وضعیت آشفته این روزهای اینترنت و فیلترینگ، مردم را مجبور کرده خطرات VPN را به جان بخرند؛ اما این خطرات چه بوده و از سوی چه کسانی هستند؟
هفته‌ها گذشته و همچنان وضعیت اینترنت عادی نشده است. نزدیک یک ماه شده که اختلالات گسترده اینترنت و قطع دسترسی مردم به اینترنت آزاد و جهانی ادامه دارد، هرچند قبل از این جریانات هم وضعیت اینترنت ما از نظر کیفیت و دسترسی، همچین آش دهن‌سوزی هم نبود!
ما هم در آی‌تی‌رسان مدت‌هاست از مشکلات قطعی اینترنت می‌گوییم، در مطلب «داستان ارزش‌هایی که در فیلترینگ می‌سوزد!» از مشکلات مختلف بحث فیلترینگ گفتیم و در مقاله «سود هزار میلیارد تومانی دلالان از فیلترینگ!»، بررسی کردیم که چه کسانی از این ماجرا سودهای میلیاردی می‌برند.
در این مطلب، نگاهی به خطرات ناشی از استفاده از برنامه‌های مختلف رفع فیلترینگ، تغییر آی‌پی یا VPN خواهیم داشت؛ با ما همراه باشید.
کارایی و خطرات استفاده از VPN
بد نیست با مفهوم و کارایی اصلی VPN آشنا شویم. سه حرف VPN، مخفف کلمه «Virtual Private Network» است که می‌توان آن را «شبکه خصوصی مجازی» ترجمه کرد. استفاده از VPN فقط محدود به عبور از فیلترینگ نمی‌شود، بلکه مردم در سراسر جهان از آن برای چنین مواردی استفاده می‌کنند:
- تغییر آدرس آی‌پی به منطقه یا کشوری دیگر
- وب‌گردی و استفاده از اینترنت به صورت ناشناس
- اتصال با پینگ (تاخیر) کم‌تر به سرورهایی که در نقاط دیگر دنیا هستند
- انتقال امن‌تر و غیرقابل ردیابی داده‌ها
حال احتمالاً با خود می‌گویید با توجه به این نکات، این برنامه‌ها که باید امنیت ما را افزایش دهند؛ پس خطرات VPN از کجا ناشی می‌شوند؟ حرف شما درست است؛ برنامه‌های VPN امن و معتبر، مثل برنامه زیر، امنیت کاربران را بالا می‌برند، ولی مشکل ما از جای دیگری ناشی می‌شود که در ادامه به آن می‌پردازیم.
استفاده از VPN برای ما خطراتی به همراه دارد که اتفاقات اکثر آن‌ها امنیت ما را تهدید می‌کنند. اگر از هزینه مالی آن که ممکن است پولمان هم به کل بسوزد بگذریم، این برنامه‌ها حفره‌های امنیتی در دستگاه ما باز می‌کنند؛ منظور ما مشخصاً برنامه‌های نامعتبر با وضعیت و صاحبان نامعلوم است، نه برنامه‌های شناخته‌شده و معتبر.
با باز شدن این حفره‌های امنیتی در دستگاه‌های ما، امکان دسترسی هکرها راحت‌تر می‌شود و علاوه بر آن خود این برنامه‌ها با دسترسی‌های مختلفی که از ما می‌خواهند، به خودی خود می‌توانند جاسوس اطلاعاتمان و ناظر بر فعالیت کاربران در فضای مجازی یا حتی گالری آن‌ها باشند؛ اما چرا این خطر‌ها برای ما وجود دارند؟
منشا و علت وجود خطرات VPN برای ما با یک سوال مشخص می‌شود که در تیتر زیر آن را مطرح می‌کنیم:
چه کسانی VPN می‌فروشند؟
پاسخ به این سوال مهم را با یک ویدیوی جالب که چند وقت پیش از رئیس‌جمهور پیشین ایران که مدت‌هاست در پلتفرم‌هایی مثل توییتر که فیتلر هستند، فعالیت می‌کند، شروع می‌کنیم. به راستی محمود احمدی‌نژاد از چه برنامه‌ای برای عبور از فیلترینگ استفاده می‌کند؟
محمود احمدی‌نژاد که یادش نمی‌آید توییتر در زمان ریاست جمهوی خود او فیلتر شده بود، می‌گوید: «همان‌هایی که فیلتر می‌کنند، ابزار رفع این فیلترینگ را هم می‌فروشند!»
حال فکر می‌کنم متوجه شده باشید که وقتی ابزار VPN معتبر از دسترس خارج می‌شوند و شما مجبور به استفاده از ابزار پولی به جای آن‌ها هستید، که بسیار هم راحت و تنها با یک سرچ ساده می‌توانید به سایت‌های فروش آن دسترسی پیدا کنید، با چه مدل خطراتی مواجه شده باشید. اصلاً چگونه است که این سایت‌ها فعالیت خود را آزادانه و به راحتی ادامه می‌دهند؟
نکته اولی که باید به آن توجه کنید، این بیزینس که در کشور ما سود میلیارد تومانی هم دارد، غیرقانونی است! یعنی وقتی شما پولی برای آن پرداخت می‌کنید، همان مشکل و ریسکی که در سایت‌های شرط‌بندی وجود دارد را به جان می‌خرید. فرض کنید سرویس یک ساله خریدید و پس از یک هفته اشتراک شما به اتمام رسید، به کدام مرجع می‌خواهید مراجعه کنید و از کدام سازمان پولی که برای کاری غیرقانونی پرداخت کرده‌اید را پیگری کنید؟
به عنوان حرف آخر باید نکته‌ای را که در مقدمه و ادامه متن به آن اشاره کردیم، برای شما توضیح دهیم. وقتی می‌گوییم کاربران این خطرات را به «جان» می‌خرند از چه صحبت می‌کنیم؟ کافی است سوال تیتر بعدی را از خود بپرسید:
چه کسانی مجبور به استفاده از VPN و خطرات آن هستند؟
به دائمی شدن فیلترینگ اینستاگرام و واتس‌اپ و کسب و کارهای بلاتکلیف فکر کنید، به معلوم‌الحال بودن پیام‌رسان‌های داخلی فکر کنید، حتی فیلتر شدن بازی‌های آنلاین را در نظر بگیرید! پاسخ سوال تیتر در ذهن شما باید این باشد: «همه!»
فرقی نمی‌کند یک خانم یا آقای سالمند باشید و قصد ارتباط با فرزندان خود را داشته باشید، یک نوجوان باشید که گشت و گذار در فضای مجازی یا بازی کردن سرگرمی شما باشد، یک استاد، دانش‌آموز و یا دانشجو باشید و نیاز به تحقیقات و مطالعات داشته باشید، کسب و کاری در فضای مجازی را اداره کنید و یا حتی نویسنده این مقاله باشید و نیاز به دنبال کردن منابع و اخبار معتبر و عکس‌های مناسب برای مقالات خود داشته باشید؛ شما و ما، همگی به استفاده از این ابزار نیاز داریم تا کارهای ابتداییمان را انجام دهیم و در عصر تکنولوژی با جهان تعامل داشته باشیم و همه باید این خطرات را به جان بخریم.
نوشته نگاهی به خطرات استفاده از VPN و مافیای آن با یاد صحبتی از احمدی‌نژاد! اولین بار در آی تی رسان منتشر شد.
