در این مطلب، نگاهی به 10 تکنولوژی و فناوری پیشرفته و موثر در بهبود امنیت و ایمنی خودرو می‌اندازیم که جان انسان‌های زیادی را سالانه نجات می‌دهند.
همه ما، بارها با زبان‌ها و لحن‌های متفاوت شنیده‌ایم که ایمنی، نه تنها در خودرو، بلکه در هرچیزی، مهم‌ترین و اولین اصل است که باید رعایت کنیم. تکنولوژی در صنعت خودرو مثل اکثر صنایع دیگر، نقش بسیار پررنگی داشته و واقعاً امنیت خاطر ما را هنگام استفاده از وسایل نقلیه، مقدار زیادی بالا برده است که شاید خیلی قدر آن را ندانیم.
ایمنی وسایل نقلیه از ابتدای اختراع آنها تا به امروز، پیشرفت‌هایی کرده که کارل بنز تصور آنها را هم نمی‌توانست بکند! به گونه‌ای که امروزه برخی از قابلیت‌های ایمنی خودرو که در ماشین‌های مدرن ما وجود دارند را به طور کل نادیده می‌گیریم و اهمیت آنها را درک نمی‌کنیم.
روزگاری برخی از قابلیت‌های پایه ایمنی در ماشین‌های امروزه ما، تکنولوژی و فناوری پیشرفته‌ای حساب می‌شدند که دنیا و صنعت خودرو را شوکه می‌کردند. احتمالاً هیچ‌کدام از ما اختراع کمربند ایمنی در سال 1959 را به یاد نداشته باشیم و اصلاً ماشینی بدون کمربند ایمنی رو نتوانیم تصور کنیم؛ ولی شاید شروع استفاده خودروهای داخلی از کیسه هوا یا Airbag را یادمان باشد که ایمنی و امنیت خاطر خوبی را برای رانندگان فراهم می‌کرد.
فناوری های تامین خودکار ایمنی خودرو
آینده صنعت خودرو و تامین ایمنی و امنیت ماشین و سایر وسایل نقلیه هم، مطابق انتظار در دست تکنولوژی است. فناوری های خودکار ایمنی خودروها، روزبه‌روز درحال پیشرفت هستند و مدل‌های مختلف این تکنولوژی، سالانه نقش پررنگ‌تری در نجات جان آدم‌ها، کاهش تصادفات و جلوگیری از مصدومیت‌های جدی ایفا می‌کنند.
لیست معرفی تکنولوژی و فناوری های پیشرفته افزایش امنیت خودرو ما هم تشکیل‌شده از همین فناوری های اتوماتیک ایمنی خودرو است. معمولاً هم وقتی صحبت از فناوری های خودکار و اتوماتیک برای خودرو می‌شود، نام شرکت تسلا به ذهن ما می‌آید، ولی شرکت‌های خودروسازی دیگری هم هستند که از این قابلیت‌ها برای برقراری ایمنی ماشین‌های خود استفاده می‌کنند.
این قابلیت‌ها همگی با تکیه بر سنسورها و دوربین‌های مختلف اطراف خودرو کار می‌کنند که داده‌های موردنیاز را به سیستم کامپیوتری ماشین می‌رسانند. درواقع فناوری‌های خودکار تامین امنیت خودرو، یک وسیله نقلیه را از محیط و اتفاقات اطراف آن آگاه می‌کند تا به کمک راننده برای کاهش خطر بیاید.
1. فناوری ترمز اضطراری خودکار (AEB)
تکنولوژی Automatic Emergency Braking یا به اختصار AEB، فناوری ایمنی ترمز اضطراری خودکار است که می‌تواند تصادفات احتمالی را پیش‌بینی و به طور خودکار، واکنش لازم را نشان دهد.
سیستم AEB برای اولین بار در خودروهای لوکس از سال 2006 به بعد استفاده شد. امروزه طبق قرارداد بین اداره ملی آمریکا برای برقراری ایمنی ترافیک بزرگ‌راه‌ها (NHTSA) و خودروسازان این کشور، تقریباً هر خودرویی که در ایالات متحده تولید شود، باید مجهز به تکنولوژی ترمز اضطراری خودکار (AEB) باشد.
