980XE رقابت خواهد کرد.
پردازنده بعدی رایزن 9 5900X نام دارد. این پردازنده مجهز به 12 هسته و 24 رشته پردازشی بوده و با فرکانس پایه 3.7 گیگاهرتز و فرکانس تقویت شده 4.8 گیگاهرتز فعالیت می‌کند. AMD ادعا می‌کند که این تراشه بهترین CPU گیمینگ در بازار به‌شمار می‌رود. رایزن 5900X دارای 64 مگابایت حافظه کش L3 در سراسر 2 مدار مجتمع خود بوده و از توان طراحی حرارتی 105 واتی برخوردار است. این پردازنده با قیمت‌گذاری 549 دلاری عرضه شده و جایگزین پردازنده 499 دلاری رایزن 3900X به‌شمار خواهد رفت. این محصول با پردازنده 10 هسته‌ای Core i9-10900K اینتل رقابت خواهد کرد.
با پایین آمدن از پله‌های نردبان قیمتی به پردازنده رایزن 7 5800X خواهیم رسید. این CPU مجهز به 8 هسته و 16 رشته پردازشی بوده و با فرکانس پایه 3.8 گیگاهرتز و فرکانس تقویت شده 4.7 گیگاهرتز فعالیت می‌کند. این پردازنده از طراحی یک مدار مجتمع بهره گرفته و تمامی 8 هسته همراه با 32 مگابایت حافظه کش بر روی یک مدار مجتمع قرار دارند. رایزن 7 5800X از توان طراحی حرارتی 105 واتی برخوردار است. این CPU با قیمت‌گذاری 449 دلاری عرضه شده و با پردازنده 399 دلاری 3800X جایگزین خواهد شد. این نیمه‌هادی با پردازنده 8 هسته‌ای Core i7-10700K رقابت خواهد کرد.
در انتها به پردازنده رایزن 5 5600X خواهیم رسید. این پردازنده مجهز به 6 هسته و 12 رشته پردازشی بوده و با فرکانس پایه 3.7 گیگاهرتز و فرکانس تقویت شده 4.6 گیگاهرتز فعالیت خواهد کرد. این تراشه مجهز به 32 مگابایت حافظه کش L3 بر روی یک مدار مجتمع واحد بوده و از توان طراحی حرارتی 65 واتی برخوردار است. 5600X تنها پردازنده جدیدی است که به‌همراه سیستم خنک‌کننده اصلی داخل بسته‌بندی محصول عرضه می‌شود. پردازنده رایزن 5 5600X با قیمت‌گذاری 299 دلاری عرضه شده و جایگزین پردازنده 249 دلاری 3600X به‌شمار خواهد رفت. این نیمه‌هادی با پردازنده 6 هسته‌ای Core i5-10600K اینتل رقابت خواهد کرد.
AMD جزئیات مربوط به کلیه تغییرات اعمال شده در معماری جدید Zen 3 را اعلام نکرده است. با این‌حال کمپانی خاطرنشان کرده که این معماری از ابتدا و به‌صورت کاملا جدید طراحی شده و برخلاف 2 معماری پیشین فاقد ماهیت تکاملی است. بر اساس اعلام AMD توان این معماری در زمینه IPC (پردازش دستورالعمل‌ها در هر ساعت) 19 درصد افزایش یافته است. این کمیت غالبا تحت‌عنوان بهره‌وری پردازنده نیز شناخته می‌شود. رقم 19 درصد بر اساس اجرای مجموعه‌ای از بازی‌ها و امور مرتبط با ورک‌استیشن‌ها محاسبه شده است. بنابراین کمیت مذکور در تمامی امور پردازشی کاربران معادل با 19 درصد نیست. AMD با توجه به بهبود بهره‌وری موفق شده تا بدون افزایش میزان مصرف برق عملکرد پردازنده را ارتقاء دهد. تراشه‌های جدید رایزن از توان طراحی حرارتی و بردهای پاور مشابه با پردازنده‌های نسل پیشین بهره می‌گیرند. این پدیده بدان معناست که کاربران در ازای مصرف میزان مشابهی انرژی قادر به انجام کارهای بیش‌تری خواهند بود.
تاکنون احتمالا متوجه تغییر الگوی طراحی مدار مجتمع چیپلت شده‌اید. AMD در عوض به‌کارگیری الگوی طراحی یکپارچه مورد استفاده توسط اینتل از طراحی مدار مجتمع بهره گرفته است. این اقدام امکان بهره‌برداری از هسته‌های بیش‌تر را فراهم می‌کند؛ اما در مقابل تاخیر ناشی از برقراری ارتباط میان ماژول‌های CCX موجب افزایش زمان تاخیر پردازنده می‌شود. پردازنده‌های Zen 3 مجهز به چیپلت‌هایی هستند که هرکدام از آن‌ها از 6 یا 8 هسته با 32 مگابایت حافظه کش L3 میزبانی می‌کنند. این موضوع بدان معناست که تراشه‌هایی نظیر 5800X و 5600X صرفا می‌توانند از یک ماژول CCX با 32 مگابایت حافظه کش L3 بهره‌برداری نمایند. لذا در تراشه‌های مذکور میزان تاخیر داخلی به میزان قابل‌توجهی تقلیل یافته و ضرورت نگارش داده‌ها روی حافظه سیستم با سرعت بسیار پایین‌تر کاهش خواهد یافت. این موضوع عملکرد تراشه‌هایی با هسته‌های پردازشی بیش‌تر (نظیر 5900X و 5950X) را تا حدودی تحت تاثیر قرار می‌دهد.
