برنامه‌های قابل حمل مزایا و امتیازات خاصی نسبت به نسخه‌های اصلی آن‌ها که باید نصب شوند، دارند. این برنامه‌ها حجم کمی داشته و به شما اجازه می‌دهند که به سادگی بر روی کامپیوتر‌های مختلف از آن‌ها بدون نیاز به نصب کردن، استفاده کنید. در این مقاله به بررسی این موضوع می‌پردازیم که چرا برنامه‌های قابل حمل نسبت به نسخه‌های اصلی متفاوت هستند. همچنین دلیل اینکه استفاده از این برنامه‌ها بعضی اوقات، نه همیشه، می‌تواند انتخاب مناسبی باشد را با هم مرور می‌کنیم.

برنامه‌های عادی و معمولی چگونه نصب می‌شوند؟

برای اینکه درک بهتری از برنامه‌های قابل حمل داشته باشیم، بهتر است در ابتدا یک نگاه اجمالی به نحوه نصب برنامه‌ها در حالت عادی در سیستم عامل ویندوز بیندازیم. هنگامی که شما یک برنامه را در ویندوز نصب می‌کنید، فایل‌های نصب در محل‌های مختلفی قرار می‌گیرند. اکثر فایل‌های برنامه معمولا در یک پوشه در مسیر C:\Program Files ذخیره می‌شوند. همچنین احتمال دارد پوشه‌ای به نام ProgramData ساخته شود و فایل‌هایی که شامل تنظیماتی هستند که می‌باید برای تمام کاربر‌های برنامه اعمال شوند، درون این پوشه قرار بگیرند.

 

تنظیماتی که مربوط به حساب‌های کاربری مختلف در سیستم عامل کامپیوتر هستند، در یک پوشه مخفی به نام “AppData” ذخیره می‌شوند. این پوشه درون پوشه شخصی مربوط به هر کاربر وجود دارد. اکثر برنامه‌ها مقادیر جدیدی در Registry ویندوز ایجاد می‌کنند که ممکن است هر کدام از این مقادیر حاوی تنظیمات پیکر‌بندی مختلفی باشند. بسیاری از برنامه‌ها نیز از کد‌های مشترک استفاده می‌کنند و به همین منظور نیاز به نصب برنامه‌هایی مانند .NET framework و Visual C++ دارند.

برنامه‌های مختلف، عملکرد‌ها و مزایای متفاوتی در هنگام نصب شدن دارند. برخی از برنامه‌ها می‌توانند اطلاعاتی که شامل ورودی‌های رجیستری هستند یا کتابخانه‌های کد‌های مشترک را بدون تکرار شدن غیر‌ضروری این اطلاعات، به اشتراک بگذارند. ذخیره سازی تنظیمات مخصوص هر کاربر در یک محل و تنظیمات مربوط به کل سیستم در مکانی دیگر، به این معنی است که برنامه در سیستم عامل ویندوزی که برای چندین کاربر مختلف طراحی شده است، می‌تواند عملکرد بهتری داشته باشد. با توجه به اینکه هر کاربر با اطلاعات شخصی حساب خود به ویندوز وارد شده است، بنابراین می‌تواند به تنظیماتی که باید در هنگام اجرای برنامه برای او اعمال شود، دسترسی داشته باشد.

یک برنامه قابل حمل چیست و چه دلیلی برای استفاده از آن وجود دارد؟

برنامه قابل حمل، برنامه‌ای است که نیاز به نصب ندارد. تمام فایل‌هایی که برای اجرای برنامه مورد نیاز هستند، همگی در یک پوشه قرار دارند که شما می‌توانید این پوشه را در هر جایی از سیستم خود ذخیره کنید. اگر این پوشه را جابجا کنید، باز هم برنامه بدون هیچ مشکلی اجرا می‌شود. معمولا برنامه‌های قابل حمل به صورت فایل‌های فشرده ZIP وجود دارند. این فایل را دانلود کرده، آن را از حالت فشرده خارج کنید و فایل اجرایی برنامه را باز کنید. به همین سادگی می‌توانید از برنامه مورد نظر استفاده کنید. اگر برنامه به شما اجازه ذخیره سازی تنظیمات را بدهد، تنظیمات مربوط به برنامه نیز در همان پوشه‌ای که برنامه قرار دارد، ذخیره می‌شوند.

بزرگترین مزیت استفاده از برنامه‌های قابل حمل کاملا واضح و بدیهی است؛ آن‌ها قابل حمل هستند! فقط کافی است که برنامه را بر روی یک حافظه USB بریزید، اکنون می‌توانید بر روی هر کامپیوتری این برنامه را اجرا کنید. این برنامه‌ها هیچ گونه اثری بر روی سیستمی که در آن اجرا می‌شوند، بر جای نمی‌گذارند. هر تغییری، حتی تنظیماتی که اعمال کرده‌اید، فقط در حافظه USB و همان پوشه‌ای که برنامه قرار دارد ذخیره می‌شوند.

