در گزارشی که روزنامه شرق منتشر کرده است، به علت قطع اینترنت در هفته‌های اخیر، حدود 300 هزار فروشگاه اینترنتی تعطیل شدهاند، بازاری که تقریبا به اندازه 750 بازار سنتی تجریش است.
رضا الفت نسب، عضو هیات مدیره اتحادیه کسب و کارهای مجازی اعلام کرده بود که در ایران 300 هزار کسب و کار مجازی فعال هستند.
این در حالی است که حدود 400 باب مغازه در بازار سنتی تجریش که یکی از بزرگ‌ترین بازارهای سنتی در کشور است، فعالیت دارند و به این ترتیب بازاری به اندازه 750 بازار سنتی تجریش در کشور تعطیل شده است.
روزنامه شرق در گزارش خود به این موضوع اشاره کرده که حدود 9 میلیون ایرانی کرکره کسب و کار آنلاین خود را پایین کشیده‌اند.
این در حالی است که حدود 12 میلیون نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم از بازار ارز دیجیتال کشور درآمد دارند و این بازار نیز تقریبا تعطیل شده است.
بازار رمزارزها و کریپتوکارنسی
علی پاک‌باخته‌گان زنجانی، مدیر خانه بلاکچین ایران در خصوص اختلال بازار رمزارزها گفت: بستر اصلی بیت کوین و هر ارز دیجیتال دیگری اینترنت است. این اینترنت است که بیت کوین را به ارز دیجیتال تبدیل و امکان استخراج و معامله آن را فراهم کرده، بنابراین قطعی آن نیز ممکن است ضررهای جبران ناپذیری برای کاربران در پی داشته باشد.
پزشکان و سفارتخانهها
در این گزارش به تاثیر قطع اینترنت بر روی دیگر کسب و کارها نیز پرداخته شده است، به عنوان مثال پزشکان اعلام کرده‌اند که برای نسخه‌نویسی الکترونیک دچار مشکل شدهاند، حتی سفارتخانهها اعلام کردند که علت کندی با توقیف صدور روادید برای ایرانی‌ها، اختلالات وسیع اینترنت است.
کاهش درآمد پست
محمود لیائی، مدیرعامل شرکت پست به تازگی اعلام کرده که به دلیل اختلالات به وجود آمده، درآمد این شرکت به یک سوم کاهش پیدا کرده است و این موضوع نشان می‌دهد که یک سوم مرسولات پستی و معاملات از طریق اینترنت بین‌الملل و پلتفرم خارجی انجام می‌گرفته است.
کاهش درآمد سایت‌های آنلاین
البته قطع اینترنت به طور کلی موجب شده تا استفاده مردم از برنامه‌ها و سرویس‌های مختلف به شدت قابل توجهی کاهش پیدا کند، اکثر رسانه‌های آنلاین دچار مشکل شدهاند و به ویژه ورود کاربران از گوگل بسیار کاهش پیدا کرده است، این موردی است که سایت آی‌تی‌رسان و تمامی رسانه‌های آنلاین همکار ما با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.
کاهش درآمد اپلیکیشن‌های مختلف
در همین خصوص بسیاری از سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها نیز اعلام کرده‌اند که با کاهش درآمد مواجه شدهاند، به عنوان مثال استارتاپ آی‌قصه که در حوزه کودکان فعالیت دارد اعلام کرده که در ماه اخیر 52 درصد درآمد خود را از دست داده است.
همچنین فروشگاه اینترنتی بیپ‌تونز نیز اعلام کرد که با کاهش 45 درصدی فروش مواجه شده است.
این موارد در حالی است که رسانه‌های آنلاین با پلتفرمهای داخلی با محدودیت اینترنت مواجه نشدند ولی به طور کلی نوع استفاده مردم از اینترنت و سرویس‌های داخلی کاهش پیدا کرده است. تعطیلی پلتفرمهای برزگی مانند اینستاگرام و واتساپ باعث شده تا تمایل مردم به استفاده از خدمات اینترنت کاهش پیدا کند.