همچنین احتمالا متوجه شده‌اید که قیمت تمامی پردازنده‌های جدید در مقایسه با نسل پیشین 50 دلار افزایش یافته است. در واقع امسال AMD بر روی هیچ SKU دیگری به جز سری X کار نخواهد کرد. کمپانی اعلام کرده که برای عرضه SKUهای بیش‌تر در مقطع کنونی هیچ‌گونه برنامه‌ای ندارد. البته این اظهارات بدان معنا نیست که کمپانی مدل‌های جانشین پردازنده‌های رایزن 3 3100 و 3300X را عرضه نخواهد کرد؛ بلکه برخلاف روال گذشته احتمالا شاهد عرضه پردازنده رایزن 5 5600 یا رایزن 7 5700X نخواهیم بود. در حال حاضر به‌نظر می‌رسد که AMD تصمیم گرفته تا SKUهای غیر X خود را کنار گذاشته و در عین‌حال قیمت‌گذاری تولیدات جدید خود را در مقایسه با SKUهای پیشین سری X افزایش دهد؛ موضوعی که علیرغم بهبود کارآیی پردازنده‌ها احتمالا به مذاق مشتریان خوش نخواهد آمد.
این موضوع بدان معناست که AMD بار دیگر با خویشتن رقابت نموده است. از آن‌جا که قطعات نسل قبلی در مقایسه با نمونه‌های کنونی بسیار ارزان‌تر بوده و احتمالا برای برخی مشتریان خصوصا دارندگان مادربردهای قدیمی جذاب‌تر به‌نظر می‌رسند. تولیدات شرکت اینتل با قیمت‌گذاری مشابه عرضه می‌شوند؛ اما این کمپانی با مشکل دیگری یعنی فقدان موجودی کافی برای مدل‌های پیشرفته دست‌به‌گریبان است؛ موضوعی که موجب شده تا قیمت تراشه‌های موجود سربه فلک بکشد.
AMD در جریان سخنرانی خود به برخی رکوردهای ثبت شده توسط محصولات خود در حوزه گیمینگ اشاره کرد. البته در صحت و سقم ادعاهای کمپانی بایستی با دیده تردید نگاه کرد. با این‌حال رسیدن AMD به چنین دستاوردی حقیقتا قابل تحسین است. AMD به منظور مقایسه پردازنده 5900X خود با تراشه Core i9-10900K از سیستمی شامل کارت گرافیکی 2080 Ti و 16 گیگابایت حافظه رم DDR4 با فرکانس 3600 مگاهرتز استفاده کرد. نتایج تست از برتری پردازنده ساخت AMD نسبت به نیمه‌هادی اینتل حکایت داشتند. با این‌حال ظاهرا این موضوع از برتری قاطع اینتل نسبت به AMD در بازی حکایت دارد که احتمالا به پایان راه خود رسیده است. در این میان به نتایج مربوط به بهره‌وری تراشه هیچ اشاره‌ای نشد؛ زیرا AMD قبلا نیز در این حوزه پیشتاز بوده است.
AMD در پایان سخنرانی خود به‌صورت ضمنی به سری جدید کارت گرافیکی Radeon RX 6000 اشاره کرد. در این میان به یک مدل ناشناخته و آمار و ارقام مربوط به عملکرد آن اشاره شد. این کارت‌ها در روز 28 اکتبر (7 آبان ماه) رونمایی خواهند شد. پردازنده‌های جدید سری رایزن 5000 از روز 5 نوامبر (15 آبان ماه) برای خریداری قابل دسترس خواهند بود. این پردازنده‌ها در زمان عرضه با تمامی مادربردهای مجهز به چیپست‌های B550 و X570 سازگاری خواهند داشت. مادربردهای B450 در ماه ژانویه سال 2021 یک به‌روزرسانی بتای بایوس را دریافت خواهند کرد. به‌روزرسانی مذکور احتمالا به کاربران امکان می‌دهد تا از این تراشه‌های جدید بر روی برخی مادربردهای B450 منتخب بهره‌برداری نمایند.
نوشته کمپانی AMD از پردازنده‌های دسکتاپی سری رایزن 5000 رونمایی کرد اولین بار در اخبار فناوری و موبایل پدیدار شد.