برنامه‌های قابل حمل حتی برای مواقعی که قصد جابجایی بین کامپیوتر‌های مختلف و اجرای برنامه بر روی آن‌ها را ندارید نیز می‌توانند بسیار کار‌آمد باشند. این برنامه‌ها بر روی سیستم شخصی شما نیز اثر کمتری به نسبت برنامه‌های عادی بر جای خواهند گذاشت. با توجه به اینکه نیاز به نصب ندارند، فضای کمتری نیز اشغال می‌کنند. با استفاده از نرم‌افزار‌هایی مانند Dropbox می‌توانید برنامه‌های قابل حمل خود را با کامپیوتر‌های دیگری که استفاده می‌کنید، همگام (Sync) کنید.

البته قطعا یک سری از برنامه‌ها وجود دارند که باید بر روی سیستم نصب شوند، هر چند که ممکن است بسیار حجیم باشند. این الزام می‌تواند به دلیل استفاده از ویژگی چند کاربر بودن برنامه باشد یا بنابر دلایل امنیتی نیاز به نصب برنامه روی سیستم وجود داشته باشد. ولی اکثر برنامه‌ها در هر دو نسخه عرضه می‌شوند. شما می‌توانید در هنگام دانلود برنامه بین نسخه نصبی و نسخه قابل حمل، یکی را به دلخواه و البته بنا به نیاز خود انتخاب کنید.

استفاده از برنامه‌های قابل حمل معایبی نیز در پی دارد. سیستم کنترل کننده حساب کاربری ویندوز (UAC) در مورد برنامه‌های قابل حمل به خوبی برنامه‌های نصب شده کار نمی‌کند. نقطه ضعف دیگری که در مورد برنامه‌های قابل حمل وجود دارد این است که نمی‌توان از این برنامه‌ها برای چندین کاربر استفاده کرد. تا زمانی که شما از یک برنامه قابل حمل برای مصارف شخصی استفاده می‌کنید، این امر نقطه ضعف به حساب نمی‌آید، ولی اگر چندین کاربر بخواهند از این برنامه استفاده کنند، یا باید تنظیمات یکسانی را بر روی برنامه اعمال کنند یا لازم است که چندین نسخه از پوشه برنامه را در درایو قابل حمل خود داشته باشید.

در پایان به یاد داشته باشید که هنگامی که از یک برنامه قابل حمل که بر روی یک درایو USB قرار دارد استفاده می‌کنید، می‌بایست در هنگام جدا کردن درایو از کامپیوتر بسیار دقت نمایید زیرا خارج کردن ناگهانی حافظه USB از سیستم ممکن است منجر به آسیب دیدن برنامه یا عدم ذخیره تنظیمات در برنامه شود. این مشکل در مورد سیستم‌هایی که در زمان رفتن به حالت Sleep یا Hibernate، درایو‌های USB را به درستی مدیریت نمی‌کنند نیز ممکن است رخ دهد. هرچند که این مشکل در کامپیوتر‌های جدید بسیار به ندرت اتفاق می‌افتد، ولی هنوز سیستم‌هایی وجود دارند که نمی‌توانند فرایند Sleep را به درستی مدیریت کنند.

چه نوع برنامه‌های قابل حملی هم اکنون در دسترس هستند؟

احتمالا شگفت زده خواهید شد اگر بشنوید که امروزه همه نوع برنامه قابل حملی وجود دارد. هر برنامه‌ای که شما برای انجام کار‌تان به آن نیاز داشته باشید را می‌توانید در قالب نسخه قابل حمل بیابید، برنامه‌های ارتباطی، گرافیکی، مشاهده و ویرایش تصاویر و بسیاری برنامه‌های دیگر.

مجموعه برنامه‌هایی نیز وجود دارند که تعداد زیادی از این برنامه‌های قابل حمل را در خود دارند و شما می‌توانید به جای دانلود کردن برنامه‌ها بصورت جداگانه، یک مجموعه برنامه را دانلود کرده و آن را بر روی درایو USB خود نصب کنید. این مجموعه برنامه‌ها معمولا ظاهری شبیه به منوی Start ویندوز برای دسترسی به برنامه‌های مختلف دارند. اکثر این مجموعه‌ها شامل صد‌ها برنامه قابل حمل مختلف برای کاربرد‌های گوناگون هستند که شما می‌توانید بنا به نیاز خود از هر یک از آن‌ها استفاده کنید. PortableApps، CodySafe و LiberKey از جمله این مجموعه‌ها هستند.

نوشته برنامه قابل حمل چیست و چرا باید از آن استفاده کنیم؟! اولین بار در پدیدار شد.