این سیستم با استفاده از داده‌های تصوریری دوربین‌ها، رادارها و سنسورها، خطر و شرایطی که ممکن است به تصادف منجر شود را متوجه می‌شود و تصادفات رانندگی را پیش‌بینی می‌کند و پس از آن، این سیستم به‌طور خودکار، ترمزها را فعال می‌کند تا خودرو متوقف یا سرعت آن کم شود.
فناوری AEB نقص‌هایی هم دارد. مثلاً در تاریکی شب، آن‌قدر که در روز موثر و کارآمد است، خوب کار نمی‌کند و یا مواقعی که نور کافی فراهم نباشد هم ممکن است به‌خوبی کار نکند. طبیعتاً اگر سرعت خودرو بالا یا فاصله با ماشین یا فرد مقابل کم باشد هم شاید نتواند به طور کامل از تصادف جلوگیری کند. مواقع خیلی کمی هم ممکن است در اثر رویت سایه‌هایی در جاده، به اشتباه ترمزها را فعال کند!
فناوری ترمز اضطراری خودکار، در ترافیک‌های مختلف، پارکینگ‌ها، بزرگ‌راه‌ها، اتوبان‌ها و جاده‌های شهری و روستایی کارآمد است. علاوه بر آن، تکنولوژی AEB حتی رهگذران و دوچرخه‌سواران را هم تشخیص می‌دهد و حتی در حالت دنده‌عقب هم فعال می‌شود.
آمار جلوگیری از تصادفات توسط AEB
طبق اعلام موسسه بیمه و ایمنی بزرگ‌راه آمریکا (IIHS)، فناوری AEB موفق شده است 56 درصد از تصادفات با مصدومیت‌های شدید جلو به عقب و 50 درصد از کل تصادفات جلو به عقب را کاهش دهد.
همچنین IIHS اعلام می‌کند که 27 درصد از کل تصادفات ماشین‌ها با عابرین و 30 درصد از تصادفات با عابرینی که باعث مصدومیت جدی می‌شد، به لطف تکنولوژی AEB کاهش یافته است.
2. هشدار برخورد به جلو (FCW)
تکنولوژی بعدی در لیست ما، فناوری Forward Collision Warning یا FCW بوده که همان‌طور که از نامش مشخص است، هنگامی که احتمال برخورد به جلو باشد، به شما هشدار خواهد داد!
بر خلاف AEB (فناوری ترمز اضطراری خودکار) که در قسمت قبل راجع به آن صحبت کردیم، FCW کنترل ماشین را بر عهده نخواهد گرفت و به طور خودکار ترمز نمی‌زند؛ بلکه به راننده صرفاً هشدار می‌دهد. این هشدارها ترکیبی از هشدارهای صوتی، تصویری و لرزشی هستند تا راننده در زمان مناسب بتواند واکنش لازم را برای جلوگیری از برخورد نشان دهد.
شرکت‌های سازنده خودرو، تکنولوژی‌های AEB و FCW را ترکیب می‌کنند، تا یک سیستم ترکیبی از هشدار و عمل خودکار برای برقراری ایمنی خودرو و راننده ایجاد کنند.
تکنولوژی FCW درحال پیشرفت است. هشداری که این سیستم به ماشین می‌دهد، به گونه‌ای طراحی شده است که راننده فرصت زمانی لازم برای ترمز، تنظیم فرمان و یا تغییر جهت کامل را داشته باشد؛ اما از سمتی دیگر، امروزه اکثر این سیستم‌ها قابل تنظیم هستند که مثلاً زودتر یا دیرتر از زمان مقرر یا مدل خاصی از هشدار را بدهند.
از آنجایی که FCW با سنسورها و دوربین‌ها کار می‌کند، مواردی مانند برف، یخ، مه یا شرایط نامناسب آب و هوایی می‌تواند دچار ایجاد نقص در کارایی آن شود.