آیا ضرر کسب و کارها جبران می‌شود؟
حسین سلاح ورزی، نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران به تازگی اعلام کرده که به دلیل فیلترینگ گسترده نیز شاهد افزایش 30 درصدی استفاده از وی‌پی‌ان هستیم، کسب و کارهای بزرگ هم به دلیل قطعی اینترنت دچار آسیب شدهاند و به گفته تجار نمی‌شود طرف‌های خارجی را مجبور به استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی کرد.
وی گفت: قطعی مکرر اینترنت باعث افزایش مهاجرت نخبگان و استارتاپ‌ها و کاهش سرمایه‌گذاری می‌شود.
احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی در همین خصوص گفت: دولت بسته حمایتی را برای جبران لطمات قطعی اینترنت در هفته‌های گذشته برای فعالان اقتصادی آماده کرده که به زودی ابلاغ خواهد شد.
وزیر اقتصاد همچنین قول داد که خسارات وارد شده به کسب و کارها پرداخت می‌شود، البته این وعده‌ها معمولا برای همه کسب و کارها عملی نمی‌شود و مشخص نیست که وزیر چگونه می‌خواهد میزان دقیق ضرر وارد شده به تمامی کسب و کارها را محاسبه و به آنها پرداخت کند؟ همچنین آیا وزارت اقتصاد واقعا توانایی پرداخت خسارات به این سنگینی را دارد؟ بر اساس تجربه‌های گذشته این گونه به نظر نمی‌رسد.
وزیر اقتصاد تاکید کرد که اتفاقات اخیر موجب شده تا صدمات واقعی به اقتصاد وارد شود، او در این مورد گفت: ما باید صدمات وارد شده به بخش‌های اقتصادی را به رسمیت بشناسیم زیرا امنیت کسب و کار و سرمایه گذاری، شاخص‌های مختلف اقتصادی و معیشت مردم شامل فعالان بخش حقیقی اقتصاد، تجار و اصناف تحت تاثیر قرار گرفته است.
خاندوزی در همین مورد گفت: امنیت کسب و کار و سرمایه گذاری مورد تفاهم دولت و بخش خصوصی است و بر همین اساس به دنبال بازگشت آرامش و امنیت به این بخش هستیم.
جولان فروشندگان فیلترشکن‌ها
فروش نرم‌افزارهای تغییر آی‌پی و دور زدن فیلترینگ در کشور ما، امری بسیار رایج، راحت و در دسترس است؛ به طوری که گردش مالی این بازار در سال 1392، به 100 میلیارد تومان می‌رسید!
صادقانه بگوییم، در عصر ارتباطات فیلترینگ هیچ‌وقت مردم را از استفاده از سرویس یا برنامه خاصی باز نداشته، بلکه نیاز آنها را به صرف هزینه و تحمل دشواری بیشتر برای دور زدن آن بالا برده است. پس این مبلغ 100 میلیارد تومانی، طی سالیان اخیر و فیلتر شدن بسیاری دیگر از سرویس‌های محبوب (مانند تلگرام که 62 میلیون کاربر ایرانی داشت) و در نتیجه افزایش نیاز بیشتر به دور زدن فیلترینگ، به صورت چشم‌گیری افزایش یافت و به مبالغ بالاتر رسید.
گردش مالی این بازار هم‌اکنون طبق تخمین‌ها و گزارشات اخیر، به 1000 میلیارد تومان رسیده است؛ مبلغ هنگفتی که سود سرشاری برای دلالان دارد.
جریان‌سازی مسئولان برای تحمیل استفاده از پلتفرمهای بومی
در همین حال وزیر ارتباطات از مردم خواسته است که به پیام‌رسان‌های داخلی کوچ کنند و در پلتفرمهای بومی کسب و کارشان را توسعه دهند.