آمار عملکرد FCW
بنا بر یک همه‌پرسی از رانندگانی که از FCW یا سیستم هشدار برخورد به جلو با 47 هزار ماشین مختلف بین سال‌های 2017 تا 2022 استفاده کرده‌اند، 56 درصد رانندگان از این تکنولوژی رضایت خاطر دارند.
برنا بر گزارش موسسه بیمه و ایمنی بزرگ‌راه آمریکا (IIHS)، فناوری FCW توانسته تصادفات از جلو به پشت را 27 درصد کاهش دهد.
3. هشدار نقطه کور (BSW)
در سال 2022، یک تحقیق از IIHS نشان داد که خودروهای بزرگ، اکثراً در زمان پیچیدن به عابرین پیاده برخورد می‌کنند. سال 2020 تصادفات مرگ‌بار با عابر پیاده 59 درصد افزایش داشت و باعث 6 هزار و 500 مرگ در آمریکا شد! در همان سال، 54 هزار و 700 عابر پیاده در تصادف با اتومبیل‌ها مجروح و مصدوم شدند. IIHS بر این باور است که این تصادفات و این آمار و ارقام، عدمتاً به دیل نقطه کور هستند.
از کناره‌ها گرفته تا پشت، خودروها چندین نقطه کور دارند. هرچه ماشین بزرگ‌تر باشد، نقطه کور آن هم بیشتر است. سیستم هشدار نقطه کور (Blind Spot Warning) یا BSW از سنسورهای مختلف برای اسکن کردن نقاط کور راننده و هشدار به او استفاده می‌کند.
هشدارهای این سیستم هنگام پیچ، ترمز و تغییر لاین فعال می‌شوند و اگر وسیله نقلیه، رهگذر یا هر شئ دیگری در نقطه کور راننده باشد، به او هشدار می‌دهند.
آمار رضایت از BSW
طبق همه‌پرسی که از 47 هزار راننده با ماشین‌های مختلف انجام شد، 64 درصد آنها از تکنولوژی هشدار نقطه کور، رضایت کامل داشتند.
4. فناوری تشخیص ترافیک پشت خودرو (RCTA)
سال 2016، یک گزارش از شبکه CBS نشان داد که 20 درصد تمام تصادفات آمریکا، در پارکینگ‌ها اتفاق می‌افتند! این مدل تصادفات باعث مصدوم شدن 60 هزار نفر به‌طور سالیانه می‌شوند.
این اتفاق رایجی است که راننده‌ای که در حالت پارک قرار دارد، تمرکز خود را از دست بدهد یا زمانی که درحال دنده عقب گرفتن است، توسط اتفاقات پشت سر خود شوکه شود. سیستم تشخیص ترافیک پشت (Rear Cross-traffic Alert) یا RCTA با استفاده از سنسورها و دوربین‌های مختلف، هنگام خروج از پارک، وضعیت ترافیک و رفت و آمد ماشین‌ها در پشت ماشین را بررسی می‌کند تا راننده بتواند به طور امن از پارک بیرون آید.
5. سیستم هشدار خروج از لاین (LDW)
از هنگامی که خودرو در پارک است که بگذریم، وقتی خودرو در حال حرکت است خارج شدن از لاین می‌تواند مرگ‌بار باشد! سیستم‌های هشدار خروج از لاین یا Lane Departure Warning که به طور مخفف LDW نامیده می‌شوند، نقشی کلیدی در جلوگیری از تصادفات مرگ‌بار در اتوبان‌ها و بزرگ‌راه‌ها ایفا می‌کنند.
این سیستم به گونه‌ای طراحی شده که به راننده هنگام خارج شدن از لاین یا تغییر لاین بدون استفاده از چراغ‌های راهنما، هشدار دهد. فناوری LDW به تنهایی هدایت خودرو را بر عهده نمی‌گیرد و صرفاً در حد یک هشدار عمل می‌کند، ولی می‌تواند با سیستم‌های ایمنی دیگر ترکیب شود تا به طور خودکار ترمز یا مسیر را عوض کند.
آمار جلوگیری از تصادفات توسط LDW
تحقیقات نشان می‌دهد که سیستم LDW موفق شده 11 درصد تمامی تصادفات رانندگی و 21 درصد مصدومیت‌های ناشی از تصادفات را کاهش دهد.
6. فناوری کنترل پیمایش خودرو تطبیقی (ACC)
تکنولوژی Adaptive Cruise Control یا ACC که با نام کنترل کروز تطبیقی هم شناخته می‌شود، یک سیستم ایمنی پیچیده در خودرو است که برای حفظ فاصله ایمنی طراحی شده است. هنگامی که تکنولوژی ACC فعال شود، سرعت خودرو به صورت اتوماتیک تنظیم می‌شود.
سیستم ACC از داده‌هایی که از طریق رادار، لیزر و سنسورها به دست می‌آورد استفاده می‌کند و به قدری کاربرد پیشرفته‌ای دارد، که آینده ماشین‌های هوشمند به شمار می‌رود.
شاید باورش سخت باشد که کنترل کروز اولین بار در سال 1958 استفاده شد! احتمالاً نام اتو پایلت (Auto Pilot) را شنیده‌اید. با استفاده از این تکنولوژی در آن زمان می‌شد خودرو را روی سرعتی ثابت قرار داد تا مسیر خود را ادامه دهد؛ اما امروزه با سیستم کروز کنترل پیشرفته سر و کار داریم.
سیستمی شبیه به تکنولوژی کنترل کروز تطبیقی مدرن امروز (ACC)، برای اولین بار روی مرسدس بنز کلاس S استفاده شد که «Distronic» نام داشت. کارایی آن به این صورت بود که خودرو با استفاده از سنسورهای رادار، فاصله ایمنی خود را با ماشین‌های روبه‌رو حفظ می‌کرد.
فناوری ACC امروز هم تقریباً این‌گونه کار می‌کند؛ ولی به صورت هوشمندتر، ترافیک و سرعت را می‌سنجد و سرعت خودرو را هم تنظیم می‌کند. استفاده از تکنولوژی ACC، باعث می‌شود استرس و اضطراب رانندگی‌های طولانی و فرسایشی کم‌تر شود و سختی رانندگی در ترافیک پایین بیاید؛ چرا که مدل‌های هوشمندانه‌تر آن می‌توانند در ترافیک ماشین را متوقف و دوباره به راه بی‌اندازند که این یعنی خداحافظی با کلاچ و ترمزهای پیاپی و خسته‌کننده!
7. فناوری کمک به حفظ لاین خودرو
اگر دو مورد آخر را با هم ترکیب کنیم، به این تکنولوژی پیشرفته برای رانندگی در مسیرهای شلوغ‌تر می‌رسیم. وقتی درمورد LDW صحبت کردیم، گفتیم صرفاً هشداردهنده است و به خودی خود کاری را از پیش نمی‌برد. اما تکنولوژی Active Lane-keeping Assist یا کمک‌کننده رانندگی در لاین، با ACC ترکیب می‌شود و در رانندگی شما دخالت می‌کند تا از تصادف و ایمنی خودرو محافظت کند!
همان‌طور که گفتیم این فناوری، ترکیب دو فناوری قبلی است و با استفاده از سنسورهای رادار، اگر شما به هر جهتی درحال برخورد با عابر، وسیله نقلیه یا هر شی دیگری باشید، ترمز می‌کند یا در برخی مدل‌ها با دسترسی‌های بیشتر، مسیر شما را تغییر می‌دهد.
به طور کل، این تکنولوژی آینده‌نگرانه‌تر است و به نظر می‌آید آینده سیستم‌های امنیتی و ایمنی اتوماتیک خودروها باشد.