وزیر ارتباطات تا کنون سخنانی گفته که احتمال فیلتر ماندن اینستاگرام بعد از پایان اعتراضات را افزایش می‌دهد، او در این مورد گفت: برنامه‌ای برای فیلترینگ این اپلیکیشن وجود نداشت ولی با توجه به این که اینستاگرام به قواعد پایبند نبود، تصمیم مراجع ذی‌صلاح بر این شد که در سیاست‌ها تجدید نظر شود.
با توجه به این سخنان زارع‌پور احتمال فیلتر ماندن اینستاگرام افزایش پیدا کرد.
با توجه به اتفاقات اخیر و هجمه‌های وارد شده به پلتفرمهای خارجی، به نظر می‌رسد که انواع اتهامات به این پلتفرم‌ها وارد می‌شود تا از ادامه فعالیت آنها جلوگیری شود. چندی پیش محمد جعفر منتظری، دادستان کل کشور در سخنان خود گفته بود: باید آن زمان که هنوز کسب و کار مردم در فضای مجازی نبود، دوراندیشی می‌کردیم تا به جای استفاده از برنامه خارجی، با کمک فکر و اندیشه جوانان، شبکه داخلی ایجاد می‌کردیم، این کوتاهی‌ها، تقصیرها و تعمد در توجه نکردن به تاکید مقام معظم رهبری، امروز ما را به اینجا رسانده که در واتساپ و اینستاگرام شاهد برگزاری کلاس‌هایی برای جرم و جنایت، بی‌عفتی و هرزگی باشیم.
همچنین مرتضی آقاتهرانی، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس در خصوص مدیریت فضای مجازی اعلام کرد بود: ما باید بهتر از واتساپ و دیگر پلتفرم‌ها را بیاوریم تا مردم خودشان انتخاب کنند. بچه‌های این مرز و بوم باید سرورهای قوی را در داخل کشور ایجاد کنند، ایتا را 5 طلبه راه‌اندازی کرد.
داستان همچنان ادامه دارد…
اما مشکل بزرگ‌تر آن است که تمامی این مشکلات و ضررهای مالی که به واسطه قطع اینترنت به وجود آمده همچنان ادامه دارد و به پایان نرسیده است. بارها مقامات دولتی و وزیر ارتباطات در سخنان خود گفته‌اند که اتصال به اینترنت با تصمیم مراجع ذی‌صلاح اتفاق خواهد افتاد.
علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت در نشست خبری خود در خصوص زمان اتصال مجدد اینترنت خارجی گفت: طبیعتا تشخیص دهنده مسائل امنیتی، مسئولان دبیرخانه شورای امنیت ملی هستند که با رصد لحظه به لحظه شرایط، در این زمینه تصمیم‌گیری می‌کنند.
به این ترتیب نمی‌توان هیچ زمان خاصی را برای پایان این حوادث و ضررهای هنگفت اقتصادی در خصوص کسب و کارها تعیین کرد، این وضعیت همچنان ادامع دارد و تدبیر خاصی هم برای آن در نظر گرفته نشده است.
در پایان می‌توانیم به توییت محمد سرافراز، رئیس پیشین سازمان صدا و سیما و عضو فعلی شورای عالی فضای مجازی اشاره‌ای داشته باشیم.
سرافراز نوشت: دشمنی بنام فضای مجازی ساخته‌اید و خلاف‌ها و ناکارآمدی‌های خود را گردنش می‌اندازید. فضایی که مردم برای کسب و کار و امور جاری پولش را داده‌اند بنام امنیت و بطور نامحدود قطع می‌کنید! آیا نا امنی خلق نمی‌کنید؟
نوشته در نکوهش یک اشتباه تکراری؛ وقتی با قطع اینترنت تمامی کسب‌و‌کارها با مشکل مواجه شدهاند اولین بار در آی تی رسان منتشر شد.