8. نمایشگر هدآپ (HUD) برای خودرو
نمایشگر هدآپ (Head-up Display) که با نام HUD هم شناخته می‌شود، به نمایشگری گفته می‌شود که در میدان دید شما قرار می‌گیرد. در صنعت خودرو هم با رایج شدن HUD و نمایش علائم و اطلاعات مهمی مانند سرعت، وضعیت ترافیک، اطلاعات مسیر، راهنمای مسیریابی، چراغ‌های هشدار و میزان بنزین باقی‌مانده روی صفحه، راننده نیازی به چرخش سر خود نخواهد داشت.
درواقع کار HUD آن است که به راننده کمک کند تا هر اطلاعاتی که نیاز دارد، روی شیشه جلو به او نمایش داده شوند، نه در گوشی یا قسمت‌های دیگر ماشین.
9. تکنولوژی هشدار خستگی راننده خودرو
بر اساس گزارش یک سازمان بریتانیایی جلوگیری از تصادفات به اسم RoSPA، خستگی و خواب‌آلودگی رانندگان علت اصلی وقوع 20 درصد از تصادفات جاده‌ای و 25 درصد از تصادفات مرگ‌بار و شدید است.
حالا اکثر شرکت‌ها سیستم‌های مختلفی برای هشدار خستگی رانندگان در خودروهای خود می‌گذارند که اگر علائم خستگی یا خواب‌آلودگی نشان دهید، به شما هشدار خواهد داد تا به استراحت بپردازید.
عمدتاً این سیستم‌ها به این گونه هستند که حالات چهره و چشمان شما را به وسیله دوربین آنالیز می‌کنند تا متوجه شوند میزان سرحالی و شادآبی شما چه‌قدر است یا اینکه چشمانتان چه‌قدر باز است یا حتی مقدار پلک شما را بررسی می‌کنند تا در صورت نیاز، به شما هشدار دهند.
10. گزارش خودکار تصادفات به مراکز
اگر با وجود تمام تکنولوژی ها و فناوری هایی که از ابتدای مقاله تا به الآن گفته‌ایم، راننده یک خودروی مدرن جوری مدیریت کرد که تصادف کند، قدم آخر آن است که لااقل جان سالم به در ببرد! در این حالت، زمان مهم‌ترین فاکتور تعیین‌کننده مرز بین مرگ و زندگی است، پس امدادرسانی سریع، یعنی شانس بیشتر برای نجات جان افراد.
اینجا دقیقاً جایی است که تکنولوژی در برابر مرگ قرار می‌گیرد و برخی افراد را به زندگی برمی‌گرداند.
امروزه نه تنها ماشین‌ها، بلکه ساعت‌های هوشمند هم این امکان را دارند که هنگام تصادف، اطلاعات دقیق محل تصادف را برای اورژانس ارسال کنند. این سیستم در ماشین‌ها به گونه‌ای است که حتی مدل، پلاک، رنگ ماشین، اطلاعات مسیریابی، شدت تصادف و میزان آسیب هم ارسال می‌شود و اورژانس را به صحنه فرا می‌خوانند.
در این مطلب 10 فناوری و تکنولوژی هیجان‌انگیز مورد استفاده در خودرو که به حفظ ایمنی و امنیت رانندگان کمک می‌کنند را بررسی کردیم. برخی از این فناوری‌ها که نام بردیم، با نام‌های انحصاری کمپانی‌های سازنده ماشین در خودروها استفاده می‌شود. مثلاً ممکن است کمپانی BMW برای خودروهای خود از تکنولوژی LDW استفاده کند، اما نام آن را اندکی تغییر دهد؛ ولی درواقع همین تکنولوژی تنها با نامی متفاوت است.
شما هم اگر از تکنولوژی‌های مدرن خودرو، به خصوص فناوری های تامین خودکار امنیت اتومبیل با خبر هستید، در بخش نظرات اطلاعات جالب‌تان را با ما درمیان بگذارید.
نوشته 10 فناوری پیشرفته در ایمنی خودرو که جان آدم‌ها را نجات می‌دهند اولین بار در آی تی رسان منتشر شد.
